Maryja „pełna łaski"
Cele lekcji
Uczeń powinien:
wiedzieć, jakimi cechami odznaczała się Maryja;
rozumieć słowa anioła skierowane do Maryi: „pełna łaski";
umieć powiedzieć, jak własnym życiem odpowiadać na wezwanie Pana Boga oraz to podjąć.
Metody:
metoda słowna: pogadanka, krzyżówka, uroczyste czytanie Pisma Świętego, praca z podręcznikiem, „słoneczko"; metoda zajęć praktycznych: śpiew pieśni; metoda oglądowa: „kawałek po kawałku"
Środki dydaktyczne:
zeszyt ucznia, arkusz szarego papieru lub tablica, obraz Zwiastowania Pańskiego i arkusz papieru służący do jego zakrycia. Pismo Święte, świeca, zapałki, podręcznik ucznia, karteczki, klej, arkusz papieru
Przebieg lekcji
1. Katechezę rozpoczynamy od przypomnienia wiadomości z dwóch ostatnich lekcji:
Na czym polegała działalność Jana Chrzciciela?
Do czego wzywał prorok?
2. Podsumowując, zwracamy uwagę, że Jan Chrzciciel był ostatnim prorokiem zapowiadającym przyjście Mesjasza. Poprzez wzywanie do nawrócenia przygotował naród na spotkanie Chrystusa i wskazał Go swoim uczniom. Na obecnej lekcji będziemy rozmawiać o Tej, która poczęła i urodziła oczekiwanego przez tysiące lat Zbawiciela.
3. Prosimy, by uczniowie w zeszytach zapisali drukowanymi literami pionowo (jedna litera pod drugą) imię Maryja. Wskazujemy, że jest to hasło krzyżówki, którą za moment indywidualnie ułożą. Poszczególne jej hasła muszą być słowami, które będą określały Maryję (jej cechy, kim Ona była). Na wykonanie pracy przeznaczamy około 5-7 minut.
4. Chętnych uczniów prosimy o odczytanie ułożonych haseł. Możemy je zapisać na tablicy lub arkuszu szarego papieru. W ten sposób powstanie lista słów określających Maryję. W podsumowaniu stwierdzamy, że tak wiele już słyszeliśmy na Jej temat, tak wiele słów i cech
związanych z Nią potrafimy ułożyć. Obecne spotkanie pomoże nam odkryć kolejną ważną sprawę.
5. Zawieszamy na tablicy obraz Zwiastowania Pańskiego zasłonięty arkuszem papieru. Stopniowo odcinamy kawałki papieru tak, aby było widać coraz więcej ze znajdującego się pod spodem plakatu (można wcześniej narysować linie i zaznaczyć kolejność odcinanych kawałków). Uczniowie uważnie przyglądają się odsłanianym elementom i starają się szczegółowo opowiedzieć to, co na nich widzą. Taki sposób odkrywania obrazu pozwala skierować uwagę najpierw na szczegóły, które przy oglądaniu całej ilustracji mogą zostać pominięte.
6. W uroczysty sposób (w postawie stojącej, przy zapalonej świecy), wpatrując się w obraz Zwiastowania, odczytujemy fragment z Pisma Świętego: Łk 1,26-38.
7. Uczniowie jeszcze raz czytają z podręcznika usłyszany tekst biblijny i na jego podstawie w zeszycie wypisują słowa wypowiedziane przez Maryję oraz te, które wskazują na jej zachowanie.
8. Wśród zapisanych tekstów powinny znaleźć się:
- „Jakże się to stanie skoro nie znam męża";
- „Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według Twego słowa!";
- „pełna łaski. Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami";
- „znalazłaś łaskę u Boga";
- Maryja rozważała słowa anioła.
9. W podsumowaniu zwracamy uwagę na następujące treści:
- Maryja, mimo lęku i niepewności, z wielką ufnością odpowiada na słowa anioła: „Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa!"; słowa te świadczą o wielkim zawierzeniu woli Pana Boga, ogromnej pokorze i posłuszeństwie Maryi wobec zamiarów Najwyższego;
- słowa: „łaski pełna" wskazują na szczególne wybranie przez Pana Boga i ofiarowanie Jej wyjątkowego daru (łaska = dar);
- Maryja jest pełna łaski, ponieważ Pan jest z Nią. Łaska, jaką jest napełniona, oznacza obecność tego, który jest źródłem wszelkiej łaski.
10. Jako podsumowanie, zamiast słów katechety, uczniowie mogą przeczytać informacje zawarte w bloku interpretacyjnym,
11. Utrwaleniem tej części katechezy jest śpiew pieśni „Archanioł Boży, Gabriel" (tekst znajduje się w bloku refleksyjnym). Możemy to uczynić w postawie modlitewnej, przy zapalonej świecy, wpatrując się w obraz Zwiastowania. Wprowadzeniem do wskazanej pieśni jest wyjaśnienie niezrozumiałych dla uczniów słów.
12. Zastanawiamy się, kiedy człowiek odpowiada Panu Bogu: „TAK". Prosimy uczniów o podanie przykładów, wśród których mogą być:
- rano mam ochotę na dłuższe spanie; przezwyciężam jednak tę chęć, wstaję i znajduję również czas na rozmowę z Panem Bogiem;
- rodzice proszą mnie o wykonanie czynności, na którą nie mam ochoty; przezwyciężam jednak lenistwo, niechęć i wypełniań ich polecenie;
- w niedzielę, w czasie gdy powinienem być na Mszy świętej, kolega zaproponował pójście do kina na film, który mnie bardzo interesował; odrzuciłem jednak propozycję kolegi i uczestniczyłem w spotkaniu z Chrystusem.
Innym sposobem osiągnięcia tych samych celów jest praca techniką „słoneczka". Każdy uczeń otrzymuje 1-2 karteczki. Zadaniem jego jest zapisać na każdej z nich odpowiedź na pytanie:
- Kiedy, w jakiej sytuacji człowiek pokazuje Panu Bogu, że wypełnia Jego słowa, mówi Mu: „TAK"?
Odpowiedź powinna zostać zapisana w postaci krótkiego zwrotu, najlepiej drukowanymi literami. Następnie karteczki układamy na arkuszu szarego papieru w formie słoneczka tak, że jeden promień tworzą kartki z tą samą treścią haseł. Po ułożeniu wszystkich kartek przyklejamy je i zapraszamy uczniów do analizy zapisanych słów.
13. Zachęcamy, by uczniowie, mówiąc każdego dnia modlitwę „Ojcze nasz", a szczególnie wypowiadając słowa: „bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi", czynili to ze świadomością, że w ten sposób zgadzają się na realizację planu Bożego w swoim życiu.
Technika „kawałek po kawałku" - na podstawie: K. Kupping, Pomysły 7,zabaw na lekcje religii. Kielce 2002, s. 78.
3