Wykład 13.10.2008 r.

Ćwiczenia 20.10.2008 r.

Układ nerwowy obwodowy. Nerw rdzeniowy. Sploty nerwowe. Nerwy kończyn i tułowia.

Układ nerwowy anatomicznie dzielimy na dwie części:

• ośrodkowy układ nerwowy:

• mózgowie

• rdzeń kręgowy

• obwodowy układ nerwowy:

• 31 par nerwów rdzeniowych

• 12 par nerwów czaszkowych

• zwoje

(1) - mózg,
(2) - Ośrodkowy układ nerwowy,
(3) - rdzeń kręgowy.

Obie z tkanek nerwowych są wrażliwe na uszkodzenia i w całości otoczone kostnymi elementami (czaszka, kanał kręgowy).

Komórka nerwowa

W ośrodkowym układzie nerwowym skupisko ciał komórek nerwowych to jądro.

W obwodowym układzie nerwowym skupisko ciał komórek nerwowych to zwój.

	Ośrodkowy układ nerwowy	Obwodowy układ nerwowy
Ciało komórki znajduje się w	Jądro, istota szara	Zwój
Włókna nerwowe	Istota biała	Nerwy

Rdzeń kręgowy dzieli się na odcinki tak samo jak kręgosłup:

• szyjny

• piersiowy

• lędźwiowy

• krzyżowy

• ogonowy

Nerwy rdzeniowe:

• szyjne C_1-8

• piersiowe Th_1-12

• lędźwiowe L_1-5

• krzyżowe S_1-5

• guziczny Co₁

Przekrój poprzeczny przez rdzeń kręgowy

Włókna ruchowe wychodzą z rogów przednich.

Włókna czuciowe dochodzą do rogów tylnich.

Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych unerwiają skórę na plecach i mięsień prostownik grzbietu.

Gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych:

• tworzą nerwy międzyżebrowe Th_1-12

• tworzą sploty:

• szyjny C_1-4

• ramienny C₅ - Th₁

• lędźwiowy L_{1- 4}

• krzyżowy L₅ - S₅

Gałęzie przednie dwunastu par nerwów piersiowych nie tworzą splotów. Biegną one w międzyżebrzach jako nerwy międzyżebrowe, unerwiają mięśnie międzyżebrowe ruchowo, a czuciowo skórę, opłucną i otrzewną, gałązki dolne.

Podstawowe nerwy odchodzące ze splotów:

- szyjnego (gałęzie przednie I-IV nerwu rdzeniowego szyjnego) - unerwia większość mięśni, skórę szyi, przeponę

• nerw przeponowy C₄ - unerwia przeponę ruchowo; osierdzie i część opłucnej i otrzewnej czuciowo

- ramiennego (gałęzie przednie nerwów szyjnych V-VIII i piersiowy I) -unerwia skórę oraz mięśnie kończyny górnej; jest umiejscowiony w jamie pachowej; tworzy trzy pęczki: boczny, przyśrodkowy i tylny; jego gałęzie krótkie biegną do mięśni obręczy kończyny górnej i mięśni powierzchownych

• nerw promieniowy - unerwia prostowniki kończyny górnej (mięsień trójgłowy ramienia, grupa boczna i tylna mięśni przedramienia), skórę powierzchni tylnej ramienia i przedramienia, skórę powierzchni grzbietowej ręki od strony bocznej: jego uszkodzenie powoduje objawy ręki opadającej

• nerw łokciowy - unerwia zginacze przedramienia, ręki i palców (mięsień zginacz łokciowy nadgarstka, część mięśnia zginacza pośrodkowego palców, mięśnie środkowej części ręki) oraz mięśnie i skórę przyśrodkowej części ręki; jego uszkodzenie powoduje objawy ręki szponiastej

• nerw pośrodkowy - unerwia zginacze przedramienia, ręki i palców (mięsień zginacz łokciowy nadgarstka, część mięśnia zginacza głębokiego palców, mięśnie kłębu kciuka) oraz skórę bocznej strony ręki; jego uszkodzenie powoduje objawy ręki małpiej lub ręki błogosławiącej

• nerw mięśniowo-skórny - unerwia zginacze ramienia (mięsień dwugłowy ramienia, mięsień ramienny, mięsień kruczo-ramienny) oraz skórę powierzchni bocznej przedramienia; jego porażenie osłabia zginanie przedramienia

- lędźwiowego (gałęzie przednie nerwów lędźwiowych I-IV wraz z nerwem piersiowym XII) - leży w mięśniu biodrowo-lędźwiowym w tylnej ścianie jamy brzusznej; unerwia mięśnie i skórę jamy brzusznej, mięśnie i skórę przyśrodkowej i przedniej powierzchni uda, skórę przyśrodkowej powierzchni podudzia

• nerw udowy - unerwia przednią grupę mięśni uda

• nerw zasłonowy - przyśrodkowa grupa mięśni uda tzw. przywodziciele uda; jego porażenie uniemożliwia jazdę konno, na nartach, łyżwach, założenie nogi na nogę

• mięsień skórny boczny uda

• mięsień płciowo-udowy

• mięsień biodrowo-pachwinowy

• mięsień biodrowo-podbrzuszny

- krzyżowy (część nerwu lędźwiowego IV, gałęzie przednie nerwu lędźwiowego i nerwów krzyżowych) - leży w miednicy mniejszej; zapatruje mięśnie pośladkowe i inne mięśnie miednicy, mięśnie grupy tylnej uda, częściowo skórę uda oraz mięśnie, skórę i stawy podudzia i stopy

• nerw pośladkowy górny - unerwia mięśnie, które wpływają na położenie miednicy w czasie chodzenia: kiedy jest uszkodzony objawem jest kaczkowaty chód

• nerw pośladkowy dolny - unerwia mięsień pośladkowy wielki (mięsień antygrawitacyjny)

• nerw kulszowy - największy nerw naszego organizmu; unerwia tylną grupę mięśni uda, mięśnie stopy i łydki; dzieli się na:

• nerw strzałkowy wspólny - zaopatruje przednią stronę goleni (mięsień goleni, mięśnie strzałkowe, mięsnie grzbietu stopy); jego porażenie powoduje tzw. ”koguci chód”

• nerw piszczelowy - biegnie na stronie tylnej goleni i na podeszwie

• nerw sromowy - zaopatruje kroczę, przeponę miednicy; zawiera bardzo dużo włókien układu autonomicznego

---