Filozofia.

Kant!- myśl filozoficzna

Tradycje dowartościująco zmysły i rozum chce połączyć.

Kant Immanuel (1724-1804)
filozof niemiecki, od 1770 profesor logiki i metafizyki na uniwersytecie w Królewcu. Istotę jego podglądów stanowi krytycyzm teoriopoznawczy nazywany też transcendentalizmem, wg którego podmiot jest warunkiem przedmiotu, a pojęcia są warunkiem doświadczenia.
Pytaniem podstawowym w zakresie teorii poznania, jakie postawił Kant, brzmiało: czy poznanie jest możliwe "a priori"- niezależne od doświadczenia, o charakterze analitycznym. Odpowiadając na powyższe pytanie twierdząco wyodrębnił trzy gatunki sądów a priori:
1) matematyczne 2) czysto przyrodoznawcze 3) metafizyczne (świat musi mieć swój pierwszy początek).

Drugą kategorią sądów wyodrębnioną przez Kanta w teorii poznania były sądy empiryczne, czyli zależne od doświadczenia, nazwane sądami "a posteriori". Krytycyzm poznawczy Kanta uznawał jedynie poznawalność zjawiskowej strony rzeczywistości, co stanowiło pewnš formę agnostycyzmu dotyczącego "rzeczy samych w sobie".
Charakterystyczną cechą teorii Kanta był również nacisk na czynniki formalne, objawiający się nie tylko w teorii poznania, ale także etyce i estetyce. Kant w Krytyce czystego rozumu poddał ostrej krytyce teologiczne dowody Tomasza z Akwinu o istnieniu Boga. Krytyka ta nie doprowadziła do wniosku, że nie ma Boga, wolności i nieśmiertelności w ogóle, lecz że ich nie ma w świecie zjawisk.
W Krytyce praktycznego rozumu dowiódł, że idee, które w dziedzinie rozumu teoretycznego miały charakter regulatywny, w zakresie rozumu praktycznego, czyli woli i działania, stają się postulatami praktycznymi. Uznając, że moralność jest nie do pomyślenia bez wolności i autonomii wyprowadził zasadę taką wolność gwarantującą, opartą na sądach a priori i ujętą w czysto formalne prawo działania, o charakterze nakazu nazwanego imperatywem kategorycznym.
Koncepcja filozoficzna Kanta zapoczątkowała okres klasycznej filozofii niemieckiej i wywarła znaczący wpływ na rozwój filozofii europejskiej zwany kantyzmem.
W dorobku twórczym Kanta należy jeszcze wymienić: Prologomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, Uzasadnienie metafizyki moralności i Krytykę władzy sądzenia.
Krytycyzm
1) postawa umysłowa i badawcza dociekająca racji wszelkich przekonań, gotowa do przyjęcia twierdzeń tylko uzasadnionych i sprawdzonych oraz do zmiany uznanych twierdzeń wobec wystąpienia przeczących im faktów.
2) w filozofii, postawa umysłowo-poznawcza, przeciwstawna dogmatyzmowi, upowszechniona głównie przez sceptyków w III i II w. p.n.e.
Postawa krytyczna w filozofii zyskała szczególną powszechność w okresie oświecenia, w którym filozofowie ze szczególną ostrością odrzucali wszelkie dogmaty.
Formalizm
1) w filozofii, sztuce nauce - kierunek, wg którego o wartościach estetycznych, etycznych, poznawczych itp. w danej dziedzinie decyduje przede wszystkim forma.
2) drobiazgowe przestrzeganie ustalonych norm, przepisów bez wnikania w ich treść, przesadna pedanteria i skrupulatność.
Imperatyw
(z łacińskiego imperativus - rozkazujący), norma moralna, nakaz, reguła. Pojęcie wywodzi się z koncepcji etycznej I. Kanta. Odróżniał on imperatyw hipotetyczny od imperatywu kategorycznego. O ile imperatyw hipotetyczny nakazuje podjąć określone działania, aby osiągnąć pożądany cel, o tyle imperatyw kategoryczny mówi, jak należy postępować, aby czyn był moralnie słuszny.
Imperatyw kategoryczny, będący bezwarunkowym nakazem moralnym, Kant ujął w następujący sposób: "Postępuj wedle takiej tylko zasady, co do której mógłbyś chcieć, aby stała się ona prawem powszechnym".
Imperatyw kategoryczny
naczelna zasada w etyce I. Kanta, która stanowi czysto formalne prawo działania, wyrażone w trzech nakazach:
1) " postępuj zawsze tak, abyś mógł chcieć, by zasada twego postępowania była prawem powszechnym".
2) "postępuj tak, aby ludzkość nigdy tobie ani innym jednostkom nie służyła za środek, lecz zawsze była celem".
3) "postępuj tak, abyś swoją wolę mógł uważać za źródło prawa powszechnego".

