Innowacyjne kleje przewodzące jako alternatywa dla lutowania
Kleje termo- oraz elektroprzewodzące to w istocie żywice epoksydowe lub akrylowe wzbogacone o cząstki metaliczne. Elektroprzewodzące kleje są często stosowane jako bardziej efektywna alternatywa wobec tradycyjnego lutowania.
Ze względu na fakt,
iż ich punkt krzepnięcia znajduje się znacznie niżej niż
temperatura lutowania, w szczególności są one odpowiednie do
wytwarzania połączeń elektrycznych na substratach o wysokiej
wrażliwości temperaturowej. Dodatkowo, kleje są bardziej
elastyczne od lutowia, a co za tym idzie, lepiej znoszą wibracje.
Kolejną przewagą klejów nad lutowiem jest fakt, iż nie zawierają
one ołowiu oraz rozpuszczalników.
Kleje przewodzące
zawierają cząstki metalowe, najczęściej są to płatki srebra.
Wytwarza to efektywny przepływ energii elektrycznej oraz stanowi o
wysokiej przewodności. Generalną zasadą jest, iż wyższy stopień
nasycenia opisanymi cząstkami metalu, tym lepsza jest przewodność
prądu, jednak oznacza to równocześnie wysoki koszt opartych
najczęściej na srebrze klejów. Co więcej, standardowe wypełniacze
często prowadzą do problemów, występujących w procesie ich
dozowania: kleje mogą być zbyt lepkie, mogą pojawiać się
pęcherzyki, mogą też wyciekać w nierównych porcjach czy też
formować koraliki. Można jednakże znacznie poprawić parametry
dozowania klejów przewodzących poprzez odpowiedni dobór płatków
srebra, tj. ich wielkości, kształtu płatka oraz samej ich ilości
(tj. stopnia ich upakowania). Dzięki innowacyjnym srebrnym
wypełniaczom nowo opracowywane kleje termoprzewodzące sprawdzają
się doskonale w procesach jetting’u oraz druku szablonowego, nie
powodując ciągłego zapychania dyszy.
Pomiar
przewodności
Aby odpowiednio opisać przewodność
określonego rodzaju kleju, należy zmierzyć jego opór elektryczny
po zaschnięciu. Zastosowano następującą metodę pomiaru: próbka
kleju jednoskładnikowego została nałożona na substrat (w tym
przypadku było to szkło) w ściśle określonym kształcie (tj:
długość 90 mm, szerokość 10 mm wysokość 0.25 mm), a następnie
utwardzona według zaleceń producenta. Dwuskładnikowe kleje zostały
zmieszane przed dozowaniem i utwardzeniem. Celem zapewnienia
jednolitej grubości próbki, kleje zostały nałożone za pomocą
rakli. Aby zmierzyć konkretną rezystancję, próbka była poddana
pomiarom w różnych jej częściach. Elektrody sprzętu pomiarowego
zostały rozmieszczone co 10 mm, rezystancja była mierzona w Ωcm.
Pomiary kilku klejów przewodzących udowodniły, iż przewodność
zależy nie tylko od parametrów samej próbki, lecz także od
teperatury oraz czasu utwardzania.
Zdjęcie
1: Pomiar rezystancji próbek klejów przewodzących.
Kleje
elektroprzewodzące
Kleje bez metalowych wypełniaczy
charakteryzują się rezystancją elektryczną w przedziale od 1012
do 1015 Ωcm. Dodając metalowy wypełniacz rezystancja może zostać
zredukowana do poziomu 10-3 / 10-4 Ωcm. Generalnie, wypełniacz to w
istocie metalowe płatki o odpowiednio dobranym rozmiarze.
Pierwszym kluczowym czynnikiem, decydującym o
przewodności elektrycznej jest stopień nasycenia wypełniaczem,
przepływ prądu jest bowiem możliwa w efekcie bezpośredniego
kontaktu metalowych płatków. Zasadą jest, iż im więcej zostanie
wytworzonych pojedynczych kontaktów, tym większa będzie
przewodność.
Należy też zaobserwować zjawisko, iż
początkowo, kiedy ilość kontaktów jest niska, również i
przewodność jest niska. Później, wraz ze wzrostem ilości
pojedynczych połączeń rośnie ona gwałtownie, osiągając punkt
maksimum, powyżej którego dodawanie kolejnych porcji wypełniacza
nie przynosi już żadnego efektu. Poziom, do którego przewodność
gwałtownie wzrasta i osiąga wysoki poziom, nazywany jest progiem
perlokacji.
