Opracowanie wyników
Na początku badania reakcji inwersji sacharozy w czasie t0 stężenie sacharozy równe jest [S]0 = a, a stężenie glukozy i fruktozy wynoszą 0.
W naszym wypadku będziemy pośrednio znali stężenia reagentów znając kąt skręcania światła spolaryzowanego roztworu w danych przedziałach czasowych.
Kąt skręcania w czasie t0 czyli praktycznie czystego roztworu sacharozy wykorzystywanego dalej jako punkt odniesienia wynosi:
α0 = 15o
Zależność zmiany kąta skręcania αt od czasu przedstawia tabela 1
t(min) |
αt |
15 |
13 |
30 |
12 |
45 |
11 |
60 |
10 |
75 |
9 |
90 |
8 |
105 |
7 |
120 |
6 |
Tab.1
Po zakończeniu reakcji dla t = ∞ stężenie sacharozy równe jest 0, natomiast stężenia fruktozy i glukozy, co wynika ze stechiometrii reakcji równe są początkowemu stężeniu sacharozy.
Kąt skręcania światła spolaryzowanego cukru zinwertowanego, zmierzony w polarymetrze wynosi:
α∞ = -5
Ogólne równanie opisujące ilość sacharozy w chwili t ma postać:
ln[S] = ln[S0] - k∙t
Zakładając iż stężenia glukozy i fruktozy w czasie t wynoszą x, a stężenie sacharozy równe jest [S] = a-x otrzymujemy
W chwili: t = 0 α0 =α0(sach.)⋅a⋅L
t αt =[ α0(sach.)⋅(a-x) + α0(inw.)⋅x ] ⋅ L
t = ∞ α∝= α0(inw.)⋅a⋅L
Stąd wynikają zależności:
Po uwzględnieniu tych zależności otrzymujemy :
gdzie:
α0 - początkowy kąt skręcenia
α∞ - kąt skręcenia po zakończeniu inwersji
αt - kąt skręcenia w chwili t.
Przykład obliczenia:
Dla czasu t = 15
Zależność
od czasu została przedstawiona w tabeli 2
t(min) |
|
15 |
0,1054 |
30 |
0,1625 |
45 |
0,2231 |
60 |
0,2877 |
75 |
0,3567 |
90 |
0,4308 |
105 |
0,5108 |
120 |
0,5978 |
Tab. 2
Zależność ta została ukazana poniżej na wykresie 1
Wyk. 1
Wyznaczam współczynnik kierunkowy prostej przechodzącej przez 0 który liczbowo równy jest stałej k. Wartość współczynnika k obliczonego w arkuszu kalkulacyjnym wynosi:
a = k = 4,67⋅10-3
Wnioski
Sądząc po wykresie oraz biorąc pod uwagę współczynnik korelacji liniowej, można stwierdzić, że oznaczona w trakcie doświadczenia skręcalność zależna od czasu bardzo dobrze obrazuje zależność liniową, a więc co za tym idzie i wyznaczona wartość stałej szybkości hydrolizy jest dobrym przybliżeniem jej wartości rzeczywistej.
2