5. Współpraca wychowawcza przedszkola i szkoły z rodziną dziecka.
Aby wychowywać i projektować działalność wychowawczo-dydaktyczną w przedszkolu, nauczyciel musi przede wszystkim poznać dziecko. Poznanie to nie jest możliwe w oderwaniu od podstawowego środowiska wychowawczego, jakim jest rodzina. Zarówno rodzice jak i nauczyciele są osobami znaczącymi dla dziecka. Dlatego też tylko ich współdziałanie umożliwia tworzenie jednego niesprzecznego systemu wychowawczego.
Współpraca środowiska rodzinnego i przedszkolnego może obejmować następujące płaszczyzny:
Wzajemna wymiana informacji o dziecku,
Zaznajamianie rodziców z pracą wychowawczo-dydaktyczną przedszkola,
Podnoszenie kultury pedagogicznej rodziców,
Starania o zapewnienie warunków prawidłowego rozwoju dziecka,
Inicjowanie poczynań pedagogicznych rodziców,
Oddziaływanie na postawy rodzicielskie,
Pomoc rodziców w ulepszeniu warunków pracy przedszkola,
Integrowanie dzieci, rodziców i nauczycieli.
Do podstawowych zasad nawiązywania kontaktów między środowiskiem przedszkolnym a rodzinnym zalicza się:
Zasadę pozytywnej motywacji, polegającej na dobrowolnym udziale i świadomości celowości współpracy.
Zasadę partnerstwa, podkreślającej równorzędność praw i obowiązków nauczycieli i rodziców.
Zasadę wielostronnego przepływu informacji, mówiąca o różnorodnych kontaktach porozumiewania się między nauczycielami i rodzicami.
Zasadę jedności oddziaływań wychowawczych, polegającej na wprowadzaniu zgodnych celów, metod i form pracy wychowawczej w domu i placówce przedszkolnej.
Zasadę aktywności i systematycznej współpracy.
Dobra współpraca między środowiskiem przedszkolnym a rodzinnym obejmuje wiele różnorodnych kontaktów. Można je podzielić na zbiorowe, grupowe i indywidualne.
Do kontaktów zbiorowych zalicza się:
Zapoznanie rodziców z treścią programu wychowawczo dydaktycznego oraz metodami jego realizacji.
Informowanie rodziców o osiągnięciach dzieci, o postawach koleżeństwa, współpracy i współdziałania na rzecz spraw i osób drugich, o rozwoju różnorakich zainteresowań.
Organizowanie spotkań merytoryczno-szkoleniowych poświęconych omówieniu określanych problemów wychowawczych, zdrowotnych, psychologicznych, socjologicznych- zaistniałych w grupie, przedszkolu jak i w szerszym środowisku społecznym.
Kontakty grupowe rodziców i nauczycieli to m.in.:
spotkania rady rodziców i wychowawców,
spotkania przedstawicieli społeczności rodziców poświęcone różnego rodzaju pracom organizacyjno-gospodarczym na rzecz oddziału przedszkolnego,
spotkania metodyczne, tj.: zajęcia otwarte dla zainteresowanych rodziców.
Współudział rodziców w organizowaniu różnego rodzaju wycieczek, imprez kulturalnych, sportowych.
Projektowanie i wykonywanie dekoracji i pomocy naukowych.
Kontakty indywidualne obejmują m.in.:
Konsultacje pedagogiczne,
Indywidualne rozmowy z rodzicami w ramach cotygodniowego dyżuru nauczycielskiego
Wizyty domowe, kontakty telefoniczne,
Kontakty korespondencyjne: pisemne relacje o wynikach w zachowaniu, listy pochwalne, informacje o planach na nowy tydzień, o sukcesach i trudnościach poszczególnych dzieci.
Gromadzenie w teczkach i pokazywanie rodzicom wszystkich prac dziecka.
Współpraca środowiska rodzinnego i szkolnego:
Halina Sowińska wyróżnia takie cele i zadania współdziałania nauczycieli i rodziców:
Uczestnictwo rodziców w życiu szkoły do której należy dziecko, kontrola zachowania dzieci
Na teren domu rodzice powinni przenosić niektóre tradycje szkolne – symbole, apele, zwyczaje
Głównym zadaniem wychowawczym jest wdrażanie dzieci do wykonywania prac na terenie klasy, szkoły, domu w celu kształtowania w nich cech dobrego pracownika.
Wspólna praca wychowawcy i rodziców nad moralnym kodeksem ucznia. Ustala się prawidłowe zachowania, system kar i nagród stosowanych przy kontroli zachowań dziecka, dobranie odpowiedniej literatury
Rodzice powinni się zapoznać z planem pracy i zamierzeniami wychowawcy na najbliższy okres tak aby przewidzieć ewentualne trudności, na jakie dziecko może napotkać oraz zapobiec im w domu rodzinnym
Wpływy szkoły i rodziny powinny być zgodne, aby łatwiej uzyskać zamierzone rezultaty pracy wychowawczej
Celem wspólnym nauczycieli i rodziców jest wytworzenie w młodych ludziach postaw zgodnym z danym systemem wartości. Aby zabiegi wychowawcze były skuteczne muszą być ciągłe, zarówno ze strony domu rodzinnego jak i szkoły.
Aby współpraca między szkołą a rodziną była efektywna, oprócz wspólnych celów ważne są również zasady tejże współpracy.
Możemy wyróżnić takie zasady jak:
Zasada pozytywnej motywacji-
Zasada partnerstwa-
Zasada wielostronnego przepływu informacji-
Zasada jedności oddziaływań-
Zasada aktywnej i systematycznej współpracy
Wśród różnych form kontaktu szkoły z rodziną możemy wyróżnić:
Zebrania z rodzicami
Imprezy klasowe, szkolne
Spotkania dotyczące trudności wychowawczych
Pedagogizacja rodziców
Zbieranie opinii rodziców o działalności szkoły
Dbałość o wygląd klasy
Konsultacje
Wizyty domowe
Rozmowy telefoniczne
Kontakty korespondencyjne
Działalność w Radzie Szkoły i Trójkach Klasowych
Współudział w pracy dydaktycznej szkoły
Organizowanie czasu wolnego uczniom.
Przedstawione formy współpracy pokazują, że rodzice mają duże możliwości zaangażowania się w proces wychowawczo-dydaktyczny swoich dzieci. Mogą one odnosić się do działań na rzecz całej społeczności przedszkolnej, szkolonej lub tylko do jednego oddziału. Mimo, iż niektóre z tych form są czasochłonne i wymagają dużego nakładu pracy , to jednak są dla rodziców atrakcyjne. Tak zorganizowana współprac a z rodzicami świadczy o ich upodmiotowieniu i partnerskim udziale w procesie wychowawcze-dydaktycznym swoich dzieci na terenie przedszkola lub szkoły.