Historia myśli socjologicznej W 13.11.2007
Max Weber
Rozważał problem kapitalizmu, w pewnych dziedzinach krytykował teorie Marksa, w innych takich jak teoria gier modyfikował je.
Napisał książkę „ Etyka projektu i duch kapitalizmu”, która to książka zdobyła czwarte miejsce na plebiscycie wpływowej ksiązki socjologicznej w 1998r.
1.istnieją takie sytuacje historyczne, ze gospodarkę kształtuje jednostka
2.Weber nie był myślicielem religijnym, opisywał jak ludzie z odmiany chrześcijaństwa przeżywali pewne dogmaty religijne. Opisując protestantyzm próbował opisać proces historyczny. Nie są to rozważania religijne
-protestantyzm i kapitalizm był częstym tematem do pisania, weber prócz samej teori zajął się badaniami, śledził dane empiryczne
Np.: statystyki szkolne przeprowadzone w
*gimnazjum
*gimnazjum realnym
Te zwykłe uczyły humanistycznych przedmiotów i języków klasycznych, realne kładły nacisk na języki starożytne i przedmioty ścisłe.
W obu szkołach różnił się skład religijny uczniów; głownie uczniowie gimnazjum zwykłych wyznawali katolicyzm, a tych drugich protestantyzm.
Protestanci plącą większe podatki, bo więcej zarabiają. Ten przykład ukazuje, ze protestantyzm musi być powiązany z kapitalizmem, istnieje miedzy nimi związek kulturowy.
3.Weber zajął się studiowaniem wyznań kalwinistów, głównie tymi rygorystycznymi odmianami. Wyznawcy to ludzie, którzy zakładali przyszłe Stany Zjednoczone. Większość uciekała ze swoich krajów z powodów religijnych, chcieli stworzyć państwo bez ucisku na wybór Religi, głównie byli to ludzie wykształceni.
-doktryna predestynacji; człowiek jest istotą do szpiku kości przeżartą grzechem, nie może sama się zbawić. Bóg musi mu przydzielić łaskę. Ich obowiązkiem jest czytanie biblii.
-Bóg jest poza czasem i przestrzenią, tylko on wie jaka jest przyszłość. Gdy Bóg tworzył świat, jednych potępił góry, innych zbawił. Nasza przyszłość jest ustalona przez Boga z góry, on sam zrobił to z czystej miłości. Niektórych wybrał. To przekonanie prowadziło do powstania nowej myśli u ludzi;
-wszyscy którzy prowadzą mnie do zbawienia to oszuści, kościół należy odrzucić, spowiedź, katolicyzm, obrzędy, liturgie to wszystko kłamstwa.
Np.: Kościół to gmina, jest pastor bo umie czytać tak biblie, że ludzie płaczą, ale to jest tylko jego zawód.
-jak przezywana dogmat predestynacji na przykładzie rozprawki Duńskiego egzystencjonistę Kierkegaarda „Bojaźń i drżenie”.
Autor był myślicielem religijnym, szukał odpowiedzi na pytanie czym jest wiara religijna, szukał jej w słowach Bożym, którym była biblia. Patrzał na postacie świętych, zwrócił uwagę na Abrahama (Bóg oznajmił mu, ze będzie przywódcą, jego bezpłodna żona a zarazem siostra w wieku 92 lat zaszła w ciąże. Urodził się Izaak. Abraham maił zabić dorastającego syna na górze Moria, zbudował tam ołtarz, jednak przed samym faktem anioł mu się objawił i przerwał.) Kierkiegaord zadał pytanie; Na czym polega wiara Abrahama, czy jest w mocy człowieka dokonać to czego on dokonał. Rozwiązaniem było to, ze większość ludzi nie potrafiłaby tego zrobić. Abraham założył zaufanie absurdalne. Bóg jest czynnikiem absurdalnym, sprzecznym, niepojętym. Bóg nie jest tu opatrznością, miłosiernym ojcem.
