Wizja państwa wg Platona
- państwo idealne ma być stanowe
- 3 warstwy: filozofowie „miłośnicy mądrości”, którzy rządzili państwem; wojownicy i żołnierze; rolnicy i rzemieślnicy
- państwo działające jak człowiek/ ludzki organizm
- obywatelom z dwóch niższych kast powinno się zabierać dzieci i powierzać ludziom wykształconym
- pomysł publicznych przedszkoli i codziennych szkół
Co to jest predestynacja? Św Augustyn
Jest to koncepcja religijna, wg której losy człowieka (jego zbawienie lub potępienie) są z góry określone przez wolę Boga.
Dowody na istnienie Boga wg św. Tomasz z Akwinu:
- jeśli istnieje ruch, to istnieje pierwszy poruszyciel – Bóg
- jeśli każda rzecz ma swą przyczynę, istnieje pierwsza przyczyna sprawcza – Bóg
- jeśli byty przygodne nie istnieją w sposób konieczny (pojawiają się na świecie i przemijają), musi istnieć byt konieczny – Bóg
- jeśli rzeczy wykazują różną doskonałość, to istnieje byt najdoskonalszy – Bóg
- jeśli celowe działanie jest oznaką rozumności, to ład i porządek w działaniu bytów nieożywionych, lub pozbawionych poznania, świadczą o istnieniu Boga, kierującego światem nieożywionym.
Co to jest ontologia?
Jest to dział filozofii starający się badać strukturę rzeczywistości i zajmujący się problematyką związaną z pojęciami bytu, istoty, istnienia i jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni, konieczności i możliwości.
Etymologicznie słowo wywodzi się z języka greckiego, oznacza: „naukę o wszystkim co jest”.
Dialektyka wg Hegla:
Dialektyka była swoistym mechanizmem walki sprzecznych idei, będącym podstawowym motorem rozwoju świata i postępu historycznego. Mechanizm ten polegał na ciągłym i samoistnym procesie ścierania się sprzecznych idei wg tzw. prawa dialektyki.
Prawa te można ująć w następujący schemat:
- każda teza ma antytezę
- mimo, że przeciwne, tezy te można uzgodnić poprzez wygenerowanie tezy wyższego rzędu zwanej syntezą
- dla syntezy ponownie można stworzyć jej antytezę
Materia wg Arystotelesa:
Obejmuje wszystko to co z natury nieuformowane, nieokreślone.
Materię rozumiał jako nieokreślone podłoże zjawisk i wszelkiej ich przemiany.
Jest tym z czego substancje są utworzone i co trwa nawet wtedy, gdy substancje ulegną zniszczeniu.
Materia nie istnieje samodzielnie; naprawde istnieją konkretne zespoły materii i formy (hilemorfizm)
Co to jest empiryzm?
Doktryna filozoficzna głosząca, ze źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie teorie, idee są w stosunku do nich wtórne.
Sądy
|
Sądy |
A priori |
A posteriori |
|
Analityczne |
oparte na zasadzie niesprzeczności; objaśniają posiadaną wiedzę i mają charakter definicji; występują w matematyce i pojawiają się w metafizyce |
Nie istnieją |
|
Syntetyczne |
sądy metafizyki we właściwym sensie; dostarczają wiedzy powszechnej i pewnej |
wywiedzione z doświadczenia; poszerzają naszą wiedzę; występują w przyrodoznawstwie |
Akt i możność wg Arystotelesa:
Teoria polega na tym, ze w każdym przedmiocie jaki spotykamy w świecie, wykryć można dwa podstawowe, wzajemnie się uzupełniające składniki : jeden odgrywający rolę materii, tworzywa, czegoś nieokreślonego, a drugi nadający temu tworzywu treść i określoność.
Pierwszy, bierny i nieokreślony- możność (dynamis)
Drugi- akt (energeia)
Akt- możność = forma- materia; (odpowiedniki)
Co to jest utylitaryzm?
Postawa zwana też filozofią zdrowego rozsądku, wg której najwyższym dobrem jest pożytek jednostki lub społeczeństwa, a celem wszelkiego działania powinno być „największe szczęście, największej liczby ludzi” .
Potocznie: dążenie do osiąganie celów praktycznych, materialnych.
Złudzenie rynku (Bacon):
Teoria złudzeń; Bacon uważał, że umysł ludzi jest podległy różnego rodzaju złudzeniom. Wyróżnił 4 rodzaje złudzeń:
-Złudzenie rynku- powodowane przez niedokładność, nieadekwatność i wieloznaczność pojęć; niedoskonałość języka.
- Złudzenie plemienne- wynikające z natury ludzkiej i wspólne wszystkim ludziom .
-Złudzenie jaskini- przesądy jednostek spowodowane przez wpływ wychowania i środowiska.
- złudzenie teatru- powodowane przez zbędne spekulacje filozoficzne, których wyniki są przyjmowane na mocy autorytetu.