H. Harlow „Miłość u dzieci rezusów” w: K. Jankowski (red.) „Środowisko i życie psychiczne”
H. Harlow zastanawiał się, czy podstawą powstawania miłości jest mleko. Prowadził badania na małpach – rezusach, odizolowanych od matek i stada. Istniały dwa rodzaje matek zastępczych: matka metalowa i matka futrzana.
Pierwsze wyniki badań Harlowa:
- spędzanie czasu przez małpki – zdecydowanie mniej czasu małpki spędzały na matce metalowej pomimo karmienia
- reakcje na zabranie matki – żadnych reakcji na zabranie matki metalowej
- preferowane cechy matek –ciepło, zabawa.
Harlow wprowadzał nowe bodźce (np. hałasujące zabawki, pudełka, itp.). Okazało się, że małpki, które miały tylko matkę metalową na nowe przedmioty reagowały strachem i lękiem.
Następnie Harlow wprowadził 4 typy „matek potworów” (matka trzęsąca się, matka z rękawicą bokserską, matka z kolcami, matka ze sprzężonym zimnym powietrzem) – po takim przeżyciu małpki czekały chwilę, a potem i tak wracały do matki i żaliły się jej.
Zastosowano też eksperymenty ze zmianą twarzy matki (zarówno na lepsze, jak i na gorsze) – niezależnie od rodzaju zmiany na jej skutki następowała rozpacz.
Skutki odizolowania:
- wolniejszy rozwój
- zaburzenia zachowania – bierność, agresja i autoagresja, stereotypie, katatonia, czyli bezruch
- brak kompetencji społecznych
- zaburzony instynkt macierzyński – ignorowanie dziecka, agresja.
Próby modyfikacji zaburzonych zachowań:
- nieudane umieszczenie w grupie rówieśniczej (agresja i autoagresja)
- udana rehabilitacja przez młodsze małpki (badania Melindy Novak).
Wniosek: to nie karmienie jest podłożem miłości i tworzenia związków.