Leki układu krążenia
Propedeutyka medycyny
Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca
β-adrenolityki
Inhibitory kanału wapniowego
Aspiryna i leki aspirynopodobne
Inhibitory konwertazy angiotensyny
Azotyny i azotany
β-adrenolityki
Znoszą działanie amin katecholowych na mięsień sercowy
Zmniejszają częstotliwość i siłę skurczu serca
Wydłużają czas „perfuzji”
Zapobiegają wystąpieniu zawału
β-adrenolityki – działania niepożądane
Skurcz naczyń obwodowych – niedokrwienie kończyn
Nasilenie duszności w stanach skurczowych oskrzeli
Możliwe pogorszenie stanu w ciężkiej niewydolności serca
Możliwość powstania hipoglikemii
„Ca-blokery” – inhibitory kanału wapniowego
Jony wapnia są niezbędne do wywołania skurczu włókien mięśniowych i pobudzenia komórek przewodzących. Uwalnianie tych jonów z organelli odbywa się przez kanały błonowe.
Blokowanie kanałów zmniejsza siłę skurczu mięśni.
Rozkurcz naczyń krwionośnych i zmniejszenie obciążenia serca.
Zwolnienie przewodnictwa układu bodźco przewodzącego mięśnia sercowego – zwolnienie czynności serca i działanie przeciwarytmiczne
„Ca-blokery” – działania niepożądane
Nadmierny spadek ciśnienia krwi
Obrzęki palców i twarzy
Nadmierne zwolnienie czynności serca
„Ca-blokery” – przykłady leków
Werapamil (Isoptin)
Diltiazem (Dilzem)
Nifedypina (Cordafen)
Amlodypina (Amlozek)
Nitrendypina
Azotany
Nitrogliceryna – rozszerza naczynia tętnicze i jeszcze silniej naczynia żylne
Zmniejsza obciążenie serca pracą i jego zapotrzebowanie energetyczne
Działa bardzo szybko podana podjęzykowo lub dożylnie w ostrych postaciach choroby niedokrwiennej serca
Działanie bardzo krótkie do 15 min.
Azotany działania niepożądane
Bóle głowy
Zaczerwienienienia skóry twarzy
Spadki ciśnienie tętniczego z odruchowym przyspieszeniem czynności serca
Aspiryna – w chorobie niedokrwiennej serca
Hamuje właściwości agregacyjne płytek
Zapobiega zamknięciu naczyń wieńcowych i zawałom serca
Przedłuża życie chorych na chorobę niedokrwienną serca
(Acard, Polocard, Aspirin protect)
Działania niepożądane: owrzodzenie żołądka i dwunastnicy, nasilenie duszności w astmie
Heparyna- w chorobie niedokrwiennej serca
Hamuje proces krzepnięcia osoczowego
Stosowana w ostrych postaciach choroby wieńcowej dożylnie lub podskórnie
Heparyna frakcjonowana (Fraxiparin, Clexane)
Działanie niepożądane: możliwość krwawień, małopłytkowość
Statyny – leki obniżające poziom złego cholesterolu
Statystycznie ujmując każdy punkt procentowy wzrostu wskaźnika - ogólny poziom cholesterolu we krwi - powyżej umownego progu, np. 200 mg%. może być uznany za niebezpieczny dla zdrowia i obarczony konkretną liczbą zawałów serca.
Statyny – leki obniżające poziom złego cholesterolu
Według Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego u osób nie obarczonych wspomnanymi wyżej czynnikami ryzyka poziom "złego" cholesterolu LDL powinien być niższy, niż 155 mg%.
U osób obarczonych pojedynczymi czynnikami ryzyka (, nadciśnienie, nikotynizm, cukrzyca, obciążenie genetyczne, stres, itd) poziom LDL powinien być zredukowany poniżej 135 mg%. Dla osób o kilku sumujących się poziomach ryzyka poziom bezpieczeństwa przesuwa się poniżej 110 mg%.
Statyny, które szybciej i skuteczniej, niż inne typy leków obniżają o 20-25 % poziom "złego" cholesterolu LDL. Jednocześnie podwyższają o 5-10 % poziom "dobrego cholesterolu HDL .
