PERFUMERIA
III. Technologia perfumerii

1. Technologia perfumerii

• Technologia wytwarzania kompozycji zapachowych (półproduktów przeznaczonych do nadawania zapachu innym wyrobom)

• Technologia wyrobów perfumeryjnych (wyrobów rynkowych przeznaczonych do nadawania zapachu ciału człowieka lub jego otoczeniu)

2. Zapach wyrobu

• Istotne znaczenie

• Bywa podstawowym kryterium decydującym o zakupie

• Wyroby kosmetyczne, chemia gospodarcza, art. spożywcze

• Przedmioty użytku codziennego, papier, tkaniny, odzież, meble, dywany, samochody, materiały budowlane

3. Wyroby perfumeryjne

• Kosmetyki, których głównym/jedynym zadaniem jest nadanie skórze lub otoczeniu człowieka zapachu charakterystycznego dla zawartej w nich kompozycji zapachowej tzn.:

• Perfumy alkoholowe, olejowe, w kremie lub sztyfcie, wody toaletowe, saszetki, pot-pourri, pachnące olejki, płyny i proszki do kąpieli, odświeżacze powietrza, itp.

4. Współczesna perfumeria

• Alkoholowe i alkoholowo-wodne roztwory mieszanek substancji zapachowych

• Różnice w zawartości kompozycji zapachowych -> stężeniu alkoholu etylowego

• Bezalkoholowe formy perfum

• Preparaty do perfumowania powietrza

5. Elżbieta Łokietkówna, Królowa Węgier (1305-1381)

• Autorka współczesnej formy wyrobów perfumeryjnych

• „Woda Królowej Węgier”

• Pierwsze alkoholowe perfumy w historii (destylat rozmarynu i tymianku w aqua vitae- alkoholu destylowanym z wina)

• Popularna na dworach Europy do początków XVIII w.

6. Aqua Mirabilis

• Twórca: Jean Maria Farina - nadworny perfumiarz Katarzyny Medycyńskiej

• Następnie przekształcona w „Wodę Kolońską” (Eau de cologne)

7. Pachnidła starożytne (indyjskie, greckie, egipskie, rzymskie)

• Głównie formy roztworów substancji zapachowych:

• w zwierzęcych tłuszczach stałych lub półpłynnych (pomady, wonne olejki)

• rzadko w winie

• w nośnikach stałych- proszkach (mąka, talk, inne sproszkowane minerały)

• najczęściej nośniki tłuszczowe lub mieszaniny tłuszczów z minerałami w formie past

• Formy używane do dziś

• Nośniki stałe i płynne- bardziej skomplikowany skład, wzbogacony o syntetyczne nośniki i rozpuszczalniki kompozycji zapachowych

• Kraje islamu- główny rynek bezalkoholowych wyrobów perfumeryjnych

8. Podłoża wprowadzania kompozycji zapachowej:

• Stałe (sztyfty tłuszczowo-woskowe lub żelowe)

• Półpłynne (kremy, żele)

• Płynne (roztwory olejowe, glikolowe, estrów kwasu mirystynowego, emulsje)

• Perfumy stałe, noszone w biżuterii (pierścionki, naszyjniki, bransolety) zamiast na skórze

9. Kompozycja zapachowa

• Mieszanina naturalnych lub/i syntetycznych substancji dobranych w taki sposób, aby wywołując zamierzone bodźce węchowe (zapach) spełniały wymagania w zakresie lotności, trwałości i bezpieczeństwa stosowania na skórze człowieka

