Historia kosmetyki

Pochodzenie słowa „ kosmetyka” nie jest do końca wyjaśnione . Powszechne używanie tego terminu sięga okresu starożytnego Rzymu, gdzie kosmetami byli nazywani niewolnicy zajmujący się masażem w łaźniach. Określenie niewolników kosmetami zapożyczono najprawdopodobniej z greckiego, gdzie „kosmeo” oznacza upiększam.  Słowo „kosmeter„ oznaczało w Helladzie młodą niewolnicę, zajmującą się porządkiem i wywodzi się z greckiego „kosmeticos” co oznacza upiększający. Starożytne kultury fascynowały się pięknem ludzkiego ciała i w nie mniejszym stopniu dbały o to by zachować jego urodę jak najdłużej.  Upiększanie ludzkiego ciała stało się sztuką, rozwijano ją i uczono jej.

2.1. Kosmetyka w starożytności

Egipt

Za kolebkę kosmetyki uważa się starożytny Egipt, gdzie mieszkańcy przywiązywali dużą wagę do pielęgnacji i wyglądu swojego ciała. Już wtedy zaczęto stosować specjalne mazidła i olejki w celu ochrony skóry. Zdarzało się, że do balsamów dodawano także aromaty, aby nadać im konkretny zapach oraz miód pszczeli, aby odżywić skórę.

Co ciekawe zabiegi pielęgnacyjne nie były domeną jedynie kobiet. Również mężczyźni pozwalali sobie na chwile relaksu i odpoczynku, stosując na przykład maseczki na twarz. Zwykle sporządzane były z ziemi okrzemkowej, miodu, mleka i żółtek. To niewolnice wykonywały wszystkie zabiegi, łącznie z masowaniem, nacieraniem i malowaniem Egipcjanek.

Grecja

W starożytnej Grecji pielęgnacja ciała i zabiegi kosmetyczne odgrywały ogromną rolę. Ceniono głównie jasną karnację, dlatego też kobiety używały dużych ilości pudru oraz korzystały z kremów wybielających. W powszechnym użyciu były również maseczki, między innymi sporządzone z miąższu chleba i mleka. Greczynki bardzo szybko upodobały sobie makijaż. Na usta nakładały pomadki z wosku, policzki różowiły, a oczy cieniowały czarnym węglem. Wzorem kobiecości dla wszystkich Greków była oczywiście piękna Afrodyta.

Rzym

W starożytnym Rzymie największy nacisk kładziono na higienę. Świadczyć o tym mogą przede wszystkim słynne łaźnie rzymskie. Kosmetyka jednak również odgrywała dużą rolę. Kobiety bardzo ceniły makijaż i malowały te części ciała, które były odsłonięte, czyli narażone na spojrzenia innych ludzi. Ramiona pokrywano białym kolorem, policzki i usta czerwonym a rzęsy i powieki czarnym. Tak jak w przypadku Grecji stosowano na noc maseczki z chleba. Nowością były natomiast ozdobne plastry, których zadaniem było ukrycie widocznych defektów.

Chiny i Japonia

Informacjami pewnymi pochodzącymi z terenów Japonii i Chin jest fakt, że sztuka makijażu stała tam na bardzo wysokim poziomie. Nie ma jednak zbyt wielu wiadomości na ten temat, ponieważ wszelkie tajniki były skutecznie skrywane przez kapłanów. W Japonii charakterystycznym kosmetykiem był puder, wykonywany z mąki ryżowej oraz ekstraktu kwiatów krokosza. Chińczycy natomiast uchodzą za twórców lakieru do włosów, paznokci oraz tuszu do rzęs.

2.2. Kosmetyka w średniowieczu

Kult ciała stracił racje bytu, upadla higiena. Obszarem, który przywiązywał wagę do pielęgnacji ciała i urody były kraje wschodu. Arabskie kobiety stosowały specjalne maseczki odmładzające na twarz, które robiono, miedzy innymi, z cytryn, jaj, ryżu, orzechów i wielu innych roślin. Masowano nimi twarz, czego efektem było usuniecie warstwy rogowej i redukcja zmarszczek. Preparat taki nazwano tikha. Hemesia była natomiast sporządzana z migdałowego olejku i innych naturalnych składników, była delikatnie myjącym środkiem. Shnouda to krem zawierający benzoinę i jaśmin. Farbowana również włosy na czarno lub rudo. Koran zabraniał tatuaży upiększających. Arabowie wykorzystywali wodę różaną do receptur lotionów, które zawierały jeszcze miód, gumę arabską i w tym okresie były bardzo popularne.

2.3. Kosmetyka w czasach nowożytnych

Renesans kontynuował złe tradycje średniowiecza z tą jednak różnicą, że zaczęto używać wody do mycia. Robili to jednak głównie ludzie prości z niższych warstw społecznych. Zamożni myli się rzadziej lub wcale, a niemiły zapach swojego ciała maskowali perfumami i wodami zapachowymi. Przetłuszczone włosy często pudrowano, aby zamaskować ich zły stan oraz nieprzyjemny zapach. Później golono również głowy i nakładano peruki. Do upiększania twarzy oraz ukrywania niedoskonałości kobiety używały maseczki upiększającej z mlecznej pasty chlebowej oraz żelatyny. Często składniki do pielęgnacji skóry powodowały zmiany skórne, które zamiast leczyć maskowano innymi preparatami. Tak miało miejsce np. z pudrami z mąki ryżowej.

