KONSPEKT LEKCJI Z HISTORII W KLASIE V SZKOŁY PODSTAWOWEJ
TEMAT: Powstanie państwa polskiego- Mieszko I i przyjęcie chrześcijaństwa.
CELE:
Uczeń:
zna pojęcia: ród, plemię, państwo, pogaństwo, chrystianizacja, misjonarz,
potrafi wskazać na mapie rozmieszczenie plemion polskich w X wieku,
potrafi wskazać siedziby (grody) plemion polskich,
pamięta datę 966r. i postacie Mieszka i Dobrawy,
rozumie przyczyny i skutki decyzji Mieszka I o przyjęciu chrztu,
zna najważniejsze plemiona: Polanie, Wiślanie, Mazowszanie, Ślężanie, Lędźwianie, Pomorzanie,
rozumie znaczenie przyjęcia chrztu przez Polskę.
METODY PRACY:
dyskusja,
wyszukiwanie informacji w tekście z podręcznika,
burza mózgów,
pogadanka.
FORMY PRACY:
indywidualna, zbiorowa.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
podręcznik,
karta pracy ucznia,
mapa,
wizerunki postaci: Mieszko I, Dobrawa.
CZAS TRWANIA: 45 minut.
PRZEBIEG LEKCJI
FAZA WPROWADZAJĄCA:
Nauczyciel informuje uczniów o temacie lekcji- powstanie państwa polskiego, kształt granic, pierwszy władca, przyjęcie chrześcijaństwa (2 min)
Zapisanie tematu lekcji na tablicy przez nauczyciela. Uczniowie przepisują temat lekcji do zeszytu ćwiczeń. (2 min)
FAZA REALIZUJĄCA:
Nauczyciel na osi czasu zaznacza daty: początek powstania państwa polskiego
(2 połowa IX w.), początek panowania Mieszka I (ok. 960), chrzest Polski (966r.)
(2 min)
Uczniowie otwierają zeszyty ćwiczeń i przepisują daty z osi czasu- str. 61. (1 min)
Nauczyciel wyjaśnia dlaczego Mieszko I jest pierwszym historycznym władcą Polski, a jego poprzednicy (przodkowie) są legendarnymi władcami - wyjaśnienie pojęcia ród.
( 3 min)
Ród- to grupa społeczna posiadająca wspólnego przodka, posługująca się wspólną symboliką oraz nazwą.
Nauczyciel rozdaje notatki z istotnymi pojęciami. (1 min)
Uczniowie czytają z rozdanych notatek następująca pojęcia: ród, plemię i państwo.
Plemię, grupa spokrewnionych rodów zamieszkujących jeden obszar i połączona wspólnymi związkami, ma ono świadomość bliskiego pokrewieństwa i jest połączone wspólną religią.
Państwo- to zorganizowane społeczeństwo połączone wspólnymi cechami, posiadające własnego władcę oraz zajmujące określone terytorium.
(4 min)
Nauczyciel pokazuje na mapie granice państwa Polskiego za panowania Mieszka I i poszczególne plemiona (wraz z głównymi miastami)- nawiązanie do plemienia Polan, które zdominowało inne plemiona. (3 min)
Wybrani uczniowie podchodzą do mapy i pokazują poszczególne plemiona. (4 min)
Nauczyciel mówi o pogaństwie na ziemiach polskich przed przyjęciem chrztu.
- co to jest pogaństwo?
pogaństwo- to określenie religii pierwotnych, głównie wielobóstwa (wiary w wielu bogów). Jednym z głównych bogów słowiańskich jest Świętowit. (3 min).
Nauczyciel odnosi się do ilustracji Świętowita w podręczniku (str.108) ( 1 min)
Nauczyciel mówi o przyjęciu chrześcijaństwa:
- pojęcie:
chrystianizacja- proces wypierania wierzeń pogańskich, osiadłego w określonym rejonie ludu, przez wiarę chrześcijańską.
- sąsiednie Czechy - państwo od którego Polska przyjęła chrzest, obawa przed Cesarstwem (nauczyciel pokazuje terytorium Czech na mapie),
- ślub Mieszka I z księżniczką czeską Dobrawą- wejście w przymierze z władcą Czech,
- 966 rok- chrzest Polski.
- pojęcie:
misjonarz- osoba (często duchowna) wysłana przez Kościół w celu szerzenia wiary chrześcijańskiej. W czasach Mieszka I jedynie misjonarze potrafili czytać i pisać, a także znali język łaciński. ( 7 min)
Uczniowie rozwiązują zadanie 2 w zeszytach ćwiczeń ( str. 61) (2 min)
Nauczyciel zadaje pytanie uczniom: Jakie było znaczenie chrztu dla Polski? (4 min)
- wzrost znaczenia władcy,
- w Polsce pojawił się język - łacina, a także umiejętność pisania i czytania.
- rozwój kultury
- budowla kościołów
Uczniowie rozwiązują krzyżówkę (zad. 9) na str. 64.
FAZA PODSUMOWUJĄCA (4 minuty)
Nauczyciel w celu powtórzenia i podsumowania zadaje pytania uczniom:
kto był twórcą państwa polskiego?
skąd pochodzi nazwa „Polska”?
w którym roku Polska przyjęła chrzest?
Jak miała na imię żona Mieszka I?
Gdzie dokonano chrztu Polski?
Jak nazywał się pogański bóg Słowian?
wymień najważniejsze plemiona słowiańskie.
3