Składniki kompozycji zapachowych

• 3-4 tysięcy składników naturalnych i syntetycznych

• Klasyfikowane wg źródeł pochodzenia oraz technologii otrzymywania

• Naturalne substancje zapachowe roślinne

olejki eteryczne, konkrety, absoluty, żywice, pomady, izolaty

• Naturalne substancje zapachowe zwierzęce

nastawy, tinktury, ekstrakty

• Syntetyczne substancje zapachowe

• Substancje zapachowe identyczne z naturalnymi

10. Definicje naturalnych roślinnych substancji zapachowych wg ISO:

Olejek eteryczny

• essential oil, huile essentielle

• Produkt otrzymany z roślin lub ich części:

destylacja z wodą, destylacja wodno-parowa, destylacja parą wodną

proces mechaniczny ze skórki owoców cytrusowych

sucha destylacja, oddzielany od warstwy wodnej metodami fizycznymi

Aromat naturalny wyodrębniony z owocu

• Essence oil, huile essentielle de jus de fruits

• Aromat otrzymany z soków owocowych w czasie zagęszczania

Olejek eteryczny rektyfikowany

• Rectified essential oil, huile essettielle rectifiee

• Olejek eteryczny poddany destylacji frakcjonowanej w celu zmiany zawartości określonych składników

Olejek eteryczny odterpenowany

• Terpeneless essential oil, huile essentielle deterpenee

• Olejek eteryczny, z którego usunięto większość węglowodorów monoterpenowych

Olejek eteryczny zubożony

• „X-less” essential oil, huile essentielle privee de „x”

• Olejek eteryczny, z którego składnik „x” został częściowo lub całkowicie usunięty

Olejek wielokrotnie frakcjonowany

• Folded or concentrated oil, huile essentielle concentree

• Olejek eteryczny, w którym zwiększono zawartość wybranych składników metodami

• fizycznymi- rektyfikacja frakcjonowana, krystalizacja

Woda aromatyczna

• Aromatic water, eau aromatique

• Destylat wodny pozostający po procesie destylacji z parą wodną, po oddzieleniu olejku eterycznego

• Woda różana, woda lawendowa, woda neroli

Terpeny

• Terpenes, terpenes

• Produkty zawierające głównie węglowodory terpenowe otrzymywane jako produkty uboczne w procesach zatężenia, destylacji lub izolowania z olejków eterycznych

• Izolaty (isolates)

pojedyncze składniki wyizolowane z olejków eterycznych na drodze destylacji frakcjonowanej lub krystalizacji

Tinktura lub nalewka

• Tincture, Teinture

• Roztwór otrzymany przez macerację surowców roślinnych w obecności alkoholu etylowego lub zamiennych rozpuszczalników

Ekstrakt lub wyciąg

• Extract, extrait

• Produkt otrzymany przez działanie rozpuszczalnikiem na surowiec roślinny, przefiltrowanie i usunięcie rozpuszczalnika przez oddestylowanie, z wyjątkiem przypadków, w których użyto rozpuszczalnika nielotnego

Konkret

• Concrete, concrete

• Ekstrakt otrzymany ze świeżego surowca roślinnego przez ekstrakcję niewodnym rozpuszczalnikiem niepolarnym i odparowanie rozpuszczalnika

• Konkret różany, konkret lawendy

Pomada, pomada kwiatowa

• Pommade, pommade florale

• Tłuszcze, zawierające naturalne substancje zapachowe, otrzymane z kwiatów metodą absorpcji na zimno przez dyfuzję wonnych składników kwiatów od tłuszczu lub metodą absorpcji na gorąco przez trawienie lub zanurzanie kwiatów w gorącym tłuszczu

Resinoid

• Resinoid, resinoide

• Ekstrakt o charakterystycznym zapachu otrzymany z suchego surowca roślinnego najczęściej z żywic, przez ekstrakcję niewodnym rozpuszczalnikiem niepolarnym

Absolut

• Produkt o charakterystycznym zapachu otrzymany z konkretu, pomady lub resinoidu przez ekstrakcję alkoholem etylowym w temperaturze pokojowej, schłodzenie i filtrowanie w celu usunięcia wosków, z którego następnie usunięto alkohol etylowy

