26 Wielka Rewolucja Francuska - „wolność, równość, braterstwo”
podręcznik, str. 126-132
1. Przyczyny wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej:
kryzys finansowy i gospodarczy ( pożyczki kolonistom amerykańskim)
głód i nieurodzaj ( mroźna zima)
idee oświeceniowe- krytyka absolutyzmu i przywilejów stanowych przez tzw. stan trzeci ( burżuazja, mieszczaństwo, kupcy, chłopi)- broszura Emanuela Sieyesa „Czym jest stan trzeci ?” w 26 mln Francji stan pierwszy ( arystokracja liczył 350 tys. ludzi, posiadał 20 % ziemi, płaciła tylko podatki pośrednie, stan drugi- duchowieństwo- 120 tys. , posiadał 10 % ziemi, płacił także jedynie podatki pośrednie, stan trzeci- 4 mln mieszczan, burżuazji i 21 mln chłopów płacili podatki i utrzymywali kraj, nie mając żadnego wpływu na sprawy w państwie)
żądania udziału we władzy burżuazji
2. Przebieg rewolucji:
zwołanie Stanów Generalnych ( stan pierwszy- arystokracja, stan drugi- duchowieństwo), stan trzeci ogłasza się Zgromadzeniem Narodowym ( Zgromadzeniem Konstytucyjnym)- ostatni raz zwołano je w roku 1614 r. ! - każdy ze trzech stanów miał jeden głos, toteż propozycje stanu trzeciego zawsze były odrzucane)
zburzenie Bastylii 14 VII 1789- symbolu władzy absolutnej - 14 lipca to dzień święta narodowego Francji
zniesienie przywilejów, poddaństwa chłopów, ( równość, równość, braterstwo)
uchwalenie 26 VIII 1789 Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela- Marie LaFayette - „Ludzie rodzą się i żyją równi wolnymi wobec prawa”( władza w rękach narodu, prawo do wolności, własności, bezpieczeństwa, oporu przeciw władzy, równość wobec prawa)
uchwalenie Konstytucji- 3 IX 1791- Francja monarchią konstytucyjną ( Ludwik XVI- król Francuzów)
3. Francja republiką:
nieudana ucieczka Ludwika XVI i obalenie monarchii ( 10 VIII 1792)
egzekucja Ludwika XVI na szafocie-21 I 1793- król o sobie- źle rządziłem, źle administrowałem”, Umieram niewinnie, wybaczam mym wrogom”
stłumienie powstania rojalistów w Wandei 10 III 1793- - tzw. „pieczenie chleba wolności”- 350 tys. ludzi, chłopów, kobiet, dzieci, którym skonfiskowano zapasy żywności, kazano przetopić dzwony kościelne na armaty, zwolenników monarchii zastało wymordowanych ; „ My nie bierzemy jeńców, bo wtedy musielibyśmy ich żywić chlebem wolności; litość to nie jest rewolucyjna sprawa”.
- związanych ludzi topiono się w barkach na Loarze, eksperymentowało się z trującymi gazami, budowano piece krematoryjne, do których wrzucano się żywe kobiety i dzieci, z trupów wyrabiano mydło, a ze skór pomordowanych robiło się spodnie. Analogie z nazistowskimi zbrodniami nasuwają się same.
„ojczyzna w niebezpieczeństwie”- wojna w obronie republiki z koalicją antyfrancuską ( Austria, Prusy, Anglia, Rosja, Hiszpania, Holandia, kraje włoskie)- 1792 ( bitwa pod Valmy- sukcesy wojsk republikańskich- powstanie pieśni Marsylianka)
„rewolucja pożera własne dzieci”- terror ( dyktatura) jakobinów- Komitet Ocalenia Publicznego - Trybunał Rewolucyjny- ok.20 tys. ofiar na szafocie, czyli gilotynie- Maksymilian Robespierre ( Jerzy Jakub Danton, przywódca lewicowych rewolucjonistów tzw. kordelierów ; jego słowa- Rewolucja, jak Saturn, pożera własne dzieci)
* reformy jakobińskie- kult rozumu, nowy kalendarz, miesiące dzieliły się na dekady, zniesienie niedzieli, nowe święta, początek roku- 22 IX 1792)
obalenie Robespierra ( Republika stracona, łotry tryumfują”)- przewrót 9 thermidora ( 27 VII 1794) - rządy Dyrektoriatu - 5 osób na czele Pierre Barras wybierany przez Radę Starszych ( Senat)- miejsce arystokracji rodowej zajęła arystokracja pieniądza ( burżuazja)
4. Znaczenie Wielkiej Rewolucji Francuskiej:
likwidacja feudalizmu- demokratyzacja społeczeństwa
rozdział Kościoła od państwa
idee oświeceniowe- wolność, równość
prawa i wolności obywatelskie
wpływ na poglądy, obyczaje, światopogląd
wzór dla ruchów rewolucyjnych
barwy narodowe Francji