Kantyzm
1) system filozoficzny I. Kanta.
2) kierunek myśli filozoficznej inspirowany filozofią Kanta od XVII w. do czasów współczesnych. Z dorobku Kanta czerpali, rozwijając własne poglądy filozoficzne i niekiedy systemy myśli filozoficznej: J.G. Fichte, G.W.F. Hegel, w zakresie teorii poznania A. Schopenhauer.

W XIX w. w Niemczech pod hasłem "zurück zu Kant" ("powrotu do Kanta") myśl filozoficzną rozwijali: F.A. Lange, H. Cohen, H. Helmholtz.
W Polsce, dla T. Hoene-Wrońskiego kantyzm stał się podstawą rozwinięcia własnej metafizyki absolutnej.
Neokantyzm
kierunek w filozofii, który powstał w 2. poł. XIX w. i był formą sprzeciwu wobec heglizmu oraz materializmu przyrodniczego. Stanowił nawrót do filozofii I. Kanta nie tylko w zakresie metodologii, ale również zasad teoriopoznawczych.
Neokantyzm był kontynuacją i jednocześnie nową koncepcją filozofii krytycznej. Został zapoczątkowany przez F.A. Langego dziełem Geschichte des Materialismus und Kritik seiner Bedeutung in der Gegenwart. Szczególną rolę w rozwoju neokantyzmu odegrały szkoły: marburska i badeńska.
Pierwsza z nich, odrzucając wszelką metafizykę i opierając się na metodzie transcendentalnej Kanta, sprowadziła filozofię głównie do logiki. Skupieni w niej filozofowie twierdzili, że rzeczywistym przedmiotem poznania naukowego jest tylko myśl, natomiast dane świata zewnętrznego nie posiadają żadnej wartości poznawczej.
Zadaniem tak pojętej filozofii jest wyświetlanie i ustalanie logicznych uwarunkowań zachodzących między realnymi związkami rzeczowymi. Tak rozumiany neokantyzm wykluczał wszelki psychologizm z filozofii.
Drugi nurt w neokantyzmie stanowiła szkoła badeńska rozwijająca działalność we Fryburgu badeńskim, Heidelbergu i Strasburgu. Filozofowie tej szkoły uznawali idealizm i stosowali metodę transcendentalną przede wszystkim w naukach humanistycznych i w filozofii kultury. Nie negując znaczenia teorii poznania, szkoła kładła nacisk na zagadnienia wartości.

Źródło: http://pl.shvoong.com/humanities/philosophy/1961929-pogl%C4%85dy-kanta/#ixzz1LwQdJiWN