• Absolut jaśminu, absolut tuberozy, absolut róży

11. Pozostałe naturalne składniki kompozycji zapachowych:

• Guma- wydzielina składająca się głównie z wielocukrów (guma arabska)

• Gumożywica- wydzielina składająca się głównie ze składników żywicznych i gum (guma szlakowa)

• Gumoolejkożywica- wydzielina zawierająca głównie składniki żywiczne, gumy i pewną ilość lotnych (mirra, galbanum)

• Żywica- produkt otrzymany z naturalnej olejkożywicy przez usunięcie maksymalnej ilości składników lotnych

• Oleożywica- wydzielina zawierająca głównie składniki żywicze, gumy i pewną ilość lotnych

• Balsam- naturalna olejkożywica charakteryzująca się obecnością pochodnych kwasu benzoesowego i/lub kwasu cynamonowego (balsam peruwiański, balsam toluański)

Zastosowanie:

• Olejki eteryczne i ich pochodne, absoluty, resinoidy- najszersze zastosowanie w kompozycjach zapachowych

• Wody aromatyczne- składniki kosmetyków i kosmoceutyków

• Koncentraty wodne- zastosowanie głównie w przemyśle aromatów spożywczych

12. Technologia otrzymywania olejków eterycznych

• Destylacja z parą wodną

• Dalsza obróbka- destylacja i rektyfikacja

• Wyciskanie skórek owoców cytrusowych przed lub po wyciśnięciu soku

• Z mieszaniny wody, olejku i resztek owoców wydziela się olejek przez filtrowanie i odwirowanie

• Ekstrakcja

13. Polska Norma PN

• Nazewnictwo olejków eterycznych (polskie, angielskie i łacińskie)

• Gatunki i części roślin, z których pochodzą

• Odniesienie do norm ISO

14. Części roślin, z których otrzymuje się olejki eteryczne:

• Całe rośliny: bazylia, lawenda, mięta, rozmaryn

• Kwiaty: neroli, róża, ylang-ylang

• Pąki kwiatowe: goździk

• Liście: cynamon, drzewo herbaciane, eukaliptus, petitgrain

• Kora: cynamon

• Drewno: cedr, drzewo różane, sandał

• Cetyna (liście- igły z gałązkami: kosodrzewina, pumil, sosna, tuja

• Korzenie, kłącza: arcydzięgiel, imbir, irys, lubczyk, wetiwer

• Owoce, nasiona: anyżek, gałka muszkatołwa, jałowiec, koper, pieprz

• Skórka owoców: bergamota, cytryna, mandarynka, pomarańcza

15. Absoluty

• Duże znaczenie w perfumerii kiedy w procesie destylacji z parą wodną otrzymuje się b. niską wydajność olejku/ olejek ulega rozkładowi w temp. destylacji

• Konsystencja półstała (roztwory we ftalanie dwuetylu lub gilkolu dwupropylenowym)

• Absolut jaśminu, tuberozy

16. Resinoidy

• Doskonałe utrwalacze kompozycji zapachowych

• Roztwory we ftalanie dwuetylu lub glikolu dwupropylenowym

17. Naturalne komponenty zapachowe pochodzenia zwierzęcego

• Dziś bardzo rzadkie

• Względy ekologiczne i ekonomiczne

Ambra

• Wydzielina żołądka wieloryba Physeter macrocephalus odławiana na morzu

• Używana w formie nalewki alkoholowej

Piżmo

• Wydzielina gruczołów jeleni Moschus moschiferus żyjących dziko w Himalajach od Afganistanu do Chin i hodowanych w Chinach

• Stosowane z formie bardzo rozcieńczonej tinktury

• Bywa stosowane – wydobycie piżma- całego gruczołu- nie wymaga zabicia zwierzęcia

Cywet

• Wydzielina kotów Viverra civetta żyjących w Etiopii i Azji Płd.- Wsch.

