Słowiańsko Brzmiące Imiona Dawnych Germanów
Dawni Germanie nosili imiona, które na szczęście dość licznie zachowały się do dnia dzisiejszego. Niektóre z tych imion stwarzają problemy interpretacyjne na gruncie zarówno współczesnych języków germańskich, jak i innych. Daje to podstawy do wniosku, że imiona te niekoniecznie musiały być germańskie z dzisiejszego punktu widzenia. Istnieją uzasadnione podejrzenia, że jakaś część tych imion mogła mieć słowiańskie pochodzenie.
Niniejszy artykuł odnosi się do tych imion dawnych Germanów, które dają podstawy do przypuszczeń, że w rzeczywistości mogły być imionami słowiańskimi. Ich słowiańska etymologia jest sensowną alternatywą dla dotychczasowych ich interpretacji, a w wielu przypadkach - dla problemów w ich interpretacji.
Ułożony alfabetycznie spis przedstawia możliwe słowiańskie interpretacje imion dawnych Germanów i ich podobieństwo do imion słowiańskich. Artykuł nie wyjaśnia skąd imiona słowiańskie u ludów uważanych za Germanów (np. Wandalowie) i u ludów, które bez wątpienia Germanami byli (np. Goci). W pierwszym przypadku odsyłam do innych moich artykułów, w przypadku drugim możliwości odpowiedzi jest kilka, jednak pomijam je w tekście.
Inny problem związany jest z faktem, iż obok słowiańsko brzmiących imion, ci sami Germanie używali też imion o dość silnie germańskim brzmieniu. Opisanie tych i innych zawiłości wymaga osobnego, dość obszernego artykułu. Osobnych opracowań wymagałoby też odpieranie ewentualnych zarzutów niektórych językoznawców, zwłaszcza tych, którzy opowiadają się za długo trwającą językową wspólnotą słowiańską i którzy wysuwają argumenty, że np. w V wieku nie wykształciły się jeszcze niektóre słowiańskie głoski. Do mnie osobiście nie przemawiają te teorie, ponieważ uważam, że rozwój języków słowiańskich miał zupełnie inną historię, w tym chronologię niż to przedstawiają wspomniani językoznawcy. Abstrahując jednak od tych ewentualnych zarzutów, poniższe imiona porównuję do imion staropolskich zdając sobie sprawę, że ich ewentualne pierwotne brzmienie mogło być nieco inne. Brzmienie ich mogło być też nieco inne w językach połabskich czy czeskim. Nie zmienia to jednak faktu, że śmiało można je porównywać do imion staropolskich i na tej podstawie szukać też etymologii w innych językach słowiańskich.
Poniżej przedstawione imiona nosili starożytni lub wczesnośredniowieczni władcy plemienni uznawani za Germanów. Są tu też imiona znane z inskrypcji germańskich z terenu półwyspu Iberyjskiego i Afryki Północnej.
Wiele z tych imion widnieje w haśle „Germanic personal names in Galicia” w anglojęzycznej Wikipedii.
Imiona zostały wybrane tak, aby zwrócić uwagę czytelnika na słowiańsko brzmiące człony tych imion i ich możliwą słowiańską etymologię. Dodać należy, że powyższy spis nie zawiera wszystkich imion, które można łączyć ze słowiańskim brzmieniem. Niektóre celowo zostały pominięte ze względu na obszerność artykułu, inne nie zostały jeszcze dokładnie zanalizowane. W internecie dostępne są inne spisy dawnych „germańskich” imion z terytorium półwyspu Iberyjskiego. Wartą polecenia jest hiszpańska strona:
http://www.celtiberia.net/articulo.asp?id=1670.
SPIS IMION:
Coniaricus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną Wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Koniarek. Dziś to znane polskie nazwisko. [1]
Crescemirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną Wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Krzesimir. Jest to staropolskie imię męskie, złożone z członów Krzesi- ("wskrzeszać, przywracać do życia, podnosić") i -mir ("pokój, spokój, dobro"). Znaczenie imienia: "odnawiający pokój".
Damiro - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Składa się z członu Da- („dawać, darować”) i -mir („pokój, dobro”). Oznacza „tego, który daje pokój”. Imię znane wśród narodów słowiańskich na Bałkanach.
Dumerit - imię ostrogockie. Człon „Dume” oznacza słowiańskie „Doma” (od słowa „dom” - pomieszczenie, w którym mieszka człowiek ze swoją rodziną, kraj ojczysty), a „rit” to popularny słowiański człon „rad” (radować się, radzić, być chętnym). Zatem Dumerit to w rzeczywistości słowiański Domarad, czyli „ten, który cieszy się swoim domem”.
Fonsinus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Fons interpretować można jako Wąs. Brzmienie niemal takie same. Zatem Fonsin(us) to Wąsyn (patrz też Fonso). Jest to słowiańskie imię pochodzące od nazwy części ciała - w tym przypadku od samego „wąsa” (jednoczłonowe) [2] lub od „wąsa” i od członu „syn” (Wąsyn - „syn Wąsa”; imię dwuczłonowe)
Fonso - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). „Fons” interpretować można jako Wąs. Brzmienie niemal takie same. Jest to słowiańskie imię niezłożone jednoczęściowe pochodzące od nazwy części ciała - w tym przypadku od „wąsa”.
Geisirith - imię wspominane przez VI-wiecznego afrykańskiego poetę Corippusa. Zawiera człon „rith” często spotykany u imion wandalskich i swebskich. Człon ten można identyfikować ze słowiańskim bardzo popularnym członem „rad” (być zadowolonym, cieszyć się), a same imię można interpretować jako „Gościrad” (ten, który chętnie gości w obcych stronach).
Genzeryk - imię znane z różnych starożytnych źródeł pod następującymi postaciami: Gaisericus, Gezericus, Gezevricos, Gensericus. Genzeryk [2] to jeden z najsłynniejszych królów Wadalów i Alanów. Panował w latach 428 - 477 w Afryce Północnej. To właśnie za jego panowania Wandalowie zdobyli i splądrowali Rzym, co w następstwie dało początek nazwie „wandalizm” na określenie dzikiego niszczenia. Wśród niektórych polskich autorów pojawia się pogląd, że Genzeryk to w rzeczywistości „Gęsierzyk”. Pogląd ten wcale nie jest bezpodstawny, jednak osobiście bardziej przychylam się ku poglądowi, iż może to być „Gąsiorek”. Wśród Słowian dość powszechne było nadawanie imion pochodzących od nazw zwierząt, roślin, części ciała, cech człowieka, a nawet pokarmów czy zjawisk słuchowych. [3] W związku z tym imię Gąsiorek nie byłoby imieniem niespotykanym czy dziwnym. Tym bardziej, że w Polsce dość znane jest nazwisko o tym brzmieniu. [4] Końcówka „-ek” występuje dość często u imion słowiańskich. Stąd można by tłumaczyć dużą częstotliwość w imionach rzekomo germańskich, końcówek „-icus” (ang. „ic”; pol. „-yk / -ik ”).
Godemiro - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Godziemir / Godzimir. Imię męskie, złożone z członów Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim") i -mir ("pokój"). Oznacza najprawdopodobniej „tego, który czyni ład i pokój”.
Godesinda - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), najprawdopodobniej żeńskie. Słowiańskie brzmienie męskie: Godzisąd, słowiańskie brzmienie żeńskie: Godzisąda lub Godzisądka. Imię złożone z członów Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim") i -sąd ("sądzić"). Może oznaczać: "wyraża sądy w odpowiednim czasie" lub „wyraża odpowiednie sądy”).