Metafizyka nie wykazuje żadnego postepu czego przyczyną jest fałszywe przekonanie na którym się opiera mówiące iż zasadniczą rolę w procesie poznania odgrywa poznawany przedmiot a podmiot poznający zajmuje postawę bierną ( odczytuje, odpoznaje frzeczywistość) wg. Kanta trzeba tą zasadę zmienictrzeba odwrocić zasade postrzegania ludzkiego poznania,. To właśnie poznający podmiot kształtuje, dostosowuje do siebie poznawany przedmiot. Poznając rzeczy poznajemy w nich właściwie tylko to co sami je włorzyliśmy, nie tworzymy rzeczywistości ale w sposób aktywny wpłyamy na jej obraz, który się w nas znajduje, te zmiane perspektywy sam Kant okreslił jako przewrót kopernikarski ( dotyczy sposob postrzegania tego jak człowiek poznaje); to odwrócenie perspektywy miałoby być uzdrawiające miałoby przynieść jakieś tam owoce. Takie owoce osiągają nauki matematyczne i przrodnicze dlatego, że w tych naukach wystepują pewnego rodzaju sądy zawierające pewne przekonania lub wiedze. Kant dokonał podzialu wszystkich sądów na: analityczne, to takie które nie wnoszą do naszego poznania nowych treści, są analizą treści już znanych ( przykład sądu analitycznego: panna to kobieta bez męża), sądy syntetyczne, dostarcxzają nowej wiedzy, ubogacają naszą wiedzę (przykła sądu syntetycznego 5=2+3; slyszymy w telefonie informacje „dziś w Ameryce jest zimno”); sądy apriomi wypowiadane bez odwolania się do doświadczenia nie oparte na doświadczemiu i aposteromi czyli oparte na doświadczeniu. Ideałem wiedzy to taka wiedza której sądy będę sadami syntetycznymi apriori9 sądy kategoryczne- dostarcxzające wiedzę bez doświadczenia) tego typu sądy wystepują wlaśnie w naukach matematycznych i w przyrodoznastwie. Sady metafizyki nie są sądami syntetycznymi apriori. Kant analizując proces ludzkiego poznania, stra się wskazać na pewne uwarunkowania ostateczne fundamentalne(transcendentalne) które zagwarantują postęp, umozliwia postęp naszej wiedzy.

Rzeczywistosc nie jest do końca i ostatecznie poznawalna, nie mamy dostepu do rzeczy samej w sobie, jednak ta rzecz istnieje ona jest źródłem materiału wrażeniowego, który dociera do maszych zmysłów. Ten chaotyczny materiał wrażeniowy „chmura wrażeń” odbierany jest przez formy naszej zmysłowości, te formy to przestrzen i czas nie pochodzą z doświadczenia, nie są zawarte w tym materiale wrazeiowym ale tkwia w nas samych jako formy idealne, cokolwiek więc postrzegamy zawsze postrzegamy czasowo i przestrzennie tylko czas i przestrzen sa w nas nie sa poza mani i kazdy z nas posiada takie same formy przestrzeni dziedzi temu nasze poznanie nie jest czysto subiektywne czyli nie jest tak że każdy z nas zupelnie inaczej postrzega rzeczy, obraz rzeczywistości jest u każdego bardzo podobny bo mamy te same formy przestrzeni i czasu, te formy zmyslowosci pozwalaja budowac pewne sądy spostrzegawcze ale nie wystarczają jeszcze do rozwijania wiedzi o świaecie do kego potrzeban jest jeszcze inna władzadlatego Kant wyróżnia na dalszym etapie naszego poznania rozzsądek, który funkcjonuje dzięki licznym kategoriom ( kategorie rozsądku) te kategorie wychwytują związki pomiędzy wrażebniami nadają tym chaotycznym wrażenią pewną jedność; kategoriii rozsadku jest wg Knata 12: substancja, przyczynowość, relacja (najważniejsze); dzięki kateroią rozsądku możemy formuowac sądy doswiadczalne, empiryczne ale to nie jest jeszcze pelna wiedza. Czynniekami które do wszystkich zjawisk wnoszą jedność są idee rozumu tzw. Idee regulacyjne, są to idea jedności podmiotu, która zakłada istnienie duszy jako centrum, osrodka jednoczącego rózne zjawiska wewnatrz czlowieka, idea jeności podmiotu, zdajemy sobie sprawę że jesteśmy jednością, idea jedności przedmiotu, która pozwala ujmować zjawiska jako coś połączonego, idea jedności wsztkich możliwych przedmiotów w ogóle pozwalająca dostrzegac cały kosmos wszechswiat jako cos jednego.

Pierwsza idea zakłada istnienie duszy, druga świata a trzecia istnienie Boga.

