Ćwiczenia wprowadzające do gry w piłkę siatkową dla klasy 4 Szkoły podstawowej.

1.Zabawa „ berek po liniach”.

Uczniowie poruszają się krokiem dostawnym wyłącznie po liniach wyznaczających pole siatkówki tak, aby berek- poruszający się w ten sam sposób nie zdołał ich dotknąć. Uczeń złapany przez goniącego staje się berkiem.

2.Gra drużynowa „rzucanka”.

Grupę uczniów dzielimy na dwa różne zespoły, ustawiamy na obu połowach boiska do siatkówki (uwzględniając ustawienie w piłce siatkowej), „zagrywający” wprowadza piłkę do gry na sygnał prowadzącego zza linii końcowej boiska rzutem jednorącz przez siatkę. Gra polega na łapaniu i rzucaniu piłki przez siatkę tak, aby utrudnić jej złapanie. Trwa to takim długo, aż piłka nie spadnie na pole przeciwnika. Punkty zdobywa się podobnie jak w siatkówce, można robić przejścia).

3. „ Deszcz z piłek”

Dzieci podzielone na dwa zespoły, ustawione dowolnie na dwóch stronach boiska do siatkówki. Na każdej połowie leży ta sama , dowolna ilość piłek do siatkówki ( można używać różnych piłek, ale preferowane są , szczególnie dla dzieci ze szkoły podstawowej, piłki do mini siatkówki.).Na pierwszy sygnał prowadzącego uczestnicy przerzucają jak najszybciej wszystkie piłki ze swojej strony na stronę przeciwnika. Na drugi sygnał, dzieci kończą przerzucanie, a wygrywa drużyna, która będzie miała na swojej połowie mniej piłek.

4. „ Mistrz skoków `'

Wszyscy uczestnicy stoją na linii końcowej boiska w szeregu i na sygnał wykonują 3—5 skoków obunóż, na jednej nodze lub na przemian. Wygrywa osoba, która po wykonaniu skoków będzie stała najbliżej siatki.

5. „ Gra do trzech podań `'

Grupa podzielona jest na dwie drużyny. Gra polega na przekazaniu piłki do siatkówki koledze z drużyny. Członkowie przeciwnego zespołu utrudniają wykonanie zadania. Po wykonaniu trzech podań należy przekazać piłkę przeciwnikom, a drużyna zdobywa punkt.

6. ,, Złap piłkę`'

Ćwiczący ustawieni na obwodzie koła. Każdy zawodnik ma swój numer. W środku koła stoi osoba z numerem 1. Na sygnał podrzuca piłkę do góry i wywołuje dowolny numer. Zadaniem osoby wywołanej jest złapanie piłki z powietrza. Po złapaniu znów podrzuca i wywołuje numer itd.

7. „Złap piłkę”

Każdy z ćwiczących stara się podrzucić piłkę jak najwyżej, aby wykonać przysiad lub siad płaski i złapać piłkę przed upadkiem. Zawodnicy samodzielnie liczą udane próby. Można zastosować ćwiczenia trudniejsze np. leżenie przodem, tyłem

8. „ Piłka goni piłkę.”

Zawodnicy dwóch drużyn ustawieni są na przemian na obwodzie koła. Jedna osoba z każdego zespołu trzyma piłkę i na sygnał zaczyna podawać ja do partnerów tak szybko, aby dogoniła piłkę poprzedniego zespołu, która wykonuje dokładne to samo zadanie. Zwycięska drużyna otrzymuje punkt.

9. Gra 1x1 (Gdy dzieci opanują odbicie oburącz górne)

Na placach gry o wymiarach 3m szerokości i 4 m długości oddzielonych od siebie linią środkową bez siatki. Grający odbijają piłkę sposobem oburącz dolnym ponad linią środkową. Kontakt z piłką następuje po odbiciu się jej od podłogi.

10. Gra 2x2, 3x3 (na trzy odbicia)

W tej grze każde drugie odbicie jest zastąpione przez chwyt i podanie, w trzecim odbiciu zawodnik przebija piłkę na stronę przeciwnika. Wymiary boisk, wysokość siatki, sposób liczenia punktów dostosowany jest do możliwości graczy. Zaletami tej gry jest to, że jeden z graczy może złapać piłkę, wzrasta ciągłość gry, partnerzy z zespołu mają więcej czasu na podjęcie decyzji

11. „Wzywanka numerowana”.

Grający, którzy stoją wokół piłki leżącej na ziemi, posiadają kolejne numery. Wywołany numer musi podbiec do piłki, chwycić ją i krzyknąć "stój". W tym czasie pozostali uciekają od piłki. Na sygnał "stój "zatrzymują się twarzami do posiadającego piłkę. Ten stara się trafić najbliższego stojącego 9 celujemy poniżej pasa barkowego). Trafiony bierze piłkę i wraz z całą grupą powraca w miejsce rozpoczęcia gry.

