Aromatyczne śledziki z pieprzem ziołowym

Składniki:

śledzie typu matjas, cebula czerwona, śliwka suszona, pieprz ziołowy, oliwka

Sposób przyrządzenia:

Śledziki kroimy w małe kawałeczki ( należy sprawdzić czy nie są zbyt słone, jeśli tak to namoczyć w wodzie).

Cebulkę kromy bardzo drobno, śliwki na 4 części.
W słoiczku układamy warstwami: na dno cebulkę, śledzie - posypujemy pieprzem ziołowym, śliwki i tak do momentu aż napełnimy słoiczek.

Całość na końcu podlewamy oliwką z oliwek i lekko dociskamy łyżką żeby składniki były gęsto  w słoiczku.

Tak przygotowane śledziki umieszczamy na kilka dni w lodówce żeby wszystkie składniki się ze sobą przegryzły.

Grzyby suszone, smażone w oleju

Składniki :

15 dag kapeluszy borowików, kotlarzy lub maślaków,

2 szklanki mleka,

3 łyżki mąki,

2 jajka,

3 tyżki tartej bułki,

1/2 szklanki oleju rzepakowego,

sól, pieprz.

Wykonanie :

Grzyby przemyć pod bieżącą wodą i namoczyć na noc w mleku, odsączyć, ugotować w lekko osolonej wodzie, ponownie odsączyć. Odcedzone grzyby panierować w mące, jajkach i tartej bułce, posolić, posypać pieprzem i smażyć z obu stron w głębokim wrzącym oleju.

Kapusta z grzybami

Składniki

1 kg kiszonej kapusty
3 cebule
5 dag suszonych grzybów
5 łyżek oleju
sól, pieprz

Grzyby umyć, namoczyć na noc w wodzie, a następnie w tej samej wodzie gotować 30 minut i wyjąć z wywaru.
Kapustę posiekać, włożyć do garnka i zalać wywarem z grzybów.
Grzyby pokroić w paski, dodać do kapusty i gotować około 40 minut, do miękkości.
Cebule obrać, posiekać, przesmażyć na oleju i przełożyć do kapusty.
Doprawić solą i pieprzem.
Kapustę wymieszać i gotować jeszcze 5 minut.

Karp nadziewany pieczarkami

Produkty:

1 karp (po oczyszczeniu - 60 dag)
20 dag pieczarek
1 łyżka oliwy
15 dag cebuli
30 dag warzyw mieszanych (marchew, pietruszka, seler)
sól, pieprz, listek laurowy
2-3 łyżki umytej, posiekanej naci pietruszki

Wykonanie:

Karpia umyć, oczyścić z łusek, sprawić, odkrajać płetwy i ogon. Wykrajać skrzela i oczy. Umyć starannie. Pieczarki umyć, oczyścić, pokrajać a kostkę, wsypać do wrzącej wody, doprowadzić do zawrzenia, odcedzić, wsypać do rondelka, dodać oliwę, chwilę poddusić, mieszając i przyprawić do smaku solą. Warzywa umyć oczyścić, opłukać, pokrajać, włożyć do wanienki do gotowania ryb, zalać wrzącą wodą, osolić. Gotować pod przykryciem ok. 15 min. Wnętrze jamy brzusznej ryby oprószyć pieprzem, natrzeć solą, a następnie napełnić przygotowanymi pieczarkami, spiąć starannie szpilkami do drobiu lub zszyć tak, aby płaty skóry (przeciętej) wzajemnie się na siebie nakładały. Przygotowaną rybę włożyć do wrzącego wywaru. Przykryć, gotować na małym ogniu przez ok. 45 min. Ugotowaną rybę wyjąć za pomocą łopatki, ułożyć na ogrzanym półmisku, posypać pietruszką, obłożyć ziemniakami z wody (1-2 na porcję). Ugotowaną w ten sposób rybę kraje się ostrym nożem w poprzek na dzwonka i nakłada na talerz razem z pieczarkami. Podawać z dodatkiem surówki z zielonej sałaty lub cykorii. Wywar z ryby wykorzystać na zupę.