Gramila - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), prawdopodobnie żeńskie. Brzmienie słowiańskie to prawdopodobnie: Gromiła (męska forma Gromił). Imię pochodzące od czasownika „gromić”, oznaczające „tę (tego), który gromi” lub jest to imię dwuczłonowe składające się z członów Grom- i -mił. Może oznaczać „tego, który lubi gromić (wrogów)”.
Gualamira - żeńska forma imienia Gualamirus (patrz niżej).
Gualamirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki -us pozostaje nam Gualamir, którego identyfikować można z imieniem Chwalimir / Chwałamir lub Kwalimir. Imię te składa się z członów: Chwała- („chwalić, dziękować”) i -mir („pokój, spokój, dobro”) i oznacza „tego, który chwali pokój”.
Guderedus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Godzierad / Godzirad. Imię męskie zawierające dwa typowo słowiańskie człony: Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim") i -rad ("być zadowolonym”, „udzielać rad").
Gudesteus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Godziesław / Godzisław. Imię męskie, złożone z członów Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim") i -sław ("sława"). Oznacza najprawdopodobniej „tego, który sławi dobre (odpowiednie) czyny”. Dla przypomnienia: „u” w j. łacińskim często używane było zamiennie z „v”. Zatem mielibyśmy imię Gudestevs. Po odjęciu końcowego „s” pojawia się Gudestev. Stąd już nieco bliżej do Godzisława.
Gudigeba - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Być może słowiańskie brzmienie to Godzigęba / Gudzigęba. Byłoby to wówczas imię męskie, złożone z członów Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim") i -gęba ("gęba"). Człon „gęba” zdarzał się w imionach słowiańskich i nie należał do rzadkości. Dziś w j. polskim znaleźć go można w nielicznych nazwiskach. Jednak imię te można interpretować nieco inaczej z racji tego, że człon „geba” występuje dość często wśród imion germańskich na półwyspie Iberyjskim. Gdyby przyjąć, że „b” jest zamienne z „v” (a tak często się zdarza w tych imionach), to mielibyśmy człon „geva” tożsamy ze słowiańskim „gniewa”. Wówczas stałoby się jasne dlaczego człon ten jest dość popularny wśród wandalskich i swebskich imion. W tym przypadku Gudigeba oznaczałaby Godzigniewę.
Gudila - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), prawdopodobnie żeńskie. Słowiańskie brzmienie: Godziła / Gudziła. Imię złożone z członów Godzi- ("robić coś w stosownym czasie” „dopasowywać”, „czynić odpowiednim"). Oznacza najprawdopodobniej „tę, która czyni odpowiednie, dobre rzeczy”.
Gudileuva - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), prawdopodobnie żeńskie. Składa się z członu Gudi- (słowiańskie Godzi-) oraz -leuva, które literalnie zapisać też można jako -levva (łacińskie „u” zamienne z „v”) lub po prostu -lewa. Po dodaniu litery „s” między oba człony powstałoby „Gudislewa”, co nieuchronnie kojarzy się ze słowiańskim imieniem Godzisława („ta, która sławi dobre, odpowiednie czyny). Imion germańskich z półwyspu Iberyjskiego o końcówce -leuva / -leuba / - levva jest bardzo dużo. Jeśli człon ten jest zniekształconą końcówką słowiańską -sława, to odpowiedź skąd taka ich obfitość nasuwa się sama.
Gudilo - męska wersja imienia Gudila (patrz wyżej); słowiański Godził / Godział.
Gudisteus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Składa się z członu Gudi- (słowiańskie Godzi-) oraz -steus. Jeśli w drugim członie zamienić „u” z „v” (obie litery były zamienne w pisowni łacińskiej), to pojawi się -stevs. Człon ten da się utożsamić ze słowiańskim członem -sław. Zatem Gudistevs to Godzisław (ten, który sławi dobre, odpowiednie czyny).
Gunthimer - imię te nosił brat Gelimera [5], króla Wandalów. Widać tu słowiańskie imię Gościmir, a w formie bardziej polskiej - Gościmierz. Oba imiona znaczą to samo: „gość” (gość, gościć) i „mir” (pokój). Zatem Gościmir to „ten, który niesie pokój gościom”.
Huneryk (łac. Hunericus) - najstarszy syn Genzeryka (patrz wyżej), władca państwa Wandalów w Afryce Północnej, panował w latach 477 - 484. [6] Imię jego składa się ze słowiańskiego członu Hunie-, a dokładniej Unie- („lepszy”). Imię te mogło brzmieć oryginalnie po słowiańsku: Unierzyk lub Unierek. Istnieje wiele imion składających się z tego członu. Przykładem są: Uniebog, Uniemir, Uniemysł, Unierad, Uniesław. Inną możliwością jest pochodzenie tego imienia od słowa „honor” - Honorek.
Iensericus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki -us pozostaje Ienseric, co nieodmiennie kojarzy się z imieniem Jęzorek. Jest to słowiańskie imię jednoczęściowe niezłożone pochodzące od nazwy części ciała - w tym przypadku od „języka”. [3]
Lubinus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki -us zostaje Lubin, typowo słowiański wyraz. Dziś kilka miejscowości w Polsce oraz w Niemczech Wschodnich nosi tę nazwę. Powszechnie uważa się, że pochodzą one od słowiańskiego imienia własnego lub od słowa „lubić / lubować”.
Merobaudes - imię znane z wandalskiej inskrypcji w tzw. Afryce Prokonsularnej. Według Nicoletty Francovich Onesti imię te składa się z dwóch germańskich członów: „merija-” (pol. „sławny”) i „baudiz” (pol. „mistrz”). [7] Trudno odgadnąć skąd wzięło się te tłumaczenie członów, natomiast nie funkcjonują one w żadnym obecnie znanym języku germańskim. W przeciwieństwie do pani Onesti widzę tu zupełnie inne człony, mianowicie: „mir-” oraz „bąd”/”bud”. Imię to w oryginale brzmiało zatem „Mirobąd” (j. polski) lub „Mirobud” (j. chorwacki, czeski, łużycki czy serbski). Pierwszy człon pochodzi od słowa „mir” („pokój” - stare słowiańskie słowo, znane we wszystkich imionach słowiańskich), drugi człon „bąd”/”bud” ("być", pierwotnie "róść, dojrzewać, stawać się"). Przy tej okazji warto wspomnieć, że w j. polskim człon „mir” czasem występuje w postaci „mierz” (np. Kazimir - Kazimierz), stąd wziął się często spotykany wśród imion rzekomo germańskich człon „mer” stosowany nierzadko zamiennie z członem „mir”. Człon „bąd / bud” w średniowieczu był dość popularny wśród imion słowiańskich. Spotkać go można do dziś w nazwach miejscowości. Imię te dość mocno przypomina też imię słynnego króla Markomanów, Marboda. [8]
Miro - imię króla Swebów panującego w latach 570 - 583 w Galicji na półwyspie Iberyjskim. Imię typowo słowiańskie pochodzące od słowa „mir” (pokój, dobro). Końcówka „o” występuje dość często wśród imion słowiańskich np. Borko, Branko, Durko, Gostko, Leszko, Ratko, Mieszko, Zlatko, Željko. Może być też lokalnym, hiszpańską końcówką dodaną do słowiańskiego członu.