2.4. XIX wiek i współczesna kosmetyka

W XIX wieku ludzie pogodzili się z wodą i zaczęli się myć. Powstawanie na całym świecie domów towarowych rozpowszechniło dystrybucję oraz zwiększyło popularność kosmetyków. Za sprawą księdza Sebastiana Kneippa rozpowszechniono  kąpiele lecznicze oraz okładanie kompresami. Ówczesne damy dopiero zaczęły przyzwyczajać się do nowych trendów w dziedzinie kosmetyki ale w krótkim czasie szybko wymogły na domach towarowych aby bardziej o nie zadbano. Naukowcy intensywnie zaczęli pracować nad nowymi środkami kosmetycznymi. Z uwagi, że biznes ten przynosił producentom duże zyski, nie zawsze kosmetyki produkowano ze składników przyjaznych ludzkiej skórze. Wykonane były z materiałów syntetycznych z dużą zawartością soli, metali ciężkich, a nawet pierwiastków promieniotwórczych. 

Już na początku XIX wieku zaczęto wykonywać pierwsze operacje plastyczne. Operacje te były przeprowadzane na ofiarach wojen. Nie były to jeszcze tak wyrafinowane metody jak te, które są stosowane dzisiaj. Dopiero na początku XX wieku zaczęto rozwijać tą dziedzinę i zaczęto operować nie tylko ofiary konfliktów zbrojnych.

Dbanie o urodę stało się z czasem tak popularne, że zaczęły powstawać pierwsze profesjonalne salony kosmetyczne. Utworzyły je Helen Rubinstein w 1908 roku oraz Elizabeth Arden w 1910 roku. Były na tyle dobrze wyposażone, że klientkom salonu oferowano zarówno zabiegi kosmetyczne, jak też stosowanie diety oraz zajęcia z gimnastyki. Na początku XX wieku zaczęły powstawać najbardziej znane na świecie firmy zajmujące się produkcją kosmetyków. Zaczęto również intensywnie pracować nad udoskonalaniem składu kosmetyków oraz zmniejszano ich szkodliwość. Do dziedziny kosmetyki zaczęto podchodzić bardzo profesjonalnie. Obecnie w pracach nad nowymi kosmetykami pracują rzesze specjalistów w laboratoriach, aby służyły nam jak najlepiej i pozwalały nam dłużej cieszyć się młodym wyglądem.

W 1910 powstała firma L’Oreal, która zasłynęła z produkcji farb do włosów wynalezionych przez chemika Eugene Schuellera w 1907 roku. Jednym z największych wynalazków używanych do dziś jest euceryt, który został wynaleziony w latach 30 XX wieku przez niemieckich naukowców. Jest to substancja przenikająca przez wszystkie pięć warstw naskórka, do skóry właściwej. Jest to podstawowy składnik popularnego kremu Nivea. W ciągu pierwszych 40 lat XX wieku zaczęto stosować i udoskonalano takie kosmetyki jak tusze do rzęs, szminki, waciki do demakijażu, dezodoranty oraz lakiery do włosów. Równolegle z rozwojem kosmetyki rozwijała się społeczna świadomość zdrowego trybu życia, który umożliwia nam dłużej wyglądać młodo. II wojna światowa zatrzymała chwilowo rozwój ze względu na wstrzymanie dostaw surowców dla przemysłu kosmetycznego. Firmy zaczęły szukać nowych surowców do ich produkcji. Zaowocowało to powstaniem wielu syntetycznych związków, które są używane do dziś. Kosmetykę spopularyzowała wszechobecna reklama. Firmy widząc, że ich produkty świetnie się sprzedają ciągle poszukiwali nowych składników, które miały być eliksirem młodości wartym setki dolarów. Wysoka cena nie zawsze była równoznaczna z dużą skutecznością produktu. Liczni naciągacze sprzedawali i sprzedają nadal podróbki tworzone z substytutów składników używanych przez najlepsze firmy. Kończy się to często problemami zdrowotnymi lub zerową skutecznością produktu.

Obecna kosmetyka rozwija się w dwóch kierunkach: kosmetyce holistycznej oraz kosmetyce mocno inwazyjnej. Kosmetyka holistyczna cechuje się tym, że stosuje się kosmetyki mało inwazyjne i dużą wagę przywiązuje się również do zdrowego trybu życia, uprawiania sportu oraz masażami. Wszystkie te czynności mają na celu wspomagać naturalne procesy zachodzące w naskórku i skórze. Kosmetyka inwazyjna jak sama nazwa wskazuje ingeruje w ludzkie niedoskonałości bardzo diametralnie. Powoduje radykalne zmiany. Stosowana umiejętnie nie wywołuje niekorzystnych efektów, jednak często zaprzestanie ich stosowania wywołuje szybki powrót do poprzedniego stanu.

Współczesny przemysł produkcji kosmetyków generuje miliardy dolarów zysków. Rozwój takich dziedzin nauki jak biochemia, fizjologia i medycyna pozwoliły zrozumieć zjawiska zachodzące w organizmie. Obecna kosmetyka skłania się ku stworzeniu specyfików mających na celu zapobiegać i minimalizować występowanie zewnętrznych oznak starzenia się. Zakres stosowanie kosmetyków jest znacznie większy niż kiedyś. Obejmuje całe nasze ciało od stóp do głów i nie ogranicza się wyłącznie do stosowania produktów takich jak kremy, tusze, podkłady itd. Nowoczesna kosmetyka to także coraz bardziej popularne salony SPA, salony kosmetyczne, gabinety odnowy biologicznej, salony medycyny kosmetycznej i temu podobne. Dzięki temu możemy dać ukojenie naszemu ciału i sprawić by wyglądało ono dłużej młodo. Dodatkowo możemy bez uszczerbku dla zdrowia korygować wady naszego ciała lub skutecznie je maskować.

2