Diagnoza i program terapii dla dziecka z zaburzeniami mowy.

Diagnoza logopedyczna to określony sposób postępowania, którego celem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych, ich etiologii oraz tendencji rozwojowych - na podstawie uzyskanych informacji ogólnych, zaobserwowanych objawów zaburzenia oraz wyników badań.

Wstępem do postawienia diagnozy jest wywiad logopedyczny.

WYWIAD

Chłopiec ma 6 lat. Do tej pory nie przebywał w przedszkolu, matka zajmowała się jego wychowaniem. Przeprowadzony wywiad z matką dziecka wskazuje, że dziecko wychowuje się w dobrych warunkach materialno - bytowych w ciepłej, rodzinnej atmosferze. Rodzina ojca ani matki nie jest obciążona chorobami psychicznymi, ani nerwowymi. Nie zdarzały się też nieprawidłowości mowy.

Przebieg ciąży, poród przebiegał normalnie. Matka w czasie ciąży nie przyjmowała żadnych leków. Dziecko po porodzie zakwalifikowano do pierwszej grupy dyspanseryjnej. Chłopiec karmiony był naturalnie. Rozwój psychomotoryczny przebiegał zgodnie z normą. Mowa chłopca była adekwatna do wieku rozwojowego.

Matkę zaniepokoił fakt, że chłopiec miał wciąż otwarte usta. Według jej opinii zaczęło się to około 3 roku życia. Matka zaczęła dostrzegać, że dziecko ma problem z oddychaniem przez usta. Miała wrażenie istnienia nierównego oddechu. Badanie laryngologiczne potwierdziło obawy matki. Okazało się, że przerośnięty migdał powoduje niedrożność nosa i dlatego usta podczas oddychania są otwarte. Ostatecznie w wieku 5 lat u dziecka przeprowadzono zabieg wycięcia trzeciego migdałka. Jednocześnie przeprowadzono badanie słuchu - jednak nie stwierdzono żadnych zaburzeń w jego funkcjonowaniu..

Obecny stan psychomotoryczny chłopca jest dobry. Pacjent łatwo nawiązuje kontakt, jest pogodny, sympatyczny.

BADANIE MOWY

Badany rozumiał znaczenie wyrazów, prawidłowo pokazywał przedmioty, barwy, części ciała oraz wykonywał polecenia słowne wskazujące na właściwe rozumienie zdań. Pozytywnie wypadło badanie nadawania mowy. Dziecko ładnie wypowiadało się w mowie spontanicznej. Używało poprawnych form gramatycznych. Chłopiec miał duży zasób słownictwa. Prawidłowo nazywał desygnaty rzeczywiste lub występujące na obrazkach. Nie miał problemów z powtarzaniem głosek, wyrazów i zdań. Słuch fonematyczny prawidłowy - właściwie różnicował fonemy.

Badanie artykulacyjne wykazało nieprawidłową wymowę głosek. Zaburzone są głoski "s", "z", "c", "dz" i "sz", "ż", "cz", "dż". Odebrałam tą wymowę jako międzyzębową.

Badanie sprawności narządów mowy wskazało na obniżoną sprawność języka i warg. Nie zauważyłam żadnych zmian anatomicznych w budowie. Język podczas mówienia i połykania układał się nieprawidłowo - między zębami. Nie bez znaczenia był fakt obniżonej sprawności warg. Nawyk otwartych ust spowodował zbyt mały rozwój mięśni okrężnych warg, dlatego dziecko nie potrafiło wykonać wielu prób, bądź próbowało je wykonać ze zmiennym powodzeniem. Żuchwa również nie była "w pełni sprawna. Widoczne było, że jest opuszczona w dół i tworzy przestrzeń między zębami.

Chłopiec wykazał prawidłową orientację przestrzenną, badanie lateralizacji wyraźnie wskazywało na dominację strony prawej.

DIAGNOZA

Wyżej wymienione objawy i informacje uzyskane z wywiadu z matką dziecka wskazywały na dyslalię - seplenienie międzyzębowe, które dotyczy realizacji głosek "s", "z", "c", "dz" oraz "sz", "ż", "cz", "dż".

Zjawisko to wywołane jest niską sprawnością warg i języka. Ponadto opuszczona szczęka dolna przy otwartych ustach u chłopca nie dawała zwarcia zębów potrzebnego do prawidłowej realizacji głosek syczących i szumiących. W tworzącą się przestrzeń między zębami wsuwał się język czyniąc seplenienie - międzyzębowym.