Monderico - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Prawdopodobne słowiańskie brzmienie to: Mądrek, Mądrzyk, Mędrek, Mędrzyk. Trzy ostatnie przykłady występują w formie nazwisk we współczesnej Polsce. [9] Jest to imię niezłożone jednoczęściowe pochodzące od cechy psychicznej człowieka - w tym przypadku od „mądrości” lub „mędrkowania”. [3]
Odisclus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”) - słowiańskie brzmienie: Włodzisław. Składa się z członów: Włodzi- („władać”) i -sław („sława”). Oznacza „tego, który włada sławą”. W wersji łacińskiej pominięto trudne dla ludów niesłowiańskich połączenie głosek „Wł-” na początku imienia, skracając je i upraszczając. Łaciński człon „sclus / sclos” oznaczał niemal zawsze słowiański człon „sław” (por. pol. Słowianie - łac. Sclaveni).
Onemirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Onemir, co nieodmiennie kojarzy się ze słowiańskim imieniem Uniemir. Imię te złożone jest z członu Unie- ("lepszy") i członu -mir ("pokój, spokój, dobro"). Znaczenie imienia: "ten, który zapewnia lepszy ład i pokój".
Onesindus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Onesind. Można zatem przypuszczać, że imię te złożone jest z członu Unie- ("lepszy") i członu -sąd ("sądzić") i brzmiało prawdopodobnie Uniesąd. Znaczenie imienia: "ten, który lepiej sądzi".
Papellus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Papell, co kojarzy się z imieniem legendarnego polskiego władcy Popiela. [10] Dziś imię te występuje w formie nazwiska. [11]
Radagajs - imię dość często występujące pod różnymi postaciami w starożytności. Nosiło je wielu wodzów Wandalów, jak i Gotów m.in. wódz Gotów, prawdopodobnie Ostrogotów (Greutungów), zmarły 23 sierpnia 406 r., który stał na czele najazdu na Italię w latach 405-406. [12] Łacińska wersja tego imienia to Radagaisus. Imię te nieodmiennie kojarzy się z czysto słowiańskim imieniem Radogost (Radegast, Redigast, Radogoszcz). Uważa się, że imię Radogost nosił też m.in. pogański bóg Słowian Połabskich. Imię pochodzi ze złożenia słów „rad-” (miły) oraz „-gost'” (gość).
Rademirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Słowiańskie brzmienie: Radomir / Radmir. Składa się z członu Rad- („być zadowolonym, chętnym, cieszyć się” lub „troszczyć się, dbać o coś”) i z członu -mir („pokój, spokój, dobro”). Może ono oznaczać „tego, który troszczy się o pokój”.
Ragesindus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki -us pozostaje Ragesind. Imię te składać się może z członów: Rage-, który można identyfikować ze słowiańskim Radzie-/ Radzi- zamiennym z Raci- („walczyć, wojować”) oraz -sąd („sądzić”). Znaczenie prawdopodobnego imienia Radziesąd to „rozstrzyga spory wojenne”.
Ragimiru - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Składa się z członów: Ragi-, który można identyfikować ze słowiańskim Radzi- zamiennym z Raci- („walczyć, wojować”) oraz -mir („pokój, dobro”). Znaczenie imienia Radzimir / Racimir to „walczący o pokój”.
Ranisclus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Składa się z członów: Rani-, który można identyfikować ze słowiańskim Brani- , Broni-, Bruni- („bronić, strzec”) oraz -sław („sławić”). Prawdopodobne znaczenie imienia Bronisław / Brunisław to „broniący sławy”. W wersji południowosłowiańskiej imię te posiada postać Branislav.
Rycymer (właś. łac. Flavius Ricimer) - imię wodza rzymskiego z pochodzenia „Germanina”. Przypuszcza się, iż ojciec jego był Swebem, a matka Wizygotką. Flavius Ricimer żył w latach 405 - 472. [13] Imię te kojarzy się ze słowiańskim imieniem Racimir.
Salamirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Salamir. Znając przypadłość niesłowiańskich kronikarzy do upraszczania słowiańskich wyrazów stwierdzam, że pod imieniem tym kryć się może popularny do dziś Sławomir. Ponieważ „sl / sł” było trudne do wymówienia przez osoby posługujące się łaciną, wobec tego często pomiędzy „s” i „l / ł” wstawiano inne głoski. Często było to „c”, jednak mogło się też zdarzyć „a”. Zamiast Sławomira mielibyśmy wtedy Salawomira, którego zredukowano do Salamira.
Scapa - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Imię można identyfikować ze słowiańskim imieniem niezłożonym jednoczłonowym pochodzącym od świata zwierząt. [3] Brzmienie słowiańskie: Szkapa (koń).
Sinderith - imię ostrogockie. Składa się z dwóch słowiańskich członów: „sinde” to „sędzie” (od „sądzić”), a „rith” to „rad”. Zatem Sinderith to prawdopodobnie Sędzirad lub Sędzierad.
Sindivult - imię wandalskie znane z mozaiki w Tipasa (Algieria). Według Nicoletty Francovich Onesti [6] składa się z dwóch członów: „sin?a-”(pol. podróż”) i „wul?u” (pol. „chwała”,„sława”). W tym przypadku również oba człony nie są znane we współczesnych językach germańskich. Znane są jednak w językach słowiańskich: „sindi” to „sędzi” , „vult” to „wuj”. Słowiańskie imię: Sędziwuj.
Sisebut (także: Sisebuth, Sisebuto, Sisebur, Sisebod or Sigebut) - imię króla Wizygotów panującego w latach 612 - 621 na półwyspie Iberyjskim. [14] Zwraca uwagę jedna z form tego imienia - Sisebur, kojarząca się ze słowiańskim Ścibor / Ścibór / Ściebór / Ściebor. Również forma Sisebut składa się z dwóch słowiańskich członów: Ści / Ście (dawniej „czści”), czyli „czcić” oraz bąd / bud ("być", pierwotnie "róść, dojrzewać, stawać się") i brzmiałaby wówczas Ścibąd / Ściebąd.
Stilicho (także: Stilico, Stelicho, Stiliconos, Istiliconis, Stelivcwn) - imię rzymskiego generała wandalskiego pochodzenia żyjącego w latach 360-408. [15] Zwraca uwagę forma Stelicho kojarząca się ze słowiańskim Ścielicho. Warto zwrócić też uwagę na dość dziwaczną formę Stelivcwn, którą należałoby zmienić na bardziej poprawną Stelivcun lub Stelivcon, co kojarzyć się może jako Ścieliwko. Opowiadam się jednak za formą Ścielicho. Choć skojarzenia ze słowiańszczyzną mogą być silne, problemy nasuwać może interpretacja. Być może imię te składa się z dwóch członów: „Ście-” (dawniej „czści” - „czcić”) oraz -licho (licho). Znaczenie: „ten, który czci licho”? Być może jednak imię te pochodzi od czasownika „ścielić”? A być może trafna jest jeszcze inna interpretacja?
Sueredus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Suered (Svered), co nieodmiennie kojarzy się ze staropolskim imieniem Świerad. Imię te złożone jest z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych (m.in. świe-) oraz członu -rad ("radosny, zadowolony"). Znaczenie imienia: "rad każdemu".
Suimirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Suimir (Svimir), co nieodmiennie kojarzy się ze staropolskim imieniem Świemir. Imię te złożone jest z członu Wsze- ("wszystek, każdy, zawsze") w różnych wersjach nagłosowych (m.in. świe-) , oraz członu -mir ("pokój, spokój, dobro").