Obraz
2: Perlokacja
Wpływ na przewodność
elektryczną
Całkowita przewodność systemu klejącego
wysokiej technologii wynika z indywidualnej rezystancji styku
pomiędzy cząstkami metalicznego wypełniacza (1). Resztki żywicy,
zanieczyszczenia metalicznego wypełniacza, które nie zostały w
pełni utwardzone, mogą doprowadzić do tworzenia się warstwy
tlenku na cząstkach metalowych, co z kolei może powodować wysoką
rezystancję i niską przewodność. Właśnie z tego powodu, używa
się zwykle metali szlachetnych jako wypełniacza: warstwa tlenku
srebra w dalszym ciągu zapewnia dobrą przewodność i zatem może
być pomijalna. Każda pojedyncza przeszkoda w kleju prowadzi do
wyższej oporności: prąd elektryczny, aby przepłynąć musi
pokonać tę wadliwe obszary. Przeszkody i wady powodują zawężenie
ścieżki elektrycznego przepływu, i tym samym prowadzą do wyższej
oporności niż ta, która cechuje proste ścieżki przepływu
(3).
Obraz
3: Wpływ PSD na rezystancję elektryczną w Ωcm
Wpływ
utwardzania na przewodność
Innym aspektem, który ma
duży wpływ na przewodność kleju jest proces utwardzania.
Równomiernie utwardzony klej epoksydowych redukuje obciążenie
matrycy, i także pozwala na obniżenie nierównomiernej oporności
warstwie klejącej. Termiczne utwardzanie kleju powoduje
usieciowienie polimeru bazowego w którym osadzone są cząstki
metalu. Jeśli proces utwardzania okaże się niewystarczający (to
znaczy temperatura utwardzania była zbyt niska lub czas utwardzania
zbyt krótki) to usieciowienie polimeru bazowego będzie zbyt niskie,
co z kolei spowoduje że polimer bazowy będzie zbyt miękki, będzie
to powodować przesunięcia wypełniaczach metalowych powodowane
przez zewnętrzne czynniki mechaniczne (1).
/*Specyficzna
oporność różnych produktów *
Obrazek
4: Kleje przewodzące w zakresie przewodnictwa 10-4 Ωcm.
Obrazek
4 przedstawia wyraźnie zmniejszenie oporu elektrycznego w połączeniu
z zastosowaniem wyższej temperaturze utwardzania. Zależy to w dużej
mierze od utwardzenia matrycy polimerowej systemu epoksydowego na
odpowiednich poziomach temperatury. Wyższa temperatura utwardzania
zwykle prowadzi do szybszego utwardzania i zapewnia lepszą trwałość
niż utwardzanie w niższych temperaturach (5). Uważa się, że
poszczególne odstępy sieci krystalicznej matrycy, lub odstępy
pomiędzy matrycą polimerową i cząstkami metalowymi zmieniają się
w różnych temperaturach utwardzania. W związku z tym matryca
polimerowa jest ściskana gęściej w wyższej temperaturze
utwardzania, co tworzy gęstszą strukturę molekularną i deformuje
odległości molekularnej strukturze lub pomiędzy łańcuchami
polimerowymi i cząstkami metalowymi. W wyniku tego
utworzonych
zostaje kilka punktów kontaktu cząstek wypełniacza, tworząc
lepszą ścieżkę przepływu dla prądu elektrycznego. Wraz ze
wzrostem temperatury, procesy dyfuzyjne stają się ważnym
czynnikiem do wytworzenia większej przewodności elektrycznej.
Inna
teoria mówi, że środki powierzchniowo czynne na powierzchni
cząstek metalu zmniejszają się przy wyższych temperaturach
utwardzania a tym samym nie stwarzają dodatkowej przeszkody dla
prądu.
Jednoskładnikowe systemy klejące potrzebują
ciepła w celu utwardzenia (5) (zazwyczaj od 125° C do 180° C).
Produkt klejący nr 3 na obrazku 1 stanowi dobry przykład tego
zjawiska Produkt charakteryzuje się bardzo niską temperaturę
utwardzania i utwardza się jedynie 100° C, zaś jego
rezystancja spada gwałtownie w tej samej temperaturze.
Dla
utwardzenia kleju przewodzącego kilku układów utwardzających
testowano je (środek kationowo czynny, amina, dicyjanodiamid) w
różnych temperaturach utwardzania. Zaobserwowano tutaj związek
pomiędzy systemem wybranego utwardzania a późniejszą
przewodnością utwardzonych klejów
Wpływ
wilgotności
Dobrze utwardzony klej jest niezbędny aby
zapobiec awariom przewodności związanym z wilgotnością. Woda lub
wilgoć mogą reagować z matrycą polimerową w sposób, który
uszkadza lub niszczy matrycę. To również może prowadzić do zmian
temperatury zeszklenia do niższych wartości, co z kolei zwiększa
ryzyko uszkodzeń termicznych. W najgorszym przypadku, woda może
działać jako środek zmiękczający i powodujący zmniejszenie
mechanicznej stabilności kleju (2). Jeżeli matryca polimerowa jest
rozszerzona w związku z zatrzymywaniem wody lub ze względu na
ciągłe zmiany temperatury, to rezystancja styku materiału
wypełniacza ulega zwiększeniu. Może to prowadzić do uszkodzenia
produktu klejącego (1).