12. Ćwiczenie z kozłowaniem.

Uczniowie stoją w rozkroku, każdy trzyma piłkę do siatkówki. Odbicie piłki do góry, po koźle przełożenie prawej nogi nad piłką, odbicie piłki sposobem górnym do góry, po koźle przełożenie lewej nogi nad piłką, itd. Kolejność nóg dowolna.

Bibliografia:

1. „Metodyka Wychowania fizycznego w reformowanej szkole” pod redakcja M. Bronikowskiego

2. „Piłka siatkowa w szkole” poradnik metodyczny P. Wróblewski

GRY I ZABAWY W NAUCZANIU PIŁKI SIATKOWEJ

Rola gier jest wieloraka. Zawsze jednak wprowadzają one takie elementy jak:
- rozwijają sprawność ogólną
- podnoszą sprawność ogólną
- wyrabiają dyscyplinę w atmosferze zespołowego współdziałania i współzawodnictwa

Wybór i treść gier i zabaw dostosować należy do płci i wieku oraz zaawansowania ćwiczących. Z uwagi na dużą przydatność gier i zabaw dla siatkówki, należy je stosować w pracy z początkującymi. Bawią one i stwarzają przyjemny nastrój wśród młodzieży i wśród dorosłych.

1. Dzień i noc
Grający podzieleni są na dwie grupy, ustawiają się w szeregach tyłem do siebie. Jeden szereg zostaje nazwany "noc", drugi "dzień". Wywołany szereg np. "noc" ucieka na metę, którą może być końcowa linia boiska do siatkówki: drugi szereg - "dzień" goni uciekających i stara się jak najwięcej z nich schwytać nim dobiegną do mety. Schwytani powiększają grupę łapiących i gra toczy się dalej. Zwycięża szereg, który jest liczniejszy.

2. Skuwany w kole
Grający ustawiają się w odstępach jednego kroku na obwodzie koła o średnicy 6 m. Jeden z ćwiczących idzie do środka koła, pozostali usiłują trafić go piłką poniżej pasa. Ten, komu się to uda, idzie do środka i zabawa toczy się dalej. Zbijany może stosować zwody, uniki i podskoki.

3. Rób tak - nie rób tak
Prowadzący umawia się z uczestnikami, że będą naśladowali jego ruchy, jakie będzie demonstrował na słowa "rób tak". Przy słowie "nie rób tak" ćwiczący będą biegać swobodnie pilnie obserwując dalsze postępowanie prowadzącego.

4. Trzeciak
Ustawiamy ćwiczących w parach na obwodzie (stoją jeden za drugim). Wyznaczamy jedną parę i dzielimy ją na uciekającego i goniącego. Uciekać wolno poza kołem i tak samo należy gonić. Uciekający powinien zmieniać się w ten sposób, że ustawia się przed jedną z par. Ucieka wtedy stojący jako trzeci w tej parze z tyłu. Goniący, jeśli dotknie uciekającego, staje się uciekającym, dotknięty goniący - goniącym.

5. Sztafeta wahadłowa
Ćwiczący ustawieni są w czterech rzędach naprzeciwko siebie. Tworzą zespoły A i B stojące naprzeciw, wyciągają rękę zewnętrzną do przodu, tak by nadbiegający przekazał sztafetę uderzeniem dłoń. Otrzymujący sztafetę w\w sposobem zmienia kolejno w przeciwnych rzędach. Zwycięża zespół, który pierwszy ustawi się w rzędach tak, by wszyscy z lewej strony znaleźli się po prawej i na odwrót. Odmiana: ćwiczący poruszają się A - tyłem, B - cwałem bocznym.

6. Sztafeta z przenoszeniem piłki
Jak w ćwiczeniu poprzednim - ćwiczący zamiast przekazywać sztafetę uderzeniem w rękę, przenoszą i podają piłkę.

7. Sztafeta slalom
Ustawienie jak poprzednio - na drodze poruszania ustawiamy bramki slalomowe z chorągiewek lub piłek.

8. Berek
Dowolna ilość ćwiczących i dowolnie wybrane boisko w określonym polu poruszania się. Wyznaczamy "berka", którego zadaniem jest dotknięcie jednego z grających, który stara się od niego uciec. Dotknięty staje się "berkiem".

9. Wyścig na czworakach
Grających ustawiamy na jednej linii w szeregu w przysiadzie. Na sygnał instruktora cały szereg porusza się na czworakach do określonego miejsca. Odmiana: ćwiczący poruszają się tyłem na czworakach.

