Historia Prawa i Obietnicy Zucha
Baden-Powell, tworząc w Anglii ruch wilczęcy, sformułował Prawo Wilczęcej Gromady:
1. Wilczek ustępuje staremu wilkowi
2. Wilczek jest nieustępliwy wobec samego siebie
oraz Przyrzeczenie wilcząt:
Przyrzekam uczynić wszystko, co w mej mocy:
1. aby być wiernym Bogu, Ojczyźnie i prawu wilczęcej gromady
2. aby co dzień wyświadczyć komuś dobry uczynek.
Uniwersalność zarówno Prawa, jak i Przyrzeczenia określała kierunki wychowania i samowychowania także dzieci w Polsce, było więc łatwo przeszczepić je na grunt Polski. Pierwsze prawo zuchów brzmiało więc:
Zuch (wilczek) ustępuje starszym (staremu wilkowi).
Zuch (wilczek) nie ustępuje samemu sobie.
W 1920 r. Bolesława Zienkiewiczówna wprowadziła pierwszy polski tekst Prawa i Obietnicy Zuchowej.
W tym samym roku Gromada „Szafirowych Zuchów” z Włocławka wprowadziła 3-punktowe Prawo Zucha i Obietnicę „Obiecuję zostać dobrym zuchem”, która nieznacznie zmieniona przetrwała do dziś.
W 1926 r. ukazał się 9 punktowy tekst Prawa Zuchowego, programy 4 gwiazdek i wielu sprawności zuchowych. Prawo zatwierdzone rozkazem Komisji Zuchów, powołanej przez Jadwigę Falkowską przy GKH-ek, nie było wyłącznie przeróbką Prawa Harcerskiego. Jego treść była o wiele prostsza i przystępniejsza dla dzieci. Prawo to jednak budziło wiele dyskusji i kontrowersji. Przetrwało 4 lata.
W 1930 r. wprowadzono zmieniony, również 9-punktowy, tekst Prawa Zucha:
1. Zuch kocha Boga i dlatego stara się być dobrym.
2. Zuch kocha Polskę.
3. Zuch mówi prawdę.
4. Zuch jest usłużny i grzeczny dla wszystkich.
5. Zuch jest przyjacielem wszystkiego, co żyje.
6. Zuchowi nigdy nie trzeba powtarzać rozkazu.
7. Zuch jest wesoły.
8. Zuch szanuje swoje i cudze rzeczy.
9. Zuch jest dzielny.
W ruchu męskim od 1927 r. trwały prace w kierunku spolszczenia wilczków, co nastąpiło w 1931 r. Zmiany te objęły również Prawo. Na Walnym Zjeździe ZHP komisje zuchowe wysunęły konieczność uzgodnienia jednolitego tekstu Prawa Zucha żeńskiego i męskiego. W 1933 r. chłopięce Prawo Zucha było wciąż podobne do pierwowzoru wilczęcego:
1. Zuch słucha starszych.
2. Zuch nie ulega samemu sobie.
Z prawem tym związana była obietnica: „Obiecuję uczynić wszystko, co tylko będę mógł, aby służyć Bogu i Polsce, wypełniać prawo gromady zuchów, co dzień wyświadczać komuś przyjacielską usługę”.
Ruch zuchowy w Polsce zataczał coraz większe kręgi. Na terenie międzynarodowym polskie rozwiązania wychowawcze ruchu zuchowego zyskały powszechne uznanie i wywołały liczne naśladownictwa.
Sylwetkę ideową zucha zawsze określało Prawo Zucha, które jednak stale podlegało stylizacji i modyfikacji.
Na III Konferencji Zuchowej w 1933 r. w Nierodzimiu Tadeusz Strumiłło uzasadniał nowy projekt prawa zuchowego:
1. Zuch jest dzielny.
2. Z zuchem jest wszystkim dobrze.
3. Zuch kocha Pana Boga i Polskę.
Strumiłło podkreślał sfery dążeń dziecka, takie jak egocentryzm, altruizm, instynkty idealne i religijne. Problem wychowania religijnego w gromadach zuchowych był dyskutowany bardzo żywo. Być może dlatego pojawiła się propozycja zapisu nowego punktu Prawa: „Zuch idzie śladami Pana Jezusa”.
W 1935 r. Rada Naczelna ZHP zatwierdziła 4-punktowy tekst Prawa Zucha:
1. Zuch kocha Boga i Polskę.
2. Zuch jest dzielny.
3. Wszystkim jest z zuchem dobrze.
4. Zuch stara się być coraz lepszy.
Przetrwało ono w tym brzmieniu do 1949 r., jednak po wojnie słowa „Bóg” używano jedynie nieoficjalnie.
W harcerstwie poza granicami kraju przedwojenne Prawo Zucha zachowało się w wersji niezmienionej po dziś dzień, z dodawanym w niektórych środowiskach piątym punktem:
5. Zuch stara się mówić po polsku.
W 1956 r. Prawo Zucha znów przeszło kolejne przeobrażenie. Metamorfoza polegała na przyjęciu dwóch nowych punktów Prawa, które miało teraz nowe brzmienie:
1. Zuch kocha Polskę.
2. Zuch jest dzielny.
3. Zuch mówi prawdę.
4. Zuch pamięta o swoich obowiązkach.
5. Wszystkim jest z zuchem dobrze.
6. Zuch stara się być coraz lepszy.
Pomimo tych zmian nie brakowało pomysłów dalszego ulepszania Prawa. Pojawiały się propozycje wprowadzenia elementów ekologicznych i dotyczących dbałości o zdrowie. Ostatecznie „przeciążanie” Prawa nowymi punktami uznano za niewskazane.
W 1995 r. na Nadzwyczajnym Zjeździe ZHP w Poznaniu przyjęto i zatwierdzono zmienioną wersję pierwszego punktu Prawa, zgodną z tekstem przedwojennym:
1. Zuch kocha Boga i Polskę.
hm. Urszula Bugaj
źr.Poradnik drużynowego gromady zuchów