Makroekonomia
Makroekonomia – ćwiczenia
Informacje
ogólne:
Kolokwium piszemy dwie grupy razem. Na zaliczenie
trzeba uzyskać 50% czyli 8 pkt. Tylko raz można mieć
nieusprawiedliwioną nieobecność. Resztę trzeba usprawiedliwić
l4. Można przyjść na zajęcia do drugiej grupy jeśli nie możemy
rano.
Konsultacje: 9:00 do 9:30 pokój 220 Wneiz – ilonapietryka@umk.pl / http://www.ilonapietryka.pl dział dydaktyka, hasło: makroekonomia
Kolokwium
– występuje podział na bloki:
-1- definicje (dwa pojęcia
do wyjaśnienia z bazy w skrypcie) po 1 pkt za każde
-2- test
wielokrotnego wyboru (dwa pytania – każda może być prawidłowa
lub jedna) po 1 punkcie jeśli wszystkie są poprawnie zaznaczone
-3- zdania do dokończenia lub wymienienia – 2 zdania po 1
pkt za każde
-4- zadanie modelowe – musi być zaliczone
chociaż w połowie aby zaliczyć kolokwium (narysować wykres –
2,5 pkt oraz napisać interpretacje -2,5 pkt)
-5- zadanie
obliczeniowe (na egzaminie nie ma takiego) – liczy się poprawny
wynik a nie metoda – 5 pkt za poprawny wynik.
I.
Równowaga rynku dóbr i usług oraz rynku pieniężnego w ujęciu ekonomii keynesowskiej i neoklasycznej: analiza porównawcza.
Pojęcia:
Model klasyczny
Model Keynesa
Model Keynesa – opracowany w celu wyjaśnienia przyczyn wysokiego poziomu bezrobocia i niskiego poziomu produkcji, obserwowanych w latach 30-tych (okres Wielkiego Kryzysu). Jest to model krótkookresowy, a więc próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego w krótkim okresie produkcja faktyczna odbiega od potencjalnej:
• produkcja faktyczna - rzeczywista wielkość produkcji w danym okresie
• produkcja potencjalna - wielkość produkcji danej gospodarki, przy założeniu pełnego wykorzystania wszystkich czynników produkcji (gdy wszystkie rynki w gospodarce znajdują się w stanie równowagi) Wielkość produkcji w tym modelu zależy od zagregowanych wydatków (AE), czyli ogólnej sumy pieniędzy, jaką ludzie chcą wydać na dobra i usługi w całej gospodarce, dlatego też model ten jest tzw. modelem popytowym.
Założenia modelu:
• model zakłada, że możliwe jest funkcjonowanie gospodarki, której produkcja faktyczna jest niższa od potencjalnej
• zakładamy sztywność płac i cen (nie ulegają zmianom)
• przy istniejącym poziomie płac i cen istnieją niewykorzystane moce wytwórcze (np. istnieją osoby bezrobotne, które chciałyby podjąć pracę), zatem po stronie podażowej nie istnieją czynniki ograniczające produkcję
• czynniki ograniczające produkcję leżą po stronie popytu
Ponieważ popyt inwestycyjny jest wartością stałą to wykres funkcji popytu globalnego odpowiada wykresowi funkcji konsumpcji przesuniętej o wielkość inwestycji.
Równowaga krótkookresowa na rynku dóbr - istnieje gdy popyt globalny jest równy faktycznie wytworzonej produkcji. Graficznie wyznacza ją punkt przecięcia krzywej popytu globalnego z linią 45°, która jest zbiorem wszystkich punktów gdzie produkcja jest równa zamierzonym wydatkom.
W punkcie równowagi (E) produkcja jest równa popytowi, a więc producenci nie mają powodów do zmiany wielkości produkcji.
Model klasyczny
W modelu Keynesa wielkość produkcji określała suma wydatków, np.:
Y = C + I + G + NX
W modelu klasycznym wielkość PKB jest określana przez stronę podażową. Mamy 2 czynniki produkcji (K i L), które wchodzą w skład funkcji produkcji opisującej całość produkcji wytworzonej w gospodarce. Podaż czynników produkcji jest w danym momencie stała.