TERAPIA

Terapię opracowałam na podstawie obserwacji, wywiadu, badań podstawowych i specjalistycznych (laryngologiczne odnotowane z dokumentacji lekarskiej).
Biorąc pod uwagę rodzaj zaburzenia z jego elementami terapia chłopca spełniać powinna następujące cele:
- nauczyć oddychania prze nos z zamkniętymi ustami, wyrównać oddech;
usprawnić język i wargi;
- wywołać i utrwalić szereg głosek syczących i szumiących;
- utrwalić położenie języka za zębami podczas wymowy wymienionych wyżej głosek i połykania;.

Terapię rozpoczęłam od ćwiczeń, których efektem miało być doprowadzenie do oddychania nosem przy zamkniętych ustach. Wykorzystam do tego płytkę przedsionkową, którą równocześnie dziecko ćwiczyło wargi (wyciąganie z zatrzymywaniem wargami i wciąganie płytki). Dążąc do nawyku naturalnego zamykania szczęk zastosowałam ćwiczenia żucia (zwracając uwagę, że zęby zbliżają się do siebie a nie stykają się ze sobą) oraz płukanie jamy ustnej.

Ponadto odpowiednie były również ćwiczenia oddechowe. One pomagać miały wyrównać oddech oraz poprawić ukrwienie mózgu, ze względu na niedotlenienie występujące u dzieci oddychających przez usta. Równocześnie zaplanowałam prowadzenie ćwiczeń usprawniających wargi, język i żuchwę.

Kiedy narządy artykulacyjne były dostatecznie usprawnione rozpoczęłam ćwiczenia wywołujące szereg głosek syczących, początkowo przy pomocy patyczka przyciskającego język i ze zwartym językiem za zębami. Kiedy dziecko odpowiednio artykułowało tą głoskę zaczęłam wprowadzać kolejne głoski syczące. Następnym etapem terapii były głoski szumiące w tej samej kolejności.

Terapia końcowa obejmowała różnicowanie głosek opozycyjnych.

Niżej przedstawiam proponowane bardziej szczegółowe przykłady ćwiczeń, które wykorzystywałam.

ĆWICZENIA ODDECHOWE

- wdech nosem, wydech nosem;
- wdech jedną dziurką nosa, wydech drugą;
- zdmuchiwanie kawałków waty na gładkiej powierzchni;
- powolne nadmuchiwanie balonika;
- wąchanie kwiatków (wdech nosem, wydech ustami);
- puszczanie baniek mydlanych;
- zanurzamy rurkę w wodzie, nabieramy powietrza przez nos, wydychamy przez rurkę;
- zdmuchiwanie świeczki tak aby nie zgasł płomień (wdech nosem - wydech ustami),
- ćwiczenia w oddychaniu przeponą,
- ćwiczenia oddechowe wspomagane ruchem rąk, nóg.

ĆWICZENIA JĘZYKA

- kierowanie języka w kąciki ust w prawo i w lewo;
- unoszenie języka na górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego;
- dotykanie językiem zębów trzonowych dolnych i górnych;
- liczenie językiem zębów dolnych i górnych;
- lizanie językiem miodu ze spodka, lizaka, loda;
- mlaskanie czubkiem język, środkiem języka;
- przyssanie języka do podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach;
- masowanie językiem podniebienia;
- czubek języka unosimy do góry zębów, otwieranie i zamykanie ust z takim samym położeniem języka (to samo ćwiczenie, kiedy język dotyka dolnych zębów);
- czubek języka unosimy raz do góry, raz na dół;

ĆWICZENIA WARG

- szerokie otwieranie i zamykanie warg;
- wysuwanie warg do przodu jak przy "u", rozchylanie jak przy "e";
- złączyć wargi płasko - rozciąganie warg przez cofnięcie kącików ust;
- układanie górnej wargi na dolnej i odwrotnie;
- ssanie wargi górnej i dolnej;
- wysunąć wargi do przodu, ściągnąć je i przesuwać w kąciki ust w prawo, w lewo, wykonywać ruch okrężny;
- dolną wargą zasłonić zęby górne, dolną zęby dolne -w takiej pozycji otwieramy i zamykamy buzię;
- dmuchanie prze złączone wargi;
- nadymanie policzków;
- ściągamy wargi jak do głoski "u", robimy ryjek i podciągamy górną wargę do nosa;
- ściągamy wargi jak wyżej i wciągamy policzki do wewnątrz buzi; dodajemy cmokanie.

