Istota i cechy organizacji
Temat 2
Główne pytania do wykładu:
" Co to jest organizacja i jakie sÄ… jej
elementy?
" Jaki jest zwiÄ…zek organizacji
z otoczeniem?
" Co to jest cykl życia organizacji i jak on
przebiega?
2
Organizacja ...
" Grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą
w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby
osiągnąd określony zestaw celów
" Całośd, której składniki współprzyczyniaja się do
powodzenia całości (misja)
" Całośd, która przyczynia się do powodzenia
swych części (zamierzenia i ambicje członków
organizacji)
3
Organizacja  słowa kluczowe ...
" Zorientowane na realizację celu (celów)
 obraz organizacji określa głównie misja
i sposób jej realizacji (interakcje segmentów otoczenia)
" Ludzie którzy współpracują
 zadania
 zasoby
 procedury (technologie)
 komunikowanie
 synergia
4
Organizacja  słowa kluczowe c.d ...
" Współdziałanie jest uporządkowane
i skoordynowane
 specjalizacja
 formalizacja
 koordynacja
" W organizacji człowiek ma okazję
zaspokajad również swoje indywidualne
potrzeby
5
Systemowy charakter organizacji
6
Podsystem celów
i wartości
" Misja - stwierdzenie określające szczególny cel
oraz sens istnienia właśnie tej, konkretnej
organizacji teraz i w przyszłości.
" Strategia  wybrany świadomie
oraz bazujący na misji, względnie trwały i
spójny wzorzec zachowania się organizacji w
otoczeniu
7
Relacje interesariuszy
8
Ośrodki władzy w firmie
" Właścicielski (akcjonariusze)
 Silni właściciele, tworzący grupę kapitałową
 Bardziej zorientowany na dywidendę i krótki horyzont
wzrostu wartości
 Mniej skłonny do inwestowania
" Menedżerski (kierownicy)
 Ma szanse ujawnid siÄ™ w warunkach rozproszonego
akcjonariatu
 Bardziej zorientowany na wzrost i rozwój firmy  pracują
na swój osobisty sukces
9
Podsystem psychospołeczny
" Organizacja a Piramida Maslova:
 Potrzeby fizjologiczne (płaca, bezpieczne
i przyjemne warunki pracy)
 Bezpieczeostwa (klarowna ścieżka kariery wewnątrz firmy, opieka
zdrowotna, programy emerytalne)
 Afiliacji (praca zespołowa, uzrządzenia socjalne sportowe, imprezy
towarzyskie poza pracÄ…)
 Szacunku (samodzielne stanowiska pracy, nagradzanie za dobrÄ… pracÄ™,
praca wzmacnia tożsamośd pracownika)
 Samorealizacji (skłanianie pracownika do pełnego zaangażowania 
praca głównym sposobem samorealizacji)
10
Podsystem techniczny
" Technologie
" Umiejętności techniczne
" Budynki, maszyny i urzÄ…dzenia
11
Podsystem struktury
" Przyjęty typ struktury organizacyjnej
" Stopieo -
 Specjalizacji  sposób podziału pracy wewnątrz
przedsiębiorstwa (jakie kryteria, jaki poziom
szczegółowości ...)
 Koordynacji  sposób współpracy między komórkami
organizacyjnymi (powiÄ…zania, poziom decentralizacji)
 Formalizacji  poziom szczegółowości
w definiowaniu funkcji i powiÄ…zao
12
Cechy organizacji jako systemu
" Zmiana w jednym z podsystemów
powinna wywoład zmiany dostosowawcze
w pozostałych
" Organizacja jest systemem otwartym 
prowadzi z otoczeniem ekwiwalentny
transfer zasobów i produktów
13
ZwiÄ…zki firmy z otoczeniem
Ubezpieczyciele
Inwestorzy
Konkurenci
Odbiorcy
Dostawcy
Przepisy prawa
14
Otoczenie
" Zmienne otoczenie wymaga ciągłej obserwacji
" W otoczeniu tkwiÄ… impulsy koniunkturalne,
które trzeba zauważyd
" Otoczenie determinuje szybkośd realizacji
celów strategicznych
" Organizacja ma możliwośd kształtowania
stanów otoczenia
15
Segmenty otoczenia
Makrootoczenie
Otoczenie konkurencyjne
16
Segmenty makrootoczenia
" ekonomiczne,
" technologiczne,
" społeczne,
" demograficzne,
" polityczne i prawne,
" międzynarodowe.
