Polityka zagraniczna 2 rzeczpospolitej w kontaktach z Niemcami i związkiem radzieckim.
Ustalenie się granic naszego kraju, które kształtowały się ramach trudnego okresu. Główną rolę odgrywały 3 dokumenty. Traktat Wersalski: opisywał zachodnią i północną granicę naszego kraju 2 traktat Ryski – granica wschodnia 3 – Wielki Statut Ligii Narodów utworzona pod wojnie światowej, organizacja skupiające państwa w różnych zakątkach globu, działania: pokój i wyeliminowanie zagrożeń aby nie powtórzyła się sytuacja z 1914 roku. Granica zachodnia zabezpieczona międzynarodowymi porozumieniami , a wschodnia jedynie porozumienie między Polską a Rosją radziecką. Na mapie Europy Polska pojawiła się w momencie uznania jej władz na arenie międzynarodowej. Na przełomie sty i luty 1919. Pozycja Polski na arenie była dosyć słaba. Uregulowane stosunki mieliśmy tylko z Łotwą i Rumunią. Związki z Niemcami i Rosją były najsilniejsze. W przypadku Niemiec ułożenie poprawnych stosunków wymagało 2 powodów:1 Niemcy stały się głównym partnerem ekonomicznym polski. Po przyznaniu górnego śląska do polski, mocarstwa narzuciły konieczność kupowania węgla ze śląska. Niemcy wkroczyły na drogę wojny celnej z naszym krajem . 2 obszar to kwestia negatywnego stosunku Niemiec do rozstrzygnięć z traktatu wersalskiego. Krytykowane przyłączenie do polski pomorza gdańskiego i rozdzielenia terytorium Niemiec na dwie części. Krytykowano kwestie przyłączenia Śląska co było kwestią kluczową. Kwestia pobawienia Niemiec kontroli nad miastem Gdańsk, które stało się Wolnym Miastem Gdańsk. Np. też Rieka na pograniczu Jugosławii i Włoch. Władze w tym mieście leżały w kompetencjach lokalnego samorządu. Na czele stał lokalny parlament czyli senat miasta Gdańska, ale wszelkie działania poddane były kontroli międzynarodowej. Wraz z przyłączeniem do Polski tych terytoriów, te tereny zostały zamieszkane przez mniejszości niemieckie ok 1 milion Niemców, czyli ok 3 % społeczeństwa polskiego.
Równie duże problemy stanowiła granica wschodnia z traktatem Ryskim. Rosja Radziecka nie chciała go przestrzegać. Kwestia 1 to, niezaproszenie radzieckiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu. Mimo iż Rosja brała udział w wojnie, to o losach granic nie mogła decydować. Mówiła, że granice należy zweryfikować wraz z traktatem Ryskim. Zachodnie tereny należały do lepiej zorganizowanych terenów Rosji, tam gdzie teraz była Polska. Traktat Ryski został zawarty kiedy Rosja radziecka była państwem pokonanym, która godzić się musiała niekoniecznie dla niej wygodne warunki. Krytykując przebieg granicy była kwestia etniczna. Po 1925 roku zwraca uwagę ze traktat Ryski podzielił grupy etniczne na dwie części. Białorusini i Ukraińcy mieszkali w dwóch państwach. Wymyślono to, by je połączyć. Krytyka traktatu ryskiego odbywała się nie tylko przez propagandę lecz przez szereg różnego rodzaju działań. 1-kwestia rozbudowy struktur lewicowych partii politycznych, przez przerzucanych z zagranicy emisariuszy. Największą popularnością cieszyły się ugrupowania lewicowe. 2 – sposób krytykowania traktatu ryskiego w praktyce były wypady organizowane przez grupy dowodzone przez radzieckich oficerów. Największym echem sierpień 1924 r kiedy ponad 100 osobowy oddział przekroczył granicę i opanował miasteczko Stołpce. W 1924 – powołanie formacji której celem była ochrona granicy przed przenikaniem elementów niepożądanych tą formacją był korpus.
