Opisz francuską ścieżkę rozwojową w kierunku sądownictwa administracyjnego od Rady Królewskiej w dobie absolutyzmu do Rady Stanu z czasów napoleońskich i II cesarstwa?
Władza sądownicza Francja należy do grona najstarszych państw narodowych na kontynencie europejskim. Początki państwowości Francji sięgają przełomu X i XI wieku, kiedy to powstało feudalne państwo władane przez dynastię Kapetyngów.
Silne rozdrobnienie feudalne przypada we Francji na XI-XIII wiek. Władza królewska nie była wtedy silna, sprowadzała się do zwierzchnictwa nad krajem rozbitym na lenna. Władzą król dzielił się z wasalami, wśród których główną rolę odgrywali wielcy feudałowie, rządzący we władztwach senioralnych. Tereny należące bezpośrednio do króla nosiły nazwę domeny królewskiej. Dopóki domena królewska obejmowała niewielką część królestwa, król nie potrafił narzucić swojego autorytetu władcą feudalnym, którzy często byli potężniejsi od króla. Dlatego też nie byli oni skłonni podporządkować się władzy królewskiej. Silne rozdrobnienie feudalne przypada we Francji na XI-XIII wiek. Władza królewska nie była wtedy silna, sprowadzała się do zwierzchnictwa nad krajem rozbitym na lenna. Władzą król dzielił się z wasalami, wśród których główną rolę odgrywali wielcy feudałowie, rządzący we władztwach senioralnych. Tereny należące bezpośrednio do króla nosiły nazwę domeny królewskiej. Dopóki domena królewska obejmowała niewielką część królestwa, król nie potrafił narzucić swojego autorytetu władcą feudalnym, którzy często byli potężniejsi od króla. Dlatego też nie byli oni skłonni podporządkować się władzy królewskiej
Sytuacja ta ma też swoje odbicie w sądownictwie. Co prawda według prawa lennego sąd królewski był najwyższym organem sprawiedliwości, jednakże na teranie swych władztw wielcy seniorzy odmawiali kompetencji sądom królewskim
Silna pozycja króla uwidoczniła się również w sądownictwie. Teraz wszystkie sądy w kraju podlegały pod zwierzchnictwo króla. Obejmowała również te sądy, które działały we władztwach senioralnych, a które tak długo opierały się władzy królewskiej.
W tym czasie rozwinęły się też sprawne sądy miejskie, jednakże chłopi nadal podlegali pod sądownictwo pańskie, a sądy kościelne nadal sądziły sprawy kleru.
Na skutek rozrostu sądownictwa królewskiego i napływania coraz większej liczby spraw do sądu królewskiego, stało się niemożliwe, aby król przewodniczył wszystkim obradom Rady Królewskiej.
Zmiany w sądownictwie patrymonialnym, czyli w sądzie nad chłopami przyniósł wiek XVI. Wtedy tosąd nad chłopami przez ich feudalnych panów uległ ograniczeniu poprzez poddanie sądów kontroli królewskiej. Teraz senior musiał powołać sędziego, a od wyroku sądu patrymonialnego można było się odwołać do sądu królewskiego. Było to już wczasach monarchii absolutnej. Królowi przysługiwała pełnia władzy sądowej, dopuszczano tylko sądownictwo królewskie. Doprowadziło to do sytuacji, w której sądy patrymonialne, miejskie czy też kościelne miały teraz znacznie mniejsze uprawnienia. Ich działalność została mocno ograniczona. Działalność sądów miejskich została ograniczona najbardziej. Do ich właściwości pozostały jedynie sprawy porządkowe.
Nastąpił też podział na sądownictwo królewskie delegowane oraz sądownictwo królewskie zastrzeżone. Król był najwyższym sędzią, dlatego też mógł uczestniczyć i sądzić w każdej sprawie. Z ramienia króla sądziła delegacja królewska, która mogła być przez niego w każdej chwili zawieszona w swej działalności.
Sądownictwo królewskie delegowane, było sprawowane przez sądy królewskie.
Z czasem sądy te ukształtowały następującą hierarchię sądową: sądy patrymonialne - od ich wyroku można było apelować, po przejściu wszystkich jego instancji, do sądu prewotalnego. Sądy prewotalne sądziły w drobnych sprawach cywilnych i karnych, które nie były zastrzeżone dla sądów baliwialnych. Sądy prewotalne nie miały jurysdykcji do sądzenia w sprawach szlachty W okresie monarchii absolutnej zaczęto bardziej interesować się źródłami prawa, poprzez studiowanie prawa rzymskiego. Ordynans wydany przez króla w 1454 roku nałożył obowiązek spisania prawa lokalnego. Było to przejawem chęci zmienienia prawa zwyczajowego tak, aby osiągnąć pewność, co do treści prawa w całym królestwie. Spisanie wszystkich praw zwyczajowych doprowadziło do wyszukania cech wspólnych. W taki sposób uczeni prawnicy doprowadzili do powszechnego francuskiego prawa zwyczajowego. Był to ważny krok do ujednolicenia prawa zwyczajowego, jako prawa powszechnego
W XV wieku wprowadzono również nieusuwalność sędziów ze stanowiska. Spowodowało to, że praca sędziego stała się pracą zawodową. Sędziami byli ludzie wykształceni zarówno świeccy jak i duchowni.
