Daria Żołdak
województwo śląskie, Ruda Śląska – Bielszowice, ul. Szkolna 48
Mieszkalna kamienica czynszowa przy ulicy Szkolnej 48 w Rudzie Śląskiej Bielszowicach pochodzi z 1920 roku. Pozostałe budynki gospodarcze powstawały kolejno w 1930 i 1960 roku. Kamienica znajduje się przy spokojnej, nieruchliwej ulicy, na obrzeżach miasta.
Działka jest prostokątna, ma powierzchnię 0,0899 ha. Kamienica znajduje się w jej północno-zachodnim narożniku. Droga wjazdowa znajduje się w narożniku południowo-zachodnim, z jednej strony ograniczona jest ścianą południową kamienicy, z drugiej sąsiednią działką o charakterze rekreacyjnym. Wschodnią część działki zajmuje obszerny ogród, ogrodzony betonowym płotem, oddzielony od podwórka garażami i budynkami gospodarczymi, między którymi znajduje się furtka. Budynki biegną od północy na południe i dzielą działkę w 2/3. Od południa są to kolejno: stary magiel, garaż, szopa, drugi garaż i duży budynek gospodarczy z dawnym gołębnikiem. Budynki te mają różną wysokość. Przy północnej granicy działki znajduje się szereg murowanych komórek na węgiel, graniczących z budynkiem gospodarczym na wschodzie i ścianą kamienicy na zachodzie. Środek działki to niewybrukowane podwórko.
Kamienicę od chodnika i ulicy oddziela wąski pas zieleni. Do jej północnej ściany przylega sąsiedni duży dom jednorodzinny, oddzielony dylatacją. Kamienica powstała na planie prostokąta o wymiarach 15 x 10 m. Jest trójkondygnacyjna, podpiwniczona, z dachem jednospadowym pokrytym papą. W całości wybudowana została z czerwonej cegły. Powierzchnia zabudowy to 197 m2. Wysokość budynku to 15 m. Wejście znajduje się od strony podwórka. Stropy nad piwnicą są ceramiczne, pozostałe drewniane. Konstrukcja dachowa jest drewniana, więźba widoczna jest na strychu. W narożnikach oraz w środkowej części ścian nośnych wmurowane zostały tzw. ankry, wzmacniające ściany.
Na pierwszej i drugiej kondygnacji znajdują się po trzy mieszkania, na trzeciej jedno mieszkanie i dwa strychy. Wysokość kondygnacji to 3 m. Budynek jest podpiwniczony w całości, piwnica ma wysokość 1,8 m, podzielona jest drewnianymi przegrodami.
Fasada jest sześcioosiowa, przy czym oś trzecia jest szersza od pozostałych. W dole znajdują się trzy okienka piwnicy. Pierwsza i druga kondygnacja oddzielone są gzymsami kordonowymi, pod linią dachu biegnie gzyms koronujący. W fasadzie znajduje się 18 okien. Otwory okienne zwieńczone są łukami półpełnymi, okna są prostokątne, bez podziału, otwieralno-uchylne, zespolone. Nowe, metalowe, brązowe parapety zasłaniają oryginalne ceglane. Elementami dekoracyjnymi są zielone cegły licowe. Znajdują się w łukach nad otworami okiennymi naprzemiennie ze zwykłymi cegłami, co daje po cztery cegły elewacyjne w każdym łuku. Umieszczono je również jako dekorację wokół okien – biegną w pojedynczym rzędzie naprzemiennie ze zwykłymi cegłami czerwonymi otaczając boki oraz górę otworu okiennego. Tworzą też prosty wzór rombu – wzór taki znajduje się pod każdym oknem.
Elewacja wschodnia jest również sześcioosiowa, przy czym w ostatniej kondygnacji, na której znajduje się strych, są cztery okna. W dole znajdują się dwa okienka piwnicy. Drzwi wejściowe położone są z prawej strony. Otwór drzwiowy zwieńczony jest łukiem półpełnym oraz osłonięty metalowym daszkiem o półkolistym przekroju. Ta elewacja nie jest zdobiona ani zwieńczona gzymsem.
Elewacja północna przylega całą długością do sąsiedniego budynku. Elewacja południowa jest otynkowana, na dole pomalowana smołą na wysokość 1,5 m. W górze, na ostatniej, trzeciej kondygnacji znajduje się tylko jedno okno, wybite w okresie późniejszym.