10. Wyścig taczek
Ustawiamy ćwiczących w parach na jednej linii. Na sygnał jeden z pary przechodzi do podporu leżąc przodem, drugi bierze go za nogi na wysokości ud i tak poruszają się do określonego miejsca. Wracając zmieniają się rolami. Wygrywa para, która przybędzie jako pierwsza na linię końcową. Odmiana: zamiast taczek ćwiczący poruszają się z partnerem na barkach lub plecach.

11. Kałuża
Grający tworzą koło. W środku koła narysowana jest "kałuża". Koło wiruje po obwodzie i w tym czasie jeden drugiego stara się naprowadzić na "kałużę". Ten kto wpadnie do "kałuży"- odpada z gry.

12. Lawina
Ustawiamy ćwiczących w dwóch szeregach na linii środkowej boiska do piłki siatkowej, tyłem do siebie. Na sygnał szeregi wykonują przewroty w przód do linii końcowej boiska. Zwycięża ten szereg, który pierwszy ustawi się na linii końcowej. Odmiana; ustawienie jak wyżej przodem do siebie - pokonujemy odległość przewrotami w tył.

13. Wzywanka numerowana
Grający, którzy stoją wokół piłki leżącej na ziemi, posiadają kolejne numery. Wywołany numer musi podbiec do piłki, chwycić ją i krzyknąć "stój". W tym czasie pozostali uciekają od piłki. Na sygnał "stój "zatrzymują się twarzami do posiadającego piłkę. Ten stara się trafić najbliższego stojącego 9 celujemy poniżej pasa barkowego). Trafiony bierze piłkę i wraz z całą grupą powraca w miejsce rozpoczęcia gry.

14. Skuwanie w kole
Jedna grupa ćwiczących tworzy koło. Druga wchodzi do tego koła. Ustawieni na obwodzie koła posiadają piłkę i rzutem starają się trafić "skuć "jednego ze znajdujących się w środku koła. Trafiony Opuszcza koło. Po trafieniu wszystkich, znajdujących się w środku koła, następuje zmiana. Ćwiczący z obwodu przechodzą do środka, a ze środka na obwód koła.

15. Celowanie w piłkę
Ustawiamy ćwiczących w rzędzie. W odpowiedniej odległości od pierwszego rzędu, kładziemy piłkę lekarską. Każdy z grających posiada piłkę tenisową lub woreczek z grochem, którym trafia piłkę leżącą przed nim. Trafienie daje punkt. Zwycięża ten, który na określoną ilość rzutów uzyska najwięcej punktów.

16. Poczta
Ustawiamy ćwiczących w czterech szeregach. Dwa szeregi ustawione twarzami do siebie, tworzą jeden zespół. Dwaj skrajni ćwiczący z każdego zespołu posiadają piłki. Na sygnał prowadzącego należy podawać piłkę kolejno w szeregach do siebie tak by piłka jak najszybciej znalazła się u ostatniego. Zwycięża zespół, który najszybciej wykona zadanie. Odmiana: zamiast rzutów stosujemy odbicia piłki.

17. Rzut piłki do celu
Dowolną ilość grających ustawiamy na jednej wysokości. Każdy posiada piłkę palantową, gumową, woreczek itp. Przed grupą w odpowiedniej odległości rysujemy koło lub ustawiamy kosz. Grający po kolei określonym rzutem starają się trafić do celu. Powtarzamy rzuty kilkakrotnie. Zwycięzcą zostaje ten zespół, który ma największą ilość trafień.

18. Szycie
Ćwiczący ustawiają się w dwóch rzędach. Przed każdym rzędem ustawiamy ławeczkę gimnastyczną (rolę ławeczki w klasach młodszych może spełnić narysowana kredą linia). Na sygnał starują pierwsi z rzędów przeskakując ławeczkę na jednej nodze. Powrót odbywa się w\w sposobem na nodze przeciwnej. Wygrywa zespół, który szybciej wykona zadanie. Odmiana: startują całe rzędy jednocześnie.

19. Sztafeta wahadłowa podskokami
Ustawienie jak w ćwiczeniu poprzednim - ćwiczący poruszają się podskokami obunóż. Sztafeta ze skakankami. Ustawienie we dwóch rzędach na jednej wysokości. Na sygnał pierwsi z rzędów startują ze skakankami wykonując przeskoki przez nią do określonego miejsca i z powrotem. Po minięciu linii, na której ustawione są zespoły startuje następny z rzędu. Wygrywa zespół, który szybciej wykona zadanie.