lovastatyna
prawastatyna,
simwastatyna
Nadciśnienie tętnicze
Leki moczopędne
Inhibitory konwertazy angiotensyny
Antagoniści receptora angiotensyny
Beta-blokery
Ca-blokery
Leki o działaniu ośrodkowym rozszerzającym naczynia krwionośne
Leki moczopędne
Powodują wzmożone wydalanie sodu i wody z organizmu, zmniejszają obrzęki
Zmniejszają obciążenie serca
Zmniejszają pogrubienie naczyń krwionośnych
Działania niepożądane: zmniejszenie stężenia potasu we krwi – zaburzenia rytmu serca
Leki moczopędne (diuretyki)
Inhibitory anhydrazy węglanowej acetazolamid (Diuramid)
Tiazydy – hydrochlorotiazyd
Diuretyki pętlowe -furosemid
Diuretyki oszczędzające potas – amilorid (Tialorid), spironolakton (Verospiron, Aldakton)
Inhibitory konwertazy angiotensyny
Hamują przekształcenie angiotensynogenu w angiotensynę mającą silne działanie presyjne
Zmniejszają aktywność reninową osocza
Zmniejszają grubość mięśnia serca i odwracają zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych
Charakterystyczne działania niepożądane: kaszel, podwyższenie poziomu potasu w surowicy krwi
Leki ośrodkowego układu nerwowego
Propedeutyka medycyny
Leki uspokajające i nasenne
Barbiturany
Benzodiazepiny
Klometiazol (Hemineuryna)
Hydroksyzyna (Atarax)
Barbiturany
Działanie przeciwdrgawkowe
Nasenne
Powodują rozwój zależności psychicznej i fizycznej
Heksobarbital, tiopental, fenobarbital
Osłabiają działanie wielu leków: hipoglikemizujących, przeciwkrzepliwych, antykoncepcyjnych
Benzodiazepiny
Działania:
anksjolityczne (przeciwlękowe)
nasenne
przeciwdrgawkowe
Diazepam (relanium)
Alprazolam (Xanax)
Lorazepam (Lorafen)
Temazepam (Signopam)
Midazolam (Dormicum)
Leki neuroleptyczne
Blokują receptory dopaminergiczne D2
Działania:
przeciwpsychotyczne – hamowanie objawów wytwórczych
uspokajające
przeciwwymiotne
przeciwbólowe
Pochodne fenotiazyny:chloropromazyna (Fenactil), promazyna, tirydazyna, flufenazyna
Pochodne tioksantenu: chlorprotyksen
Pochodne butyrfenonu: haloperidol, droperidol
Pochodne dibenzodiazepiny: klozapina (Leponex)
Pochodne benzamidu: sulpiryd
Leki stosowane w chorobie Parkinsona
Leki cholinolityczne (Akineton)
Lewodopa – prekursor dopaminy
Amanatadyna-lek uwalniający dopaminę
Selegilina – inhibitor monoaminooksydazy unieczynniającej dopaminę
Leki przeciwdepresyjne
Podnoszą nastrój
Hamują lub pobudzają napęd
Przeważnie nasilają lęk
Działąją po około 2 tygodniach podawania
Zmniejszają liczbę receptorów alfa-2 presynaptycznych hamujących
Wpływają na przekaźnictwo serotoninergiczne
imipramina, amitryptylina, doksepina,mianseryna, sole litu
Leki przeciwbólowe
Narkotyczne leki przeciwbólowe:morfina i syntetyczne opioidy
Leki przeciwbólowe obdarzone działaniem przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym
Działanie morfiny i innych opioidów
Pobudzenie receptorów opioidowych w dawce 5-10mg
Zniesienie emocji (lęku)
Podwyższenie nastroju
Efekt przeciwkaszlowy
Zwolnienie oddychania
Zwiększenie napięcia m.gładkich, nudności
Syntetyczne opioidy
Petydyna – działanie ok. 4 godzin, podawna pozajelitowo
Fentanyl – działanie 30-60min.