Suinthiliuba - żeńskie imię swebskie z hiszpańskiej Galicji. Składa się z dwóch członów Suinthi / Svinthi, co identyfikować można ze Święci- / Święto- oraz z członu -liuba, co tłumaczyć nie trzeba, najwyżej można zamienić na -luba. Zatem Suithiliuba to słowiańska Święciluba lub Świętoluba - „ta, która lubuje się w świętości”.
Sundemirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Sundemir, co kojarzy się ze słowiańskim imieniem Sędzimir. Imię te złożone jest z członu Sędzi- ("sądzić") i członu -mir ("pokój, dobro"). Znaczenie imienia: "ten, któremu sądzone jest życie w pokoju".
Suniemirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Po odjęciu łacińskiej końcówki „-us” zostaje nam Suniemir. Pomimo, iż imię brzmi słowiańsko, to jednak człon „Sunie-” jest dość zagadkowy. Być może znaczył coś w języku Słowian i być może istniało kiedyś słowiańskie imię Suniemir? Być może jednak chodzi tu o imię Sulimir lub o południowosłowiańskie imię Zvonimir? W przypadku pierwszym mogło dojść do zamiany „l” z „n”. W drugim zaś, „Z” mogło ulec zamianie z „S”, a „v” z „u”. W języku łużyckim istnieje też imię Semimir / Semmir.
Swintila (także: Suintila, Swinthila, Svinthila) - imię króla Wizygotów, zmarłego ok. roku 634. [16] Imię o wyraźnie słowiańskim rodowodzie. Mogło brzmieć Święciła, Święciał lub Święcił, a po zamianie „l” na „n” - Święcian. Byłoby to wówczas imię mające budowę imiesłowu biernego czasu przeszłego, które były dość popularne u dawnych Słowian. [17]
Tanca - imię wandalskie znane z VI-wiecznego kartagińskiego nagrobku. Nie wiadomo czy jest to imię żeńskie czy męskie. Przyjmuję, że żeńskie ze względu na jego bliskie podobieństwo do słowiańskiego żeńskiego imienia Danka. Zazwyczaj uznaje się, że imię Danka to zdrobnienie od imienia Danuta. Tak jest obecnie w Polsce, jednak dawniej mogło być inaczej. Przyjęto, że imię Danuta ma prawdopodobnie litewską etymologię. Jednak istnieje koncepcja konkurencyjna uznająca żeńskie imiona Dana, Danka, Danica za czysto słowiańskie. Jeśli przyjąć tę drugą koncepcję (co nie przekreśla, że obie są słuszne), wówczas wandalskie imię Tanca zdaje się mieć słowiańskie pochodzenie.
Teudemir lub Theodemir - imię króla Swebów panującego na półwyspie Iberyjskim w latach 561/566 - 569. [18]Imię Theodemir lub raczej Thiudimir (patrz poniżej) nosił także król Ostrogotów, zmarły w 474 r. Jak wiadomo, człon „mir” (pokój) to jeden z najpopularniejszych członów wśród imion słowiańskich, jednocześnie nieznany człon wśród imion germańskich. Zagadkę stanowi człon pierwszy „teude”/”theode”. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż został on zniekształcony ze względu na trudność wypowiadania słowiańskich słów i trudność zapisywania słowiańskich głosek. Imiona, które mogły być pierwowzorem „Teudemira” to: Tęgomir, Trzebiemir, Twardomir, Częstomir, Czestmir. Człon „tę-”, „czę-”, „twar-” mógł zostać zamieniony na łaciński „teu-” i zniekształcony. Istnieje również poważna przesłanka, iż imię Teudemir to te samo imię, co Thiudimir (patrz poniżej), gdyż wspomniany król Ostrogotów nazywany był zamiennie oboma tymi imionami.
Thiudimir - imię króla Ostrogotów panującego w Panonii, zmarłego w 474 r. Źródła historyczne wspominają, że miał on starszego brata o mieniu Valamir (patrz poniżej) i brata młodszego o imieniu Vidimir (patrz poniżej). Pierwszy człon kojarzy się ze słowiańsko brzmiącym „cudzy-”, „cedzi-” lub „czci-”, drugi to oczywiście „mir” (pokój). Pownieważ dwa pierwsze człony nie występowały w imionach słowiańskich przychylić się należy do słuszności członu trzeciego („czci”). Wówczas Czcimir znaczyć będzie „tego, który czci i dba o pokój”.
Uita - żeńskie imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Znaczy po prostu Wita (łacińskie „U” zamienne z „V”). Imię te może mieć swą źródło w słowiańskim wyrazie „wit” (pan, władca), wówczas Wita oznaczałaby „panią, władczynię”. Może również pochodzić od czasownika „witać”, a wtedy oznaczałoby „kobietę witającą” - tę, która wita [gości].
Unileus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Składa się z członu Uni- oraz -leus, które literalnie zapisać też można jako -levs (łacińskie „u” zamienne z „v”). Po dodaniu litery „s” między oba człony powstałoby „Unislevs”, co nieuchronnie kojarzy się ze słowiańskim imieniem Unisław („ten, który cieszy się najlepszą sławą”).Imię te złożone jest z członu Unie- ("lepszy") i członu -sław ("sława").
Uniscus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), tożsame z imieniem Unileus (patrz wyżej).
Unisco - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”), tożsame z imieniem Unileus (patrz wyżej).
Uittimer - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Interpretować można je jako Witimier, Wicimier, Witimir (łacińskie „u” zamienne z „v”). Imię prawdopodobnie pokrewne imieniu Vidimir (patrz niżej). Tym samym można je też łączyć ze słowiańskim imieniem Więdziemir, Więcemir lub najprawdopodobniej z imieniem Witymir.
Valamir - imię króla Ostrogotów panującego w Panonii w latach 447 - 465, brat Thiudimira (patrz powyżej) i Vidimira (patrz poniżej). Valamir był wasalem Attyli - wodza Hunów. [19] Imię te budzi skojarzenia z imieniem Wolimir, Wolemir, Wolmir. Jest to staropolskie imię męskie oznaczające "tego, który woli pokój".
Vidimir - imię króla Ostrogotów, brata Thiudimira (patrz powyżej) i Valamira (patrz powyżej). Skojarzenie z imieniem słowiańskim sprowadzać się może do imienia Wędziemir. Imię te jest pochodną od imienia Będzimir. Jest to staropolskie imię męskie, złożone z członów „Będzie-” ("będzie") i „-mir” ("pokój, spokój, dobro"). Mogło ono stanowić życzenie pomyślności i pokoju dla narodzonego dziecka. Inna mniej prawdopodobna koncepcja jest taka, że Vidimir to w rzeczywistości „Widzimir” - imię składające się z członu „Widzi-” (widzi, widzieć) i „-mir” (pokój), a oznaczające „tego, który widzi (dostrzega) pokój”. Słabość tej koncepcji polega na tym, iż człon „widzi-” nie był spotykany w znanych imionach słowiańskich. Nie można wykluczyć jednak, że wcześniej w nich występował. Dlatego pozwoliłem sobie tę koncepcję także przedstawić.
Victemirus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Skłaniam się ku tezie, że człon „Victe-” powinno identyfikować się ze słowiańskim „Więce-” („więcej”). W takim przypadku imię te brzmiałoby pierwotnie Więcemir (ten, który daje więcej pokoju).