Karp w sosie chrzanowym

Produkty:

Duży karp (ponad 1 kg)
szklanka śmietany
jabłko
3 łyżki utartego chrzanu
włoszczyzna
łyżka masła
sól
łyżka octu
sok cytrynowy
szczypta cukru

Wykonanie:

Z włoszczyzny ugotować wywar, zakwasić octem i włożyć sprawioną rybę. Lekko osolić i gotować ok. 20 min na małym ogniu (najlepiej w foremce do gotowania ryb w całości). Po ugotowaniu przełożyć na półmisek i polać topionym masłem.
Przygotowanie sosu: Do śmietany dodać utarty chrzan i jabłko, przyprawić cukrem, sokiem cytrynowym i solą. Sos podać osobno w sosjerce.

KLUSECZKI DO MAKU WIGILIJNEGO

Składniki

CIASTO:

1 szklanka mąki,

ok. 1/4szkl.

wody,

1 jajo,

sól

Sposób wykonania

Mąkę przesiać do miski, dodać jajo, szczyptę soli, dolewać wody tyle, żeby ciasto nie było zbyt rzadkie.

Dobrze wyrobić, tak jak ciasto na pierogi. Formować niewielkie wałeczki, kroić na malutkie kluseczki.

Można ozdobnie formować na wewnętrznej stronie tarki do ziemniaków (bardzo drobnej). Gotować w osolonym wrzątku.

Kluseczki z masą makową

Składniki:

Na ciasto:

ok. 0,5 kg mąki

woda

szczypta soli

Na masę makową:

0,5 kg suchego maku

1-1,5 litra mleka

1-2 szklanki cukru

bakalie (orzechy włoskie i laskowe, rodzynki, migdały, suszone morele itp.)

zapach migdałowy

Sposób przyrządzenia:

Ciasto:

1. Zagnieść, formować w obu dłoniach tłuściutkie kluseczki o długości 2,5-3 cm i średnicy 0,7 mm. Wrzucać na wrzącą wodę i gotować jeszcze chwilę po wypłynięciu, jeśli są twarde.

Masa:

1. Zalać mak wrzącą wodą i pozostawić na dzień i najlepiej noc przed Wigilią.

2. Namoczony mak bardzo dobrze odsączyć i przekręcić przez maszynkę 3 razy: 1 raz sam, a 2 razy z cukrem.

3. Zalać gorącym mlekiem i gotować na wolnym ogniu mieszając co jakiś czas przez ok. 2 godziny (im dłużej tym lepiej), jak mleko wyparuje, dolać. Masa ma mieć konsystencję gęstej śmietany. Uwaga - nie zużywać całego mleka jeśli nie ma potrzeby!

4. Bakalie zalać wrzątkiem, odsączyć, pokroić drobno lub zmielić w maszynce, wszystko wrzucić do masy.

5. Pod koniec dodać trochę zapachu migdałowego.

Podawać na ciepło.

Pierogi z kapustą i grzybami

na farsz: 3 kg kapusty kiszonej, 30 dkg grzybów suszonych (można więcej, a jeśli mamy mało, można pomieszać z ugotowanymi i posiekanymi pieczarkami), pół kostki smalcu (ewentualnie olej), 3-4 duże cebule, sól pieprz

na ciasto: ok. 1.5 kg mąki, 1-2 jaja, przegotowana woda

Przyrządzenie: kapustę płuczemy (jak do bigosu), żeby nie była za kwaśna i gotujemy na średnio miękko. Grzyby zalewamy przegotowaną, gorącą wodą, żeby namiękły. Jeśli są zanieczyszczone, to dodatkowo płuczemy. Ugotowaną kapustę należy ostudzić i dobrze odcisnąć z niej wodę, gdzyby odcedzić. Oba składniki mielimy w maszynce na grubych oczkach, bądź porcjami siekamy nożem i razem mieszamy.Dodajemy zeszkloną na smalcu cebulę oraz sól i pieprz do smaku i wszystko razem dobrze mieszamy.