20. Skoki przez skakankę
Ustawienie jak w ćwiczeniu poprzednim naprzeciw każdego rzędu stoi dwóch ćwiczących, którzy kręcą skakanką. Na sygnał startuje cały rząd i pokonuje przeskokami skakankę. Należy po wykonaniu ćwiczenia jak najszybciej ustawić się w rzędach na poprzednim miejscu.

21. Walka kogutów
Ćwiczący ustawieni są parami twarzą do siebie w przysiadzie. Ramiona na wysokości twarzy. Podskokami i przez uderzenie dłońmi w dłonie przeciwnika należy wytrącić go z równowagi. Zwycięża ten zespół, który większą ilość razy wytrącił z równowagi przeciwnika.

22. Pociąg
Ćwiczący ustawieni są w dwóch rzędach w przysiadzie i trzymają się wzajemnie za biodra. Na sygnał cały rząd zmierza podskokami obunóż do określonego miejsca. Zwycięża ten rząd, który na miejsce doprowadzi większą ilość ćwiczących.

23. Przewodnik
Grupa ustawia się w szeregu. Sześć kroków przed szeregiem w kole o średnicy 1m staje wybrany przez grupę przewodnik i kolejno podaje piłkę do stojących w szeregu. Każdy ze stojących w szeregu ma prawo do pięciokrotnego odbicia piłki. W przypadku złego odbicia piłki odbierający idzie na koniec szeregu, jeśli natomiast uda mu się odbić piłkę bezbłędnie 5 razy, to zostaje przewodnikiem i zajmuje jego miejsce w kole, a poprzedni przewodnik staje na końcu szeregu.

24. Piłka o ścianę
Grający ustawiają się w szeregu naprzeciw ściany w odległości 3-4 kroków od niej. Jeden z grających rzuca piłkę o ścianę i wywołuje imię biorącego udział w zabawie. Wywołany musi pobiec, odbić piłkę oburącz nad głową, chwycić piłkę i skuć nią kogoś z uciekających. Linia mety znajduje się w odległości 10m. Skuty rzucając piłkę o ścianę wywołuje następnie imię i gra toczy się dalej. Skuwającemu po odbiciu i schwytaniu piłki nie wolno ruszać się z miejsca.

25. Wyścig piłek w kole
Grający ustawiają się na obwodzie koła w odległości wyciągniętych ramion i odliczają do dwóch. Jedynki tworzą jedną drużynę, dwójki drugą. Każda drużyna otrzymuje po jednej piłce. Na sygnał prowadzącego rozpoczyna się w kole wyścig piłek odbijanych oburącz do następnego partnera (jedynki odbijają piłki do jedynek, dwójki do dwójek). Nie wolno omijać kolejności. Wyścig rozpoczyna się z dwóch przeciwległych stron.

26. Podanie do celu
Zespół dzieli się na grupy. Grupy ustawiają się półkolem pod koszem do gry w piłkę koszykową i odbiciem starają się wrzucić piłkę do kosza tak, aby nie dotknęła tablicy. Zabawa może przekształcić się w grę z chwilą, gdy za trafne odbicie będzie się zaliczało punkty. Grę można utrudnić stawiając w półkolu pod koszem jednego z ćwiczących, który odbijające się od tablicy piłki będzie kierował do stojących w półkolu współpartnerów.

27. Piłka do kapitana
Na obu połowach boiska do siatkówki w odległości 1m od linii końcowych, rysujemy po jednym kole o średnicy 3m, w którym stoją kapitanowie drużyn. Pozostałych pięciu graczy drużyn ustawia się na swojej połowie boiska w dowolny sposób. Grę rozpoczyna się od środka boiska rzutem sędziowskim. Drużyna, która otrzymała piłkę, stara się podać ją do swojego partnera, a ten z kolei do kapitana. Kapitanowi nie wolno wychodzić z koła. Wygrywa ta drużyna, której kapitan otrzyma 15 piłek. Graczom nie wolno chwytać piłki w ręce i biegać z nią.

28. Sztafety z piłkami
Uczestnicy gry dzielą się na dwie drużyny 6- osobowe i każda z nich wybiera kapitana. Na boisku w odległości 10 kroków od siebie kreśli się dwie równoległe linie. Za jedną z linii ustawiają się rzędami obie drużyny, za drugą zaś stają kapitanowie. Na sygnał obaj kapitanowie rzucają piłki do pierwszych w rzędach graczy, ci odbiciem podają im piłki z powrotem, a sami szybko zajmują miejsca na końcach swojego rzędu, biec po jego zewnętrznej stronie. Wygrywa ta drużyna, której gracz stojący na początku gry na czele rzędu pierwszy wróci znów na zakreśloną linię.

