Jędrzej Kitowicz Opis obyczajów BNka, opracowanie

JĘDRZEJ KITOWICZ, OPIS OBYCZAJÓW – BNka, Roman Pollak

  1. Opis obyczajów Kitowicza pomaga nam odtworzyć atmosferę tamtych czasów i ówczesnych obyczajów, biografia autora stanowi tu istotny komentarz i kontekst, chociaż o samym autorze nie wiemy zbyt wiele. Urodził się ok.. 1727 roku. Prawdopodobnie jego ojczyzną była Wielkopolska, której geografię, mieszkańców znał najlepiej (tak można wnioskować z pism). Prawdopodobnie był mieszczaninem z pochodzenia, do których odnosi się także z sympatią. Uczył się prawdopodobnie w szkole parafialnej, później w szkole misjonarskiej w Warszawie, której nie skończył. Potem – bezpośrednio na służbę dworską wstępuje. Z końcem 1768 wstępuje w szereg konfederatów barskich, w niewyjaśnionych okolicznościach. Ich szeregi opuszcza ok. 1771 roku. Podejmuje ostateczną decyzję o wstąpieniu do stanu duchownego (Seminarium Misjonarzy w Warszawie). Otrzymuje probostwo w Rzeczycy, 9 lutego 1799 sporządza testament, a umiera w 1804, mając 75 lat.

  2. Już od czasów młodości zbiera różne zapiski, ujawnia się jego pasja do zgłębiania historii.

  3. Swoją „historię” pisał na gorąco, pod wpływem wypadków, sposobem reportażowym, bez przygotowania historycznego i zmysłu politycznego. Jednakże Opis wydaje się być szczytowym osiągnięciem Kitowicza. Dominuje przejrzysty układ tekstu – odpowiada on polskiej rzeczywistości w czasach saskich i zgrupowaniu społeczeństwa w określone stany. W opisie życia obyczajowego najpierw wysuwa:

- obyczajowość kościelną (kwestie wiary, obrzędowości, uroczystości)

- świecka (wychowanie dzieci i młodzieży, wybór zawodów: duchowny, sądownictwo, żołnierz, dworzan, ziemianin, szlachta mniejsza i wielcy panowie, mieszczanie, Żydzi, Cyganie).

  1. Nacisk na ukazanie obyczajów tychże grup, choć w różny sposób, np. stany świeckie-opis zabaw, rozrywek, stan duchowny-głównie życie wiejskiego plebana, nieco bardziej monotonny opis, ciasny i zewnętrzny czy też-krytyka życia sądowego, bez „upiększeń czy retuszów”, ukazując wszelkie jego niedociągnięcia. Ukazanie stanu żołnierskiego, także codziennej rzeczywistości. Występują jednak luki opisu obyczajów za czasu Augusta III, nie dokończył opracowywać wszystkich stanów (np. chłopskiego). Brak opisu myślistwa, charakterystycznej dla szlachty rozrywki, głównie jej opis ogranicza się do sejmikowania, zabaw, pieniactwa i czczej gadaniny. Brak też opisu Żydów czy Cyganów.

  2. Brak bezkrytycznego uwielbienia dla władcy i rzeczywistości, próba ukazania dobrych i złych stron, niejednokrotnie wyrażane są zastrzeżenia. Krytyka wielmożnych z powodu zrywania sejmów, obawa odnośnie kondycji wojska polskiego. Opinie w Opisie nie są dorywcze, miały czas, aby się utrwalić i wyklarować.

  3. Szlachta – ukazany jej rozkład i upadek, choć brak dociekania przyczyn. Kitowicz nie wnika w przyczyny gospodarcze (btw. – wyludnienie całych połaci kraju, zniszczenie miast i wsi przez rabunki wojenne, rozdrobnienie gospodarstwa, zmniejszenie pól uprawnych przyczyniło się do zubożenia chłopstwa i szlachty, która coraz mocniej uzależniała się od panów). Ukazanie pijaństwa i obżarstwa oraz upadku ludzkiej godności.

  4. Kitowicz jako narrator: umiejętność ożywiania opisów, plastyczne wyobraźnia, która uatrakcyjnia opis sytuacji i przedmiotów. Użycie porównań, bogactwo wielu spostrzeżeń. Wszystko opisane jest żywo, tak stany jak i wojska RP. Wyjątkowa pamięć wzrokowa, co zapewnia bogactwo wizualnych szczegółów.

  5. Kitowicz na ogół trzyma się formy sprawozdania, mowa prosta, wręcz codzienna, bez zbędnych ozdobników, wymyślnych figur retorycznych, przenośni. Unika makaronizmów, nie koloryzuje. Ceni konkrety i zwięzłe przedstawianie faktów, korzystanie z mowy codziennej – znane przysłowia, przykłady, brak odbiegania od tematu tekstu (jak czynili to Rej i Pasek (?)).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jędrzej Kitowicz Opis obyczajów za panowania Augusta III (BN)
Jędrzej Kitowicz Opis obyczajów za panowania Augusta III(1)
Kitowicz J Opis obyczajow w polsce za panowania Augusta III
Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III Jedrzej Kitowicz
Kitowicz Jędrzej Opis obyczajów str 91 105
opis obyczajow za ponowania kitowicz DUBFPOW4Z7MEBVHXJPA6CLALS4Q5DUNOLQPNXLI
Opis obyczajów-Kitowicz(1), Lektury Okresy literackie
Opis obyczajow za ponowania Kitowicz
PROJEKT BUDOWLANY, OPIS TECHNICZNY, ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
Opis obyczajów
Jędrzej KITOWICZ Biografia(1)
Jędrzej Kitowicz o Buncie Ukraińskim 1768 roku
Ebook Opis Obyczajow Za Panowania Augusta Iii Netpress Digital
HLP - renesans - opracowania lektur, 8a. Andrzej Frycz Modrzewski, Wybór pism, O poprawie Rzeczpospo
Pomiar cp powietrza, OPRACO31Alex, Opis doświadczenia
Opracowane Zagadnienia z Dydaktyki Języka Polskiego, 48.Kształcenie sprawności komunikacyjnej ucznió
Opis bibliograficzny, Informacja naukowa i bibliotekoznastwo 2 semestr, Analiza i opracowaniw dokume
Opis przedmiotowy dokumentów - podstawy, Informacja naukowa i bibliotekoznastwo 2 semestr, Analiza i
Opis przedmiotowy, Informacja naukowa i bibliotekoznastwo 2 semestr, Analiza i opracowaniw dokumentó

więcej podobnych podstron