Y = f(K, N)
Funkcja produkcji może zakładać stałe przychody skali i wtedy
zY = f(zK, zN) dla z > 0
Zarazem uwzględniona jest te technologia, w zależności od której dana gospodarka może produkować więcej lub mniej przy wykorzystaniu takiej samej ilości czynników produkcji. A zatem zmiany technologiczne wpływają na zmianę funkcji produkcji.
C
eny
czynników produkcji są wynikową popytu i podaży.
Aby określić wysokość renty płaconej czynnikom trzeba poznać wielkość popytu na czynniki. Ponieważ celem każdej firmy jest maksymalizacja zysku to możemy to zapisać jako:
Profit = pY – wN – rK = pf(K, N) – wN – rK
Równowaga rynku dóbr i usług ooraz rynku pieniężnego w ujęciu ekonomii keynesowskiej i neoklasycznej
Ekonomia
keynesowska
-analiza krótkookresowa
-ceny i płace są
sztywne
-niepwłne wykorzytsanie czynników produkcji
Ekonomia
klasyczna:
-analiza długookresowa
-ceny są
elastyczne
-pełne wykorzystanie czynników produkcji
Krótkookresowy i długookresowy oznacza czas w jakim czynniki produkcji mogą się dostosować.
Sztywność pracy w dół – nie możemy ustanowić niższego wynagrodzenia niż płaca minimalna.
Czynniki i zasoby w ktrótkim okresie są stałe.
Rynek pracy jest rynkiem najsztywniejszym i dostosowywuje się najwolniej.
Płace w krótkim okresie są sztywne bo umowy sa dlugookresowe.
Ceny energii i paliwa nie są elastyczne.
W długim okresie wszystkie ceny są elastyczne w klasycznym ujęciu. W krótkim okresie ceny sa stałe u keynesa.
Zad. Wykorzystując model IS-LM oraz AS-AD omów wpływ ekspansywnej polityki pieniężnej i fiskalnej na stan równowagi gospodarczej w krótkim i długim okresie w ujęciu keynesowskim i klasycznym. Wyniki przeprowadzonej analizy zapisz w postaci ponższej tabeli.
Wyszczególnienie |
Model |
Dochód realny (Y) |
Stopa procentowa (i) |
Poziom cen (P) |
Ekspansywna polityka monetarna |
Keynesowski 1 |
Wzrost |
spadek |
Stały |
|
Klasyczny |
wzrasta |
wzrasta |
Stały |
Ekspansywna polityka fiskalna |
Keyneysowski 2 |
wzrasta |
stała |
stały |
|
Klasyczny |
stały |
wzrasta |
wzrasta |
1 – polityka pieniężna w ujęciu keynesowskim jest skuteczna.
2- polityka fiskalna jest skuteczna ponieważ zwiększa poziom dochodu.
Narodowy Bank Polski prowadzi polityke pieniężną, restrykcyjną bądż ekspansywną. (restrykcyjna nas nie obowiązuje). Bank ustala poziom stóp procentowych. Kontroluje w ten sposób podaż pieniądza. Finalnie utrzymują odpowiedni poziom inflacji.
Ekspansywna polityka pieniężna – polega na zwiększaniu podaży pieniądza nominalnej. (restrykcyjna będzie zmniejszać podaż pieniądza decyzja banku centralnego)
Polityka fiskalna – wydatki publiczne, podatki. Istnieje ekspansywna i restrykcyjna. Ekspansywna – zwiększanie wydatków lub obniżanie podatków. (restrykcyjna – obniża wydatki rządowe lub podwyzsza podatki).