29. Piłka nad siatką
Grę prowadzi się na boisku do gry w siatkówkę, na którym na wysokości 2m zawiesza się siatkę. Dwie drużyny po jednakowej liczbie 6-8 graczy ustawiają się dowolnie na własnych połowach boiska. Na sygnał prowadzącego, gracze oznaczeni jednakowymi numerami przerzucają piłki spoza linii końcowych boiska nad siatką nad pole starając się odrzucić je tak, aby obie znalazły się jednocześnie boisku przeciwnika. Następnie dowolni gracze chwytają i odrzucają piłki starając się odrzucić je jak najszybciej tak, aby obie znalazły się jednocześnie na boisku przeciwnika. Drużyna otrzymuje punkty gdy:
- na boisku lub w rękach przeciwników są dwie piłki
- gdy przeciwnik przerzuci piłkę poza boisko
- gdy piłka przy rzucie uderzy w siatkę lub zaczepi o nią.

Odmiana: Grę prowadzi się jak wyżej z tym, że po chwycie z miejsca w którym chwyt nastąpił, musi być wykonana zagrywka. Po zaliczeniu punktu jednemu z zespołów, grę rozpoczynają rzutem lub zagrywką gracze oznaczeni następującymi po sobie kolejno numerami.

BIBLIOGRAFIA
1. St. Adamczyk, J. Uznarowicz, Z. Zawada "Siatkówka" Kraków 1973
2. M. Bogdanowicz, "Forma zabawowa w nauczaniu sportowych gier zespołowych". SiT, Warszawa 1983.
3. Cz. Sieniek "Systematyka ćwiczeń i metodyka nauczania techniki i taktyki w piłce siatkowej". Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Kielcach, Kielce1994.
4. J. Uznarowicz, "Siatkówka. Co jest grane?". Alma- Sport, Kraków 1998.

Gry i zabawy doskonalące indywidualne umiejętności techniczne w piłce siatkowej.

1.„Berek siatkarski”

Cel: doskonalenie umiejętności przyjęcia postawy siatkarskiej.
Ustawienie: w luźnej rozsypce na określonej powierzchni, wśród ćwiczących prowadzący wybiera kilku„berków” (jednego na 3-4 ćwiczących) i oznacza ich szarfami.
Przebieg: oznaczone„berki” mają za zadanie złapać uciekających. pozycją ochronną przed złapaniem jest przyjęcie określonej przez prowadzącego postawy siatkarskiej.

2.„ Walka kogutów”

Cel: doskonalenie umiejętności przyjęcia postawy siatkarskiej.
Ustawienie: w parach przodem do siebie.
Przebieg: ćwiczący starają się dotknąć jeden drugiego w określoną przez prowadzącego część ciała:
— w udo, poruszając się na lekko ugiętych nogach, jak w postawie wysokiej
— w podudzie, nogi ugięte jak w postawie średniej
— w staw skokowy, poruszając się na mocno ugiętych nogach, jak w postawie niskiej.

3.„Dzień- noc”

Cel: doskonalenie umiejętności poruszania się krokiem odstawno- dostawnym.
Ustawienie: w parach bokiem do siebie przy linii środkowej boiska do siatkówki. jeden rząd nazywamy„dzień”, a drugi„noc”.
Przebieg: na słowny sygnał prowadzącego (dzień lub noc) określony rząd ucieka przemieszczając się krokiem odstawno- dostawnym, a drugi rząd stara się złapać jak największa liczbę uciekających. liczymy złapanych do linii 3 metrów. wygrywa rząd, który złapie więcej uciekających.

4.„ Kto szybciej”

Cel: doskonalenie umiejętności wykonania wypadu.
Ustawienie: na dolnej taśmie siatki zawieszona jest szarfa; ćwiczący ustawieni w parach po przeciwnych stronach siatki w odległości umożliwiającej dotknięcie szarfy wyciągniętą ręką po wykonaniu wypadu.
Przebieg: wygrywa ten, kto wykonując wykrok na sygnał prowadzącego szybciej zabierze szarfę.

5.„Król”

Cel: doskonalenie umiejętności padu.
Ustawienie: jeden z ćwiczących,„król”, stoi z piłką w odległości3-4 metrów przed klęczącymi współpartnerami (3-4 osoby).
Przebieg:„król” rzuca kolejno przed nich piłkę tak, aby odbili ją w padzie. kto wykona poprawnie ćwiczenie- klęka na jedno kolano, po drugim prawidłowym odbiciu przyjmuje niską postawę siatkarską, po trzecim padzie zmienia„króla”.

