Wydział Metali Nieżelaznych 11.08.2006.Kraków
Przeróbka Plastyczna
Rok IV
Ćw. 4:
Wpływ siły jonowej roztworu na stałą szybkości reakcji.
Wykonali:
Paweł Kuś
Jarosław Lasko
Mirosław Ożóg
1.Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie doświadczalne zależności stałej szybkości reakcji fioletu krystalicznego z jonami wodorotlenowymi od siły jonowej roztworu, a także określenie jakiego rodzaju ładunek posiada reagujący izomer fioletu krystalicznego.
2. Przebieg ćwiczenia
Do pomiarów użyliśmy spektrofotometru, na którym odczytaliśmy długość fali, przy której występuje maksimum absorpcji (
) fioletu krystalicznego. Wszystkie pomiary wykonaliśmy przy tej długości fali.
Długość fali: 590 [nm]
Roztwory bazowe: 1M KNO3
0,1 M NaOH
0.03 [g/dm3] (CH3)6N3C19H12)-fiolet krystaliczny
W pierwszej części ćwiczenia wyznaczymy krzywą kalibracyjną, mierząc absorbancję roztworów wzorcowych i kreśląc zależność Abs= f(stężenie molowe fioletu).Roztwory bazowe otrzymane przez rozcieńczenie w wodzie destylowanej kolejno 2,4,6,8,10 ml fioletu krystalicznego w kolbie na 100 ml.
W drugiej oznaczyliśmy zmiany absorbancji w czasie reakcji fioletu z zasada sodową, stosując różne siły jonowe(wprowadzając różne zawartości soli obojętnej do elektrolitu).Roztwory reagentów przygotowaliśmy zgodnie z tabelą nr1. Pomiaru absorbancji dokonywaliśmy przez okres 15 min, co 3 min, dla każdego roztworu.
3. Przykładowe obliczenia.
Przykładowe obliczenia stężeń i [g/l] konieczne do wykreślenia krzywej kalibracyjnej rys. 1
Dane:
Fiolet krystaliczny
= 0,03 g/dm3
V = 2ml => 0,002 dm3
0,03 - 1 dm3
i - 0,002 dm3
i (w 0,1 dm3roztw) = 0,00006 [g/l] , żeby otrzymać stężenie molowe fioletu w 1 dm3 obliczamy
0,00006 - 0,1 dm3
x - 1 dm3
x = 0,0006 [g/l]
Tabela 1.Wartości absorbancji dla roztworów wzorcowych.
Roztwory-[ml]fioletu/100ml wody destylowanej |
Abs |
i [mol/l] |
2 |
0,051 |
0,0006 |
4 |
0,101 |
0,0012 |
6 |
0,157 |
0,0018 |
8 |
0,213 |
0,0024 |
10 |
0,254 |
0,0030 |
Rys 1. Krzywa kalibracyjna.
E=1*10-10
2-i etap doświadczenia:
Przed pomiarem wykalibrowaliśmy spektrofotometr wstawiając blank z wodą.
Pomiar dla każdego roztworu co 3 min prze 15 min, temp=300C.
Pomiar 1
8 ml NaOH + 42 ml H2O (bez soli) |
10 ml fioletu + 40 ml H2O (dest.) |
Abs |
ln Abs |
i [g/dm3] |
ln i |
t [s] |
0,278 |
-1,2801 |
0,0032 |
-5,7424 |
0 |
0,220 |
-1,5141 |
0,0025 |
-5,9764 |
180 |
0,179 |
-1,7204 |
0,0021 |
-6,1826 |
360 |
0,144 |
-1,9379 |
0,0017 |
-6,4002 |
540 |
0,118 |
-2,1371 |
0,0014 |
-6,5993 |
720 |
0,094 |
-2,3645 |
0,0011 |
-6,8267 |
900 |
Pomiar2
8 ml NaOH + 5 ml KNO3 + 37 ml H2O |
10 ml fioletu + 40 ml H2O (dest.) |
Abs |
ln Abs |
i [g/dm3] |
ln i |
t [s] |
0,281 |
-1,2694 |
0,0032 |
-5,7316 |
0 |
0,236 |
-1,4439 |
0,0027 |
-5,9061 |
180 |
0,202 |
-1,5995 |
0,0023 |
-6,0617 |
360 |
0,170 |
-1,7720 |
0,0020 |
-6,2342 |
540 |
0,145 |
-1,9310 |
0,0017 |
-6,3932 |
720 |
0,125 |
-2,0794 |
0,0014 |
-6,5417 |
900 |
Pomiar 3
8 ml NaOH + 15 ml KNO3 + 27 ml H2O |
10 ml fioletu + 40 ml H2O (dest.) |
Abs |
ln Abs |
i [g/dm3] |
ln i |
t [s] |
0,295 |
-1,2208 |
0,0034 |
-5,6830 |
0 |
0,255 |
-1,3665 |
0,0029 |
-5,8287 |
180 |
0,221 |
-1,5096 |
0,0025 |
-5,9718 |
360 |
0,194 |
-1,6399 |
0,0022 |
-6,1021 |
540 |
0,169 |
-1,7779 |
0,0019 |
-6,2401 |
720 |
0,149 |
-1,9038 |
0,0017 |
-6,3660 |
900 |
Rys.2. Dla pomiaru 1-go.
Rys.3. Dla pomiaru 2-go
Rys.4. Dla pomiaru 3-go
Stałe szybkości reakcji (kobs) dla poszczególnych pomiarów odczytane z wykresów
ln Abs=f(t), (rys .2,3,4 jako współczynniki kierunkowe prostej ):
kobs = 0,0012
kobs = 0,0009
kobs = 0,0008
Siłę jonową obliczamy ze wzoru:
Przykładowe obliczenia stężeń Na+
1000 ml - 0,1 M
8 ml - x
x = 0,0008
W związku z tym, że roztwór jest na 100 ml Na+ będzie wynosiło 0,008 M
[Na+] = 0,008 M Na++ 0,008 M OH-
Przykładowe obliczenia stężeń K+
1000ml - 1 M KNO3
5ml - x
x =0,005
W 100ml roztworu K+ będzie wynosiło 0,05 M
|
k |
Log k |
I |
pierw I |
pomiar1 |
0,0012 |
-2,9208 |
0,008 |
0,0894 |
pomiar2 |
0,0009 |
-3,0458 |
0,0008 |
0,0283 |
pomiar3 |
0,0008 |
-3,0969 |
0,024 |
0,1549 |
Rys 5. Wykres zalezności stałej szybkości reakcji od pierwiastka stężenia.
W związku z tym, że współczynnik kierunkowy prostej
jest ujemny to iloczyn zA *zB także jest ujemny. Wiedząc, że zB wynosi -1 (jony OH-) to zA musi być dodatni i równa się +1.
tu
- stała Debye-Huckel'a
4. Wnioski:
Możemy stwierdzić, że absorbancja spada wraz ze zmniejszaniem się stężenia molowego fioletu krystalicznego, dzieje się tak dlatego, że zachodzi reakcja miedzy solą a fioletem krystalicznym(sól się odbarwia)
Uzyskaną krzywą kalibracyjną wykorzystaliśmy do wyznaczenia wartości stężeń fioletu krystalicznego dla kolejnych etapów reakcji (opisane w tabelkach jako „i”). Zwiększając dodatek soli KNO3. absorbancja rosła. Na podstawie wykresów ln Abs=f(t) wyznaczyliśmy stałą szybkości reakcji dla poszczególnych pomiarów. Wartość stałej szybkości reakcji była najmniejsza dla roztworu o najmniejszej absorbancji (najmniejszy dodatek soli).