"Niziny", powieść społeczna Elizy Orzeszkowej, pierwodruk w „Kraju" w 1884, wydana osobno w Warszawie w 1885, z ilustracjami M.E. Andriollego. Akcja toczy się w 19 lat po upadku powstania styczniowego na wsi białoruskiej w Grodzieńszczyźnie. Pisarka nazwała powieść „książeczką o pokątnych doradcach". Główną postacią jest „adwo­kat" Kaprowski, oszust, hulaka i kobieciarz, który wyzyskując ciemnotę i pieniactwo chłopów, za pośrednictwem byłego żołnierza Mikołaja wciąga ich w procesy o ziemię, niezależnie od szans wygrania, lub obiecuje załatwienie spraw w urzędach i wyłudza pieniądze. Jedną z jego ofiar jest chłopka z folwarku Krystyna, która usiłuje zapobiec wysłaniu syna, żołnierza, w głąb Rosji i na próżno oddaje „adwokatowi" wszystkie oszczędności swoje i drugiego syna. Na przykładzie Krystyny i fornala Jasiuka, procesującego się ze stryjem, przedstawiony jest tu, najjaskrawiej z całej literatury pozytywistycznej, ponury los służby folwarcznej, jej nędza i wyzysk, ciemnota, upośledze­nie przez gospodarzy, ciążące nad nimi prawo branki, bezsil­ność wobec urzędów. Jako wątek uboczny przedstawiona jest sprawa Krystyny, uwiedzionej przed laty przez ekonoma Bahrewicza, i córki ekonoma Karolci, uwiedzionej przez „adwo­kata". Język utworu jest zróżnicowany, w dialogach chłopów wtręty białoruskie, w języku Kaprowskiego urzędowe zwroty rosyjskie; wojskowe, w języku Mikołaja. Utwór doczekał się trzech popularnych przeróbek: "Chłopski adwokat" (1890), "Pan Kapro­wski" (1903), "Z chłopskiej zagrody" (bez roku wydania) oraz przeróbki scenicznej W. Bruner-Niczowej 1948. Powieść została przełożona na języki: rosyjski i niemiecki.

(źródło: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Komitet redakcyjny pod przewodnictwem Juliana Krzyżanowskiego, od 1976 Czesława Hernasa. Warszawa 1984. Autorka hasła: Mieczysława Romankówna.)

Źródło: http://pl.shvoong.com/books/novel-novella/1907912-niziny/#ixzz1Olxgps00