Visandus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Człon „Vi-” da się zidentyfikować jako słowiańskie „Wi-” lub „Wie-” („wiedzieć” lub „wiele”). Natomiast -sand (po odrzuceniu łacińskiego -us) to słowiański -sąd („sądzić”). Zatem chodzi tu o imię Wisąd / Wiesąd. Imię nieznane z zapisów, jednak składające się z popularnych słowiańskich członów. Wiesąd to zapewne „ten, który wydaje wiele sądów” lub „ten, który wie jak sądzić”.
Vistisclo - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Podobnie jak w przypadku wspomnianego wcześniej członu „Victe-” uważam, że człon „Visti-” oraz człon „Vistre-” także można identyfikować ze słowiańskim „Więce-” („więcej”). Natomiast człon drugi „-sclo” to wspomniana już wcześniej, uproszczona i zmieniona forma słowiańskiego członu „-sław”. Idąc tym tropem, pod imieniem Vistisclo ukrywałoby się imię Więcesław. Znaczenie: ten, który ma więcej sławy. Warto przypomnieć, że łacińscy kronikarze bardzo często wstawiali „c” między słowiańskie „s” i „l / ł”. Przykładem jest tu nazwa własna Słowian określanych jako Sclaveni.
Vistremiro - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Jak powyżej wspomniałem, podobnie jak w przypadku członu „Victe-” uważam, że człon „Vistre-” także można identyfikować ze słowiańskim „Więce-”- („więcej”). W takim przypadku imię te brzmiałoby również Więcemir. Vistresindus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Przyjmując moją wcześniejszą tezę o członie „Vistre-” identyfikowanym ze słowiańskim „Więce-” („więcej”), mielibyśmy w tym przypadku do czynienia z imieniem Więcesąd (hipotetycznie: „wydający wiele sądów/opinii”).
Vitarit - imię królewskiego wandalskiego notariusza z Kartaginy. Składa się z dwóch słowiańskich członów: „wit” (pan, władca) i „rat” (wojna, walka). Można je uznać za imię Witarat („pan wojny”?).
Vitisclus - imię germańskie z Iberii (za anglojęzyczną wikipedią: „Germanic personal names in Galicia”). Uważam, że imię te to Więcesław („Viti-” to „Więce-”, zaś „-sclus” to „-sław”) albo Witosław / Witsław („Viti-” to „Wito-”, a „-sclus” to „-sław”) .
Wizimar lub Visimar (w oryginale Visumar) - imię, które nosił zmarły w 335 r. wandalski władca Hasdingów. Wówczas plemię to siedziało nad wschodnimi dopływami Cisy. Imię te dość silnie przypomina imię Wyszomir / Wyszymir lub Wyszemir. Jest to staropolskie imię męskie (znane także na Połabiu) złożone z dwóch członów: „Wysze-” ("wyższy, ceniony ponad wszystko, stawiany ponad innymi") i oczywiście „-mir” ("pokój"). Może więc oznaczać "tego, który ceni pokój ponad wszystko". Za tym imieniem przemawia także niemiecka nazwa miasta Wismar położonego w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie. Miasto te swoją etymologię zawdzięcza właśnie słowiańskiemu imieniu Wyszemir w formie dzierżawczej i oznacza tyle co „[gród] Wyszemira”. W języku polskim nazwa ta rekonstruowana jest w formie Wyszomierz. [20]
Adrian Leszczyński
Przypisy
[2]
[7] Nicoletta Francovich Onesti - „Tracing the Language of the Vandals”: http://www.academia.edu/691311/Tracing_the_Language_of_the_Vandals
Opublikowano: 26 września 2014
Opracowanie: Adrian Leszczyński
WWW: http://www.taraka.pl
___________________________________________________________________________
KOMENTARZE:
1. Krytyczne uwagi wydawcy • autor: Wojciech Jóźwiak2014-09-26 21:45:36
Zamieściłem ten artykuł, chociaż wydaje mi się prawdopodobne, że żadna z zamieszczonych tu etymologii nie jest słuszna.
Jednak zamieściłem z kilku powodów. Etymologia graniczy z poezją. Do Andrzeja Sapkowskiego nikt nie ma pretensji, że słowo Wiedźmin oznaczałoby (gdyby zaistniało w historii) "kogoś przynależnego do wiedźmy", np. jej syna, za to "wiedzący czarownik", męski odpowiedni wiedźmy, nazywałby się raczej *Wiedzim. Ta dygresja dla pokazania, że etymologia polega na takich właśnie szczegółach, a nie na jakichś ogólnych podobieństwach słów. No ale poeci mają licentiam poeticam i mogą tworzyć rzeczy naukowo niepoprawne. Więc może i ta lista niby-słowiańskich gocko-wandalskich imion natchnie jakiegoś poetę...
Po drugie, zamieściłam (ten tekst) jako wyzwanie. Bo liczę na to, że wśród Czytelników Taraki znajdzie się znawca starych języków germańskich, który wykaże, że tamte imiona znakomicie tłumaczą się na gruncie germańskim, bez potrzeby sięgania po niby-słowiańskie podobieństwa. Albo slawista, który wykaże niepoprawność tych etymologii na gruncie słowiańskim.
Oczywiście imię Danka jest, via księżna mazowiecka, polskim współczensym zdrobnieniem od ´Danuta´, a ´Danute´ to litewskie zdrobnienie imienia (wziętego z Rusi) Daniela.
Oczywiście, ewentualny językowy kontakt Gotów ze Słowianami został zerwany około 300 r n.e., a takiż kontakt Wandalów ok. sto lat później, więc słowo rad, w końcówkach imion typu Gościerad, Radogost, brzmiało wtedy ard (Grecy zanotowali imię Radogost jako Ardagastes), więc nijak nie mogło zamienić się w -rith. O ile nie przyjmiemy, że wszystko może zmienić się w cokolwiek.
Oczywiście w tamtej epoce słowo wuj brzmiało ujъ -- a może nawet *uju -- albo nawet *auju -- więc małe szanse by z tego zrobiło się *vult. Itd.
2. Drogi Wojtku, • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 22:09:50
Na początku dziękuję Ci za zamieszczenie tego artykułu na portalu. Na wstępie podaję, że nie upieram się przy słowiańskiej etymologii, wskazuję jednak na dość duże nieprawdopodobne zbieżności i podobieństwa imion dawnych Germanów do imion słowiańskich. Ponadto zastanawiająca jest dość duża liczba członów tych imion, które można identyfikować z członami typowo słowiańskimi. Zgadzam się, że niektóre interpretacje mogą wydawać się naciągane np. zgodzę się, że -rith niekoniecznie musiało być -rad´em. Artykuł należy traktować jako ciekawostkę. Do myślenia dają jednak takie imiona jak: Sveredus, Svimirus, Lubinus, Coniaricus... Jak dla mnie to imiona czysto słowiańskie, ale nie zabraniam nikomu, aby widział co innego. Z chęcią wysłucham opinii innych osób, zwłąszcza germanistów lub slawistów. Jednak w artykule nie bez powodu podałem linka do analiz pani N. Onesti. Człon "mir" pani Onesti wyprowadziła ze słowa "merijaz". Wg mnie tego typu wyprowadzanie słów to czysta fantastyka. To jest dopiero naciąganie słów pod z góry ustaloną tezę. Faktem też jest to, że nie każdemu "germańskiemu" imieniu ze starożytności można przypisać germańską etymologię. Mają z tym od dawna problem germaniści wszelkiej maści. Wniosek z tego jest taki, że nie każde "germańskie" imię było germańskie. Dlaczego zatem nie mogło być one słowiańskie? Bo Słowian nie było do VI wieku nad Wisłą? Akurat ten argument do mnie nie przemawia... Do wielu osób również... Wszystkim życzę miłej lektury, a chętnych zapraszam do dyskusji.
