Od niepodległości do niepodległości Historia Polski 1918–1989 streszczenie rozdziałów 1 4



KONFEDERACJA TARGOWICKA – polscy przeciwnicy reform, wezwali carycę Rosji Katarzynę, po to, by obaliła naszą konstytucję. Wprowadzenie wojsk rosyjskich wywołało wojnę, aż do momentu, gdy Stanisław August Poniatowski przystąpił do tej konfederacji, co stało się synonimem zdrady kraju. Wkrótce rozpoczęły się Rozbiory Rzeczypospolitej:

I ROZBIÓR – 1772

II ROZBIÓR – 1793

III ROZBIÓR – 1795


1794 – Powstanie, które prowadził Kościuszko. Zakończone klęską.


Włodzimierz Potocki i Wacław Rzewuski – synowie targowiczan; jednak mimo to odcięli się od opinii ojców i walczyli o autonomię kraju.

1815 - powstaje Królestwo Polskie. Walczono w powstaniach, sprzeciwiano się łamania konstytucji przez Rosję, oraz potajemnie utrzymywano odrębność, kulturę. Tworzyli Wielką Emigrację.

1830 – Powstanie listopadowe, wymierzone przeciw Rosji.

1863 - 1864 – Powstanie Styczniowe, wymierzone przeciw Rosji.


Przestano walczyć tak intensywnie o suwerenność, skupiano się zaś na silnym rozwoju kultury. Wśród środowisk młodych inteligentów (nazywani byli „Niepokornymi”, bo sprzeciwiali się biernej postawie wobec losów Polski) tworzyły się ruchy ideowe, takie jak: ruch socjalistyczny, ruch narodowy, chrześcijańsko-demokratyczny ruch na Śląsku, ruch ludowy w Galicji.


1892 – Powstanie PPS (Polska Partia Socjalistyczna) na zjeździe we Francji. Na jej czole stał Józef Piłsudski . Ich celem stała się walka o niepodległą Polskę (z ustrojem demokratyczno-socjalistycznym). PPS zdobyła popularność głównie wśród robotników i inteligencji.

1905 – rewolucja w Rosji; w tym czasie w PPS nastąpił rozpad: Frakcja Rewolucyjna , która chciała walczyć o niepodległą Polskę i Lewica, która była przeciwna utworzeniu odrębnego Państwa Polskiego; zwolennicy współpracy z socjaldemokracją rosyjską.




1893Tajna Liga Narodów, powołana przez Romana Dmowskiego. Jej działacze zerwali z poglądami socjalistycznym. Ich celem był naród, niezależnie od pozycji społecznej- ludzie muszą sobie uświadomić swoją tożsamość, odrębność, ponieważ bez niej nie będą w stanie podjąć walk, nie będą mieli o co walczyć. TLN zdobyła popularność we wszystkich grupach społecznych.

Gdy w 1905 rozpoczęła się rewolucja w Rosji, która dotykała także Królestwo Polskie, wszystkie ruchy zaczęły swobodniejszą działalność. Narodowcy uznali, że obecna sytuacja nie pozwala zdobyć niepodległości, ale możemy walczyć o autonomię. Za jej głównego wroga uznano Niemcy i społeczność Żydowską .

1915 – Dmowski wyjechał na zachód, aby próbować zainteresować sprawą polską Francję i Wielką Brytanię, jednak bez skutku.


Polska Partia Socjalno-Demokratyczna – z Ignacym Daszyńskim na czele

Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne – ich ruch polityczny określano mianem „endecji”

Polskie Stronnictwo Ludowe – na czele Wincenty Witos


1908 – Kazimierz Sosnowski tworzy Związek Walki Czynnej.

Stowarzyszenia ‘Strzelec’ lub ‘Związek Strzelecki’ miały szkolić polską młodzież.



LEGIONY POLSKIE:

I BRYGADA – Józef Piłsudski (w Królestwie Polskim i na Podhalu)

II BRYGADA – Józef Haller (w Karpatach i na Bukowinie)

III BRYGADA – Bolesław Roja (Lubelszczyzna)

Ich celem była walka o niepodległość z Rosją.


POLSKA ORGANIZACJA WOJSKOWA (POW) – również ma na celu walkę o niepodległość, ale działała konspiracyjnie.


