Literatura oświecenia a działalność Sejmu Czteroletniego

Niezadowolenie z rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego, coraz większe wpływy zaborczej Rosji - to najważniejsze przyczyny lęku i niezadowolenia, przyczyna powołania do życia kolejnego sejmu - starania o zachowanie niepodległości. Pisarze wzięli czynny udział w walce o wolność. Najczęściej pojawiające się formy to: list, felieton, broszura, ulotka, artykuł, esej, rozprawa, komedia, satyra, wiersze, pieśni okolicznościowe - poruszały sprawy aktualnych wydarzeń, często stanowiły apele do społeczeństwa.

Stanisław Staszic "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego", "Przestrogi dla Polski". Franciszek Jezierski "Katechizm o tajemnicach rządu polskiego". Hugo Kołłątaj "Anonima listów kilka" - wolność dla chłopa (poglądy zbliżone do Staszica). J. U. Niemcewicz "Powrót posła". Franciszek Karpiński - pieśń "Na trzeci dzień maja 1791" daje wyraz radości z uchwalenia konstytucji, składa hołd mądrości jej twórców i królowi, któremu wdzięczni są wszyscy Polacy.

---