HAPIK ćwiczenia 2012-02-17

Sytuacja w Europie przed pierwszą wyprawą Kolumba

Bodźce:

- duchowe – ciekawość świata, poznanie geografii Greków, legendy i opowieści. List księdza Jana: kraina niesamowitego bogactwa, chrześcijanie na dalekim wschodzie- zaproszenie do podróży na wschód.

- materialne – luksusowe produkty, brak surowców – szukanie innej drogi handlowej – Turkowie blokowali drogę do Indii i Chin, Wenecja i Genua mają monopol na handel z nimi (jedyni pośrednicy)

- postęp techniczny

- druk i powszechność lektury

- wynaleziono

- rozwój kartografii

- tłumaczenia tekstów starożytnych

- luksusów- przyprawy(goździki, kamfora, gałka m., cynamon), złoto, materiały – jedwab, wonności, składniki farmaceutyczne, laka, porcelana, kobierce,

- rycerze mieli brak zajęcia – prawo dziedziczenia (primogenitura) dyskryminowało młodszych synów, musieli oni szukać swojego miejsca – wyruszali w morze szukać szczęścia

- powiększyć zasięg wpływu Kościoła – jako pretekst- wyzwolenie seksualne i obyczajowe

- geografia Greków – pomyłki starożytnych równało się przeoczeniu kontynentu

- lektury : „Historia naturalna” Pliniusza (I w.)  wiedza encyklopedyczna

Marco Polo „Opisanie świata”

Historia wszelkich zdarzeń

Imago Mundi –I Piotr z Ailly -> ocean między Hiszpanią a Indiami niezbyt szeroki

„Kosmografia” i „Geografia” Ptolemeusza

„Podróże Sir Johna Mandeville’a” kompilator – ludzie bez głowy, ludzie z wielką stopą chroniącą przed słońcem

Wątki fantastyczne zwiększają poczytność.

OBRAZ ŚWIATA

- Europa, Azja, Afryka + Terra Australis (przeciwwaga kontynentów na północy). Krainy zmieniały swoje lokalizacje, lokuje tam fantastyczne, baśniowe krainy

- Jerozolima- środek

- Ocean Indyjski – od 1415 jako morze otwarte

Mityczne krainy

Kataj, Ofir, Eldorado, Atlantyda, Zipangu, Źródło Wiecznej Młodości, Kraina Amazonek, ziemski raj, ziemie Goga i Magoga, Cibola (założone domniemanie przez mnichów hiszp.), wyspa świętego Brandana, królestwo Księdza Jana, 5 tys. wysp szczęśliwych

Świat nieznany jest pełen niezwykłych stworzeń. Świat budził strach.

Podróże w śr. Europie

• 1275 – 1291 Marco Polo w Chinach

• Pocz. XIV, genueńczyk Lanzarotto Malocello -> Wyspy Kanaryjskie

• Poł. XIV, genueńczycy -> Azory i Madera

• 1402 tuluzańczyk Anzelm d’Isalguier

• 1419 wenecjanin Niccolo Conti -> Damaszek

• 1. Poł XV, Henryk Żeglarz

• 2 poł. XV, Portugalczycy, systematyczna eksploracja wybrzeży Afryi (opłynięcie przylądka Zielonego 1445, opłynięcie Przylądka Dobre Nadziei 1488 – Barolomeu Dias

• Koniec XV, Portugalczycy -> dążenie do handlu bez pośredników

• 1497- Vasco da Gama

Postęp techniczny

• Portulany – mapy

• Przyrządy astronomiczne służące lokalizacji – igła magnetyczna; laska św. Jakuba, astrolabium, sekstant

• Karawele- mogą płynąć pod wiatr 1420, siła wiatru, można było pływać na nich dłużej niż miesiąc – zabudowane dwie części na dziobie i na rufie można było przechowywać zapasy żywności (galery siłą wioseł), mogły pomieścić więcej towarów

Czy Kolumb był pierwszy?

- są przypuszczenia, że dopłynięto wcześniej, po Grenlandii.

- głaz z napisany językiem Wikingów- Kanada

- mapa z Yale – podważa się jej autentyczność

- ok. 1000 Wiking Leif Ericson

- chińscy i japońscy żeglarze?

- bretońscy rybacy?

-1448 „Wyspa prawdziwa”

- „Nowe ziemie Sztokfiszy”