Na podstawie fragmentu satyry Ignacego Krasickiego „Żona modna” porównaj małżeństwa z „Powrotu posła” J. U. Niemcewicza.

Oświecenie to czas reform, zmian. W tym okresie myśliciele głównie skupili się na człowieku jako cząstką społeczeństwa. Artyści oświecenia przedstawili nam różne typy człowieka.

Najwybitniejszy polski „książę poetów”, Ignacy Krasicki w satyrze „Żona modna” przedstawił małżeństwo Piotra – sarmaty, z kobietą modną,

Zaś Julian Ursyn Niemcewicz w swoim utworze „Powrót posła” przedstawia dwa różniące się małżeństwa – postępowe, czyli sarmaci oświeceni i sarmaci konserwatywni. Tekst ten ukazuje, bowiem Podkomorstwo i Starostwo, jako dwa skrajnie odmienne małżeństwa.

Tekst Ignacego Krasickiego „Żona modna” przedstawia podobny zarys małżeństwa do Starostwa z utworu „Powrót posła”.

Na początku, pozwolę sobie porównać podobieństwo pań. Bez wątpliwości mogę stwierdzić, iż tytułowa żona modna i Starościna są sobie bardzo bliskie. Obie panie łączy brak patriotyzmu, pogarda dla rodzimej kultury.

Żona Piotra jest kobietą z posagiem, która najlepiej czuje się w mieście. Jednak wyjeżdża z mężem na wieś. Tam urządza dom zgodnie z francuską modą. Z czasem dom przestaje być podobny do staropolskiego dworaku.

Natomiast Starościna zupełnie nie orientuje się w tym, co się wokół niej dzieje. Za idealnego kandydata dla swojej pasierbicy Teresy uważa Szarmanckiego. Żyje w nierealnym świecie, na wzór francuskich romansów. Jest kobietą bezmyślną, która interesuje się tylko własnymi korzyściami.

Zarówno Krasicki jak i Niemcewicz przedstawiają karykaturę żony, kobiety i bezmyślności w powielaniu wzorców obcych dla polskiej kultury.

Przejdźmy teraz do panów. Piotr jest zachłanny, gdyż jego małżeństwo nie było z miłości. Liczył na powiększenie majątku i mocno tego żałuje. Zaś ze strony Starosty było tak samo. Swoją córkę oddał Podkomorstwu. Kiedy sobie o niej przypomniał, chciał ją wydać za mąż, gdyż liczył, że Szarmancki nie zażąda posagu.

Ponadto Starosta był niechętny reformom. Uważał, że przywileje szlacheckie nie mogą być odebrane.

Także był ślepo zapatrzony w przeszłość. Marzył o dawnej potędze państwa, które tak naprawdę było na skraju przepaści. Dla niego dobro osobiste było ważniejsze niż dobro kraju.

Natomiast wyraźny kontrast występuje pomiędzy wyżej wymienionymi postaciami a Podkomorstwem. Są oni zwolennikami zmian dla kraju. Uważają, że wszystkim zawiniła źle rozumiana wolność szlachecka. Podkomorstwo ceni sobie szczęście rodzinne.

W porównanych małżeństwach można zauważyć zarówno różnice jak i podobieństwa. Niemal identyczne małżeństwa - Piotra z żoną modną a Starostwa, miało służy tylko krytyce, a zarówno w tamtych czasach otworzyć oczy na bezmyślne papugowanie zagranicznych wzorców. Zaś różnicą do nich reprezentujące Podkomorstwo jest przedstawione jako pewny wzór do naśladowania.

Tak więc silne zarysowanie postacie mogą posłużyć do przemyśleń, a może podnieść na duchu?