1917 – Rewolucja Lutowa. Rosja orzekła, że Polska może utworzyć odrębne państwo, ale tylko na terenie, gdzie Polaków jest najwięcej, poza tym będzie w sojuszu z Rosją.

4.06.1917 – utworzono Armię Błękitną we Francji pod dowództwem gen. Hallera


Piłsudski sądził, że Polska może mieć własny organ władzy. P.centralne odrzuciły ten pomysł.

Lipiec 1917 – większość oficerów i żołnierzy I i III brygady odmówiła dochowania sojuszu z nimi. Wskutek tego zostali internowani. Niektórych wcielono do austriackiego wojska i wysłano na front włoski, a Piłsudskiego zamknięto w więzieniu w Magdeburgu. II Brygadę przekształcono w Polski Korpus Posiłkowy.


8.1917 – Komitet Narodowy Polski, powstał w Szwajcarii; umożliwiał dyplomację Dmowskiemu


*12 września 1917 – Rada Regencyjna powołana przez okupantów niemieckich i austriackich, która miała pełnić funkcję tymczasowej władzy Polski.

*8 stycznia 1918 Wilson (prezydent USA) wydał orędzie dot. Pokoju, w którym jednym z punktów było utworzenie niepodległego państwa Polskiego z dostępem do morza.

*3 czerwca 1918 – deklaracja wersalska wydana przez premierów Anglii, Włoch i Francji (niepodległe państwo polskie jako warunek pokoju w Europie).

* 27 października 1918 w Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna, którą kierował Wincenty Witos i Ignacy Daszyński. Podjęła uchwałę, że ziemie zaboru austriackiego są częścią państwa polskiego. Cztery dni później oddziały polskie (dowodzone przez gen. Roja) przejęły władzę w Krakowie, co szybko rozprzestrzeniło się na całą Małopolskę Zachodnią (nie udało się to we wschodniej, bo zasiedli ją Ukraińcy).


* 10 listopada 1918 do Warszawy przybył Józef Piłsudski . Klęska państw centralnych otworzyła bramy więzienne. Zawieszono broń i w rezultacie zakończono wojnę. Na drugi dzień, Rada Regencyjna powierzyła mu dowództwo nad Polską Siłą Zbrojną. Oswobodzono Warszawę z Niemców.

18 listopada powołał Pierwszy Rząd Rzeczypospolitej, której premierem został Moraczewski.

Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa.

Na początku 1919 rząd Moraczewskiego podał się do dymisji. Na czele nowego gabinetu stanął Padarewski.

26 stycznia 1919 - wybory do sejmu. Były 5 przymiotnikowe – równe (każdy ma jeden głos), bezpośrednie (głos oddawano na kandydata na posła, którego nazwisko było na liście), tajne , proporcjonalne (mandaty proporcjonalne do oddanych głosów) i powszechne (głosują wszyscy obywatele pełnoletni- wtedy 21).

Zdecydowane zwycięstwo odniósł Związek Ludowo-Narodowy.

20 lutego 1919 wprowadzono „Małą Konstytucję”. Na jej mocy, najwyższym przedstawicielem państwa jest Naczelnik Państwa (wtedy- Piłsudski).



*27 grudnia 1918 – Padarewski przyjechał do Poznania. Niemcy manifestowali – zrywali flagi polskie, demolowano polskie siedziby, a pod hotelem, w którym przebywał Padarewski padły strzały. Tak rozpoczęło się Powstanie Wielkopolskie. Walki przerwano w połowie lutego 1919, na żądanie państw ententy.

28 czerwca 1919 na mocy traktatu wersalskiego otrzymała Wielkopolskę i Pomorze (reprezentował nas Dmowski i Padarewski). Gdańsk był w większości zamieszkiwany przez Niemców- dlatego uzyskał status wolnego miasta i został przyporządkowany Lidze Narodów. Marynarka wojenna PL mogła korzystać z portu, Gd włączono do polskiej strefy celnej, uruchomiono tam również polską pocztę.

Sierpień 1919powstanie Śląskie, zakończone klęską po kilku dniach. Przybyła tam Międzysojusznicza Komisja Rządząca, wycofała stamtąd Niemców, zastąpiła je siłami ententy. Powstał komisariat plebiscytowy z Korfantym na czele. Namawiał on Ślązaków do głosowania za Polską.

