Temat teatrologiczny
5. Współczesne teksty dla teatru:
Przedmiotem rozprawki winna być próba analizy tekstu dramatycznego, stanowiącego scenariusz przedstawienia oraz ukazanie zmiany w traktowaniu przez realizatorów różnego typu utworów, tak dramatycznych, jak prozatorskich czy dokumentalnych jako warstwy słownej spektaklu; temat należy omówić na konkretnych przykładach.
Zagadnienia, które należałoby poruszyć lub wybrać jedno do szczegółowego omówienia:
językowy kształt (struktura) współczesnego dramatu
wykorzystanie rozmaitych tekstów niedramatycznych (w tym także tzw. teatr dokumentalny)
autorskie teksty/adaptacje dokonywane przez reżyserów
funkcja dramaturga w opracowywaniu tekstów spektakli, „przepisywanie” tekstów klasycznych, np. łączenie sztuk różnych autorów, które łączy osoba głównego bohatera (-rki), najczęściej rodem ze starożytności: Medea, Ifigenia, Agamemnon, Odyseusz, itp.
Reżyserzy, których twórczość może być przedmiotem analizy:
Jan Klata (oraz tandem – Jan Klata–Sebastian Majewski)
Krystian Lupa
Krzysztof Warlikowski
tandem – Monika Strzępka–Paweł Demirski
tandem – Paweł Miśkiewicz–Dorota Sajewska
Maja Kleczewska
Michał Borczuch
Monika Pęcikiewicz
Agata Duda-Gracz
Mariusz Grzegorek
Janusz Wiśniewski
Michał Zadara
z nieżyjących:
Jerzy Grotowski
Jerzy Grzegorzewski
Tadeusz Kantor
Józef Szajna
oraz – oparte na dokumentach spektakle Teatru Ósmego Dnia
Generalnie – wybór spektakli i reżyserów dowolny, do decyzji autora rozprawki.
Bibliografia:
Antropologia widowisk, wstęp i red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005.
R. Barthes, Śmierć autora, „Teksty drugie” 1999 nr 1-2.
M. Borowski, M. Keil, P. Sztarbowski, M. Sugiera, Zdefiniować czy oswoić? „Dialog” 2009 nr 9.
A. Burzyńska, M. P. Markowski, Teorie literatury XXI wieku. Podręcznik. Kraków 2006.
Dramaturg. „Notatnik Teatralny” nr 58-59/2010.
M. Carlson, Performans, Warszawa 2007.
A. Duda, Teatr realności. O iluzji i realności w teatrze współczesnym, Gdańsk 2006.
L. Flaszen, Teatr skazany na magię, Kraków 1983 (część: Teatr ubogi) albo L. Flaszen „Cyrograf”, Kraków 1971 (1974, 1997).
P. Gruszczyński, Człowiek czy ryba, „Dialog” 2009 nr 9.
D. Jarząbek, Niewidzialna profesja, „Dialog” 2009 nr 9.
T. Kantor, Metamorfozy. Teksty o latach 1939-1974, wybór i oprac. J. Pleśniarowicz, Kraków 2000
T. Kantor, Pisma, t. 1-3, Wrocław – Kraków 2005.
J. Kott, Kamienny potok. Eseje o teatrze i pamięci. Kraków 1991; tegoż: Płeć Rozalindy, Kraków 1992.
A. Krajewska, Dramatyczna teoria literatury, Poznań 2009.
D. Kużnicka, Obszary zwątpień i nadziei. Inscenizacje Jerzego Grzegorzewskiego 1966-2005,Warszawa 2006.
H. T. Lehmann, Teatr postdramatyczny, przekł. D. Sajewska i M. Sugiera, Kraków 2004
K. Lupa, Rozmowy, „Notatnik Teatralny” nr 54-55/ 2009.
Z. Osiński, Grotowski i jego Laboratorium, Warszawa 1980.
Z. Osiński, Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty , Gdańsk 1998 lub dwutomowe wyd. z roku 2010.
Problemy teorii dramatu i teatru, t. I, red. J. Degler, Wrocław 2003.
J. Puzyna-Chojka, Teatr w poszukiwaniu realności, „Kultura Enter. Miesięcznik Wymiany Idei”, XI 2008, www.kulturaenter.pl
K. Puzyna, Pisać na scenie w: tegoż, Burzliwa pogoda, Warszawa 1971.
P. Pavis, Słownik terminów teatralnych, przekł. i oprac. S. Świontek, Wrocław 1998; i wydania nast.
T. Plata, Strategie publiczne, strategie prywatne. Teatr polski 1990-2005, Warszawa 2006.
K. Pleśniarowicz, Przestrzenie deziluzji. Współczesne modele dzieła teatralnego, Kraków 1996.
J.-P. Sarrazac, Słownik dramatu nowoczesnego i najnowszego, przekł. M. Borowski i M. Sugiera, Kraków 2007.
R. Schechner, Wstęp do performatyki, Wrocław 2008.
M. Sugiera, Teksty dla współczesnego teatru. Dlaczego przepisujemy klasyków albo kto zastąpił dramatopisarza, „Didaskalia” nr 82, 2007.
Szekspir i uzurpator. Z Krzysztofem Warlikowskim rozmawia Piotr Gruszczyński, Warszawa 2007.
A. Ubersfeld, Czytać teatr I, Warszawa 2002.
J. Walaszek, Ślady przedstawień, Warszawa 2008.
A. Wirth, Teatr jaki mógłby być, przekł. M. Leyko i J. Margański, Kraków 2002.
A. Wójtowicz, Od Orfeusza do Studium o Hamlecie. Teatr 13 Rzędów w Opolu (1959-1964), Wrocław 2005.
zeszyty monograficzne „Notatnika Teatralnego”: nr 32-33/2004, nr 38/2005, nr 42/2006, nr 43/2006, nr 48/2008, nr 49-51/2008.
sztuki (m. in. Jelinek, Demirskiego, Pałygi, S. Majewskiego, Wojcieszka) i teksty im towarzyszące, drukowane w „Dialogu” w latach 2005-2010 (spis treści pisma od 2000 roku do dziś na stronie internetowej: www.witryna.czasopism.pl
recenzje spektakli zamieszczone w prasie codziennej, miesięczniku „Teatr” i dwumiesięczniku „Didaskalia”
strona internetowa Teatru Ósmego Dnia