KARP WIGILIJNY

Składniki:

• karp

• sól

• cebula

• czosnek

• cytryna

• oliwa do smażenia

Sposób przyrządzania:
Karpia dzielimy na filety i solimy. Cebulę, czosnek, sok z cytryny miksujemy na miazgę. Rybę układamy w naczyniu warstwami, każdą warstwę smarujemy miazgą cebulową i odstawiamy na 3 dni na balkon albo do lodówki. Po tym czasie myjemy rybę pod bieżącą wodą i smażymy na oliwie.

Kutia

Kutia z makogonem.

Kutia to tradycyjna potrawa kuchni polskiej, białoruskiej, i ukraińskiej. Jest jedną z 12 potraw tradycyjnie wchodzących w skład wieczerzy wigilijnej. Jada się ją właściwie tylko w okresie świąt Bożego Narodzenia.

Zwyczajowo robiona jest z obtłuczonej pszenicy, ziaren maku, słodu lub miodu, i bakalii: różnorakich orzechów, rodzynek i innych dodatków. W wielu przepisach uwzględnia się mleko lub śmietanę, przy czym najlepiej nadają się odmiany sojowe, w oryginalnej kutii mlekiem było mleko z mielonego maku. Współcześnie używa się też składników, które sto lat temu były niedostępne lub bardzo drogie, takich jak kawałki pomarańczy czy migdały.

Przygotowanie pszenicy

Ziarna pszenicy otoczone są twardą łuską. Przed gotowaniem należy ją usunąć, co jest czynnością dość pracochłonną, tradycyjnie wykonywaną jednak na wsiach ręcznie. Ziarna wsypuje się do woreczka z lnianego płótna i zawiązuje. Drewnianą pałką tłucze się worek na twardym podłożu. Co kilka minut worek należy rozwiązać i zawartość skropić lekko zimna wodą, co powoduje, że sproszkowane łuski zbrylają się. Ręczna obróbka ok. 1 kg zajmuje 15-20 minut. Po tym czasie ziarna przepłukuje się wodą na rzadkim sicie.

Obecnie w handlu sprzedaje się kaszę pszenną już gotową do użycia.

Przepis 1

Weź równe ilości pszenicy i maku, względnie odrobinę więcej pszenicy (przykładowo po pół kilograma). Gotuj pszenicę na małym ogniu przez 3-4 godziny. Mak gotuj tak długo, aż będzie można go rozcierać palcami. Następnie odcedź i schłódź mak i pszenicę. Po odcedzeniu mak utrzyj w makutrze z braku makutry zmiel go trzykrotnie w maszynce do warzyw lub innym młynku (współcześnie można ułatwić sobie pracę kupując gotowy przemielony mak). Po wykonaniu tych czynności zmieszaj je ze sobą, dodaj płynnego słodu bądź miodu (odrobina ciepłej wody pomaga go upłynnić) rozpuszczonego w wodzie (10-20 dag według przykładowych stosunków ilościowych) oraz 30-50 dag bakalii do wyboru: orzechów, rodzynek, migdałów, kawałków pomarańczy, suszonych śliwek i innych.

Makówki są potrawą wigilijną popularną na Śląsku (są na tyle dobre, że smakosze przyrządzają je też w ciągu roku).

Podstawowe składniki to chałka, mak, mleko, masło, miód lub cukier, bakalie: rodzynki, migdały,orzechy, skórka pomarańczowa, czasem też wiórki kokosowe, rum.

Przepis

Chałka jest to słodka, pleciona, pszenna ogromna bułka / mały chlebek. Suchy mak należy zemleć (na Śląsku czynność ta wykonywana jest w wielu piekarniach) - np. kilogram. W szerokim rondlu z teflonem (ważne, bo mak przywiera) rozpuścić kostkę masła, zalać niespełna litrem mleka (wilgotniejsze są lepsze, ale krócej się trzymają), podgrzać (prawie do zawrzenia), wsypać ten mak, mieszać cały czas drewnianą łychą aż trochę ostygnie (żeby nie "zniszczyć" miodu), dodać tak z kilogram miodu, (spory) kieliszek rumu, rodzynki (namoczone ale dobrze odciśnięte), orzechy i migdały (sparzone, obrane ze skórki i pokrojone, można kupić gotowe!), pokrojoną skórkę pomarańczową, dalej trzymać na małym ogniu mieszając. To musi być słodkie i dobre w smaku! Można podmienić mleko - wodą a miód - cukrem: są mniej smaczne, a wcale nie tańsze.

W tym czasie należy CIENIUTKO pokroić ze trzy - cztery chałki (najlepiej na krajalnicy, kromki się strzępią, ale to nic).

Do (najlepiej szklanych) salaterek na dół dajemy warstwę gorącego maku (tak na pół palca). Przykrywamy kromkami chałki (w pojedynczej warstwie), na to znowu mak (teraz już cieniej) i tak prawie do samej góry. Na wierzchu oczywiście mak, dekorujemy orzechami, migdałami, kokosem, wiśniami kandyzowanymi...

Robi się dzień wcześniej i wynosi do zimnego (może być lodówka). Dobrze przykryć folią przeźroczystą. Na stół wnosimy w ostatniej chwili, po zdjęciu ze stołu wynosimy z powrotem - wtedy wytrzymają nawet tydzień (w teorii, zjedzone zostaną wcześniej). Z proporcji wychodzą trzy słusznej wielkości miski.

Można zamrażać w zamrażarce i przechowywać nawet i pół roku - ale wtedy w plastykowej misce ze szczelną przykrywką i rozmrażać "samoistnie" a NIGDY w mikrofalówce.

Barszcz z uszkami

Składniki: Na barszcz: - 75dag buraków - 3 suszone grzyby - cebula - cytryna - liść laurowy - ziele - sól i pieprz Na uszka: - 1 szklanka mąki - 1 jajko - 10 dag suszonych grzybów - 1 cebula - sól - pieprz - 2 łyżki masła Barszcz Grzyby namoczyć i ugotować w 1,2 litra wody, buraki obrać, pokroić i zalać 1,5 l wody, dodać cebulę i przyprawy, gotować 20 min, odstawić na godz., przecedzić, połączyć z wywarem z grzybów, zagotować, przyprawić do smaku. Uszka Z mąki, szczypty soli, jajka i wody wyrobić ciasto, grzyby namoczyć, ugotować, posiekać, cebulę posiekać, przesmażyć na maśle, wymieszać z grzybami i łyżką wywaru, przyprawić, ciasto rozwałkować, pokroić na kwadraty, nałożyć farsz, złożyć, skleić, ugotować.

Kompot

.

Kompot - napój z gotowanych owoców świeżych lub suszonych, może być z dodatkiem cukru lub przypraw np. goździków. Kompot przyrządza się między innymi z jabłek, wiśni, truskawek, gruszek i rabarbaru.

Na wieczerzę wigilijną przygotowuje się kompot wigilijny z suszonych owoców (głównie śliwek).

Jest to jedna z niewielu typowo polskich "specjalności kulinarnych" nie mająca odpowiednika w innych krajach - kompot nie jest znanym napojem na świecie.

---