20 - 28 sierpnia 1920II powstanie Śląskie. Konsekwencje: zlikwidowano policję niemiecką, którą zastąpiono policją plebiscytową. Na plebiscycie znacznie większa część opowiedziała się za Niemcami, dlatego Polacy ogłosili strajk generalny.

2/3 maja 1921 - w konsekwencji powstało III powstanie śląskie, na czele której stanął Korfanty. Wysadzano m.in. mosty na Odrze. W czerwcu PL przegrała w bitwie pod Górą Świętej Anny. Walki przerwano, a w czerwcu 1921 Rada Ambasadorów dokonała ostatecznego podziału Śląska. Polska otrzymała 29%.




1 listopada 1918 – wojna o granicę wschodnią. Zacięte walki toczyły się we Lwowie, gdzie odwagą wykazały się Orlęta Lwowskie. Dopiero w lipcu 1919 ostatecznie usunięto Ukraińców z miasta i wojnę wygrali Polacy.



WOJNA POLSKO-BOLSZEWICKA

Wojna o północno-wschodnie granice. Wiosną 1919 polskie wojska rozpoczęły ofensywę i odzyskały Wilno. Piłsudski zdecydował się pomóc Ukrainie w walce z Bolszewikami. Ustalono wspólnie granice między sobą. W maju opanowano Kijów. Jednak wojska bolszewików nie zostały całkowicie rozproszone, a Ukraińcy nie poparli rządzących. W konsekwencji zmusiło to Polaków do panicznej ucieczki i odwrotu.

1920 – Konferencja w Spa – Państwa Ententy zażądały linii Curzona za wschodnią granicę PL. Wileńszczyznę nakazano oddać Litwie.

Na czele nowo powołanego rządu obrony narodowej stanął Witos. Bolszewicy chcieli zlikwidować całą armię polską i oddać nas pod swoje komunistyczne rządy. Tysiące Polaków zaczęło wstępować do armii, wpłacano pieniądze na armię, tożsamość Polaków rosła. Polacy odnosili zwycięstwa w bitwach, i tak, po ostatniej z nich – po Bitwie Warszawskiej w 1923, bolszewicy wycofali wojska.

18 marca 1921 w Rydze podpisano pokój. Rosja miała nie ingerować w wewnętrzne sprawy Polski, zwrócić rabunki kultury i zapłacić 30mln rubli odszkodowania (nie zostało to spełnione). Nie były tu uwzględnione suwerenności Białorusi i Ukrainy, dlatego kraje te uznały to jako rozbiór między Polską a Rosją.








BBWR – Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem, powołany przez piłsudczyków. Nie była to partia, tyko związek pracy dla państwa.


Komunistyczna Partia Wyzwolenia Polski ( Komunistyczna Partia Polski) – powstała z połączenia dwóch odłamów lewicy (PPS Lewica i SKPiL). Nie chcieli odbudowywać Polski, ich działania były podporządkowane bolszewickim komunistom. Byli finansowani przez władze sowieckie. Chcieli zwalczać wszelkie partie szkodzące ich działaniom (przeciwników nazywali „faszystami” lub „socjalzdrajcami”). Często prowokowali zachowaniami policję, aby okazywać swoje poglądy i ‘siłę’, bo ich zdaniem mogło doprowadzić to do rewolucji. W 1937 podczas ‘czystek bolszewickich’ zabito przywódców partii komunistycznych w Polsce pod rozkazem J.Stalina, który podejrzewał, że zostały one opanowane przez polskich agentów.



KONSTYTUCJA MARCOWA -17 marca 1921 – 3podział władz; prezydent i rząd- władza wykonawcza; sejm i senat- ustawodawcza; sądy – sądownicza. Prezydent wybierany co 7 lat przez Zgromadzenie Narodowe. W konstytucji zawarto obszerny katalog praw, np. wolność słowa, zgromadzeń i stowarzyszeń, pochodzenia, wyznania, narodowości. + wprowadzenie rządów demokratycznych, ­­ - sejmowładztwo (w tym wojsko).