17
Otoczenie ekonomiczne
®ð Wzrost gospodarczy lub recesja;
®ð Stopa inflacji
®ð Wysokość stóp procentowych
®ð Sprawność rynku kapitaÅ‚owego
®ð Kursy walut
18
Otoczenie technologiczne
®ð DÅ‚ugość cyklu życia technologii;
®ð Czas od skonstruowania do wdrożenia
produktu lub technologii;
®ð DostÄ™pność systemów
komputerowych;
19
Otoczenie społeczne
i demograficzne
®ð Docenianie zdrowego życia
®ð Odchodzenie od paÅ„stwa opiekuÅ„czego
®ð Globalizacja prowadzÄ…ca do unifikacji
potrzeb
®ð RosnÄ…ca rola akcjonariuszy
w procesach zarzÄ…dzania
®ð Zmiany tempa przyrostu naturalnego
20
Otoczenie polityczne, prawne
i międzynarodowe
" Charakter systemowego wpływu paostwa
na gospodarkÄ™;
" Doraz
ny wpływ polityki na gospodarkę;
" Poziom rozwoju rynków
w poszczególnych krajach;
" Międzynarodowe związki gospodarcze;
" Sankcje międzynarodowe
21
Mechanizm otoczenia
konkurencyjnego organizacji
Groz
ba nowych
produktów
Siła przetargowa
Siła przetargowa Rywalizacja
nabywców
dostawców wewnątrz sektora
Groz
ba
substytutów
22
Cykl życia organizacji
" Naturalna sekwencja etapów, przez którą
przechodzi większośd organizacji w trakcie
wzrostu i dojrzewania
 Faza przedsiębiorczości
" Innowacyjnośd i kreatywnośd
" Orientacja na otoczenie
" Szybki wzrost i pozyskiwanie nowych zasobów
 Faza zespołowości
" Doskonalenie nabytych umiejętności
" Cementowanie zespołów
" Silna orientacja na misjÄ™ i strategie
23
Cykl życia organizacji c.d...
 Faza formalizacji
" Dominuje orientacja wewnętrzna  cele podstawowe to
stabilnośd, przewidywalnośd, sterownośd
" Wyspecjalizowane i sformalizowane struktury, zorientowane
na na realizację ściśle określonych zadao
 Faza odnowy
" Organizacja się restrukturyzuje - przełamuje inercję
i rutynÄ™
" Orientuje siÄ™ na przyspieszenie rozwoju, ekspansjÄ™,
dywersyfikacjÄ™ oraz rozluz
nienie struktur
24
Pytania sprawdzajÄ…ce
" Jak odróżnid organizację od grupy ludzi nie tworzących organizacji ?
" Dlaczego otoczenie jest  zasobem organizacji ?
" Co dla menedżera znaczy, że organizacja ma systemowy charakter ?
" Kim są interesariusze i dlaczego menedżer powinien ich zauważad ?
" Kiedy menedżerski ośrodek władzy jest zwykle mocniejszy od właścicielskiego ?
" Jakie jest znaczenie formalizacji w zarządzaniu ? Czy warto dążyd do formalizacji ?
" Czym różni się makrootoczenie od otoczenia konkurencyjnego ?
" Podad przykłady wpływu zmian w otoczeniu technologicznym, ekonomicznym i
społecznym na zarządzanie organizacją.
" Od czego zależy siła przetargowa dostawców ?
" Jak cykl życia organizacji wpływa na rolę i styl przywództwa ?
25
Literatura:
" R. W. Griffin, Podstawy zarzÄ…dzania organizacjami,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, Rozdział 3
" A. K. Koz
mioski (red.), ZarzÄ…dzanie. Teoria
i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002,
Rozdział 1
" S. Robbins, M. Coulter, Management 7th Edition (or later),
Prentice Hall International Edition 2002, Chapter 3
26