Farsz powinien dać się łatwo nakładać łyżeczką i być spójny. Jesli wciąż jest sypki dodajemy więcej tłuszczu.
Wyrabiamy ciasto na pierogi, tak aby dało się łatwo wałkować.
Wykrawamy kawałek i wałkujemy na grubość 3-4mm. Wykrawamy dużym kubkiem krążki, łyżeczką nakładamy farsz tak, aby pierogi były dobrze wypełnione.

Zlepiamy brzegi palcami; jeśli nie umiemy zrobić "falbanki" możemy posłyżyć się widelcem, odciskając ząbki, aby brzegi dobrze były złączone. Mniej wprawieni mogą użyć maszynki do pierogów, ale będą one mniejsze.
Pierogi rzucamy na osoloną wrzącą wodę, po wypłynięciu gotujemy ok. 3 minuty. Nadają się do spożycia od razu, ale najlepiej smakują obsmażane na patelni, podane z czerwonym barszczykiem.

Staropolskie uszka do barszczu wigilijnego

Składniki

ciasto:

15 dag maki

1 jajko

szczypta soli

ciepła woda

farsz:

ugotowane grzyby, z których wywar dodaliśmy do barszczu ( 5-8 dag suszonych)

mała cebula

1 łyżka bulki tartej

1 jajko

sol, pieprz 

Wykonanie

ciasto:

1. Make zagniatamy i jajkiem, sola i woda. Ciasto powinno być wolniejsze niż na makaron. Gotowe wałkujemy cienko i kroimy na kwadraty 4x4 cm lub nieco mniejsze.

2. Na każdy kwadrat kładziemy nieco farszu, kwadraty składamy po przekątnej, dokładnie zlepiamy brzegi, a następnie dwa przeciwlegle rogi trójkątnego pierożka. Uszka wrzucamy do osolonego wrzątku. Gdy wypłyną sa juz gotowe.

farsz:

1. Ugotowane grzyby siekamy bardzo drobno, przesmażamy na maśle z małą drobno posiekana cebula. Po czym łączymy dokładnie z łyżką bułki tartej i jajkiem. Farsz doprawiamy sola i pieprzem.

Uszka wigilijne

Składniki:

Ciasto:
2 szkl. mąki,
1 jajko,
szczypta soli,
odrobina wody.

Sposób przyrządzenia:
       
Nadzienie: na oleju, bądź maśle podsmażamy cebulę oraz pokrojone ok. 10 dkg suszonych grzybów. Dodajemy 1 łyżkę tartej bułki, surowe jajko, sól, pieprz do smaku.
       
Z podanych wyżej składników zagniatamy ciasto, rozwałkowujemy, kroimy na małe kwadraty, na każdym kładziemy trochę nadzienia. Kwadrat zlepiamy po przekątnej i łączymy brzegi powstałych trójkątów. Uszka wrzucamy do gotującej i osolonej wody.

Uszka z grzybami do barszczu wigilijnego

Składniki:
ciasto:
- 150 g mąki
- 50 ml wody
- 1 jajko
- sól
farsz:
- 70 g grzybów (można wykorzystać grzyby z barszczu)
- 1 duża cebula
- 1 łyżka masła
- 1 bułka (miąższ)
- 100 ml mleka
- sól
- pieprz

Sposób przyrządzania:

Cebulę z grzybami podsmażyć na maśle, dodać miąższ bułki, doprawić, przemielić. Rozwałkować ciasto, wykrawać kółeczka, napełniać farszem i formować uszka.