WPROWADZENIE GŁOSKI "S" I KOLEJNYCH SYCZĄCYCH

wywołanie głoski z utrzymaniem języka za zębami (w razie problemów przyciśnięcie czubka języka patyczkiem - wytworzenie szczeliny);
ćwiczenia głoski "s" w sylabach w nagłosie, śródgłosie i wygłosie
sa, so, se, su, sy,
asa, oso, ese, usu, ysy,
as, os, es, us, ys,
ćwiczenia głoski "s" w grupach spółgłoskowych
psa, pso, pse, psu, psy,
apsa, opso, epse, upsu, ypsy,
aps, ops, eps,ups,yps,
ćwiczenia w wyrazach, zdaniach,
np.
sad, sala, sanki, sałata
masa, kasa, pasek, wesele,
las, kaktus, owies, autobus,
słodki sok, jasna smuga, miejski autobus,
Na wiosnę Stach postanowił przestawić budę psa Kosmatka do sadu.
analogiczne wprowadzenie głosek z,c,dz,
utrwalenie głosek syczących - zastosowanie wierszyków, zagadek, piosenek;

WPROWADZENIE GŁOSKI "SZ" I KOLEJNYCH SZUMIĄCYCH

wywołanie głoski "sz" (np. przez podniesienie języka lub stosując inne sposoby);
ćwiczenia głoski "sz" w sylabach (nagłos, śródgłos, wygłos);
ćwiczenia głoski w grupach spółgłoskowych;
ćwiczenia głoski w wyrazach;
ćwiczenia w zdaniach;
analogiczne wprowadzenie pozostałych głosek szumiących;
utrwalenie głosek szumiących.

RÓŻNICOWANIE GŁOSEK SYCZĄCYCH I SZUMIĄCYCH

ćwiczenia w różnicowaniu głosek

Ponieważ terapia logopedyczna powinna być również dostosowana do możliwości pacjenta, jego osobowości i motywacji założyłam, że w trakcie realizacji jej układ, rodzaj ćwiczeń może ulec zmianie. Działania logopedyczne powinny być nastawione na powodzenie. Zatem jeśli przy którymś z proponowanych przeze mnie ćwiczeń zabrakło sukcesu i wystąpiło zniechęcenie u chłopca - dawało mi to nowe wskazówki do pracy i spowodowało zmianę kierunku działań logopedycznych.

Zasady kwalifikowania dziecka na zajęcia logopedyczne:

• Posiadanie opinii z Poradnii Psychologiczno - Pedagogicznej, w której zawarte są wskazania do podjęcia terapii logopedycznej w szkole.

• Kwalifikowanie pozostałych uczniów w oparciu o wynikiwstępnych badań przesiewowych mowy.       

Uczniowie objęci opieką logopedyczną są diagnozowani poprzez: 

• badania indywidualne,

• wywiady z rodzicami,

• konsultacje specjalistyczne (lekarskie, psychologiczne, pedagogiczne).

Zajęcia logopedyczne odbywają się w formie ćwiczeń usprawniających aparat artykulacyjny oraz ćwiczeń utrwalających prawidłową wymowę. Powszechnie wiadomo, że terapia dziecka z wadą wymowy wymaga wielu żmudnych ćwiczeń, dlatego w czasie zajęć wykorzystywane są pomoce dydaktyczne oraz programy multimedialne wspomagające terapię logopedyczną. Programy, które uatrakcyjniają i uprzyjemniają terapię, a przede wszystkim zwiększają motywację dzieci do ćwiczeń.

Praca logopedy wiąże się ze stałą współpracą z rodzicami dziecka, którzy codziennie wspomagają oddziaływania logopedyczne poprzez utrwalanie w domu zaleconych ćwiczeń.

Systematyczność w terapii jest bardzo ważna i skuteczna, warunkuje osiągnięcie oczekiwanego efektu. Poprawna wymowa daje dziecku większą szansę na sukces szkolny ma wpływ na procesy percepcyjne, w szczególności na naukę czytania i pisania.