Pentazocyna (Fortral) działanie 3h– nie kurczy m.gładkich i nie hamuje czynności porodowej
Tramadol-działa 3-4 h, mała siła uzalezniania
Loperamid- nie przenika do OUN, wywiera silne działanie zapierające
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
O przeważającym działaniu przeciwgorączkowym:
Paracetamol (Acenol, Panadol) jest hepatotoksyczny w dużych dawkach
Aminofenazon (Piramidon)może powodować agranulocytozę
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
O przeważającym działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym
Kwas acetylosalicylowy (Aspiryna)
Diklofenak (Voltaren, Olfen)
Indometacyna (Metindol, Mobilat)
Ibuprofen
Naproxen
Ketoprofen (Profenid, Ketonal)
Fenylobutazon (Butapirazol)
Leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe
Pochodne nitrofuranu
Nitrofurantoina i furagina
duża aktywność p.Escherichia coli,
stężenia terapeutyczne osiąga tylko w moczu
powoduje nudności u 60% pacjentów
Furazolidon i nifuroksazyd
duża aktywność w zakażeniach Salmonella
działanie tylko w przewodzie pokarmowym
Fluorowane chinolony
Ofloksacyna
Cyprofloksacyna
Pefloksacyna
Przydatne w zakażeniach dróg oddechowych i moczowych
Hamują wzrost kości – nie należy stosować u dzieci
Sulfonamidy
Działają antagonistycznie w stosunku do kwasu p-aminobenzoesowego
Szerokie spektrum działania
Wiele opornych szczepów bakteryjnych
Powodują skórne odczyny alergiczne oraz zespół Stevens-Johnsona
Nie podaje się w ciąży
Sulfaganidyna, Sulfacetamid, Sulfametoksazol+trimetoprim(Biseptol)
Antybiotyki beta-laktamowe
Benzylopenicylina i penicylina prokainowa
- wskaznana w pozaszpitalnych zapaleniach płuc, anginie, zapaleniach opon mózgowych
-obecnie ograniczone zastosowanie
Aminopenicyliny (Hiconcil, Ospamox, Ampicilin)- działanie podobne jak benzylopenicyliny – możliwość podawnia doustnego
Preparaty aminopenicylin z kwasem klawulanowym (Augmentin, Amoksiklav)
Antybiotyki beta-laktamowe
Cefalosporyny
-działają bakteriobójczo (Pseudomonas aerug., Haemofilus influenze
-oporność bakterii rozwija się wolno
-mają małą toksyczność
Po wstrzyknięciach powodują zapalenia żył. Charakteryzują się alergią krzyżową wobec pencyliny.
Antybiotyki beta-laktamowe
Cefradyna (Sefril)
Cefaleksyna (Keflex)
Cefaklor (Ceklor)
Cefuroksym
Cefotaksym (Claforan)
Ceftazydyna (Fortum)
Antybiotyki makrolidowe
Działają bakteriostatycznie
Leki z wyboru przy Mycoplasma pneumoniae i Legionella pneumophila
Mogą powodować żółtaczkę cholestatyczną
erytromycyna, spiramycyna (Rovamaycine)
Antybiotyki linkosamidowe
Działają bakteriostatycznie
Przydatne w zakażeniach beztlenowych dróg żółciowych i skóry
Mogą powodować rzekomobłoniaste zapalenie jelit
klinadmycyna (Dalacin), linkomycyna
Antybiotyki aminoglikozydowe
Działają bakteriobójczo
Przydatne w zakażeniach szpitalnych Pseudomonas aeruginosa i w gruźlicy
Mogą powodować uszkodzenie słuchu
streptomycyna, gentamycyna, neomycyna, amikacyna,
Antybiotyki tetracyklinowe
Działają bakteriostatycznie
Przydatne w brucelozie
Często powodują zaburzenia żołądkowo-jelitowe i zapalenia jelit
Mają działanie embriotoksyczne
doksycyklina, tetracyklina
Podaje się z Lakcidem (Lactobacillus acidophilus)
Leki stosowane w gruźlicy (przeciwprątkowe)
Izoniazyd
Ryfampicyna
Etambutol
Pyrazynamid
Streptomycyna
Leki układu oddechowego
Leki wykrztuśne i sekretolityczne
Ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny zmniejszając lepkość
Działają skutecznie przy wystarczającym nawodnieniu organizmu
Wykrztuśne o działaniu odruchowym i drażniącym
Drażnią błonę śluzową żołądka lub oskrzeli powodując odruchowe wydzielanie śluzu
Przeciwwskazane w chorobie wrzodowej
syrop z żywokostu, syrop z podbiału, syrop sosnowy,guajazyl, Pulmosan, benzoesan sodowy
Leki mukolityczne (rozrzedzające śluz)
Zmniejszają gęstość i lepkość śluzu
acetylocysteina, mistabron (Mesna), bromheksyna (Flegamina), ambroksol (Mucosolvan)
Leki stosowane w stanach skurczowych oskrzeli
Metyloksantyny
-rozkurczają mięśnie gładkie oskrzeli
-pobudzają ośrodek oddechowy
Działania niepożądane spowodowane są pobudzeniem adrenergicznym: przyspieszenie czynności serca, zwiększenie ciśnienia tętniczego
aminoflina, teofilina
Leki stosowane w stanach skurczowych oskrzeli
Beta-adrenomimetyczne
-rozkurczają mięśnie gładkie oskrzeli
-pobudzają ruch rzęsek
-zmniejszają gęstość wydzieliny
-podaje się wziewnie lub dożylnie
fenoterol (Berotec), albuterol (Salbutamol)
Leki cholinolityczne bromek ipratropium (Atrovent)
Leki zapobiegające reakcji alergicznej kromoglikan dwusodowy (Intal)
Leki przeciwhistaminowe
Glikokortykoidy hydrocortisonum hemisuccinatum