Np.: W szpitalu igła nie była sterylna, oddajemy krew by sprawdzić, czy jesteśmy zakażeni HIV. Albo go mamy, albo nie. Jednak kierownik nie udziela nam odpowiedzi w celu naszego dobra, siedzi, na poczekalni gdzie męka nas niepewność i lęk. Psychologiczny efekt tej doktryny to to, że człowiek taki musi wyjść z poczekalni i żyć normalnie; może się załamać, korzystać z życia jak nigdy dotąd, bo niewiadomo ile jeszcze tego życia jest.
-doktryna ta doprowadziła do aktów indywidualizmu; skoro moje najważniejsze sprawy załatwia Bóg, to tylko on jest istotny, reszta; księża, sędziowie nie są ważni. Jednostka uwalnia się od wszystkich ucisków ludzkich.
Np.: Mężczyzna głęboko wierzący żyjący w rodzinie patologicznej pewnego dnia ma wizje, że przychodzi do niego Chrystus. Zaczął uświadamiać sobie, ze że Chrystus jest najważniejszy na świecie. Wyprowadził się z domu, zmienił studia, wziął ślub. To objawienie wpłynęło na jego dystans do życia religijnego. Przeszedł na zielonoświątkowca , tworzy grupę z paroma osobami; śpiewają piosenki, czytają biblie, nie ma struktury organizacyjnej takiej jak kościół. Skończyło się to indywidualizmem.
Weber studiował pisma pastorów o takich właśnie ludziach.
Obmyślił dwa sposoby radzenia, łagodzenia sobie z takimi sytuacjami;
-jak jest problem egzystencjonalny to rzucić się w wir pracy, obszar działalności. Jeśli nie wiesz czy jesteś zbawiony. Nacisk na zaangażowanie w pracę zawodową; oddziela zawód i powołanie. Tylko niektóre zawody są powołaniem np.; ksiądz i lekarz.
-sukces stanowi wskaźnik bożej łaski. Jeśli coś mi się udaje, to może nie jest tak źle i jestem zbawiony. Należy ocenić życie czy jest osiągnięty sukces w życiu codziennym czy nie. „Zakonnik w życiu codziennym”
DUCH KAPITALIZMU
-B. Franklin jeden z ojców założycieli (latawiec, balon) publikował pisma z mądrościami. Człowiek powinien dążyć do moralności. Wypisał 13 cnót; wstrzemięźliwość, umiejętność milczenia, porządek, niezmienność postanowień, oszczędność, pracowitość, szczerość, sprawiedliwość, umiarkowanie, schludność, spokój, czystość płciowa i pokora. Założył sobie nawet specjalny zeszyt, w którym notował postępy w praktykowaniu poszczególnych cnót. Można powiedzieć, iż na bieżąco kontrolował stan łaski.
Np.: wykładowca idzie na piwo za 4 zł, mógł w tym czasie iść na wykład i dostać 40zł. Gdyby włożył te pieniądze na konto to by zyskał 4tys. Można się spytać kto wydaje 4 tys. Na piwo. Stąd biorą się skąpcy, „pieniądz rodzi pieniądz”
Moralność mieszczańska-ukazana jest na przykłąd w zachowaniu pani Dulskiej.
-Mentalność tradycjonalna; postawy polskich chłopów wyjeżdżających do Niemiec do pracy. Większość prezentowała ścisły związek miedzy czasem i praca co było mentalnością tradycyjną polaków. 1dzień-1 metr- 1 Marka. Cel do którego się dąży. Przez podniesienie płacy do 2 Marek, aby więcej zrobił. Chłop zarobi więcej za to samo, ważniejszy był czas wolny, niż większa wydajność. Nieskuteczne podnoszenie płac, maksymalizacja czasu wolnego. Obniżanie płac, aby uzyskać 1 Marke trzeba ciężko się narobić, to była motywacja.