• Nadal używany w formie rozpuszczonego absolutu

Castoreum

• Wydzielina bobrów Castor canadensis

• Bywa stosowana: zbierana w miejscach gdzie bobry znaczą granice swego terytorium, a także tam gdzie bobry są zwierzętami łownymi- wydobywa się i przerabia całe gruczoły

• Produkowane w Polsce- lata 70-te

18. Związki syntetyczne

• Najliczniejsza grupa składników kompozycji zapachowych

• Związki chemiczne o różnorodnej strukturze i budowie przestrzennej

Grupy syntetycznych substancji zapachowych

• Węglowodory

• Alkohole

• Aldehydy

• Ketony

• Acetale

• Estry

• Laktony

• Etery i fenole

• Wielofunkcyjne

• Terpeny

• Piżma

• Zawierające azot/ chlor

19. Przepisy

• Przepisy rejestracyjne i bezpieczeństwa

• Normy jakościowe: ISO, CEN, FEMA

• Krajowe normy techniczne

• Wskazówki IFRA- przepisy i ograniczenia w stosowaniu substancji zapachowych (bezpieczeństwo dla zdrowia i życia człowieka)

20. Międzynarodowe karty bezpieczeństwa produktu

• Wymagane przez odbiorców i firmy transportowe

• Informacje techniczne

• Szczegółowe informacje bezpieczeństwa stosowania, przechowywania, transportu, przetwarzania i znakowania zgodnie z normami UE

21. Transport

• Naturalne i syntetyczne substancje zapachowe transportowane i przechowywane najczęściej w lakierowanych wewnętrznie specjalnymi lakierami odpornymi na substancje organiczne 200, 100 i 50 l. beczkach/ pojemnikach aluminiowych

• Cenne składniki- opakowania szklane z ciemnego szkła

• Próbki i wzory przewożone i przesyłane w butelkach szklanych lub aluminiowych o poj. 10-50 ml.

22. Kompozycje zapachowe

• Tworzenie- najtrudniejsza dziedzina w przemyśle substancji zapachowych

• Perfumiarz- predyspozycje psychofizyczne i wrodzony talent

• Ok. 200 osób na świecie

• Rozróżnienie ok. 10 tysięcy zapachów- wykwalifikowany perfumiarz

• Typowa kompozycja zapachowa- mieszanina kilkudziesięciu do kilkuset składników

Właściwie dobranie składników kompozycji zapachowej

• Dobranie składników pod względem efektu zapachowego

• Przeznaczenie

• Uwzględnienie zapachów składników wyrobu i ich aktywności chemicznej i możliwości wchodzenia w reakcję ze składnikami kompozycji

Producenci kompozycji zapachowych

• Wyspecjalizowane firmy

• Najlepsi perfumiarze

• Aparatura i laboratoria

• Pokonanie problemów stworzenia kompozycji zapachowej wg wymagań marketingu klienta, dopasowanie wybranego zapachu do konkretnego wyrobu

• Współpraca perfumiarzy z technologami- kosmetologami

Podział kompozycji zapachowych ze względu na przeznaczenie:

• Perfumeryjne

• Kosmetyczne

• Toaletowe

• Szamponowe

• Mydlarskie

• Chemia gospodarcza

• Techniczne

Podział ze względu na pochodzenie:

• Kompozycje zapachowe naturalne:

wyłącznie ze składników pochodzenia naturalnego

• Kompozycje zapachowe identyczne z naturalnymi:

wyłącznie ze składników pochodzenia naturalnego i syntetycznych identycznych z występującymi z przyrodzie

• Kompozycje zapachowe syntetyczne:

wyłącznie ze składników syntetycznych

Grupowanie ze względu na typ zapachu
Klasyfikacja zapachów perfumeryjnych wg „The Genealogy of Fragrance” Haarman- Reimer

• Zapachy dla kobiet:

• Zielony Vent Vert (1945) Vings (1980)

• Owocowy Lauren (1978) Womenswear (1993)

• Świeży Sissi (1993)

• Kwiatowy Eden (1994)

