" AGRESYWNOŚĆ JAKO JEDNA Z PRZYCZYN NIEPOWODZEŃ ŻYCIOWYCH"

         W każdym zespole dziecięcym, czy to w przedszkolu, szkole czy na podwórku znajdują się dzieci agresywne. Oczywiście różny jest stopień tej agresywności i różne jej przejawy. Agresywność częściej występuje u chłopców, ale również bywają agresywne dziewczynki.
         Zachowania agresywne mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Tkwią one najczęściej w niewłaściwym oddziaływaniu wychowawczym domu rodzinnego, w niewłaściwym stosunku rodziców i rodzeństwa, są związane z niekorzystną pozycją dziecka w rodzinie.
         Agresywne zachowania przejawiają często dzieci, u których w domu panuje niewłaściwa atmosfera : kłótnie, krzyki, awantury a nawet bójki. Często ma to miejsce w rodzinach, w których ojciec lub oboje rodzice zbyt często zaglądają do kieliszka, czasami jednak i w tych rodzinach gdzie nie występuje alkoholizm, ale wszelkie konflikty i nieporozumienia rodzinne są załatwiane przy pomocy krzyków i awantur. Dziecko wychowywane w takim środowisku naśladując dorosłych, którzy są dla niego wzorem postępowania zachowuje się podobnie jak i oni w stosunku do swych rówieśników.
         Należy jednak pamiętać, że nie każde dziecko agresywne pochodzi z rodziny, w której na porządku dziennym są konflikty, nieporozumienia i awantury. Nie każde dziecko z rodziny o niekorzystnej atmosferze jest agresywne.
         Agresja w zachowaniu przejawia się także u dzieci wychowywanych w atmosferze nadmiernej surowości, stałego lęku, ciągle stosowanego przymusu. Dzieci, którym w domu na nic się nie pozwala, którym stawia się nadmierne wymagania, często sprzeczne z ich naturalnymi tendencjami takimi jak : potrzeba ruchu, swobody działania, radości, wyżywają się poza domem przeważnie odbijając sobie na rówieśnikach. Dziecko, któremu nic nie wolno, żyje w stanie nieustannego konfliktu wewnętrznego między własnymi potrzebami i dążeniami, a zakazami dorosłych, gdyż dorośli stale udaremniają dziecku jego działania i jego dążenie do osiągnięcia ważnych w oczach dziecka celów. Tak wychowywane dziecko czyni wiele prób, aby wyłamać się z sytuacji ograniczających działanie kończących się z reguły niepowodzeniem, gdyż rodzice i tak postawią na swoim.
         Sytuacje takie stale się powtarzając wzmagają u dziecka stan napięcia psychicznego. Właśnie to napięcie ulega rozładowaniu w kontaktach z rówieśnikami na drodze agresywnych wystąpień. Bardzo często rodzice wychowujący dziecko "surowo", stosują wszelkiego rodzaju kary cielesne. Dziecko wyładowując napięcie w agresywnym zachowaniu stosuje te same metody jakie widzi u swoich rodziców.
         Agresję w stosunkach z rówieśnikami może przejawiać dziecko niekochane, zaniedbane przez dorosłych, dziecko, którego podstawowe potrzeby nie są zaspokojone. Dziecko takie musi samo zdobywać wszystko czego pragnie, musi stosować wobec otoczenia przymus, a to z powodu przyzwyczajenia się do takiego postępowania.

- Na przykład : dziecko zamykane w mieszkaniu z konieczności krzyczy i kopie w drzwi bo to powoduje interwencję sąsiadów i otwarcie drzwi.

- Rodzice nie kupują dziecku zabawek i innych rzeczy, więc może z nich korzystać kiedy zabierze siłą komuś innemu ( tu leży podstawowe źródło pierwszych dziecięcych kradzieży ).

         Agresywne zachowanie może przejawiać także dziecko wychowywane w atmosferze skrajnie różnej od przedstawionej powyżej, a mianowicie dziecko wychowywane w atmosferze spełniania wszystkich zachcianek przez otoczenie. Dziecko takie przyzwyczaja się do tego, że jest ośrodkiem zainteresowania całego otoczenia, i że jemu się wszystko należy. Biada wszystkim, którzy mu się sprzeciwią.
         Przejawy agresji u różnych dzieci są do siebie bardzo zbliżone a jednak mogą wynikać z różnych źródeł. Agresja występuje inaczej u dzieci o układzie nerwowym silnym a inaczej u dzieci pobudliwych lub niezrównoważonych. Jeszcze inaczej będą reagowały dzieci o słabym typie układu nerwowego. Należy pamiętać, że czasem reakcje, które uważamy za agresywne mogą być przejawem tylko nadmiaru ruchliwości i pobudliwości a nie agresji.
         Są pewne zasady ogólne, które muszą być przestrzegane w postępowaniu z dziećmi agresywnymi. Najważniejsza z nich to unikanie wobec takich dzieci stosowania przymusu i przemocy. Każdy dorosły wie, że góruje nad dzieckiem siłą fizyczną, może więc stosować przymus w wielu postaciach. Należy pamiętać, że przymus jest mało skutecznym środkiem wychowawczym, tym bardziej wobec takich dzieci.
         Wobec dzieci agresywnych powinno się stosować przede wszystkim perswazję, niekoniecznie musi ona być słowna. Można stworzyć w rodzinie takie sytuacje, w których dziecko przekona się, że agresją nic nie osiągnie, tylko przez podporządkowanie się zwyczajom i normom panującym w rodzinie. Ale warunkiem stworzenia takich sytuacji jest ład i porządek, który powinien panować w każdej rodzinie.
         Musimy umieć dostrzec u dziecka agresywnego, które w opinii wszystkich źle się zachowuje cechy dobre, uwypuklić je i rozwijać, gdyż piętnowanie takiego dziecka jest najczęściej nieskutecznym środkiem i niewiele zmienia w jego postępowaniu.