Z I M A
...lecą leciutkie płatki,
Aby otulić ziemię,
Gdzie zioła i kwiaty
I przyszłe zboże drzemie.
(Edward Szymański)
ZIMA 22.XII
DZIEŃ |
NOC |
Zima to okres odpoczynku dla przyrody, krótkich dni, szybko zapadającego zmierzchu. Jest to okres szczególnie ciężki dla dzikich zwierząt i ptaków, które mają trudności ze znalezieniem pożywienia. To także okres wyczekiwany przez dzieci ze względu na lubiane zabawy i sporty zimowe oraz Święta Bożego Narodzenia. Zimą rozpoczyna się również nowy rok kalendarzowy. Trwają zabawy karnawałowe z „przebierańcami” i kuligami. Dzieci lepią bałwany, jeżdżą na sankach i ślizgają się na lodowiskach.
Grudzień
Nazwa miesiąca pochodzi od zamarzającej w grudy ziemi. Przyroda śpi, a dla zwierząt leśnych i polnych zaczynają się trudne warunki do znajdowania pożywienia (dokarmianie zwierząt). Krajobraz ulega zmianom. W mieście odśnieża się ulice - na wsiach drogi przejazdowe. W parkach i lasach śnieg pokrywa drzewa (wygląd drzew iglastych i liściastych). 4 grudnia jest Barbórka - Święto górnicze. 6 grudnia tradycyjne „Mikołajki”. A najbardziej oczekiwanym światem grudniowym jest Boże Narodzenie (robienie ozdób choinkowych, prezentów).
Styczeń
Nazwa miesiąca pochodzi od „stykania” się ze sobą nowego i starego roku. Rozpoczyna się Nowy Rok i karnawał. Śnieg zachęca do organizowania kuligów i zjazdów ze wzniesień oraz lepienia „rzeźb śniegowych”. 21 stycznia jest Dzień Babci, a 22 Dzień Dziadka.
Luty
Nazwa miesiąca pochodzi od dawnego określenia srogi - luty. Srogi i mroźny jest ten miesiąc zimowy. W końcu lutego przylatują dzikie kaczki i szpaki. W lutym zazwyczaj kończy się karnawał, trwają zabawy ostatkowe i tzw. zapusty. 14 lutego obchodzone są Walentynki.
ZA CO LUBIMY ZIMĘ?
Za mróz, co wodę zatrzymał,
Białe od szronu drzewa,
Za śniegi po kolana,
Za zielona choinkę
I śnieżnego bałwana.
„ZIMOWE ZABAWY” R. Pisarski
dużo na boisku śniegu po pas,
cieszy się, skacze każdy z nas.
Srebrzystą śnieżkę w rękę bierz,
Bałwanka ulep jeśli chcesz!
Dziś na saneczkach pisk i śmiech
Gdy zjeżdżasz z górki, wstrzymaj dech.
Nie bój się zjazdu, nie bój się nic,
Pędź po pagórkach hyc, hyc, hyc!
Dziś na ślizgawce szum i gwar,
Na szklanej tafli tysiące par.
Już od południa taki ruch.
Ślizgaj się z nami, jeśliś zuch!
Ani mróz, co szczypie w uszy
Ani śnieg, co w oczy prószy,
Ani wiatr, co czoło chłodzi,
Nic zabawie nie zaszkodzi!
„ZIMA”- wiersz Cz. Janczarskiego.
Białe chmury w dal płyną
Nad doliną, niziną...
Może spadną na głowę
Białe gwiazdki śniegowe?...
„ZIMOWA PIOSENKA”- wiersz I. Suchorzewskiej.
Lubię śnieżek,
Lubię śnieg,
Chociaż w oczy
Prószy.
Lubię mrozik,
Lubię mróz,
Chociaż marzną
Uszy.
„SPACER MALUCHÓW”- wiersz I. Suchorzewskiej
Pada śnieżek biały, Chrupią pod nogami
Puszysty i suchy, Zmarznięte kałuże,
Idą na spacerek Gubi Jaś kalosze,
Z przedszkola maluchy Bo trochę za duże
Pada śnieżek biały,
Już go po kolana.
Lepią dzieci razem
Śmiesznego bałwana.
„CO MOŻNA RZEC O ŚNIEGU”- wiersz H. Szayerowej
- dzieci recytują tekst wiersza stanowiący podsumowanie zdobytej wcześniej wiedzy
O śniegu można dużo:
że pada, że prószy,
że kurzy... O śniegu można rozmaicie:
że nim miecie, śnieg skrzypi,
że śnieg wali, śnieg skrzy się,
że się kłębi, śnieg sypie,
że kotłuje się, i spoiwa świat
wiruje...i ziębi ! w senną baśniowość...
“Kalendarz pełen radości”
Nowy Rok. Dwa krótkie słowa -
i wszystko będzie od nowa:
styczeń, luty i marzec:
Bałwanki, sanki, sasanki,
ciepły wiatr wydmie firanki -
i już się wiosna pokaże.
Powrócą ptaki z południa
las się rozśpiewa jak lutnia:
kwiecień, maj -
dwa pachnące miesiące.
A potem stanie przed domem
czerwiec z koszykiem poziomek,
czerwiec promieni jak słońce.
A lipiec przysiądzie na lipie,
miodowym kwiatem posypie,
zapachnie żniwem i żytem.
Potem nad sadem rozbłyśnie
sierpień rumiany jak wiśnie,
sierpień okryty błękitem.
Srebrny od nitek pajęczych
wrzesień dzwonkami zadźwięczy:
- Dzieci, już pora do szkoły!
Ech, pora kolorowa,
błyszcząca, kasztanowa,
październik, październik wesoły!
Listopad - wiatr jak latawiec
i biały szron na murawie
i chmury śniegiem pachnące.
Grudzień z choinką i w szubie.
Lubię choinkę i grudzień, lubię
cały rok - wszystkie miesiące!
- Maria Terlikowska