Polska była w dość trudnej sytuacji. Taki stan rzeczy nie był dla Polski groźny do momentu gdy oba te kraje zaistniały na arenie w 1922 podczas konferencji w Rafallo, gdy podpisały wiele porozumień o charakterze ekonomicznym. Podpisały tajne porozumienia dotyczące współpracy na innych obszarach, np. kwestie wojskowe. Niemcy zostały zmuszone do rozwiązania swojej armii, pozostało tylko 100 tys. żołnierzy. Żadnych broni wojennych. W momencie kiedy nastąpiło zbliżenie tych krajów, Polska znalazła się w kłopotach. Zabezpieczeń było kilka:1-ocieplenie stosunków z innymi krajami. Z Litwą i Czechosłowacją byliśmy w konflikcie, stosunków ocieplić się nie udało. 2-obszar międzynarodowy, zawieranie różnego rodzaju umów pośród państw wiodących, np. Francja, lecz Wielka Brytania pozostała obojętna. Francja była ostrzegana jako sojusznik. Pozytywne nastawienie doprowadziło do podpisania szeregu umów. W lutym 1921 podpisana została polsko francuska konwencja gdzie obie strony zdeklarowały się udzielać sobie pomocy. Polska uzyskała pewność ze w przypadku ataku Niemiec polska otrzyma wsparcie i pomoc finansową i dyplomatyczną. Oprócz z Francją Polska starała się pozyskać innych partnerów, wybór padł na Rumunię. Ona odziedziczyła część należących do Rosji terenów, więc tak jak polska była zarażona agresją. 3.marca 1921 roku traktat sojuszniczy między polską a Rumunią w kwestii Rosji radzieckiej.
Idea Bloku Bałtyckiego- bazować miał na państwach zagrożonych agresją ze strony wschodniego sąsiada min: Finlandia , Litwa..itp. Do stworzenia bloku nie doszło, po 1 kwestia negatywnego stosunku Litwy , 2 – negatywny stosunek niższych państw, gdzie Polska odgrywałaby rolę przewodnią, a nie podobało się to mniejszym państwom.3- kwestii stosunku innych państewek do polskiej polityki zagranicznej w kwestii zachodu.
Sytuacja Polski uległa poważnym komplikacjom, po Rafallo, ale także na skutek innych decyzji sąsiednich państw. Szczególnie istotnym wydarzeniem jest 1925 grudzień- układy lokarneńskie, składały się one z kilku różnego rodzaju porozumień- pakty reńskie. Zapisano tam przede wszystkim gwarancję dla zachodnich granic Niemiec. Belgia Francja wlkBryt Włochy i Niemcy. Zapisano w nim ze w przypadku jakichkolwiek prób zmiany Niemiec to możliwa będzie działalność zbrojna nawet bez uprzednich konsultacji z innymi krajami. Pakt działał w obie strony. Do Lokarno udała się też polska delegacja i stawiała podobne roszczenia do wschodnich granic. Ale mimo starań nikt na polską propozycję nie spojrzał przychylnie i nie doszła do skutku. Mimo podejmowanych prób nie udało się uregulować stosunków z sąsiadami. Polska znalazła się w izolacji międzynarodowej. Potwierdzenie-ignorowanie polskich propozycji zmian na forum ligi narodów.
W 1926 syt uległa niewielkiej zmianie kiedy to władze w Polsce przejął obóz sanacyjny. Zmiana rządów w Polsce jednak nie wyprowadziła z kłopotów Polski. Zamach majowy przyniósł tylko ocieplenie stosunków między Polską a Wielką Brytanią. Zamach majowy nie przyniósł przełomowych wydarzeń. Polsce pozostawało radzenie sobie samej w tej sytuacji. Wypracowano metodę działania. Utrzymanie się w obiektywnym stosunku do obu sąsiadów aby się nie narazić. Po 1926 Polska kontynuuje politykę interesowania polskich granic. Na forum ligi narodów przedstawia projekt: złożył go minister spraw zagranicznych RP August Zalewski. W okresie powojennym sprawował urząd prezydenta RP na uchodźctwie. Chciał by w razie zaistnienia konfliktów państwa miały zwracać się do ligi narodów a nie uciekać się do siły zbrojnej. Pomysł się nie przyjął. W 1928 podpisany między Francją a Stanami Zjednoczonymi został dokument Brianda –Keloga od nazwisk dwóch ministrów spraw zagranicznych Francji i Stanów i zawierał to samo, co dokument Augusta Zalewskiego. W ciągu najbliższych lat przystąpiły do niego 62 kraje na świecie. Ponieważ dokument wymagał ratyfikacji a nie widziano czy zakończy się sukcesem dlatego chcąc uregulować wzajemne stosunki zaczęto przenosić go na kontakty z innymi państwami. W lipcu 1929 roku z porozumieniem wystąpił Związek Radziecki w kierunku