Wigilijny karp faszerowany pieczony

Składniki:

2 średnie wypatroszone karpie

8 łyżek masła

1 cebula

25 dag pieczarek

1 łyżka posiekanej natki

2 szklanki bułki (np. kajzerki okrojonej ze skórki) pokrojonej w kostkę

3 łyżeczki soli

1/2 łyżeczki pieprzu

1/2 łyżeczki roztartego suszonego tymianku

1/2 szklanki mąki

2 łyżki soku z cytryny

Sposób przygotowania:

Posiekaj cebulę, podsmaż (5 minut) na połowie rozgrzanego masła, często mieszając (ogień nie może być za duży).

Dodaj umyte, pokrojone grzyby i smaż dalsze 5 minut. Dodaj natkę. bułkę, sól, pieprz i roztarty tymianek. Oczyszczone i opłukane ryby nadziej przygotowanym farszem i zaszyj bawełnianą nicią lub zepnij wykałaczkami.

Obtocz w mące. smaż do zrumienienia z obu stron na pozostałym maśle. Następnie luźno zawiń każdą rybę w folię aluminiową, włóż do nagrzanego piekarnika i piecz przez 15 minut w temp. 180 st. C.

Rozwiń ryby z folii i piecz jeszcze przez 5-7 minut aby się ładnie przyrumieniły. Karpie udekoruj kawałkami cytryny i skrop odrobiną cytrynowego soku.

Możesz podawać ze świeżą chałką posmarowaną masłem.

Barszcz wigilijny

Składniki:
0,5 l kwasu buraczanego, 1 kg buraków, 6 dag suszonych grzybków ( można wykorzystać wywar pozostały z gotowania suszonych grzybów do innej potrawy), warzywa - seler, pietruszka, marchewka, cebula, sól, pieprz, czosnek, cukier.
Przygotowanie:
Kilka dni wcześniej (można nawet dwa tygodnie) przygotować kwas buraczany - wyszorowane buraki obrać i pokroić w cienkie plastry, wrzucić do słoja lub kamiennego garnka, zalać przegotowaną ciepłą wodą (ok. 2 litry), dodać kawałek razowego chleba ze skórką i kilka ząbków czosnku. Odstawić w ciepłym miejscu. Po kilku dniach zlać do butelek i szczelnie zamknąć.
Przygotowanie barszczu
Obrane jarzyny wraz z grzybami, czosnkiem i przyprawami gotujemy w garnku z wodą. Po około 20 minutach gotowania dodajemy pokrojone w plastry buraki (wcześniej wyszorowane i obrane). Gotujemy kolejne 20 minut. Na koniec dodajemy przyprawy i zostawiamy barszcz na jakąś godzinę w spokoju aby smaki dobrze się wymieszały.
Następnie cedzimy barszcz, dodajemy kwas buraczany i przyprawiamy do smaku.
Czysty barszcz podajemy z uszkami, fasolką „Jaś".

Zupa grzybowa

Składniki:
0,5 kg warzyw mieszanych (marchew, pietruszka, seler, por), trzy cebule, 4-5 dag suszonych grzybów, półtorej łyżki masła, sól, pieprz, cztery łyżki posiekanej zielonej pietruszki.
Przygotowanie:
Grzyby umyć, zalać zimną przegotowaną wodą i pozostawić na kilka godzin, ugotować w tej samej wodzie, w której się moczyły. Warzywa obrać, opłukać, pokrajać na kawałki i lekko poddusić z dodatkiem polowy łyżki masła. Cebulę dodać do duszących się warzyw. Podduszone warzywa zalać litrem wrzącej wody, osolić, ugotować do miękkości. Grzyby odcedzić z wywaru i drobniutko posiekać. Wywar z warzyw przecedzić, połączyć z wywarem z grzybów, dodać grzybki i masło, przyprawić do smaku solą i pieprzem.
Przygotowaną zupę można podawać na wigilię tak jak bulion - w filiżankach, z dodatkiem pasztecików z kapustą lub grzybami lub na talerzach z dodatkiem oddzielnie ugotowanych łazanek i posiekanej zielonej pietruszki. Zupę grzybową podawaną z łazankami można wzbogacić dodatkiem śmietany.