6.„ Bieg po prostokącie”
Cel: doskonalenie umiejętności poruszania się po boisku i odbicia piłki sposobem górnym i dolnym.
Ustawienie: ćwiczący są podzieleni na dwa zespoły o równej liczbie osób, jeden zespół ustawia się na linii końcowej boiska do siatkówki, drugi zespół zajmuje środek boiska stojąc w luźnej gromadzie z piłką. ten zespół kolejno odlicza i zapamiętuje swoje numery.
Przebieg: na sygnał prowadzącego zespół posiadający piłkę podaje ją w określony sposób, z zachowaniem kolejności numerów (zespół jest w ciągłym ruchu). liczymy ilość podań. w tym czasie drugi zespół strumieniem obiega boisko do siatkówki i wraca na swoje miejsce. koniec biegu to sygnał do przerwania odbić piłki. zespoły zmieniają miejsca i powtarzamy grę. wygrywa zespół, który wykonał więcej podań w czasie biegu przeciwnego zespołu.

7.„ Zamiana miejsc”

Cel: doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem górnym.
Ustawienie: ćwiczący są podzieleni na grupy 5-6 osobowe i stają na obwodzie koła, na każde koło przypada jedna piłka.
Przebieg: na sygnał jeden z ćwiczących odbija do dowolnego partnera na obwodzie i biegnie na jego miejsce. przyjmujący podaje do innego i również zmienia miejsce za podaniem. wygrywa koło, które najdłużej będzie odbijać piłkę sposobem górnym.
Uwaga: zabawę tą można modyfikować, stosują odbicie piłki sposobem dolnym.

8.„Strzelec wyborowy”

Cel: doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem górnym w określone miejsce.
Ustawienie: ćwiczący są podzieleni na grupy w zależności od ilości koszy do koszykówki, prowadzący określa odległość, z jakiej należy trafić do kosza wykonując odbicie piłki sposobem górnym.
Przebieg: każdy kolejno wykonuje określoną liczbę odbić do kosza, a wygrywa ten, który osiągnie najwięcej trafień.
Uwaga: można wprowadzić współzawodnictwo zespołami.

9.„ Żonglowanie”

Cel: doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem górnym w różnych pozycjach.
Ustawienie: w rozsypce, każdy ćwiczący ma piłkę.
Przebieg: na sygnał prowadzącego ćwiczący wykonuje odbicia nad głową, obniżając pozycję ciała i przechodząc do klęku, a następnie do siadu. z siadu powstaje do pozycji wyjściowej. wygrywa ten, kto poprawnie i najszybciej wykona ćwiczenie.

10.„ Numery”

Cel: doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem dolnym.
Ustawienie: w parach naprzeciwko siebie, piłka na parę.
Przebieg: jedna osoba z pary wykonuje odbicia piłki sposobem dolnym nad sobą, odczytując między odbiciami liczbę palców pokazywanych mu przez partnera. w przypadku pomyłki lub upadku piłki, ćwiczący zamieniają się miejscami. wygrywa ten, który więcej razy poprawnie odczyta liczbę palców równocześnie odbijając piłkę.

11.„ Wyścig z przewrotami”

Cel: kształtowanie szybkości i zwinności, doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem górnym.
Ustawienie: ćwiczący są podzieleni na zespoły takiej samej liczebności, drużyny są ustawione w rzędach na linii startu. na wprost zespołów w odległości 18 metrów ustawieni są kapitanowie i trzymają piłki. na 9 metrze leży materac.
Przebieg: na sygnał prowadzącego pierwszy zawodnik wykonuje kolejno: bieg do materaca, przewrót w przód, odbicie sposobem górnym piłki podanej przez kapitana, przewrót w tył na materacu, bieg na koniec swojego rzędu dotykając dłoni kolejnego startującego. wygrywa zespół, który jako pierwszy ukończy konkurencję, siadając w siadzie skrzyżnym.

12.„Przez siatkę”

Cel: doskonalenie umiejętności odbicia piłki sposobem górnym.
Ustawienie: zespoły 4 — 6 osobowe ustawione w równej liczbie po obu stronach siatki.
Przebieg: na sygnał prowadzącego, zawodnicy odbijają piłkę sposobem górnym do siebie, a po odbiciu przebiegają na koniec swojego rzędu. wygrywa ten zespół, który wykona więcej odbić w ciągu 30 sekund.
Uwaga: zabawę można modyfikować stosując odbicie piłki sposobem dolnym.