Wpływy klimatyczne
Przewodność
utwardzonych klejów może znajdować się pod silnym wpływem
czynników atmosferycznych. W szczególności wilgoć i wysoka
temperatura mogą wpływać na przewodność kleju. Jednakże nowe
kleje przewodzące są bardziej odporne na wartość tych zmiennych,
wykazując zmniejszenie oporu elektrycznego przy badaniu po poddaniu
wpływowi (Tabela 5), co powodowało wzrost przewodnictwa.
Wyniki
te dowodzą, że kleje zostały w pełni utwardzone, bez
pozostawienia w nich ilości śladowych płynów, takich jak
pozostałości żywicy W związku z tym woda nie może być
przechowywana w matrycy polimerowej co doprowadziłoby do powstania
uszkodzeń w matrycy, zwiększając tym samym opór kontaktu cząstek
wypełniacza.
/*wpływ klimatu na przechowywanie
Reference
– odniesienie
7 days – 7 dni */
Tabela
5: Rezystancja przed i po 168 godzinach przechowywania w temperaturze
40° C / 40% RH i 85° C / 85% RH
Utwardzanie wodą i
utwardzanie na zimno
Nowe i innowacyjne kleje na bazie
żywic organicznych,mogą nawet iść o krok dalej: te kleje
przewodzące mogą być utwardzane pod wodą lub w chłodnej
temperaturze 5° C. Oprócz tych korzyści klejów organicznych,
procesy utwardzania mogą otworzyć zupełnie nowe obszary
zastosowań.
Błyskawiczne utwardzanie
Utwardzanie
klejów przewodzących było zwykle długim procesem. Dzięki nowo
testowanym systemom utwardzającym Wiele jednoczęściowych produktów
pozwala na utwardzenie w przeciągu minut w wysokiej temperaturze.
Tabela 6 pokazuje czasy utwardzania badanego produktu i jego oporność
właściwą określoną w Ωcm. Tak więc okazuje się, że klej ten
jest w pełni utwardzony w ciągu dwóch minut, w temperaturze 180°
C.
/* Szybkie utwardzanie: czasy utwardzania produktu
5
specific resistance in – oporność właściwa w
*/
Tabela
6: Szybkie utwardzanie nowym utwardzaczem w ciągu kilku
minut
Zastosowanie
Jak pokazano powyżej, skład
materiału wypełniającego ma istotny wpływ na przewodność
utwardzonego kleju. Ponadto materiał wypełniający ma również
wpływ na lepkość kleju. Regulacja lepkości jest czynnikiem
decydującym o zastosowaniu kleju za pomocą natryskiwania lub
sitodruku. Zbyt niska wartość lepkości prowadzi do przeciekania
lub niestabilności kleju na krawędziach w sitodruku, zbyt wysokie
lepkości mogą prowadzić do niepowodzeń w stosowaniu kleju. Wysoka
lepkość może również blokować dysze zaworów wtryskowych. Poza
lepkością ważnym czynnikiem jest jednorodność kleju. Jednorodnie
wypełniony klej zapobiega sedymentacji pojedynczych cząstek
wypełniacza i rozdzieleniu materiału podczas nakładania. Do
optymalnego zastosowania potrzebna jest optymalna lepkość,
optymalny poziom napełniania i jednorodność. Jednorodne rozłożenie
materiału wypełniającego w kleju wraz ze stałymi warunki
utwardzania prowadzą do uzyskania najlepszych wyników przewodnictwa
(1).
Zdjęcie
7: Sitodruk
Zdjęcie
8: Dozowanie
Podsumowanie
Wiele parametrów
wpływa na przewodnictwo utwardzonych klejów. Nowe technologie i
nowe wypełniacze otwierają nowe możliwości dla przewodzących
klejów, lub klejów, które zostały specjalnie opracowane do
poszczególnych zastosowań. Nowe kleje mogą być używane nawet do
innowacyjnych zastosowań, wliczając w to kleje organiczne,
epoksydy, które są odporne na klimat, kleje szybko utwardzalne lub
zastosowanie klejów za pomocą dysz lub sitodruku (zdjęcia 7 i
8).
Arykuł uzyskany dzięki uprzejmości © C.H.
Erbslöh Polska Sp. z o.o.