• Aldehydowy Chanel No. 5 (1921) Delicious (1993)

• Słodki Poison (1985)

• Orientalne:

• Ambrowy Jicky (1889)

• Korzenny Narcisse Noir (1912)

• Chypre:

• Owocowy Chypre (1917)

• Kwiatowo- zwierzęcy Passion (1987)

• Kwiatowy Paloma Picaso (1984)

• Świeży Eau d’Orleane (1992)

• Zielony Aliage (1972)

Zapachy dla mężczyzn

• Fougere:

• Lawendowy Polo Sport (1993)

• Świeży Ungaro III (1993)

• Drzewno-ambrowy Roma Uomo (1994)

• Orientalne:

• Korzenny Old Spice (1937)

• Ambrowy Ungaro II (1992)

• Chypre:

• Drzewny Vetiver (1957)

• Skórzany Aramis (1965)

• Świeży Farenheit (1988)

• Cytrusowy Kolonisch Wasser (1714) Green Water (1993)

23. Język w perfumerii- terminy i określenia

• Baza (podstawa)- główna, dominująca nuta kompozycji zapachowej

• Bukiet- zazwyczaj mieszanina kilku zapachów kwiatowych albo dobrze zharmonizowana kompozycja fantazyjna

• Ciężka- kompozycja z dużą ilością mało lotnych składników, bez góry

• Dyfuzja- rozprzestrzenianie się, rozpraszania zapachu

• Harmonijne- kompozycja lub akord jednolite bez wyróżniających się nut

• Lotność- zdolność (szybkość) odparowywania

• Nuty- element zapachu

• Nuty bazowe (główne)- zapach podstawowy, charakterystyczny

• Nuty dolne- zapach pozostający po odparowaniu większości składników

• Nuty górne- lotne składniki kompozycji, wyczuwalne na początku

• Nuty (tony) tła- słabo wyczuwalne elementy zapachu

• Pełna- kompozycja idealnie zharmonizowana z dobrą bazą, utrwalona

• Rozwijanie zapachu- zmiana zapachu kompozycji w miarę parowania

• Siła- intensywność zapachu kompozycji

• Trwałość- zdolność kompozycji do utrzymania niezmiennego zapachu

• Utrwalacze- składniki kompozycji utrwalające zapach

• Wyrafinowane- kompozycja fantazyjna o niezwykłym zapachu

24. Określenia zapachów używane w perfumerii

• Aldehydowe- charakterystyczny chemiczny lekko tłusty zapach aldehydów alifatycznych

• Ambrowe- ciężkie, ciepłe, pełne, pudrowe

• Chypre- mchowo-drzewne z charakterystyczną nutą cytrusową i tonami kwiatowymi

• Cytrusowe- zapachy olejków cytrusowych

• Drzewne- typowe zapachy drewna (sandał, cedr), ale i roślin (wetiwer)

• Fougere- dominująca słodka nuta z tonami mchowymi, lawendowymi i cytrusowymi

• Kolońskie- charakterystyczna mieszanka nut cytrusowych

• Korzenne- przyprawy, korzenie, kwiatowe (goździk)

• Kwiatowe- wszystkie zapachy zdefiniowanych kwiatów

• Orientalne- ciężkie, intensywne, słodkie, lekko korzenne

• Owocowe- zapachy owoców, najczęściej estry alifatyczne, landrynki

• Skórzane- typowy zapach wyprawianej skóry, jucht

• Zielone- zapachy traw, liści

• Zwierzęce- zapachy wydzielin zwierząt (piżmo, cywet, castoreum)

25. Klasyfikacja ze względu na strukturę
3 podstawowe elementy

• Nuty górne (nuty głowy, góra)- obejmują najbardziej lotne składniki, wyczuwalne na początku

• Nuty główne (nuty serca, środkowe, środek)- obejmują składniki decydujące o zapachu kompozycji

