Wojna krymska / zjednoczenie Włoch i Niemiec

str. 229-239

1. Wojna krymska 1853-1856

a. przyczyny:

• opanowanie tureckich cieśnin nadczarnomorskich przez Rosję - Mikołaj I ( Bosfor i Dardanele),

• żądania opieki nad wyznawcami prawosławia w Imperium Osmańskim

b. przebieg:

• pomoc wojskowa udzielona Turcji przez Anglię i Francję ( możliwość wzrostu znaczenia Rosji),

• wkroczenie wojsk austriackich do Mołdawii i Wołoszczyzny,

• obrona Sewastopola ( broniona przez prawie rok przez Rosjan),

• Polacy w wojnie krymskiej:

* polskie jednostki wojskowe: Michał Czajkowski ( Sadyk Pasza), Władysław Zamoyski, Adam Mickiewicz)

c. skutki:

• porażka Rosji- nowy car Aleksander II zmuszony do reform ( 1861- ukaz o zniesieniu poddaństwa, służba wojskowa skrócona z 25 do 3 lat, reforma administracji i szkolnictwa),

• autonomia Mołdawii i Wołoszczyzny ( późniejsza Rumunia)

2. Etapy zjednoczenia Włoch:

Piemont jako ośrodek zjednoczeniowy- - król Wiktor Emanuel II i premier Camillo Cavour

1858- układ Piemontu z Francją w Plombieres przeciw Austrii

1859- wojna Francji i Piemontu z Austrią- zwycięstwa pod Magentą i Solferino ( utworzenie Czerwonego Krzyża Henri Dunant i Gustaw Moynier) - Austria traci Lombardię, Francja przekazuje ją Piemontowi,

1860- powstania przeciw władcom Toskanii, Parmy i Modeny i przyłączenie ich do Piemontu

- powstanie w Królestwie Neapolu i Sycylii- „marsz tysiąca czerwonych koszul” Giuseppe Garibaldiego

1861- proklamacja ( ogłoszenie) powstania Królestwa Włoch- monarchia konstytucyjna- król Wiktor Emanuel

1866- przyłączenie Wenecji po klęsce Austrii w wojnie z Prusami

1870- przyłączenie Państwa Kościelnego po klęsce Francji w wojnie z Prusami ( papież Pius IX „więźniem Watykanu”)

3. Etapy zjednoczenia Niemiec: (* 294 jednostki polityczne )

1862- „żelazny kanclerz” Otto von Bismarck kanclerzem ( „zjednoczenie Niemiec „krwią i żelazem”), reforma pruskiej armia- powszechna służba wojskowa,

Otto von Bismarck- Powiedzenia:

Nie przemówienia i nie rezolucje będą rozstrzygały o zagadnieniach naszych czasów, lecz krew i żelazo”

Nigdy się tyle nie kłamie jak przed wyborami, w czasie wojny lub po polowaniu

Dajcie Polakom rządzić, a sami się wykończą

1864- wojna Prus i Austrii z Danią ( rzekoma ochrona mniejszości niemieckiej)- podział zdobyczy- Prusy- Holsztyn, Austria- Szlezwik

1866- wojna Prus i Austrii o hegemonię ( panowanie w Niemczech”) - zwycięstwo Prus pod Sadową ( oblegano Wiedeń), Związek Północnoniemiecki zastępuje Związek Niemiecki

1870 - 1871 wojna Prus z Austrią

depesza emska- kunszt dyplomacji Bismarcka, sprowokowanie Francji do wojny z Prusami ( w uzdrowisku Ems ambasador Francji i król Prus rozmawiali na temat obsady tronu Hiszpanii, Prusy proponowały swego krewnego Leopolda Hohenzollerna, ale pod naciskiem Francji zrezygnowały, wtedy Bismarck sfałszował depeszę z taką informacją, podając do gazet, że król Prus nie zgodził się spotkać z ambasadorem Francji a Prusy nie mają zamiaru zrezygnować ze swego kandydata).

• wkroczenie wojsk pruskich do Francji- oblężenie i kapitulacja twierdz- Metz- Achilles Bazaine i Sedan- Napoleon III ( dostał się do niewoli)

• Francja republiką- komuna paryska ( dowódca Jarosław Dąbrowski) przeciw rządom Adolfa Thiersa,

• proklamowanie w Wersalu powstania cesarstwa niemieckiego- tzw. II Rzesza z cesarzem Wilhelmem I,

• traktat pokojowy niemiecko- francuski- Francja traciła Alzację i Lotaryngię, reperacje wojenne ( odszkodowania) - 5 mld franków w złocie

---