Wojna krymska 1853-1856
Pierwsze starcia rosyjsko-tureckie przyniosły zwycięstwa Rosji. Największe z nich odniosła flota rosyjska pod dowództwem admirała Pawła Nachimowa, niszcząc dużą część floty tureckiej na Morzu Czarnym - pod Synopą, w listopadzie 1853 r.Ale w 1854 r. gwałtownie pogorszyła się sytuacja międzynarodowa Rosji. W marcu tegoż roku, zaniepokojone możliwością sukcesów rosyjskich, do wojny po stronie Turcji przystąpiły Francja i Wielka Brytania. Peryferyjna wojna rosyjsko-turecka stalą się wojną mocarstw europejskich. Na początku 1855 r. do wojny z Rosją przyłączyło się Królestwo Sardynii, licząc, że w ten sposób zwiększy swoje znaczenie na arenie międzynarodowej. Działania wojenne prowadzono głównie na Półwyspie Krymskim, stąd wojnę nazwano krymska. Na Krymie wylądowały kilkudziesięciotysięczne korpusy Francji i Wielkiej Brytanii. Państwo austriackie, jak określono w Rosji, “zadziwiło cały świat swą niewdzięcznością" i nie tylko nie udzieliło pomocy Rosji, ale wysłało swe wojska do Mołdawii i Wołoszczyzny, zmuszając tym samym Rosję do wycofania się z tych terenów.Główne walki toczyły się o miasto i twierdzę Sewastopol. Rosjanie pod wodzą admirałów Władimira Kornilowa i Pawła Nachimowa bronili się prawie rok, ale we wrześniu 1855 r. byli zmuszeni do opuszczenia ruin miasta. Obrona Sewastopola stała się bohaterską legendą dziejów Rosji. Wojska brytyjskie i francuskie dysponowały lepszą technicznie bronią, karabiny używane przez Anglików i Francuzów trafiały z odległości 900 m, gdy rosyjskie tylko - z 200 m. Armia rosyjska, poza gorszym uzbrojeniem, cierpiała z powodu złego zaopatrzenia, a część dowódców wykazała dużą nieudolność w walce.Wojna krymska przyniosła konsekwencje ważne dla całej ludzkości, w polowych szpitalach armii brytyjskiej od 1854 r. zaczęła pracować F'lorence Nightingale, organizując nowoczesną służbę pielęgniarską. W czasie gdy trwały walki o Sewastopol, nastąpiła zmiana na tronie cesarskim.Mówiono, że śmierć Mikołaja I przyspieszyły wiadomości o ponoszonych klęskach, podejrzewano nawet, że car popełnił samobójstwo. Monarcha, który przez wiele lat czuł się najpotężniejszym władcą w Europie, nie mógł znieść porażki. W marcu 1855 r. nowym carem został syn Mikołaja, Aleksander II.Po zakończeniu walk o Sewastopol obie strony dążyły do zaniechania działań wojennych. W 1856 r. podjęto rokowania pokojowe.Dzięki dyplomatycznym zabiegom Anglii i Francji oraz niezaangażowanych bezpośrednio w konflikt Prus i Austrii, sojuszników Rosji ze Świętego Przymierza, wojna zakończyła się traktatem pokojowym podpisanym w Paryżu (1856). Postanowienia traktatu położyły kres dominacji Rosji nad Turcją. Wojna przyczyniła się do rozbicia Świętego Przymierza, czyli sojuszu Rosji, Austrii i Prus.