• Nuty dolne (nuty podstawy, bazowe, dół)- obejmują najmniej lotne składniki, pozostające po odparowaniu kompozycji, zawierają utrwalacze

26. Proporcje pomiędzy składnikami

• Zależne od przeznaczenia

• Dominacja nut głównych i dolnych- kompozycja pachnąca długo

• Dominacja nut górnych- wyroby pachnące tylko w momencie stosowania

27. Struktura kompozycji zapachowych w zależności od przeznaczenia

• A - kompozycje dla pań i unisex- lekkie, cytrusowe, lawendowe, kolońskie, zielone, świeże- wody odświeżające, dezodoranty

• B – kompozycje dla pań- nieco cięższe, mocniejsze, kwiatowe- wody toaletowe, perfumy całodzienne, dezodoranty, niektóre kosmetyki, wyroby toaletowe, mydła

• C – kompozycje dla pań- moce i ciężkie, Chypre, Fougere, orientalne, słodkie kwiaty, piżmowe, skórzanep- perfumy na wieczór, kosmetyki, dezodoranty, luksusowe mydła

• D – kompozycje dla panów i unisex- lotne, lekkie, lawendowo-cytrusowe, zielone z nutą miętową- wody odświeżające, płyny po goleniu, szampony, kremy do golenia

• E – kompozycje dla panów- cięższe, mocniejsze, ale z nuta świeżości, Fougere, Chypre, orientalne, drzewne, jucht, tabak- wody toaletowe, dezodoranty, perfumy, kosmetyki pielęgnacyjne (kremy po goleniu)

28. Tworzenie i technologia produkcji kompozycji zapachowych

• Określenie podstawowych parametrów kompozycji (typ zapachu i cena, ograniczenia/wymagania w zakresie składników wynikających z zamierzeń marketingowych)

• Ogólna charakterystyka wyrobu, grupa konsumentów, zapachowe cechy produktu

• Charakterystyka chemiczna i zapachowa substancji aktywnych

29. Producenci kompozycji zapachowych

• Archiwum kompozycji- w przypadku prostych wyrobów o klasycznych recepturach

• Kilkanaście do kilkudziesięciu tysięcy receptur archiwalnych- obejmujące wszystkie typy zapachów i zastosowania

• Laboratorium aplikacyjne umożliwiające testowanie kompozycji zapachowych w wyrobach klientów i standardowych receptur

30. Receptury otwarte

• Opracowane bez przeznaczenia

• Do archiwum

• Kompozycje „modne”- analiza rynku, nowości, trendów

• Zapach zupełnie nowy- propozycje perfumiarzy

31. Chanel N^o 5

• 1920 rok

• 20 kompozycji przedstawionych przez Ernesta Beaux, perfumiarza firmy Antoine Chiris

• Wybór No. 5

• Pierwsza kompozycja zawierająca aldehydy alifatyczne

• Niepokonany przebój wszechczasów, do dziś pozostający na szczycie list rankingowych

32. „Zielone jabłko”

• Zastosowane jako nietypowa nowość wyrobu Max Factor

• Najpopularniejszy przez kilka lat zapach dziesiątków wyrobów: perfum, kosmetyków, wyrobów toaletowych, mydeł, proszków do prania i zmywania, odświeżaczy powietrza

• Używany do dziś w różnych modyfikacjach

33. Wytwarzanie kompozycji zapachowych

• Produkcja recepturalna

• Wymaga precyzji

• Skomplikowany system dozowania i magazynowania składników

• Wykorzystanie ok. 3000 składników

• Stałe magazynowanie co najmniej 1000 składników

• „bazy”- gotowe mieszanki o określonych cechach zapachowych stosowane do różnych kompozycji (ułatwienie procesu produkcyjnego; tajemnica pełnej receptury)

34. Przechowywanie składników

• Specjalne warunki: niska temp., intensywny zapach przechodzący na inne składniki lub łatwość absorpcji innych zapachów, brak dostępu powietrza- przechowywanie pod azotem