Ekspansywna polityka monetarna w modelu keynesowskim:
Wykres 1
Interpretacja:
Początkowo
równowaga znajduje się w punkcjie E1 w którym poziom dochodu
wynosi Y1, stopy procentowej i1 a poziom cen P1. Ekspansja monetarna
polega na zwiększeniu nominalnej podaży pieniądza (M) co przy
stałym poziomie cen (P) powoduje zwiększenie realnej podaży
pieniądza (M/P). Krzywa LM przesuwa się równolegle w prawo z LM1
do LM2. Poziom stopy procentowej równoważący rynek pieniądza
obniża się z I1 do I2 co pobudza popyt konsumpcyjny ( C) i
inwestycyjny (I) na rynku dóbr i usług. Krzywa zagregowanego
popytu AD przesuwa się równolegle w górę z AD1 do AD2. Nowym
punktem równowagi jest E2, w którym poziom dochodu wynosi Y2,s
topy procentowej I2 a poziom cen P2. Poziom stopy procentowej
zmniejsza się a poziom dochodu wzrasta. Ekspansja monetarna w
modelu keynesowskim powoduje wzrost dochodu z Y1 do Y2, spadek stopy
procentowej z I1 do I 2 a poziom cen nie zmienił się (P1+=P2)
Ekspansywna polityka fiskalna w modelu keynesowskim
Wykres 2
Interpretacja.
Początkowo równowaga znajduję się w punkcjie E1 w którym
poziom dochodu wynosi Y1, stopy procentowej i1 a poziom cen P1.
Ekspansja fiskalna polega na zwiększeniu wydatków państwa (G).
Krzywa IS przesuwa się równolegle w górę z IS1 do Is2. Krzywa
zagregowanego popytu AD przesuwa się równolegle w górę z Ad1 do
Ad2. Nowym punktem równowagi jest E2, w którym poziom dochodu
wynosi Y2, stopy procentowej I2 a poziom cen P2. Ekspansja powoduje
zwrost dochodu z Y1 do Y1, stopy procentowej z i1 do i2 a poziom cen
nie zmienił się (P1=p2).
Ekspansywna polityka mnetarna w modelu klasycznym.
Wykres 3
Interpretacja
Początkowo równowaga krótkookresowa znajduje się w punkcjie E1, w której dochód jest na Y1, poziom cen P1 i stopa procentpwa i1. Ekspansja monetana polega na ziększeniu poziomu pieniądza (M) co przy stałym poziomie cen (P) w krótkim okresie powoduje ziekszenie realnej podazy pieniądza (M/P). Krzywa Lm przesuwa się równolegle w prawo z Lm1 do Lm2. Poziom stopy procentowej równoważący rynek pieniądza obniża się z I1 do I2co pobudza popyt konsumpcyjne (C) i inwestycyjny (I) na rynku dóbr i uslug. Krzywa zagregowanego popytu przesuwa się równolegle w góre z AD1 do AD2. Nowym punktem równowagi krótkookresowej jest E2, w którym poziom dochodu wynosi Y2, stopy procentowej i2, a poziom cen P2. Ekspansja monetarna w modelu klasycznym w krótkim okresie powoduje wzrost dochodu z Y1 do Y2, spadek stopy procentowej z I1 do I2 oraz wzrost poziomu cen z P1 do P2.
W punkcjie E2 popyt globalny jest wyższy niż produkcja potencjalna w pukcie E1. W czasie nastapi wzrost oczeiwań cenowych, ich zwrost. Co oznaczało będzie zmianę płac (ich wzrost). Czynniki te spowodują ograniczenie produkcji w krótkim okresie a krzywa SAS przesunie się w lewo z SAS1 do SAS2. Wzrst poziomu cen obniża realna podaz pieniądza (M/P) co powoduje przesuniecie krzywej Lm z Lm2 do LM1. W krótkim okresie powoduje to spadek dochodu z Y2 do Y3, wzrost stopy procentowej z i2 so i3 oraz wzrost poziomu cen z p2 do p3. Ostatecznie równowaga krótkookresowa znajduje się w punkcie E3, w którym poziom dochody wynosi Y3, stopy procentowej i3 a poziomu cen P3. Ekspansja monetarna w modelu klasycznym w dlugim okresie powoduje jedynie wzrost poziomu cen z P1 do P3. Poziom dochodu i stppy procentowej nie uległ zmianie (Y1=Y3 i i1=i3).