3. Ardagast • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 22:14:09
Ardagast mógł być pierwotnie Radogostem, lecz greckojęzyczni kronikarze błędnie zapisali te imię. Nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Wystarczy poczytać inne słowiańskie nazwy plemienne, geograficzne czy imienne zapisywane przez greckich lub łacińskich kronikarzy. Istne cuda! Poprzekręcanie z poplątaniem. Nie-słowiańskojęzyczni pisarze nie byli w stanie poprawnie napisać trudnych dla nich słów słowiańskich. Stąd takie "wynalazki" w ich zapisach. Przykłady z Geografa Bawarskiego już podawałem pod dwoma innymi artykułami.
4. Kim byli Germanie? • autor: Wojciech Jóźwiak2014-09-26 22:26:22
Rumuński archeolog Florin Curta zadał podchwytliwe pytanie: "Czy Sclavinoi o których pisał Prokopiusz z Cezarei i inni wcześni autorzy bizantyjscy faktycznie byli Słowianami, czyli mówili ówczesną wersją języka słowiańskiego?"
Pytanie brzmi zrazu absurdalnie: "no jak to?" -- tymczasem nie można na nie odpowiedzieć. W źródłach nie ma nic o języku tych Sclavinoi.
Podobnie można zapytać, kim byli, czyli jakim językiem (językami?) mówili w starożytności Germanie. Gdyby pociągnęli za sobą jakieś grupy Słowian (z którymi "musieli" być jakoś "sprzężeni" w czasach, gdy byli jeszcze Kulturą Czerniachowską), albo kogoś jeszcze innego -- to po czym byśmy to (dziś) poznali? (Skądinąd wiadomo, że "wessali" sporą domieszkę Alanów czyli Sarmatów-Irańczyków, od których do Słowian niedaleko.)
To tyle. O szczegółach będę dyskutować, gdy się czegoś więcej dowiem o tej materii.
Ardagastes był Ardagastes, ściślej Ardagastъ, bo przejście ar>ra to "abc" ewolucji jezyka słowiańskiego.
5. wuj / ujъ / uju / auju / vult. • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 22:26:40
"Oczywiście w tamtej epoce słowo wuj brzmiało ujъ -- a może nawet *uju -- albo nawet *auju -- więc małe szanse by z tego zrobiło się *vult."
Po dość pobieżnym zapoznaniu się z tezami i chronologią związaną z j. słowiańskimi uważam, że ta chronologia i historia nie jest prawdziwa. Dlatego upieram się, że słowo (człon) "wuj" spokojnie mogło istnieć w j. słowiańskich w III, IV czy V wieku. Tezy, że j. słowiański tak silnie i szybko rozwinął się oraz zróżnicował dopiero ok. X wieku (lub nieco wcześniej) są wg mnie naiwne. Bardziej zastanawia mnie, czy vult to rzeczywiście wuj? Pozwoliłem sobie jednak zaryzykować tę tezę ze względu na podwójne podobieństwo członów: sindi- do sędzi- oraz -vult do -wuj, a tym samym na podobieństwo imienia Sindivult do Sędziwuj. Podobieństwo jest? Skąd? Być może stąd, że jest to faktycznie słowiańskie imię? A być może odpowiedź leży gdzie indziej? W każdym razie moim celem było zwrócenie uwagi Czytelników na te podobieństwa. Moje interpretacje są alternatywną ciekawostką, lecz jeśli potwierdzi się autochtonizm Słowian na ziemiach polskich, to poszukiwania słowiańskich interpretacji dawnych imion, nazw plemiennych czy geograficznych staną się koniecznością, a nie alternatywną ciekawostką.
6. re: Ardagast • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 22:40:53
Nie będę się sprzeczał o te imię. Fakt jednak jest faktem: Radagajs / Radagaisus jest imieniem żywo przypominającym słowiańskie imię Radogost / Radegast / Redigast. Skąd te podobieństwo? Niech każdy odpowie sobie według własnego uznania. Ja podałem tylko jedną z możliwości interpretacyjnych.
7. re: Kim byli Germanie? • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 22:44:27
Na to kim byli Germanie starałem się odpowiedzieć w innym swoim artykule: http://www.taraka.pl/germania_i_germanie
Wniosek z tego artykułu jest taki, że nie wszyscy dawni Germanie byli Germanami w dzisiejszym tego słowa znaczeniu i nie wszyscy mówili językami uznawanymi dziś za języki germańskie...
8. re: Krytyczne uwagi • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 23:02:14
"Po drugie, zamieściłam (ten tekst) jako wyzwanie. Bo liczę na to, że wśród Czytelników Taraki znajdzie się znawca starych języków germańskich, który wykaże, że tamte imiona znakomicie tłumaczą się na gruncie germańskim, bez potrzeby sięgania po niby-słowiańskie podobieństwa".
Wojtku! Etymologie germańskie tych imion podaje m.in. Nicoletta Francovich Onesti. Link do jej pracy na ten temat podałem w przypisie nr 7. Każdy może sobie sprawdzić i porównać etymologie germańskie i moje alternatywne - słowiańskie.
9. Muritta • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-26 23:34:27
We wspomnianej pracy pani Onesti jest podane imię Muritta. Zastanawiająca jest końcówka tego imienia - sufiks -itta.
Dla porównania cytat z polskiej wikipedii nt. słowiańskich imion:
"Często człon skrócony rozszerzano formantem o wygłosie -ch lub -sz (przykładem są formy takie, jak: Bolech, Częstoch, Milich, Gniewosz, Budzisz, Bogusz, Przybysz), albo formantami -ek, -ko, -ik, -yk, -ina, -yna, -on, -ęta, -ota (np. Godek, Sławek, Chwałko, Milik, Dobrzyk, Męcina, Borzyna, Miron, Chwalęta, Radzięta, Jarota).
Zatem -itta to prawdopodobnie -ęta (Radzięta od "radzić"; Chwalęta od "chwalić").
Czym zatem było wandalskie imię Muritta? Może to Marzęta (od "marzyć")?
Sufiks ten daje do myślenia. Zresztą nie tylko ten. Dlaczego zatem nikt nie zauważył słowiańsko podobnych członów w wandalskich (i nie tylko) imionach???
.....Bo legenda o ekspansji Słowian w VI wieku ze wschodu (Prypeć v Wołga) do Europy jest tak silnie zakorzeniona, że dla licznych osób (w tym historyków) jest to niepodważalna świętość. Jest to dla nich "najświętszy aksjomat" i "niemożliwe" jest, aby jakiekolwiek imiona germańskie mogły słowiańsko brzmieć. Dlatego tak silnie słowiański człon jakim jest "mir" został bez problemu zgermanizowany...
10. Zastanawiałeś się może... • autor: bieszczadnik2014-09-27 22:43:39
Zastanawiałeś się może nad słowiańskim pochodzeniem nazw miast zachodnich? bo mi się wydaje że Oxford i Otwock brzmią podejrzanie podobnie...