• Warunki sanitarne przechowywania składników do aromatów spożywczych

• Dodatek przeciwutleniaczy typu galusany, butylohydroksytoluen, butylohydroskyanizol do składników łatwo utleniających (nieakceptowane w kompozycjach o bardzo wysokim standardzie)

35. Błędy technologiczne

• Nieodwracalność błędów- składnik raz wmieszany w kompozycję nie może być z niej wydzielony

• Minimalny błąd w dozowaniu przy dużej intensywności zapachu- bezpowrotne zniszczenie

36. Instrukcje technologiczne

• Receptury i sposoby przygotowania składników (np. upłynnienie przez podgrzanie, rozpuszczenie krystalicznych w innym składniku)

• Bardzo szczegółowe przepisy dotyczące kolejności dodawania składników i stopnia precyzyjności odważania

• Wszystkie operacje wykonane wagowo

37. Procesy mieszania

• Wg programów komputerowych- duże, nowoczesne firmy

• Odmierzanie ręczne najcenniejszych składników odważanych w małych ilościach

38. Dojrzewanie i filtracja kompozycji

• Po zmieszaniu składników kompozycja poddawana dojrzewaniu

• Od kilku godzin do kilku dni w zależności od rodzaju i składu

• Wytrącanie osadów naturalnych polimerów i np. wosków zawartych i doskonale rozpuszczalnych w olejkach eterycznych, ale trudniej w kompozycjach zapachowych zawierających duży % składników syntetycznych

• Filtracja- niezbędna przy składnikach naturalnych

39. Zwiększenie rozpuszczalności składników kompozycji zapachowej

• Dodanie rozpuszczalników

• Ftalan dwuetylu, glikol dwupropylenowy, alkohol etylowy

• Dodanie solubilizatora- kompozycje przeznaczone do wyrobów opartych na wodzie, o małej zawartości rozpuszczalników i emulgatorów

40. Technologia produkcji wyrobów perfumeryjnych

• Alkoholowo-wodne roztwory kompozycji zapachowych- perfumy, wody toaletowe, itp.- przeważająca większość współczesnych wyrobów perfumeryjnych

• Różnią się zawartością kompozycji zapachowych i stężeniem alkoholu etylowego

41. Zawartość kompozycji zapachowych i stężenie alkoholu w wyrobach perfumeryjnych

Typ (nazwa) % kompozycji Stężenie alkoholu %

Perfumy skoncentrowane (Extrait) 15-30 90-95

Perfumy (Parfum) 10-20 90-95

Woda perfumowana (Eau de Parfum) 8-15 80-90

Woda taletowa (Eau de toilette) 4-8 ok. 80

Woda Kolońska (Eau de Cologne) 3-5 ok. 70

Woda pachnąca (Splash Cologne/Eau Fraiche) 1-3 ok. 70

42. Proces technologiczny otrzymania wyrobów perfumeryjnych

• Rozpuszczenie kompozycji zapachowej w etanolu o odpowiednim stężeniu

• Pozostawieni roztworu na okres dojrzewania

• Filtracja

• Istotne właściwe dobranie stężenia alkoholu i kompozycji w roztworze- niedopuszczenie do wytrącenia składników kompozycji w postaci zawiesiny, zmętnienia- trudnych do usunięcia

Rozpuszczanie kompozycji

• Rozpuszczanie w rozcieńczonym już do odpowiedniego stężenia alkoholu (dodawanie wody do roztworu kompozycji w alkoholu powoduje nieodwracalne zmętnienie)

• Zmętnienie spowodowane obecnością terpenów w olejkach eterycznych- stosowanie olejków odterpenowanych

Klasyczne metody wytwarzania perfum

• Roztwór kompozycji zapachowej w alkoholu- tzw. „nastaw” przyrządzany w zbiornikach kamionkowych w temp. obniżonej (ok.15⁰ C) przez ręczne mieszanie drewnianymi wiosłami

• Dojrzewanie- niskie temperatury 15-16⁰ C, kilka miesięcy

Współczesne metody wytwarzania perfum

• Roztwór kompozycji zapachowej w alkoholu przyrządzany w zbiornikach stalowych z mieszadłami propellerowymi pozwalającymi na szybkie wymieszanie składników

• Dojrzewanie- przyspieszenie procesu przez podwyższoną temp. (38-40⁰ C), podgrzewanie i chłodzenie, napowietrzanie, itp.