ZADANIA LOGOPEDY: 
1. Profilaktyka (zapobieganie powstawaniu wad i czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy):  

•         czuwanie nad rozwojem mowy i jej doskonalenie;  

•         zapobieganie dysharmoniom rozwojowym; 

•         współpraca z nauczycielami; 

•         zapewnienie pomocy o charakterze terapeutycznym i instruktażowym;  

•         pedagogizacja rodziców

 

2. Diagnoza (rozpoznawanie zakłóceń lub zaburzeń językowych):  

•         prowadzenie przesiewowych badań wymowy; 

•         diagnozowanie logopedyczne;

•         udostępnienie zainteresowanym wyników badań.

3. Terapia (usuwanie, likwidowanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej i pomoc w przezwyciężaniu problemów dzieciom, które mają trudności z mówieniem, rozumieniem, pisaniem i czytaniem):

• objęcie okieką logopedyczną wyznaczonych dzieci;     

•         wyrównywanie opóźnień mowy;

•         korygowanie wad wymowy;

•         stymulowanie rozwoju poznawczo – językowego;

•         usprawnianie procesów wzrokowo - ruchowo- słuchowych;

•         udzielanie porad i wskazówek;

•        w przypadku trudności, nawiązywanie kontaktu z psychologiem, audiologiem z poradni pedagogiczno-psychologicznej i poradni wad słuchu.    

• 
  Terapia logopedyczna to oddziaływanie mające na celu:

• usuwanie zaburzeń mowy;

• nauczanie mowy, która się nie wykształciła;

• wyrównywanie opóźnień rozwoju mowy;

• likwidacja pierwotnych przyczyn i skutków zaburzeń mowy.

Jakie są wady wymowy?

Seplenienie międzyzębowe to wada wymowy polegająca na wsuwaniu języka między zęby przy wymowie głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż.

Seplenienie boczne można zauważyć, gdy podczas mówienia głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż strumień powietrza uchodzi bokiem, a język ułożony jest niesymetrycznie.

Seplenienie proste występuje, gdy głoski: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż są przez siebie zastępowane.

Reranie to niewymawianie głoski r i zastępowanie jej przez l lub j albo wymawianie nieprawidłowe: wargowe, tylnojęzykowe, przyzębowe, gardłowe (tzw. francuskie r).

Kappacyzm to wada wymowy przejawiająca się w zamienianiu głosek k na t oraz g na d.

Mowa bezdźwięczna występuje, gdy głoski dźwięczne zastępowane są przez ich bezdźwięczne odpowiedniki.

Nosowanie to wymawianie głosek ustnych "przez nos" oraz trudności w wymowie głosek nosowych.

Jakie są przyczyny wad wymowy?

Do najczęstszych przyczyn wad wymowy zalicza się:

• zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego (wady zgryzu, anomalie zębowe, nieprawidłowa budowa języka, nieprawidłowa budowa podniebienia, rozrost trzeciego migdałka, polipy, skrzywienie przegrody nosowej, przerost śluzówki nosa),

• osłabienie słuchu fizycznego,

• schorzenia układu oddechowego - nieprawidłowe oddychanie,

• opóźnienie lub zaburzenie słuchu fonematycznego,

• mała sprawność narządów artykulacyjnych,

• zaburzenia emocjonalne,

• nieprawidłowe wzorce mowy.

Dlaczego mowa ma takie istotne znaczenie w dojrzałości szkolnej i nauce?

Rodzice w wieku przedszkolnym często zastanawiają się, czy ich dziecko mówi poprawnie, czy też rozwój mowy jest opóźniony lub zaburzony. Zadanie intensywnego przygotowania dziecka do szkoły polega między innymi na roztaczaniu troskliwej opieki nad ostatnią fazą kształtowania się mowy, tak aby była ona już dojrzała, gdy dziecko wstąpi w progi szkoły.

Zapobieganie  i korekcja wad wymowy, to również w prostej zależności zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym. Bowiem dziecko źle mówiące najczęściej pisze z błędami, słabo czyta, przejawia zahamowania w swobodnym wypowiadaniu się.

Należy pamiętać, że rozwój mowy nie przebiega  u wszystkich dzieci jednakowo. U jednych szybciej, u innych wolniej. Niejednakowa jest też kolejność przyswajania przez dzieci głosek. Stopień rozwoju mowy zależy od wpływu środowiska oraz od psychofizycznego rozwoju dziecka.