Te idee są tylko pewnymi regulami slużą one postępowi wiedzy; dusza wszechświat i Bóg to tylko wg kanta regulujące idee, efekty ideii dlatego metafizyka była czy jest nauką pozorną nie rzeczywistą nie jestesmy w stanie stwierdzić czy dusza, wszechświat czy bóg na pewno istnieja w ten sposób Kant odrzuca wszelkie dowody na istnienie Boga i isnienie czegokolwiek innego aby było pewne musi się opierać na doświadczeniu. Ważnym działem filozofi kanta jest tez etyka czyli filozofia praktyczna, Kant szuka odpowiedzi na pytanie co jest ostatecznie i bezwzględnie dobre.

Jakie jest mozliwe postepowanie wartościowe moralne. Dla Kanta podstawowym kryterium moralności jest dobra wola, moralne jest tylko to co czynione jest z dobrej woli. Bez względu na osobiste dobro, bez wzgledu na jakiekolwiek wyzsze cele dobra wola jest tylko wtedy gdy cz łowiek spelnia obowiazek, który odczuwa i potrafi odczytac w sobie; dobre i moralne czyny to tek, ktore wyplywaja z wewnętrznego nakazu; ten wewnętrzny nakaz nazywa Kant kategorycznym iperatywem. To jest to prawo moralne wewnątrz czowieka; ten iperatyw jest uformowany kilkakrotnie a mozna go ująć jako zsadę „ postępuj wg takiej zasady co do ktorej chcialbys aby wszyscy się nią kierowali, stosowali w swoim zyciu”- tak sformuowana postawa moralności każne Kantowi przyjąc pewne praktyczne postulaty rozumu, nakaz moralny jest sensowny tylko wtedy gdy czowiek jest wolny tak wiec pierwszym postulatem praktycznym bedzie wolnosc czowieka, drugim postulatem jest niesmiertelnośc ludzkiej duszy, a trzecim istnienie Boga. Gdyby nie bylo przekonania o niesmiertelnosci ludzkiej duszy nie było by postępu moralnego jakby nie byłoo boga nie byo by nawyzszej istancji oceniajacego ludzkiego postępowania.

Filozofia kanta charakteryzuje się duzym subiektywizmem formalizmem i nie wyzwala sie tez ze sceptycyzmu, ostatecznie nie wiemy jaka jest rzeczywistość; stystem Kanta przez swoja obszernosc przez charakter analityczny i krytyczny odcisna ogromne puętno na filozofi noważytnej żaden z filozofów XIX wieku nie przesloniał doktryny Kanta, była ona bardzo dokłdna.

No to to by było na tyle o Kancie 

Hegel

http://pl.wikipedia.org/wiki/Georg_Wilhelm_Friedrich_Hegelel

Podstawową cechą mysli Hegla jest historyzm czyli historyczne myslenie na temat rzeczywistości, hegel jest autorem filozofi i przekursorem filozofi dziejów( historiozofi)

Mówi on o powszechnym doświadczeniu dualizmu czyli podwujnosci bytu ten dualizm wyraża się w dotrzeganiu swiata rzeczy i świata myśli wg. Hegla jest to dualizm fikcyjny; istnieje bowiem tylko jeden rodzaj rzeczywistości i jest nia mysl albo duch( monizm spirytualistyczny) wszystko inne wywodzi się z myśli, wywodzi się w procesie ewolucji, myśl ma charakter logiczny dlatego cały byt cał rzeczywistosc ma naturę logiczna, myśl jest czymś ogólym dlatego całą rzeczywistość charateryzuje się ogólnoscią; to co jednostkowe jesst wtórne w stosunku do ogolnej mysli czy ogólnego ducha do myśli apsolutnej i ducha apsolutnego; apsolutem jest dla Hegla byt brany w calości; absolutny duch absolutny duch- byt ujęty w caości, jednośtki to tylko etapy, których apsolutna myśl sie przejawia realizuje urzeczywistnia.