Uszka z grzybami do barszczu

Składniki:
20 dag mąki, żółtko, jedna łyżeczka masła, 10 dag suszonych grzybów, 2-3 cebule, trzy łyżki oliwy, dwie łyżki tartej bułki, dwie łyżki śmietany, sól, pieprz.
Przygotowanie:
Grzyby umyć, zalać wodą, pozostawić na godzinę, a następnie ugotować do miękkości w tej wodzie, w której się moczyły. Po ostudzeniu drobno posiekać lub zemleć w maszynce do mięsa. Cebulę pokrajać w jak najdrobniejszą kostkę, posolić, zrumienić na oliwie na jasnozłoty kolor. Dodać grzyby i śmietanę, wymieszać, dusić chwilę, wsypać tartą bułkę. Gdyby masa była zbyt gęsta, dodać nieco wywaru z grzybów. Przyprawić do smaku solą i pieprzem. Mąkę przesiać, dodać masło, żółtko i nieco wody, zagnieść elastyczne ciasto pierogowe, wyrobić ręką, cieniutko rozwałkować, lekko podsypując mąką. Placek pokrajać w kwadraciki o boku 3-4 cm. Na każdy kwadracik nakładać nadzienie z grzybów, skleić boki, formując trójkąt. Kąty podstawy trójkąta połączyć, przyciskając skleić. Układać na stolnicy lub desce posypanej mąką. Gotować, wkładając do wrzącej posolonej wody. Odcedzić. Wyłożyć na półmisek, skropić stopionym masłem. Gorące uszka wkładać do barszczu i od razu podwać.

Wigilijna kapusta z grzybami

Składniki:
60 dag kiszonej kapusty, 3-4 dag suszonych grzybów, dwie łyżki masła lub trzy łyżki oliwy (oleju), łyżka mąki, jedna cebula średniej wielkości, ewentualnie trzy łyżki gęstej śmietany, pieprz, cukier.
Przygotowanie:
Grzybki umyć, namoczyć na kilka godzin w chłodnej przegotowanej wodzie, a następnie ugotować w tej samej wodzie, w której się moczyły, odcedzić, pokrajać w bardzo cienkie paski. Kiszoną kapustę włożyć do rondla, podlać wywarem z grzybów, ugotować do miękkości. Cebulę obrać, opłukać, pokrajać w drobną kostkę i lekko zrumienić na oliwie, dodać przesianą mąkę i pokrajane grzybki, chwilę poddusić, dodać do gotującej się kapusty wówczas, gdy zmięknie. Wymieszać, chwilę gotować, odstawić, przyprawić do smaku pieprzem i odrobiną cukru. Kapustę można wymieszać ze śmietaną. Podawać na wigilię lako dodatek do ryb smażonych.