5 listopada 1922 – wyboru do sejmu I kadencji. Zwycięstwo odniósł Związek Ludowo-Narodowy oraz Chrześcijański Związek Jedności Narodowej.

9 grudnia 1922 – pierwsze wybory prezydenckie. Wygrał je Narutowicz. Prawica odmówiła wszelkiej pracy z nim, co rozpętało wewnętrzny konflikt. Prezydenta zamordował E.Niewiadomski 16 grudnia.

Jeszcze w grudniu kolejnym prezydentem został S.Wojciechowski. Piłsudski po tym czynie zrezygnował ze służby wojskowej tłumacząc, że sumienie nie pozwala mu bronić ludzi, którzy skłonili się do czynów tak niskich.







Przewrót majowy – 1926

Na czele Rządu stanął Witos, co spowodowało kryzys wewnętrzny. Prowadził on politykę anty-piłsudczykową. Kiedy udzielił wywiadu do jednej z gazet, prowokacyjnie podważył tam autorytet Piłsudskiego. Rząd Witosa coraz mniej szanowano, uważano go za prowokację w stronę ludzi uczciwych. Miarka się przebrała, kiedy na polecenie premiera nie opublikowano wywiadu z Piłsudskim, który powiedział tam, że polskie wojsko powinno być niezależne od chwiejnej sytuacji rządowej. Piłsudczycy zaczęli manifest. Piłsudski w ramach okoliczności spotkał się z prezydentem Wojciechowskim i wyjaśnić kwestię zwierzchnictwa nad wojskiem, jednak nie doszło między nimi do porozumienia. Wkrótce między piłsudczykami a wojskami rządowymi doszło do 3 dniowej walki. Wojska rządowe nie zważając na nic zbombardowały pozycję piłsudczyków. Piłsudskiego poparły ugrupowania lewicowe. Wojciechowski i Witos wkrótce podali się do dymisji. Władzę tymczasową objął marszałek sejmu – Rataj. 31 maja 1926 Piłsudski został wybrany na prezydenta, jednak ostatecznie nie przyjął on tego stanowiska tłumacząc, że nie posiada odpowiednich kompetencji. Wskazał on jednak na Ignacego Mościckiego, który został wybrany, zgodnie z konstytucją, w następnych wyborach. Piłsudski stanął na czele Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych. Podlegał prezydentowi i był niezależny od rządu. W październiku 1926 Piłsudski stanął na czele samego Rządu.


Kolejne wybory odbyły się w 1928. Zwyciężył Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR) utworzony przez piłsudczyków. Nie mogli oni zdobyć porozumienia z innymi partiami, które w następnym roku zawarły ze sobą porozumienie ‘Centrolew’ , które miało zwalczać „dyktaturę Józefa Piłsudskiego”. Po kongresie w następnym roku zażądano ustąpienia prezydenta Mościckiego. Prezydent wkrótce rozwiązał parlament. W 1930 odbyły się areszty mające pozbawić Centrolewu przywódców. Ostatecznie, w kolejnych wyborach znowu zwyciężyło BBWR.






25 lipca 1932 – Pakt z ZSRR o nieagresji. 2 lata później układ został przedłużony na 10 lat. Dotyczył pokojowego rozwiązywania konfliktów między państwami. ZSRR uznało wschodnią granicę Polski. Sytuacja Polaków w Rosji nie poprawiła się. Odbierane były im ziemie, słano ich do Kazachstanu lub do sowieckich łagrów.


26 stycznia 1934 Polska podpisała pakt o nieagresji z Niemcami.


1935 – KONSTYTUCJA KWIETNIOWA Została uchwalona niezgodnie z regulaminem sejmu. Rozszerzono kompetencje prezydenta, m.in. miał on zwierzchnictwo nad wojskiem.



12 maja 1935 zmarł Józef Piłsudski. Generalnym inspektorem sił zbrojnych został Rydz-Śmigły. W 1936 został on marszałkiem państwa.


1937 Piłsudczycy utworzyli OZN (Obóz Zjednoczenia Narodowego, powszechnie znany jako „Ozon”) – komunistyczna partia wskazująca na autorytaryzm, znaczenie kościoła Katolickiego (uwzględniając tolerancję dla innych wyznań), deklarowano poszanowanie dla mniejszości, lecz popierano samodzielność kulturową. Odbiegało to daleko od demokratycznej wizji Piłsudskiego.