13.„ Wyścig po serwie”

Cel: doskonalenie umiejętności zagrywki określonym sposobem.
Ustawienie: ćwiczący ustawieni są w rzędach, przed rzędami w odległości 10-15 metrów jest wyznaczona linia. piłki trzymają pierwsi zawodnicy z rzędów.
Przebieg: na sygnał prowadzącego zawodnik z piłką wykonuje zagrywkę określonym sposobem, tak aby piłka spadła za określoną linię, po czy biegnie za piłką i wraca do rzędu, przekazując ją kolejnemu zawodnikowi. sędzia liczy punkty karne za zagrywkę krótszą niż za linię. wygrywa zespół, który najszybciej i z najmniejszą ilością błędów ukończy wyścig.
Uwaga: grę można modyfikować, układając materac w określonej odległości i wydając polecenie celnej zagrywki w materac.

Opracowanie: mgr Izabela Kielan

Literatura:
1. J. Uzarowicz « Siatkówka. Co jest grane?» Kraków 2001
2. K. Januszewska, E. Drążkiewicz «Zabawy i gry ruchowe» Katowice 1989

1. Gra "Kto szybciej przerzuci"

Na boisku do siatkówki ustawiamy dwie drużyny z równą ilością zawodników, którzy przerzucają piłki ponad siatką na stronę przeciwnika. Każda osoba ma piłkę. Na sygnał następuje rozpoczęcie gry i jej zakończenie. Podczas gry dozwolony jest upadek piłki i jej kontakt ze ścianą. Punkt uzyskuje drużyna, która na swojej połowie boiska, posiadać będzie mniej piłek po zakończeniu gry. Gra toczy się do uzyskania 3 pkt. przez jedną drużynę.

Uwagi: Określamy sposób przerzucania piłek i rodzaj ćwiczenia (postawy), które trzeba będzie przyjąć na gwizdek kończący grę. Stosujemy zamiennie różne rodzaje przerzutów.

2. Gra "Kto szybciej poda"

Na boisku do siatkówki drużyny (6 osób na jednej połowie boiska) przerzucają piłkę nad siatką na stronę przeciwnika, wykonując uprzednio dwa podania. Każda drużyna ma 1 piłkę. Błędem jest upadek piłki w boisku, wyrzucenie jej na aut oraz posiadanie dwóch piłek przez jedną drużynę. Gra toczy się do momentu uzyskania przez jedną drużynę 10 punktów.

Uwagi: Określamy sposób podania piłki i przerzucenia na stronę przeciwnika.

3. Gra "Kto dłużej bez błędu"

Na boisku do siatkówki ustawiamy dwie drużyny o równej liczbie zawodników. Na sygnał prowadzącego zawodnicy w określony sposób podają piłkę do przeciwnych drużyn nad siatką, sami natomiast przemieszczają się na tył rzędu drużyny stojącej z boku po tej samej stronie siatki (ryc.1). Wygrywa drużyna, której dłużej uda się utrzymać grę bez upadku piłki, chwytu piłki czy zmiany sposobu podania. Gra toczy się do zdobycia przez drużynę 5 punktów.

Uwagi: Określamy sposób podania piłki. Podczas przemieszczania się zawodnika z zespołu do zespołu można wprowadzić dodatkowe ćwiczenie.

4. Gra "Piłka nad siatką"

Na boisku do siatkówki ustawiamy dwie drużyny o równej liczbie zawodników (minimum w jednej drużynie powinno znajdować się 6 graczy), w rzędach po obu stronach siatki. Każda drużyna posiada 1 piłkę. Na sygnał prowadzącego zawodnicy obu drużyn przebijają piłkę nad siatką do drużyny stojącej naprzeciwko, a następnie wycofują się na koniec swojego rzędu (ryc.2). Wygrywa drużyna, która szybciej ukończy ćwiczenie tzn., której zawodnicy znajdą się na miej¬scach, które zajmowali przed rozpoczęciem gry. Gra toczy się do momentu zdobycia przez jedną z drużyn 3 pkt.

Uwagi: Określamy sposób podania piłki, sposób przemieszczenia się. Podczas przemieszczania się wprowadzamy dodatkowe ćwiczenie do wykonania.

5. Gra "Piłka nad siatką" I

Odmiana gry nr 4. Różnica dotyczy kierunku przemieszczenia się zawodnika po przebiciu piłki za siatkę. Po wykonaniu tej czynności ćwiczący przebiega pod siatką na koniec rzędu drużyny stojącej naprzeciwko (porusza się za piłką) (ryc.3). Wygrywa drużyna, która szybciej wykonała ćwiczenie. Gra toczy się do uzyskania przez jedną z drużyn 3 pkt.

Uwagi: Określamy sposób podania piłki, sposób przemieszczania się. Wskazane jest wprowadzenie dodatkowego ćwiczenia, które należy wykonać pod siatką podczas przemieszczania się (siad prosty, leżenie, wyskok do bloku).