Karp w szarym sosie

Składniki:
jeden karp wagi 1-1,5 kg, 60 dag warzyw mieszanych (marchew, pietruszka, por), trzy cebule, listek laurowy, pieprz, sól, cukier, półtorej łyżki masła,  trzy łyżki utartego czerstwego piernika, dwie łyżki miodu, półtorej szklanki wywaru
z karpia, pół kieliszka czerwonego wytrawnego wina, 3 dag drobno posiekanych obranych migdałów, 3 dag rodzynków, sok z cytryny.
Przygotowanie:
Karpia umyć, oczyścić z łusek, sprawić odciąć głowę wraz ze skrzelami, odkrajać płetwy i ogon. Oczyszczoną rybę umyć, skrajać filety, pokrajać w poprzek na porcje. Warzywa umyć, oczyścić, opłukać, włożyć do wrzącej osolonej wody, dodając jednocześnie obraną, opłukaną i pokrajaną cebulą. Ugotować wywar. Czas gotowania około 20 minut. Do wrzącego wywaru włożyć przygotowane porcje ryby, listek laurowy i kilka ziaren pieprzu. Gotować na wolnym ogniu pod przykryciem przez blisko trzy kwadranse. W trakcie gotowania ryby przyrządzić sos. Masło stopić w rondelku, dodać miód i piernik, chwile, podgrzewać mieszając. Mieszając w dalszym ciągu dodawać stopniowo wywar z ryby. Sos gotować na małym ogniu do zgęstnienia i uzyskania jednolitej konsystencji. Pod koniec gotowania dodać przebrane i umyte rodzynki, odstawić z ognia, dodać migdały, wymieszać sos z winem. Przyprawić do smaku sokiem cytrynowym, solą i cukrem. Ugotowaną rybę wyłożyć na półmisek, polać gorącym sosem i od razu podawać jako podstawowe danie wigilijne.

Kompot z suszu

Składniki:
20 dag suszonych śliwek, 15 dag suszonych jabłek, 10 dag cukru, 3 szklanki wody, 2-3 goździki, kawałek skórki z cytryny lub pomarańczy. Do kompotu można wykorzystywać również inne suszone owoce.
Przygotowanie:
Suszone owoce umyć, namoczyć w zimnej wodzie. Woda powinna przykryć owoce. Namoczone jabłka trzeba przycisnąć spodeczkiem. Gdy zmiękną, gotować w tej samej wodzie, w której się moczyły, z dodatkiem cukru i przypraw.

Kutia

Składniki:
20 dag pszenicy łuskanej, 15 dag maku, 5 łyżek miodu, bakalie (orzechy włoskie, rodzynki, daktyle, figi), cukier, ewentualnie słodka śmietanka.
Przygotowanie:
Pszenicę moczyć kilka godzin (najlepiej przez noc). Namoczoną pszenicę gotować w niewielkiej ilości wody aż do miękkości, odcedzić i ostudzić.
Mak sparzyć wrząca wodą i trzymać na ogniu tak długo pod przykryciem, aż da się rozcierać w palcach. Odcedzić przez bardzo gęste sito (dobrym sposobem jest płócienny worek w kształcie rożka), przepuścić przez maszynkę do mięsa o drobnych oczkach. Dodać bakalie, mód i cukier do smaku. Można dodatkowo dodać śmietankę. Gotową kutię odstawiamy na kilka godzin w chłodne miejsce.

Pierniczki drobne

Składniki:
50 dag mąki, 20 dag miodu, 20 dag cukru-pudru, 12 dag margaryny, 2 dag tłuszczu do formy, 1 jajo, 1 dag sody oczyszczonej, 1 paczka przyprawy do piernika.
Przygotowanie:
Mąkę przesiać razem z sodą na stolnicę, zrobić w niej wgłębienie, wlać miód, nożem wymieszać z częścią mąki, tak aby się nie rozlewał. Dodać przyprawy korzenne, cukier-puder, tłuszcz oraz jajko. Zagnieść ciasto jak na pierogi. Wyrabiać dokładnie tak długo, dopóki nie będzie lśniące i jednolite.
Blachę posmarować tłuszczem, oprószyć mąką. Ciasto wywałkować do grubości 0,5 centymetra. Wykrawać foremkami pierniczki w różnych kształtach, układać na blasze i piec w dobrze nagrzanym piekarniku około 10 minut.
Pierniczki przechowywać w słoju lub szczelnie zamkniętym pudle. Po kilku dniach, gdy skruszeją, są doskonałe.
Pierniczki można lukrować lukrem surowym z białek lub cukru pudru.
Lukier z cukru pudru: 30 dag cukru-pudru ucierać dodając po parę kropel soku z jednej cytryny i tyle wody aby utworzyła się odpowiednio gęsta masa, nadająca się do lukrowania.

---