Ludwik XIV

Informacje ogólne

Ludwik XIV (1638-1715), król Francji od 1643, syn Ludwika XIII, przedstawiciel dynastii Burbonów. Najwybitniejszy europejski reprezentant absolutyzmu. Po śmierci ojca w imieniu małoletniego Ludwika regencję sprawowała matka Anna Austriaczka, faktyczne rządy sprawował kardynał J. Mazarin. 1652 uznany za pełnoletniego, 1657 poślubił córkę hiszpańskiego króla Filipa IV - infantkę Marię Teresę. Małżeństwo to zakończyło trwające 25 lat wojny francusko-hiszpańskie.

System rządów

Ludwik XIV objął faktyczne rządy osobiste po śmierci Mazarina w 1661. W ciągu 72 lat swego panowania uczynił z Francji najsilniejsze państwo europejskie. Potęga państwa z rządów Ludwika XIV opierała się na doskonale zorganizowanym aparacie administracyjnym stworzonym przez kardynałów A.J. Richelieu i J. Mazarina. Pozbawienie arystokracji praw politycznych (rozbicie Frondy), wybór zdolnych urzędników do sprawowania władzy (J. Colbert, F. Louvois) pozwoliły Ludwikowi na utrwalenie absolutyzmu.

System rządzenia państwem opierał się na sprawnym aparacie biurokratyczno-politycznym, rozwiniętej cenzurze, sile wojska i policji, wreszcie zaś na zręcznej propagandzie. Politykę gospodarczą oparł na koncepcji merkantylnej J. Colberta, która zakładała popieranie rozwoju rzemiosła, manufaktur, kompanii handlowych.

Polityka zagraniczna

We francuskiej polityce zagranicznej tego okresu dominowały prowadzone w trakcie regencji Ludwika XIV wojny. Toczył długotrwałe konflikty z Hiszpanią o Flandrię (1667-1668) oraz o Holandię (1672-1679), zakończone licznymi zdobyczami terytorialnymi (m.in. Alzacja, Palatynat Reński i Elektorat Trewiru). W wyniku skrajnie nietolerancyjnej polityki religijnej Ludwika oraz zdecydowanej postawy antypapieskiej zawiązała się w 1686 koalicja antyfrancuska zwana Ligą Augsburską, która w kolejnych latach prowadziła wojny z Francją. Toczone w latach 1700 i 1713 walki o sukcesję hiszpańską przyniosły znaczne zniszczenia gospodarcze, doprowadzając do stanu kryzysowego w państwie.

Mecenat sztuki

Przekonany o wielkości majestatu monarchy, sztukę traktował jako reklamę swego majestatu. Mecenas malarstwa, monumentalnej architektury i teatru. Zbudowany w latach 1661-1682 w stylu klasycyzmu barokowego pałac w Wersalu stał się symbolem epoki rządów Ludwika XIV. Sztywny ceremoniał dworski przyjęło za wzorzec zachowania wiele europejskich dworów.

Od 1682 Ludwik XIV na stałe zamieszkał w Wersalu, gdzie zmarł w wieku 77 lat, po rekordowo długim, 72-letnim panowaniu. Państwo francuskie, silnie zadłużone i wyniszczone wojnami, zostawił swemu prawnukowi Ludwikowi XV.