1934 – powstanie ONR – domagali się emigracji mniejszości żydowskiej, likwidacji ustroju parlamentarnego. W lipcu rozwiązano, dlatego, że uważano, iż działa nielegalnie. ONR rozpadło się na dwa obozy, które działały tajnie: ONR „ABC” i „ONR FALANGA” (nawiązujący bezpośrednio do włoskiego faszyzmu)






23 sierpnia 1939 – pakt o nieagresji między Rosją a Niemcami „Ribbentrop-Mołotow”. Niemcy miały zaatakować Polskę od razu, jednak Hitlera wstrzymała wiadomość o tym, że Anglia będzie wspierać Polskę militarnie w razie potrzeby. Atak wyznaczono na 1 września. Pakt wyznaczał też tereny, którymi państwa miały się później podzielić ( w tym rozbiór Polski ).

1 września 1939

W godzinach rannych Polska została zaatakowana przez Niemcy na całej granicy, oraz intensywnie na północy – przy Westerplatte w Gdańsku, składnia tranzytowana została ostrzeliwana przez pancerniki. Niemcy przeważały siłami militarnymi, przede wszystkim siłami powietrznymi. Najpierw zajmowały tereny Śląska Karpat. Po zaatakowaniu Warszawy wojska niemieckie zostały odparte.

Pierwszego dnia wojny Niemcy zaatakowały także pocztę polską w Gdańsku (bronili się do końca, aż do podpalenia budynku) i składnię tranzytową na Westerplatte (tu dowodził Sucharski). Polacy wytrzymali tam do 7 września. 19 września Niemcy przełamali opór, a gen. Dąbrowski popełnił samobójstwo.


Zgodnie z nakazami Hitlera, wojna miała być błyskawiczna. Blitzkrieg, Total War. Niemieckie wojska atakowały także ludność cywilną, przy okazji niszcząc wszystko, co się da (nawet szpitale!!!). Napadali na miasta i mordowali niewinnych Polaków. Wkrótce zajęli Bydgoszcz.

Francja wypowiedziała wojnę Niemcom, jedna w rezultacie ograniczyło się to do rzucania ulotek anty-niemieckich i zajęcia kilku pogranicznych wsi. Prowadzili tzw. „dziwną wojnę”. Hitler doskonale przewidział, że jednak Polska nie uzyska pomocy z zachodu. Francja miała ponad 80krotną przewagę w czołgach nad Niemcami.


Do końca roku Sowieci także wkroczyli na wschodnie granice Polski, łamiąc jednocześnie pakt o nieagresji. Tłumaczyli to dezintegracją naszego kraju. Rydz-Śmigły porzucił dowodzenie wojskiem, a ludność cywilna coraz częściej zaczęła uciekać do Rumunii.

25 września Niemcy napadali na Warszawę. Atak był bardzo intensywny, zrzucono bowiem ponad 650 ton bomb. 2 dni później walki przerwano, ze względu na ludność, która pozostała bez prądu, bieżącej wody i żywności.

2 października skapitulował Hel. Żołnierze zaczęli powoli kapitulować ze względu na braki amunicji.


28 września 1939 – w Moskwie Stalin i Ribbentrop podpisali traktat o przyjaźni, który wyznaczał granice ( IV rozbiór Polski). Ich celem było zwalczanie działań niepodległościowych.

Polska mimo to, nie podpisała aktu kapitulacji. Nowy prezydent (Raczkiewicz) powołał nowy Rząd z Sikorskim na czele. Zapowiedzieli, że będą walczyć u boku Anglii i Francji aż do odzyskania niepodległości .


Polityka represyjna Niemców (‘dowodzona’ przez Himmlera) – celem narodu niemieckiego miało być całkowite zlikwidowanie społeczności polskiej. Niemcy wydawali oświadczenia, w których m.in. była mowa o ty, że każdy Polak musi odpowiednio kłaniać się Niemcom. Mimo to, dochodziło do rzezi i mordów na naszym narodzie, ponieważ polityka anty-polska była coraz drastyczniejsza. Polaków pozbawiano praw obywatelskich, ulice i miasta zyskiwały nowe nazwy (niemieckie), zabroniono zmiany miejsca zamieszkania i korzystania z telefonów, przed parkami były zakazy wstępu dla Polaków i psów (!!!), utrudniano dostęp do szpitali.


Nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna (AB) – rozpoczęta w 1940 wymierzona głównie w polską inteligencję.

Aresztowano wybitnych profesorów uniwersyteckich i akademickich rangi europejskiej, wywożono ich do obozów koncentracyjnych.



GERMANIZACJA :
* GŁ. OBOZY KONCENRACYJNE

1940 – Oświęcim – Auschwitz

Brzezinka – Birkenau

1941 Majdanek (pod Lublinem)

*Wymordowano nie mniej niż 1,1 mln ludzi (większość Żydów, 75 tys. Polaków)

*łapanki (głównie z terenów wcielonych do Niemiec)

*publiczne rozstrzeliwania

*coraz większa zniewaga polskiej kultury (np. burzenie pomnika Mickiewicza w KRK)

*Kopernika uznano za Niemca (!!!) mianując go „Nikolausem Kopernikusem”….)

*wymordowano niemal wszystkich rabinów (duchownych żydowskich)

*niszczono kulturę, biblioteki, archiwa, szkolnictwo, dorobek

*kradziono dzieła sztuki z muzeów

*zakazano uprawiania sportu (?!)

*płace niskie i nieproporcjonalne

*przydział określonej ilości jedzenia (3x mniejsza niż dzienne zapotrzebowanie)


Konsekwencje: niedożywienie społeczeństwa, ogromny spadek liczby urodzeń, kontyngenty (obowiązkowe dostarczanie żywości, za których nieoddanie groziła kara śmierci), powstanie podziemnych organizacji POLSKICH.


1940 – Katyń







EKSTERMINACJA ŻYDÓW

Wrzesień 1940 – utworzono getto w Warszawie. Na małym obszarze umieszczono 450 tys. Ludzi. Przydziały żywności były o wiele niższe niż dla Polaków. Celowa polityka Niemiec sprawiła, że Żydzi ocierali się o śmierć każdego dnia, choćby poprzez głód. Bardzo często rozstrzeliwano ich, palono żywcem; na ulicach policja niemiecka naśmiewała się z nich każąc zdejmować im czapki przed nimi, wyrywając brody. Brakowało żywności, warunki sanitarne były tragiczne, przez co szybko rozprzestrzeniały się choroby zakaźne, np. tyfus. Wywołanie masowych zgonów spowodowanych głodem to pierwsza fali eksterminacji. W marcu 1941 Żydów wyjęto spod prawa- odtąd zabijanie ich nie było karane. W styczniu 1942 na konferencji w Wannsee przywódcy niemieccy podjęli decyzję o zagładzie ludności żydowskiej. Żydów zaczęto wywozić do obozów. Często od razu po przywiezieniu do obozów rozbierano ich do naga i duszono w komorach gazowych tlenkiem węgla. Do zabijania wykorzystywano opary silników diesla, lub zyklonu B. W takich okolicznościach zginęło ponad 5,5 mln europejskich Żydów.


1943 – powstanie w Żydowskim getcie. Niemcy mający olbrzymią przewagę rozbili powstańców, podpalając dom po domu, używając broni i czołgów. W maju, część członków sztabu ŻOB z Anielewiczem na czele popełniła masowe samobójstwo w ramach buntu.

W Polsce karano śmiercią za jakąkolwiek pomoc Żydom. Zabijano za podanie kawałka chleba lub podwiezienie. Zabijano nie tylko osoby, które pomagały, ale także ich rodziny, nawet dzieci.

Żegota” – podziemna organizacja pomagająca Żydom.





1941 – UKŁAD SIKORSKI-MAJSKI – porozumie Polski z ZSRS. Nie zgodzono się na przyjęcie przedwojennych granic Polski, przywrócono stosunki dyplomatyczne, a władze sowieckie udzieliły „amnestii” Polakom w Rosji.