6. Gra "Piłka nad siatką" II

Odmiana gry nr 4. Różnica dotyczy kierunku przemieszczania się zawodnika po przebiciu piłki za siatkę. Po wykonaniu tej czynności ćwiczący przebiega pod siatką na koniec rzędu drużyny stojącej po przekątnej (ryc.4). Wygrywa ten zespół, który szybciej wykona ćwiczenie.

Uwagi: Określamy sposób przemieszczania się, modyfikujemy w razie konieczności sposób podania piłki (jedno odbicie nad głową). Gra toczy się do 3 pkt.

7. Gra "Nad siatką po przekątnej"

Na boisku do siatkówki ustawiamy dwie drużyny o równej liczbie zawodników. Każda drużyna ma jedną piłkę. Na sygnał prowadzącego pierwsi zawodnicy z drużyn stojący po jednej stronie siatki podają piłkę po przekątnej nad siatką do zawodnika swojej drużyny, przechodząc na koniec rzędu drużyny stojącej za siatką po przekątnej (ryc.5). Wyścig kończy się w momencie, kiedy zawodnicy wrócą na miejsca, które zajmowali przed rozpoczęciem gry. Wygrywa zespół, który pierwszy wykona ćwiczenie. Wyścig powtarzamy do uzyskania przez drużynę 3 pkt.

Uwagi: Określamy sposób przebicia piłki i przemieszczenia się. Określamy odległość między drużynami.

8. Gra "Piłka do środkowego"

Na boisku do siatkówki ustawiamy dwie drużyny o równej liczbie zawodników. Każda drużyna posiada 1 piłkę. Zawodnicy jednej drużyny ustawieni są po obu stronach siatki w rzędzie, jedna osoba z rzędu stoi przy siatce. Wyścig polega na jak najszybszym wykonaniu następującego ćwiczenia: Zawodnik (A) - pierwszy z rzędu podaje piłkę do zawodnika (B) stojącego przy siatce, ten z kolei podaje /wystawia/ piłkę do przebicia zawodnikowi (A). Zawodnik A przebija piłkę za siatkę. Z drugiej strony siatki wykonujemy to samo ćwiczenie. Po wystawieniu zawodnik (B) przechodzi na koniec swojego rzędu, a na jego miejsce wchodzi zawodnik (A) (ryc.6). Wygrywa zespół, któremu uda się utrzymać ciągłość akcji i zmian przez dwie minuty.

Uwagi: Określamy sposób przebicia, sposób nagrania piłki, oraz sposób przemieszczania się. Możliwe jest wprowadzenie dodatkowego ćwiczenia po zejściu zawodnika ze środka (rozegrania).

9. Gra "Piłka do środkowego" I

Odmiana zabawy nr 8. Różnica dotyczy kierunku przemieszczenia się zawodnika środkowego, a mianowicie: po przebiciu za siatkę piłki zawodnik przebijający wchodzi na miejsce zawodnika środkowego, a zawodnik środkowy po rozegraniu piłki przemieszcza się do rzędu stojącego za siatką naprzeciwko (ryc.7).

Uwagi: Określamy sposób przebicia piłki i przemieszczenia się zawodnika środkowego. Możliwe jest zastosowanie dodatkowego ćwiczenia przy przemieszczaniu się.

10. Gra sprawdzająca umiejętności techniczne - minigra 2x2.

Wymiary boiska 3 x 4.5, wysokość siatki 2 m. Gra toczy się na czas, dozwolone są następujące sposoby wprowadzenia piłki do gry:

• wyrzut piłki od dołu,

• wprowadzenie piłki odbiciem górnym,

• zastosowanie zagrywki dolnej.

Po zakończeniu gry następuje rotacja całej drużyny o jedno miejsce w lewo. Wygrywa drużyna, która zwyciężyła w największej ilości gier.

1. Bondarowicz M. (1995): Zabawy w grach sportowych. WSiP, Warszawa.

2. Jagusz M., Haratym D. (1993): Gry i zabawy w nauczaniu piłki siatkowej. AWF Wrocław.

3. Kłyszejko W. (1977): Formy ćwiczeń przygotowawczych i sportowych i sposobów ich zastosowania. W: Wybrane zagadnienia teorii sportowych gier zespołowych, red. K. Fiedelus, K. Hądzelek, W. Kłyszejko, T. Ulatowski. AWF Warszawa.

4. Kulgawczuk R. (1994): Mini piłka siatkowa. Agencja Promo-Lider, Warszawa.

5. Polowczyk A., Majkowski S. (1999): Siatkówka i minisiatkówka plażowa. PZPS, Warszawa.

6. Szczepanik M.. Klocek T. (1998): Siatkówka w szkole. AWF Kraków.

---