Konsumpcja w warunkach pewności i wwarunkach niepweności
Funkcja autonomiczna – niezbędne wydatki do przeżycia
PLN- Polski złoty Nowy
Krańcowa
zdolność do konsumpcji LMPC – długookresowa – dodatkowa część
jednostki dochodu która jest przeznaczana na knsumpcję
wzory
Równowaga długookresowa wystepuje w punkcie E1, w którym poziom dochodu wynosi Y1 a poziom cen to P1. Ekspancja monetarna powoduje wzorst nominalnej podaży pieniądza (M). Co przy stałych poziomie cen (P), powoduje wzrost realnej podaży pieniądza (M/P). obniżenie stopy procentowej (i) równoważącej rynek pienądza. Niższa stopa procentowa pobudza popyt konsumpcyjny ( C ) i inwestycyjny (I) co prowadzi do wzrostu globalnego (AD). Równowaga krótkookresowa występuje w punkcie A, w którym poziom dochodu wuynosi Y2 a poziom cen P2.
Zakładamy że lambda równa się 0 – wówczas Pe t = P e t-1(wzór 2) , podmioty nie uwzględniają błędu prognozy (nie weryfikują oczekiwań z rzeczywistym im poziomem, oczekiwany poziom cen w punkcie A jest taki sam jak w punkcie P1, gdzie podmioty nie oczekiwały wzrostu poziomu cen. Nie zauważają więc wzrostu poziomu cen z P1 do P2. Przez to poziom dochodu wzrasta z Y1 do Y2. Równowaga zostanie w punkcie A.
Zakładamu, że lambda jest z przedziału domkiętego od 0 do 1 (obowiązuje wzór 1) – podmioty uwzględniają błąd prognozy częściowo (częściowo weryfikują oczekiwania z rzeczywistym ich poziomem. Podmioty uwzględniaja poziom cen w okresie t-1 i błąd prognozy. Przez kolejne okresy następowało będzie dostosowanie oczekiwań (ich wzrost), co znajdzie odzwierciedlenie w wyższych płacach i cenach. Krzywa krótkookresowej podaży przesunie się w lewo z położenia SAS1 do SAS2. Poziom cen będzie rósł powoli (do P3) aby zrównoważyc nadwyżkę realnej podaży pieniądza poziom dochodu wróci do Y1. Równowaga długookresowa kształtuje się w punkcie E2.
Zakładamy, że lambda jest równe 1 (oboiwązuje 3 wzór) – podmioty godspodarcze uwzględniają błąd prognozy w całości ( weryfikują oczekiwania z rzeczywstistym im poziomem. Podmioty uwzgędniają rzeczywisty poziom cen a błąd prognozy korygowany jest już w nastepnym okresie. Poziom cen kształtuje się na takim poziomie aby realna podaz pieniądza pozostała bez zmian. Równowaga długookresowa ukształtuje się w punkcie E2.
Wykres
Oczekiwnia racjonalne
Wykres (bez punktu a )
Początek ten sam. Podmioty zachowują się racjonalnie i mają pełna wiedzę na temat procesów zachodzących w gospodarce. Znają wszystkie jej stany i prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Powoduje to natychmiastową weryfikację oczekiwań odnośnie przyszłego poziomu cen. Krzywa SAS pod wpływem rosnących oczekiwań przesunie się w lewo z położenia SAS1 do SAS2. Równowaga długookresow od razu kształtuje się w punkcie E2 gdzie poziom dochodu wynosi Y1=Y2 a poziom cen P3. Pominięty jest w tym wykresie punkt A)
Nieefektywność polityki gospodarczej oznacza że racjonalne podmioty kształtując oczekiwania będą uwzględniać wszelką znaną regułę gospodarczą a władze nie będą mogły wpływac na produkcję przez praktykowanie tej reguły.
Za tydzień modele wzrostu godpodarczego – wystarczy dodatek