Jeśli proces rozwoju mowy przebiega prawidłowo, dziecko prawidłowo myśli, rozwija swoje słownictwo, rozwija myślenie abstrakcyjne, prawidłowo stosuje zasady gramatyczne. W rozwoju mowy ogromną rolę spełnia środowisko w jakim się dziecko wychowuje i przebywa. Codzienny kontakt z rodziną, szkołą i rówieśnikami dostarcza nowych doświadczeń dla dziecka i pozwala nabywać nowych umiejętności słownych i językowych.         

Problemy dzieci z wadami wymowy.

Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości szkolnej dziecka. Od ucznia rozpoczynającego naukę w klasie I oczekujemy swobodnego wypowiadania się na bliskie mu życiowo tematy, umiejętności powtórzenia usłyszanego opowiadania, słownego opisu obrazków, powiedzenia z pamięci wierszyka czy też tekstu piosenki. Dziecko w tym wieku powinno mówić pełnymi zdaniami, poprawnie zbudowanymi pod względem gramatycznym oraz prawidłowo wymawiać wszystkie dźwięki ojczystego języka. Wpływ zaburzeń mowy na trudności w nauce przejawia się w przedmiotach, które wymagają od dziecka poprawnego pisania i czytania oraz wypowiadania się. Dzieci z wadami artykulacyjnymi popełniają błędy nie tylko w czytaniu ale i w pisaniu, te same błędy, które wykazują w mowie spontanicznej. Najczęściej spotykane błędy wiążą się z seplenieniem, reraniem, ubezdźwięcznieniem głosek dźwięcznych, co często prowadzi do zmiany znaczenia wyrazu.

Jak postępować, aby rozwój mowy przebiegał prawidłowo?

Oto ważniejsze zalecenia dotyczące wczesnej profilaktyki:

• Wypowiedzi osóbz najbliższego otoczenia powinny być poprawne. Do dziecka należy mówić powoli, wyraźnie. Należy unikać języka dziecinnego (spieszczania) w trakcie rozmowy z dzieckiem.

• W okresie kształtowania mowy dziecko nie powinno kontaktować się z osobami, które mają wady wymowy, ponieważ wadliwa wymowa otoczenia wywołuje i utrwala wadliwą wymowę dziecka.  

• Nie należy gasić naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnością, cierpką uwagą, lecz słuchać uważnie wypowiedzi, zadawać dodatkowe pytania, co przyczyni się do korzystnego rozwoju mowy 

• Nie wolno poprawiać wymowy dziecka, żądać by kilkakrotnie powtarzało dane słowo, zawstydzać, karać za wadliwą wymowę. Hamuje to chęć do mówienia, a co z tym idzie w konsekwencji dalszy rozwój mowy.  

• Wskazane jest częste opowiadanie dziecku bajek, czytanie, oglądanie wspólne filmów i rozmawianie na ich temat

• Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczepy, wady zgryzu lub uzębienia), konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisty, gdyż wady te są przyczyną zaburzeń mowy.

• Nie należy wymagać zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do artykulacji zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać, wymawiać nieprawidłowo. Tworzymy u dziecka w ten sposób błędne nawyki artykulacyjne, trudne do zlikwidowania. 

• Po rozpoczęciu terapii logopedycznej ściśle współpracujmy z logopedą, gdyż systematyczne utrwalanie zleconych ćwiczeń ma wpływ na efekty terapii, pełną automatyzację wymowy.                                                           

Na czym polega korekcja wad wymowy?

Korekcja wad wymowy polega na:

• usprawnianiu narządów artykulacyjnych (języka, warg);

• ćwiczeniach oddechowych;

• kształtowaniu słuchu fonematycznego (wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków mowy);

• wywoływaniu, korygowaniu i utrwalaniu prawidłowej wymowy głosek w izolacji, sylabie, wyrazie, zdaniu i dłuższych wypowiedziach.

