Irena Sławińska Główne problemy struktury dramatu

-strukturę dramatu można badać w różnych przekrojach, każdy z nich może doprowadzić do odsłonięcia zasady, która jest zarazem zasadą całości

1) zdarzenie dramatyczne (akcja) wyraża teorię rzeczywistości twórcy, intryga egzemplifikuje tę teorię sprawia że esencja(akcja) przechodzi w egzystencję (intrygę)

Różne typy akcji np. perypetia (zwrot akcji przeciwny z intencjom bohatera)

Kompozycja (prolog, parados, epejsodion, stasimon, eksodos)

U Szekspira (akty isceny)

Dramat Hiszpański Calderona podzielony na dni

-Jednostki kompozycji: ekspozycja akcji Makbet np. relacja z bitwy, panowanie króla- dobre czasy), przedakcja (spotkanie wiedźm, również obdarowanie funkcją Pana Kawdoru Makbeta), akcja wtedy kiedy ujawnia się konflikt (człowiek- fatum, człowiek- człowiek, konflikt ja świadomy- ja nieświadomy), zawiązanie akcji.

2)Struktura postaci, postać jest strukturą ma charakter syntetyczny i symboliczny, postać dramatu różnicuje sposób istnienia, co za tym idzie modus struktury (wiąże się z funkcją jaką danej postaci przeznacza autor w dramacie)

3) Organizacja czasu i przestrzeni

-Mikrokosmos sceniczny to wycinek świata poetyckiego, przedstawiony wizualnie na scenie

- Makrokosmos teatralny obejmuje pełną rzeczywistość postaci, zdarzeń i miejsc w dramacie wspomnianych, ale częściowo tylko pokazanych

-rozróżnienie to pozwala mówić o czasie scenicznym i czasie teatralnym, o przestrzeni scenicznej i teatralnej.

- Teatr kubiczny- to teatr apoliński odtwarzający świat uporządkowany, stabilny, dostępny poznaniu

- Teatr sferyczny- jest rządzony przez dynamikę ducha dionizyjskiego, duch tajemnicy, metafora, poezja.

4) Świat poetycki dramatu

-Motywacja (system powiązań i uzasadnień, odsłania naczelne prawo świata)

5) Kształt teatralny dramatu

- w praktyce chodzi o koncepcję przestrzeni scenicznej, pomyślanej jako scena otwarta czy zamknięta, jedno lub wieloplanowa.

-badania nad kształtem teatralnym dramatu należy oprzeć na tym co jest w tekście- tekst poboczny, didaskalia

- wszystko jest tekstem głównym i zasadniczym w dramacie

6)struktura słowna dramatu

-prezentuje postacie przekazuje tezy, współdziała stale w budowaniu wszystkich planów dramatu.

-funkcja ludyczna (poprzez język można informować jak coś ma być zagrane)

Raszewski - układ S

Układ - typ obecności wytworzonej przez sytuację w jakiej się jakaś zbiorowość znalazła , nie zawsze dobrowolną, zawsze chwilową

Układy:

-rozpraszający- wspólny cel ale brak kontaktu ze sobą

- skupiający: -biegunowy -dwa bieguny (sprzedawca<-> klient)

- skupiające biegunowe dynamiczne (rozdział na dwa bieguny jest następstwem wydarzeń

-pas bezpieczeństwa jest to minimum pomiędzy biegunami

„S” oznacza słowo zarówno przyglądacza jak i przyglądanego

-Cztery obszary zjawisk (w zależności od przewagi zamiaru nad przypadkiem)

obszar katastrofy

obszar walki

obszar działań utrzymujących równowagę w życiu społecznym

obszar obrzędów

-czynności:

-zamknięte np. obrzędy (osoby tworzące drugi biegun zwracają się ku sobie, a nie ku widzom)

- otwarte

Widowisko to taki przejaw życia zbiorowego, który człowiek wywołuje by wzbudzić podziw innych ludzi przez swoje szczególne umiejętności z zastosowaniem układu „S”

- - zawody, popisy,, przedstawienie

---