11. re Zastanawiałeś się może... • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-28 09:55:56
Na zaczepne i głupie pytanie w zasadzie miałem nie odpowiadać, ale jednak odpowiem: Forumowiczu bieszczadnik! Ja się nad głupotami nie zastanawiam. Jednak, jeśli Ty chciałbyś napisać coś o podobieństwie nazwy Oxfordu z Otwockiem, to droga wolna. Możesz napisać na ten temat nawet książkę. Natomiast mnie do tego nie mieszaj. Ja w przeciwieństwie do Ciebie zastanawiałem się nad możliwością słowiańskiej etymologii imion wandalskich i swebskich, ponieważ wiele innych przesłanek wskazuje, że ludy te mogły być (i wg mnie były) słowiańsko-języczne. Dlatego postanowiłem poszukać "słowiańskości" w imionach dawnych tzw. Germanów. I je znalazłem, co opisałem w powyższym artykule. O innych przesłankach przemawiających nt. słowiańskości (prasłowiańskości) wspomnianych ludów pisałem w innych moich artykułach oraz w niezliczonych komentarzach pod swoimi i nie tylko, artykułami. Jeśli masz otwarty umysł i odłożysz na bok szyderstwa niepoparte żadnymi argumentami, to może coś do Ciebie również dotrze. A jeśli masz inne zdanie, to postaraj się to sensownie uargumentować, bo jak na razie niczym sensownym w tej ani w innej dyskusji się nie wykazałeś.
12. Ależ słowianskości Wandalów... • autor: bieszczadnik2014-09-28 14:14:53
Ależ słowianskości Wandalów i Swebów nie potwierdzają nawet Twoje ulubione badania genetyczne, gdzież jest ślad słowiańskich genów chociażby w Hiszpanii?
W którymś artykule pisałeś też, że rzymianie doskonale wiedzieli z kim graniczą, z kim mają do czynienia, powstaje więc pytanie czemu nie zauważyli różnic językowych pomiędzy rzekomo słowiańskimi Wandalami a Gotami ?
13. Po pierwsze: nie... • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-28 14:26:23
Po pierwsze: nie zbadano jeszcze DNA szkieletów wandalskich z Hiszpanii i Afryki. A szkoda. Jestem za tym, aby to zrobić. Wiele by to wyjaśniło. Problem w tym, że łatwo można by było pomylić Wandalów z Gotami. Oba ludy mimo wrogości łączyły się małżeńsko i dynastycznie. Kiedyś już zwracałem uwagę na ich dość niezrozumiałą wrogość, jeszcze z terenu Europy Środkowo-Wschodniej. Warto by było zbadać też zachowane szkielety różnych kultur. Na szczęście właśnie zaczęli robić to naukowcy związani z autochtoniczną teorią, o czym wiele razy wspominałem. Allochtoniści chyba się tego bali i boją...
Po drugie: badania antropologiczne, o których też wspominałem potwierdzają ciągłość zamieszkania na ziemiach polskich od czasów co najmniej neolitycznych poprzez czasy rzymskie po średniowiecze i czasy współczesne. Zatem rzekomi Wandalowie mieszkający na polskich ziemiach musieli być w linii prostej przodkami Polaków, tym samym musieli mieć w znaczącej większości haplogrupę R1a. Mam nadzieję, że wspomniane badania genetyczne to tylko potwierdzą.
Po trzecie: na słowiańskość Wandalów wskazują inne liczne przesłanki, w tym zapisy kronikarskie, inskrypcje itd. O tym też pisałem.
14. Po czwarte: nie... • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-09-28 14:40:07
Po czwarte: nie pisałem, że Rzymianie doskonale zdawali sobie sprawę z tego z kim graniczą, tylko że doskonale zdawali sobie z tego sprawę dawni i obecni Niemcy (a wcześniej ich bezpośredni przodkowie) nazywając Słowian mianem "Wenden" bez względu na to, gdzie się ci "Wenden" przemieszczali. Jeśli Wenedowie poszli na Bałkany i je kolonizowali, to nazwa szła za nimi. Pisałem o tym w artykule "Wenedowie, Wandalowie i Słowianie". Synonimem niemieckiego określenia "Wenden" jest łacińskie "Vandali". Czyżby zatem niemieccy Germanie przenieśli nazwę swych germańskich pobratymców (a nawet nazwę samych siebie) na przybłędów z bagien Prypeci? Jak dla mnie to bzdura. Nazwy "Wenden" i "Vandali" od zarania dziejów zarezerwowane były dla ludności nazywanej później Słowianami.
Po piąte: istnieją przesłanki, że w Hiszpanii Wandalowie mogli ulec germanizacji, przynajmniej wandalskie możnowładztwo. Wysuwam taką koncepcję, choć nie jestem jej do końca pewny. Tłumaczyłoby to liczne germańskojęzyczne ich imiona. Z drugiej strony używanie nieswoich imion to rzecz naturalna. Zatem na skutek powiązań dynastycznych mogło dochodzić do zapożyczeń imion - stąd dość duża liczba imion słowiańsko brzmiących u germańskich (raczej bez wątpienia) Gotów. Jeśli doszło do germanizacji możnowładztwa wandalskiego to wg mnie na skutek arianizmu przyjętego od germańskich Gotów. Na skutek gockiej, germańskiej wiary, a tym samym kultury mogło dojść do germanizacji (części) Wandalów w Hiszpanii lub w Afryce.
Po szóste: Panowie wybaczą, ale właśnie wyjeżdżam do Leszna na pierwszy finałowy mecz Speedway Ekstraligi, gdzie moja ulubiona drużyna walczyć będzie o Mistrzostwo Polski :-) Na ewentualne pytania odpowiem w tygodniu. Miłej niedzieli!
15. Jeszcze raz powtórzę:... • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-10-01 10:03:07
Jeszcze raz powtórzę: powyższy artykuł nie jest opracowaniem naukowym. Jest artykułem, artykułem-ciekawostką. Zwraca on uwagę na ciekawostkę, jaką są podobieństwa imion dawnych Germanów do imion słowiańskich. Tylko tyle i aż tyle. Czy ktoś chce wierzyć w to, że były to imiona słowiańskie czy nie, to jego sprawa. Ja nikomu tego nie narzucam, bo sam od dawna zastanawiam się czy te imiona były czy nie były słowiańskie lub inne. A jeśli były, to czy wszystkie? Wyraźnie zaznaczyłem to na początku artykułu. A mimo to komuś to wadzi. Jednak jeśli kogoś rażą nawet niewinne artykuły na nienaukowym portalu, to już jego problem. Być może to dawny nawyk cenzurowania wszystkiego, co nie jest jedynie słuszną ideą? Widocznie strach zajrzał w oczy tym, którzy uświadomili sobie, że niewinny artykuł może opisywać w jakimś stopniu prawdę... Prawda i tak wyjdzie kiedyś na jaw. Właśnie zaczęła wychodzić i to nie dzięki mnie, lecz dzięki naukowcom. Stąd ten lament co niektórych osób.
16. A co do... • autor: havelsternski2014-10-01 19:59:36
A co do meritum to pan Wandalorum nie jest oczywiscie pierwszy ktory zauwazyl pewne niescisclosci z germanskoscia Wandali a ich imionami osobistymi. Co wiecej, z ludow Germanskich to wlasnie Wandale i cala ta grupa ktora przedostala sie prze Ren po lodzie ma tego rodzaju imiona - nigdy Alemani czy inne "zachodnie" grupy germanskie. Przejrzenie literatury na temat imion Slowianskich wskaze ze jest duza grupa ludzi ktora Slowian po prostu nie chce zauwazyc. I tak, imiona Antow byly tlumaczone raz jako imiona iranskie, drugi raz znowu jako imiona gockie. Imiona Slowian z tamtego okresu, rowniez.