 

Jeśli uczeń prawidłowo wymawia wcześniej zaburzone głoski nie tylko w mowie kontrolowanej w czasie ćwiczeń, ale także spontanicznie w każdej sytuacji, wówczas następuje zakończenie terapii. Wadom wymowy towarzyszą często wady zgryzu (konieczna wizyta u ortodonty), trudności w nauce, problemy związane z zachowaniem i koncentracją uwagi, a także zaburzenia emocjonalne i psychiczne.
W czasie terapii logopeda skupia się przede wszystkim na korygowaniu zaburzonej mowy, ale pamięta również o ćwiczeniach usprawniających percepcję wzrokową, słuchową, orientację przestrzenną. Wprowadza też elementy ćwiczeń ułatwiających naukę czytania i pisania, doskonali rozwój ruchowy i emocjonalny.
 Dzięki systematycznej pracy uczeń szybko i skutecznie nauczy się poprawnie mówić i pisać. 

Współpraca logopedy z rodzicami.

Niezbędna jest ścisła współpraca rodziców z logopedą. Po każdorazowych ćwiczeniach w gabinecie logopedycznym przekazywane są dokładne wskazówki do pracy z dzieckiem w domu. W znacznej mierze od stosowania się do tych zaleceń zależne są efekty terapii logopedycznej.

            Rodzice mają za zadanie utrwalenie z dzieckiem opracowanego w gabinecie logopedycznym materiału, gdyż tylko wtedy, gdy materiał ten jest dobrze utrwalony, można przejść do następnego etapu  ćwiczeń. 

W ramach ćwiczeń domowych bardzo ważna  jest systematyczność. Lepsze i szybsze efekty osiąga się, gdy ćwiczenia domowe prowadzone są codziennie przez 15 minut, aniżeli raz czy dwa razy w tygodniu po godzinie.

Ćwiczenia powinny przebiegać w atmosferze spokoju, zrozumienia trudności dziecka. Pośpiech i nerwowość utrudniają przyswajanie materiału. Dzieci należy chwalić nawet za minimalne osiągnięcia, co znacznie mobilizuje do wysiłku.

 

Dziecko powinno uczęszczać systematycznie na zajęcia i systematycznie ćwiczyć z rodzicami w domu ( ale nie samo, bo wtedy nie ma informacji zwrotnej, że wymawia prawidłowo). Tylko wtedy można liczyć na szybkie i trwałe efekty pracy logopedycznej

Jak ćwiczyć z dzieckiem w domu?

• Systematycznie,

• Krótko ale często,

• Ćwiczenia przy dobrej dyspozycji dziecka, w formie zabaw,

• Wykorzystujemy materiał ćwiczeniowy zapisywany w zeszycie, ale nie oczekujemy tylko powtarzania, bo to jest dla dziecka nudne i zniechęca go do ćwiczeń,

• Prowadzimy ćwiczenia stosując różne formy:

- odgadywanie i samodzielne układanie zagadek,

- wykluczanie obrazka, który, np. nie pasuje do innych,

- zabawy pamięciowe – co zniknęło?

- loteryjki obrazkowe

- zabawy w poprawianie błędów ( np. posłuchaj, czy dobrze mówię „czapka”, „capka”, itp.

- kto powie więcej wyrazów na daną głoskę lub z daną głoską,

- wypowiadanie słów na daną sylabę

- układanie opowiadań z danymi wyrazami ( obrazkami),

- wymyślanie rymujących się wyrazów.

Jakie wykorzystywać pomoce?

 

Ciekawe pomoce dydaktyczne znacznie uatrakcyjniają pracę z dzieckiem. Na rynku dostępne są różne gry logopedyczne, domina wyrazowo- obrazkowe, loteryjki obrazkowe, loteryjki z zagadkami, czy też różne pomoce do ćwiczeń oddechowych. Ale również można niektóre pomoce wykonać samemu- poszukać w gazetach, starych elementarzach  różnych obrazków , które naklejamy na kartoniki i dzięki temu możemy ćwiczyć nazywanie różnych rzeczy z danymi głoskami. Obrazki są ruchome, dzięki temu mogą być używane w różnych grach i zabawach. Małe autka z jajek z niespodzianką są świetnym materiałem do ćwiczeń oddechowych. Można wykonać kolorowe obrazki- plansze i małe przedmioty, które dziecko będzie przenosiło za pomocą słomki na obrazek (np. obrazek biedronki i kropeczki do przeniesienia, droga i samochody, itp.).

 

 

 

WAŻNA JEST INWENCJA TWÓRCZA I CHĘĆ POMOCY DZIECKU POPRZEZ WSPÓLNĄ ZABAWĘ I NAUKĘ.