• Perfumy wysokiej klasy -> najlepsze efekty - kilkutygodniowe dojrzewanie w obniżonej temp.

Dojrzewanie

• Naturalny przebieg i zakończenie wszystkich reakcji chemicznych zachodzących pomiędzy składnikami kompozycji, wodą i alkoholem

• Po tym okresie perfumy nabierają pełnego bukietu

• W końcowym procesie- ostateczne wytrącanie się wielkocząsteczkowych składników surowców naturalnych, resztek rozpuszczonych żywic, nierozpuszczonych produktów reakcji między składnikami

Filtracja

• Schłodzenie mieszaniny i prowadzenie filtracji w niskich, ujemnych temperaturach (-2 do -6⁰C)

• Schłodzenie zapobiega mętnieniu perfum i wypadaniu osadów w przypadku przechowywania lub transportu wyrobów w niskich temp.

• Niskie temp. przyspieszają proces wypadania nierozpuszczonych składników kompozycji

• Uzyskanie klarownych roztworów- napełnienie opakowania rynkowego

43. Barwniki

• Dodanie barwnika- niektóre kompozycje

• Przed lub po filtracji

• Wysokiej klasy, znane pod dawna perfumy, które powinny mieć stale tę samą barwę

• Nowoczesne, młodzieżowe perfumy i wody toaletowe o fantazyjnych barwach: zielone, niebieskie, różowe

44. Gotowy wyrób

• Przywiązanie wagi do prezentacji opakowania

• Reklama, koszty marketingowe

45. Perfumy bezalkoholowe

• Płynne

• Klarowne oparte na rozpuszczalnikach: mirystynian izopropylu, ftalan dwuetylu, glikol dwupropylenowy

• Stabilizowane oleje roślinne (wyznawcy Islamu w Indiach)

• Półpłynne w postaci emulsji lub żeli

46. Perfumy w formie stałej

• Stałe emulsje, żele, pomady na podłożu tłuszczowym lub woskowym

• Najstarsze perfumy świata

• Wymyślne stożki zawierające mieszankę tłuszczów z olejkami eterycznymi stawiane na perukach Egipcjanek (powolne topnienie i nasycanie peruki intensywnym zapachem)

• Brylantyny do układania włosów (kilka % kompozycji zapachowej)

• Współczesne perfumy stałe- forma sztyftu, małe ozdobne słoiczki, pudełeczka

47. Wyroby perfumeryjne do nawaniania powietrza

• Rozpylacze, aerosole rozprowadzające kompozycję zapachową w formie mgły

• Saszetki, pomandry, nasycone zapachem tekturki (odświeżacze samochodowe), pot-pourri, olejki do kominków aromaterapeutycznych

• Wysycone kompozycjami lub ich roztworami wyroby ceramiczne, olejki pachnące do kąpieli, itp.

• Wszystkie zawierają kompozycję zapachową naniesioną na podłoże płynne, półpłynne lub stałe

• Dowolna substancja zdolna do absorbcji substancji zapachowych i oddawania ich w otaczającą przestrzeń

• Zbiornik wody wieszany na grzejniku, nawilżacz powietrza

• System klimatyzacyjny, indyjskie trociczki

• Figurki z terrakoty, świece- pod wpływem ciepła odparowują substancje zapachowe

• Wodny żel

• Pierścionek na stałe perfumy

• Ilość form perfumowania powietrza- nieograniczona