Natomiast, co do pana Curty (ktory jest archeologiem a nie lingwista i nie historykiem) to jest on raczej miernym naukowcem jezeli chodzi o jego teorie. Z tego co rozumiem to jego glowna teoria brzmi mniej wiecej tak ze Slowian "stworzyli" Bizatyjczycy. Z pewnoscia mozna sie zgodzic ze Bizantyjczycy rozpowszechnili nazwe Slowian ktora, byc moze, byla nazwa tylko jednego szczepu - bo na Zachodzie nazwa bardziej znana byla raczej Wendow. Ale Curta nie mowi dlaczego/ w jaki sposob jezyki slowianskie staly sie tak "popularne". Nie potrafi wytlumaczyc rowniez dlaczego Slowianie na Rusi i w Slowenii wygladaja tak podobnie, itp. (w porownaniu z Germanami czy Wlochami). odescie Curty do Slowian przypomina podejscie Brucknera do Slowianskich Bogow.
Prosze zwrocic uwage ze latwo jest postawic prowokacyjne pytanie, ale trudniej jest postawic definitywna odpowiedz - zawsze latwiej zniszczyc niz zbudowac. Ciekawa jednak ze zadko ktokolwiek probuje stawiac prowokacyjne pytania na temat, tzw, Germanow.
17. sprostowanie: Curta napisal... • autor: havelsternski2014-10-01 20:03:41
sprostowanie: Curta napisal artykul w ktorym "sugeruje" (z reguly badacz ten teorii stara sie zbyt silnych nie stawiac - taka asekuracja) ze jezyk slowianski to jezyk "awarski" - z tym ze trudno raczej wytlumaczyc dlaczego slowianie ten jezyk by utrzymali rowniez na terytoriach gdzie Awarow nie bylo - tak jak np na Polabiu
18. do havelsternski • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-10-01 20:57:47
Szanowny Panie, dziękuję za obiektywne słowa. Z całą powagą zaprzeczam, abym w jakikolwiek sztuczny, zakamuflowany czy nieuczciwy sposób chciał zwiększyć popularność swojego artykułu. Ten, pod którym piszemy ma bardzo realne szanse być najbardziej poczytnym moim artykułem. I jak widzę, nie potrzeba mu sztucznej wymuszonej "reklamy".
W kwestii merytoryki: byłbym wdzięczny, gdyby mi Pan w miarę możliwości podesłał literaturę (najlepiej w necie), linki, artykuły nt. imion wandalskich, sarmackich, scytyjskich czy imion Antów itp. Jakąś literaturę już przejrzałem, ale poszukuję źródeł nadal. Proszę o kontakt na private. Mail jest podany przy mojej "biografii". Pozdrawiam. Adrian Leszczyński
19. Witam autora, komentatorów • autor: popomiki2014-10-01 21:16:38
„Niektórzy przodkowie Słowian pojawili się w Europie znacznie wcześniej - nawet 4 tys. lat temu - opowiada w rozmowie z PAP członek zespołu badawczego, prof. Tomasz Grzybowski z CM UMK.” - Ciekawe jak pan xyz pouczał naukowców z Bydgoszczy i jakie zainteresowania im polecał.
Wydaje się, że teorii allochtonistów nie da się już obronić, a jej piewcom brak jakichkolwiek argumentów skoro stosują szyderstwo.
Autorze, nie znaczy to, iż zgadzam się z różnymi twoimi interpretacjami ( np. germańskość Gotów ) ale chyba wyniki genetyki mówią, że w narracji historycznej jest coś nie tak. Tak więc pisz i nie wdawaj się w nie merytoryczne dyskusje.
20. Literatura jest obszerna... • autor: havelsternski2014-10-01 21:29:31
Literatura jest obszerna np Schramm - jezeli chodzi o Antow to przypominam sobie badacza ukrainskiego z uniw toronto
21. Czy zgermanizowani Słowianie rządzili pozostałymi Słowianami • autor: Tomasz Rysz2014-10-03 17:00:37
Ostatnio przychodzi mi do głowy pytanie takie : czy jakieś nabywające germańskość z czasem ludy, prawdopodobnie o pochodzeniu słowiańskim, jak Wenedowie-Wandalowie lub jakieś inne nie posługiwały się runami germańskimi, które stosowały także na terenach nad Odrą, nad Wisłą ? Moja hipoteza wynika ze słowiańskiego komponentu w ludach germańskich, dominacji politycznej ludów germańskich, gdy one już się "ukonstytuowały" nad Słowianami oraz z archeologicznej kultury materialnej, która jest często pochodzenia germańskiego i celtyckiego (gockie runy na Pomorzu, ślady zabudowań przypominające kultury celtyckie, czego jednak nie potwierdza - poza nielicznymi przypadkami - DNA szkieletów) ...
22. do T. Rysza • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-10-04 11:39:25
Istnieją pewne przesłanki, że starożytni Słowianie mieli swoje pismo, najprawdopodobniej runiczne. Są na ten temat artykuły w necie. Argumenty na poparcie tej tezy są warte zastanowienia. Runy znajdowane na terenie Polski warte są ponownego przebadania, bez ideologicznych podtekstów. W Meklemburgii-Pomorzu Przednim są kamienie z runami. Nie sądzę, aby były to teutońskie runy.
Co do kultury materialnej germańskiej i celtyckiej, to wyrażam w tej kwestii daleko posunięty sceptycyzm czy były to kultury celtyckie czy germańskie. Łączenie kultur z terenu Polski z Germanami (w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, a więc z Teutonami) to dla mnie skompromitowany kossinizm w najczystszej postaci. Jak ktoś chce wierzyć w tę "ideologię" (bo nauką to ciężko nazwać), to jego prywatna sprawa. Ja się od tego odłączam.
23. Do T. Rysza cz. 2 • autor: Rex Vandalorum (Adrian Leszczyński)2014-10-04 11:48:10
Kogo ma Pan na myśli pisząc o "zgermanizowanych Słowianach rządzących Słowianami"? Część Wenedów/Wandalów ulegała germanizacji dopiero od czasów średniowiecza - tak od X w. Władztwo nad nimi przejęli Germanie-Niemcy. Gdzieniegdzie zachowało się słowiańskie możnowładztwo, które dość prędko uległo germanizacji np. książęta meklemburscy czy pomorscy wywodzący się w prostej linii od słowiańskich książąt. Nie wiadomo czy w Iberii tamtejsi Wandalowie ulegli germanizacji. Pozwoliłem sobie przedstawić taką możliwość, lecz jedyną przesłanką są ich liczne germańsko brzmiące imiona (obok tych powyżej - słowiańskich). Inną przesłanką jest to, że Wandalowie przyjęli arianizm, prawdopodobnie od Gotów. Zatem na skutek gockich wpływów religijnych, a co za tym idzie kulturowych mogli w jakimś stopniu się zgermanizować. Czy tak było? Nie mam do końca pewności.
24. Sprache und Namen der Wandalen in Afrika • autor: Wojciech Jóźwiak2014-10-04 15:51:31
--- Bardzo by się przydał jakiś zwięzły wyciąg z tej książki!
25. Dyskusja zamknięta. • autor: Wojciech Jóźwiak2014-10-04 16:25:06
Dyskusja zamknięta.