Stworzono armię polską z Andersem na czele. Uzbrojenie wzięła na siebie Rosja, ale były to gł. Zasoby dostarczane przez Anglię i USA. Później jednak było coraz gorzej. Wizyta Sikorskiego w Moskwie i próba negocjacji nie przyniosła oczekiwanych efektów. Utrudniano zwolnienia Polaków z łagrów, nie dostarczano broni, a wojska chciano ewakuować do Iranu, na co Anders się nie zgodził, bo wiedział, że to nie poprawi tej sytuacji. Dodatkowo wykazano niechęć do walki z Niemcami. Polaków pozbawiono jakiejkolwiek opieki w Rosji i ewakuowano ponad 116tys. Ludzi do Iraku.

W 1943 Niemcy odkryli zwłoki oficerów polskich mordowanych w Katyniu przez Rosję. Polska poprosiła Czerwony Krzyż o wyjaśnienie tej sprawy. Rosja oskarżyła Polskę o współpracę z III Rzeszą i uleganie propagandzie hitlerowskiej, przez co zerwała z Polską jakiekolwiek stosunki.


28 listopada - 1 grudnia 1943 – KONFERENCJA W TEHERANIE – Roosvelt, Churchill, chcąc jedynie pokonać III Rzeszę, przyjęli tłumaczenia Stalina. W konsekwencji . W 44 Churchill poparł decyzję o włączeniu wschodnich ziem polskich do Rosji.



AKCJA „BURZA” – zakładała ona walkę o obszary polskie przez Armię Krajową (AK) z Niemcami, a następnie ujawnienie jej oddziałów. Operacja „Ostra Brama” – uderzenie na Wilno, 6/7 lipca 1944. Miasto zdobyto wspólnie z Armią Czerwoną. Oddziały AK ujawniły się przed Sowietami, przez co większość zesłano do łagrów i aresztowano. W ten sam sposób zostały rozbrojone oddziały w innych częściach kraju (oprócz tej przy Białymstoku).





POWSTANIE WARSZAWSKIE 1 sierpnia 1944 o godz. 17:00 (tzw. Godz. „W”). Ludzie byli bardzo słabo uzbrojeni: tylko co 9 żołnierz miał broń palną; pozostali byli wyposażeni w granaty i butelki z benzyną, a zapasy amunicji obliczano na kilka dni. W pierwszych dniach żołnierze opanowali Śródmieście , Stare Miasto, Wolę, Powiśle, część Ochoty, Mokotowa i Żoliborza. Wśród Polaków zapanował wielki wybuch entuzjazmu powstania.

Na budynkach wieszano Polskie flagi, na murach kreślono znak „Polski Walczącej”. Mieszkańcy dostarczali im żywności, opatrywali rannych. 5 sierpnia Niemcy zaatakowali Wolę. Wymordowali ok. 38tys. osób – w tym kobiety ciężarne czy dzieci. Wymordowano i spalono także pacjentów szpitala na Woli. 11 sierpnia Niemcy zaatakowali Stare Miasto, wspierając się nie tylko czołgami, ale także samolotami, przez co w sekundę zamieniło się to w gruz.

1 i 2 września powstańcy przeszli kanałami na Śródmieście i Żoliborz. Niemcy jednak zaczęli zdobywać większość dzielnic.

14 września Armia Czerwona zajęła Pragę. Z pomocą przyszli żołnierze WP gen. Berlinga, jednak ponieśli wielkie straty – 2300 żołnierzy. Walk zaprzestano, ponieważ żołnierzom polskim brakowało amunicji, leków, pożywienia.

W rezultacie wywieziono ich (i cywilów) do obozów w Niemczech. W rezultacie, w powstaniu warszawskim zginęło ponad 18 tys. żołnierzy i 150 tys. cywilów. Od tej pory Niemcy zaczęli regularne niszczyć miasto – zabytki, domy, biblioteki, archiwa…


1944 – wygrana walka z Niemcami pod Monte Cassino


PKWN – Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (powstały z woli Stalina). 22 lipca 1944 wydano manifest, w którym oświadczono, że razem z ZSRS walczą przeciwko Niemcom oraz zapowiada liczne reformy gospodarcze i polityczne. Ten dzień uważa się za początek Polski komunistycznej. Celem było także zlikwidowanie polskiego podziemia niepodległościowego. Aby uzasadnić terror, wprowadzono „Kodeks karny Wojska Polskiego”, który karał śmiercią za jakiekolwiek działania opozycyjne. Pod koniec roku PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy.