Utrozsamijac mysl z bytem czy byt z myślą Hegel doszedł do wniosku ze prawa logiczne, żądzą nie tylko światem pojęć ale rówinież światem rzeczy, tym co my nazywamy rzeczami a co ostatecznie jest jakaś formo ducha bo ostatecznie wszystko jest duchowe; to prawo logiki to przede wszystkim prawo dialektyki ono żądzi rzeczywistoscią; polega to prawo natym że każdemu prawdziwemu twierdzeniu odpowiada nie mniej prawdziwe przeczenie; kazdej tezie odpowiada antyteza z tej konfrontacji tezy i antytezy rodzi się synteza ale ta synteza od razu staje się pewna tezą której przeciwstawia się pewna antyteza( teza-antyteza-synteza=teza....)

Teoria bytu Hegla ma wiec charakter triaktyczno- dialektyczny( teza-antyteza-synteza=teza-antyteza-synteza=teza.....)

Rzeczywistosc rozwija sie w trójrutmie, tkóery wyznaczany jesy pojawianiem się kolejnych sprzeczności; duch apsolutyny realizuje się urzeczywistnia w wielu wymiarach i tak np: człowiek jako jednostka to duch subiektywny wiec jakaś tutaj indywidualnosc, indywidualnosc jest czyms niedoskonałym czyli człowiek jako jednostka, byt indywidualny stanowi tezę , antytez wobec czlowieka jest duch obiektywny w róznych formach ten duch objawia się w formach zycia spolecznego czy to będzie państwo, prawo moralnośc jako zespół praw, syteza zgodnie z ta zasada jest duch absolutny, Bóg, apsolut inna forma czy innym obszarem urzeczywistniania się ducha jest sztuka, w sztuce objawia się najblizszy duch absolutny, antytezą wobec sztuki jest religia wyszy poziom ducha absolutnego, a synteza staję się filozofia czyli najwyzszy duch. Najwyzszy szcsebl rozwoju spolecznego stanowi natomiat panstwo. Idea panstwa jest niezwykle ważna dla Hegla. Kształtuje się ona w losach różnych narodów,; tutaj Hegel wyróżnia 4 oskrezy rozwoju ewolucji idei panstwa: pierwszy okres cywilizacji wschodnich, drugi okres cywilizacji greckiej- cłopięcy, trzeci okrez rzymski- męski, czwarty okres germański okres starzenia się

W dziejach religii:

Religie wschodu

Religia żydów

Religia greków i rzymia

Religia chrześcijańska, która jest ona dla niego religia absolutna (religia prawde wolnosci i ducha- chrzeeścijaństwo w pierwotnej formie z biegoiem czasu powiada że chrześcijaństwo oeszło od najprawdziwszej, nnajwłaściwszej formy, uleglo alienacji czyli wyobcowaniu a żywa wiara prerodział się s skostniałe instytucje antyteza dla takiego chrzescijaństwa była reformacja- a więc próba powrotu do chrześcijeśtwa pierwotnego a reformacja stanowiła cos tam dla rewoucji francuskiej; zgodnie z tą zasada z tym ewolucjinym dialektycznym rozwojem wszelkie formy których na etapie urzeczywistnia się duch ulegają degradacji rozpadowi obiawiaja swoja niedoskonołos a ich miejsce ajmuja kolejne doskonlsze lepsze jednak i one ulegają ewolucji nic nie jest stałe bezwzglene i nic nie jest na zawsze dlatego zadaniem filozofi może byc zrealizowane tylko na gruncie historii filozofi gdzie poszczegolne doktryny poglady filozoficzne nadtępujące po sobie ie sa tylko przypadkowo pojawiajacymi sie etapami ale śa koniecznymi rozumnymi formami życia duch absolutnego.

W tak rozumianej filozofi dziejów jdnostki czy osoby jak tez poszczególne jednostkowe wydarzenia nie mają wielkich wartosci liczy sie rozwój, rozwój ducha liczy się ukryty sens wydarzeń jakichs wewnętrzny rytm historii i cel ku któremy wszystko zmierza, jest więc system Hegla jkims ujęciem calosciowym ujęciem historycznym i ujęciem ewolucyjnym losów czowka spoleczności swiata i całej rzecyzwistości.