W latach 1789-1814 Francja znalazła się w dobie rewolucji. Nastąpił kryzys monarchii absolutnej, a wybuch rewolucji przyspieszyły takie zdarzenia jak wzrost napięcia społecznego i kryzys gospodarczy. W tym czasie we Francji podejmowano próby nadania właściwego kształtu państwa, które było rządzone przez burżuazję.
Powstała I Konstytuanta, której nie można było rozwiązać zanim nie uchwali ona nowej konstytucji. Wydarzenia z 14 lipca 1789 roku, czyli zdobycie przez lud paryski Bastylii przyspieszył pracę nad pierwszymi zasadniczymi uchwałami. Była to Deklaracja praw człowieka i obywatela, uchwały w sprawie likwidacji feudalizmu. Wprowadzone też szereg reform, miedzy innymi reformę sądownictwa. Sądownictwo było do tej poro mocno krytykowane za różnorodność sądów dla stanów, osobiste sądownictwo królewskie, sprzedawalność i dziedziczność stanowisk sędziowskich. Była potrzeba utworzenia jednolitego i możliwie prostego systemu sądownictwa oraz traktowanie władzy sądowej, jako władzy niezawisłej i suwerennej. Dlatego też, Konstytuanta zniosła wszystkie działające do tej pory sądy. Wprowadzono dla wszystkich sądownictwo powszechne, podzielone na instancje sądowe dla spraw cywilnych i karnych.
Rewolucja zapoczątkowała szereg reform w dziedzinie prawa sądowego. Uwieńczeniem tych prac stały się kodyfikacje zrealizowane za Napoleona. Powstało wówczas pięć kodeksów. .
W 1804 roku wszedł w życie kodeks cywilny. W kodeksie dominuję tendencje liberalne że w kodeksie daje się zauważyć oddzielenie państwa od Kościoła. Inne kodeksy prowadzone za Napoleona to kodeks procedury cywilnej z 1807 roku oraz kodeks handlowy, który wszedł w życie w 1808 roku. Również w tych kodeksach widać wiele postępowych zmian, przede wszystkim idee humanitarne. Kodeks postępowania karnego wprowadzony w życie w 1808 roku wprowadził nowe zasady postępowania w procesie karnym, przede wszystkim wprowadził zasadę tzw. procesu mieszanego. Kodeks zrywał z tajnością i inkwizytywnością procesu, wprowadzając zasadę jawności i swobodnej oceny dowodów.
Ostatnim wprowadzonym kodeksem był kodeks karny z 1810 roku. Był kodeksem, który stanowił poważny krok na drodze humanizacji prawa karnego. Miał on bardzo burżuazyjny charakter, który wyrażał się w przepisach o obronie własności i w ogóle obronie interesów burżuazji (ostre kary za oszustwa, kary za zrzeszanie się robotników w celu strajkowania).
Od roku 1814 nastąpił szybki rozwój nauki o administracji, a co za tym idzie również rozwój prawa administracyjnego. Rozwój tej nauki i prawa musiał nastąpić po wprowadzeniu przez Konstytuantę w czasie Rewolucji Francuskiej rozdziału władzy sądowej od władzy wykonawczej. Ten podział urzeczywistniał zasadę równości wszystkich wobec prawa oraz dawał gwarancję prawu obywatelskiemu.
Kodeksy wprowadzone w czasie dyktatury napoleońskiej stanowią po dziś dzień podstawy francuskiego prawa sądowego.
Po klęsce Napoleona, na tron francuski powróciła dynastia Burbonów, w osobie Ludwika XVIII. Sposobem na umocnienie władzy monarchicznej było wydanie konstytucji. Ustawa zasadnicza wydana przez Ludwika XVIII 4 czerwca 1814 roku miała charakter konstytucji oktrojowanej, której w celu odcięcia się od tradycji rewolucyjnej nie nadano tytułu konstytucji, lecz akt ten został określony jako Karta Konstytucyjna. KARTA KONSTYTUCYJNA wprowadzała monarchię dziedziczną jako panujący ustrój państwowy. Na czele monarchii stał król -osoba święta i nietykalna”. Ponadto Karta Konstytucyjna gwarantowała równość wszystkich wobec prawa i równy dostęp do urzędów cywilnych i wojskowych: Art. 1.„Francuzi są równi wobec prawa niezależnie od posiadanego tytułu lub zajmowanego stanowiska”. Władza wykonawcza, zgodnie z postanowieniami Karty Konstytucyjnej Ludwika XVIII miała należeć do króla i „jest (on) najwyższym zwierzchnikiem państwa, on dowodzi armią lądową i morską, wypowiada wojnę, zawiera traktaty pokojowe, przymierza i traktaty handlowe, powołuje na WSZYSTKIE stanowiska w administracji publicznej, wydaje rozporządzenia i ordonanse (…)”.W kwestii ustroju w Karcie zostały określone jedynie najważniejsze elementy i pewne zasady ogólne: równość wobec prawa, wolność osobista, wolność wyznania, ale z zachowaniem katolicyzmu jako religii panującej (art.6), wolność słowa i druku w granicach przepisów.