KONFERENCJA W JAŁCIE (LUTY 1945) – przywódców ZSRS, Stanów Zjednoczonych i Anglii

*zdecydowano ostatecznie o oddaniu wschodnich ziem polskich Rosji

*utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (TRJN) – mieli tworzyć go komuniści

*w PL miały odbyć się wybory – demokratyczne i antynazistowskie

*mimo sprzeciwów często uznawano to za jedyną możliwość niepodległości kraju


W POCZDAMIE (CZERWIEC 1946)

*Tymczasowy Rząd Jedności jako rząd uznany (Osóbka-Morawski, Gomułka, Mikołajczyk)

*przestano uznawać władzę na uchodźctwie

*Polskę tworzyły tereny do linii Odry i Nysy Łużyckiej oraz Południowa część Prusów Wschodnich

*repatriacja : Polacy ze wschodniej części mieli być przesiedlani na zachód, Niemcy zaś do Niemiec.


Zlikwidowano AK (45). W jej miejsce powstał Narodowy Związek Wojskowy (NZW), który działał podziemnie. Wkrótce NKWD dokonało aresztu przywódców i członków, których wywieziono i sądzono w Moskwie („proces szesnastu”) . Prawie wszyscy dostali wyroki na lata. Wkrótce upadło wiele organizacji podziemnych.


Styczeń 1945 – zakończona w Polsce okupacja niemiecka


KONSEKWENCJE II WOJNY ŚWIATOWEJ: Polska utraciła niepodległość; utraciła ziemie wschodnie z Lwowem i Wilnem na czele. 5,5mln ofiar obywatelstwa polskiego (w tym prawie wszystkich Żydów- ponad 2,8 mln). Niemcy zniszczyli wiele miast, w tym ważne obiekty kultury i pamięci narodowej. Zabito polską elitę inteligencką. Polska objęta systemem komunistycznym ZSRS. Nieuznawanie władz polskich na uchodźctwie było równoznaczne z zaakceptowaniem ‘rusyfikacji’ Polski.

POLSKA POJAŁTŃSKA („LUDOWA”)

Polską kierowały komunistyczne partie z Gomułką i Biernutem na czele. Siali oni dezorientację w społeczeństwie. Komuniści chodzili do kościoła, żeby upozorować swój religijny charakter rządów. Okłamywali, że ich partie są narodowo – demokratyczne. Wszystko miało prowadzić tylko do przekonania społeczeństwa w swoją stronę, po to, by oddali na nich głos w wyborach, oraz aby systematycznie likwidować opozycję.







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Od niepodległości do niepodległości Historia Polski 1918–1989 streszczenie rozdziałów 5 7
Historia Polski XX wieku Materiały do egzaminu historia polski XXw wykład! 11 12
Historia Polski do 1505, Historia Polski 1505 3
Historia Polski do 1505, Historia Polski 1505 6
Historia Polski XX wieku Materiały do egzaminu historia polski XXw 12 12
Troska o losy ojczyzny od średniowiecza do oświecenia., Wypracowania j.polski, Wypracowania
Egzamin z historii Polski 1918-45, Politologia
Zaganiania do egzaminu z Historii Polski Średniowiecznej
Buszko Historia Polski64 1918
Buszko Historia Polski64 1918
Kieniewicz Historia Polski95 1918 SPIS
632-opracowanie epok od baroku do romantyzmu, MATURA, polski
Historia Polski XX wieku - Materiały do egzaminu, HISTORIA POLSKI XX w, HISTORIA POLSKI XX WIEKU
EGZAMIN, ZESTAWIENIE DAT DO EGZAMINU Z HISTORII POLSKI NOWOŻYTNEJ, ZESTAWIENIE DAT DO EGZAMINU Z HIS
Pytania otwarte do egzaminu z Historii Polski
Kieniewicz Historia Polski95 1918 POPRAWA
Historia Polski do 1505, Historia Polski 1505 1
Historia Polski XX wieku Materiały do egzaminu historia polski XX wieku 12 2012
Historia Polski (1918 1939)

więcej podobnych podstron