Polski – Martim Litvinov. Przedstawiał Polsce rozwiązanie sporów, został zaakceptowany. Polska chciała aby przystąpiły do niego inne państwa. Strona radziecka się zgodziła i 9 listopada 1929 – został podpisany oficjalnie. Potem przystąpiły też Persja i Turcja. Był to 1 krok uregulowania stosunków ze ZR. Pakt o nieagresji - styczeń 1932, gwarantował nienaruszalność obu sygnotariuszy a w 1934 przedłużony został o lat 10. Wpłynęło to na ocieplenie stosunków między ZR a Polską. Stopniowemu napięciu ulegały stosunki z Niemcami 1925-1934 – wojna celna. Znalazły się rynki zbytu na polski węgiel w Europie co uniknęło katastrofy ekonomicznej. Z 1931 ro- nasilenie incydentów w mieście Gdańsk. Senat składał się niemal wyłącznie z Niemców. Podejmował takie decyzje które satysfakcjonowałyby Niemców. W 1931 doszło do incydentu zakazu stacjonowania polskich okrętów wojennych w wolnym mieście Gdańsk, nastąpił protest ze strony polskiej. Do portu zawinął Polski okręt którego dowódca z rozkazami z Warszawy się sprzeciwił. W 1933 rozbudowa polskiej placówki w Gdańsku która miała zabezpieczać polski handel placówka na Westerplatte. Stacjonuje 150 żołnierzy wyposażonych w środki do walki. W 1933 w Niemczech dochodzi do szeregu istotnych zmian, które kończą się przejęciem władzy w tym kraju przez partie narodowo socjalistyczną i Adolfa Hitlera. Konieczność ugruntowania władzy w Niemczech, następuje ocieplenie stosunków polsko-niemieckich. Niemcy kończą wojnę celną. Osłabiają propagandę wobec Gdańska i Śląska. Wywołuje t w Polsce zadowolenie. Panuje przeświadczenie , ze Hitler pochodzenia Austriackiego nie będzie agresywny i będzie wzorował się na stosunkach między obydwoma krajami , jakie panowały kiedyś. Wynikiem tego procesu jest zawarcie układu o nieagresji, który w 1934 roku wszedł w życie. Ten Pakt zawarty na lat 10 do 1944. Gwarancja nienaruszalności granic. [W 1939 r do Polski przyjechał Joachim Ribbentrop. Mościski Ignacy i Giorgini-Niemiec wyjeżdżali na polowania. ] Dwa porozumienia zostały zawarte ze względy taktycznych po to by ustabilizować własną sytuację w państwie i potrzebują wyciszenia. W 2 połowie lat 30stych z sąsiadami stosunki zaczynają się pogarszać. W 1935 Niemcy-układ wersalski łamią i dokonują remilitaryzacji Riemii na pograniczu francuskim, dokonują włączenia Austrii w granice 3 rzeczy i aktywnie włączają się w kwestię sudecką, czyli wspierają mniejszość sudecką na terenie Czechosłowacji. Co doprowadza do traktatu monachijskiego w którym Czechosłowacja zostanie podzielona. Pojawiają się ze strony Niemiec żądania skierowane do strony polski w 1938 – zgoda polski na budowanie naszego kraju linii kolejowej , w przypadku niezgody Niemcy wypowiadają traktat o nieagresji na wiosnę 1939 roku. Minister spraw zagranicznych – Józef Bek „Nie znamy wolności za wszelką cenę…”. Niemcy jawnie dążą do wywołanie konfliktu zbrojnego . Polska stara się zabezpieczyć przez umowy z innymi krajami. Jako 1 była Francja. Francuzi postrzegają te umizgi jako zagrożenie swojego własnego terytorium więc stosunki ostygły. Zerwanie paktu o nieagresji daje francuzom możliwość koalicji ponownej z Polską. Nasz kraj może liczyć na wsparcie ze strony Francji. Polska chce dostać Wielką Brytanię. W 1926 nastąpiło ocieplenie. Wielka Brytania zgodziła się 25 sierpnia 1939 roku W. Bryt.. wyraża troskę o granice naszego kraju. Zdeklarowała się udzielić pożyczki jednak nigdy nie dotarła. Układ z Wlk Bryt i Francją są zbyt późno, nie ma czasu na właściwe ułożenie stosunków i nasi partnerzy do wojny mimo potwierdzenia nie przystąpili.
Wyznaczenie stref wpływu doprowadza do powstania paktu Ribbentrop-Mołotow. Został podpisany w Moskwie. Następnie w Berlinie. Sąsiedzi porozumiewają się co do stref wyznaczenia wpływu. Porozumienie te nie dotyczyło jedynie Polski. W miarę trwanie wojny z Polską wojska niemieckie zajęły większą część niż deklarowały w pakcie. Pod koniec września chciano zmienić warunki paktu. W 1939 oddziały niemieckie wkraczające do Wilna oddaje je Litwie. W 1940 mamy okupacje republik nadbałtyckich . Terytorium Polski podzielone na dwie części.