1. HIGIENA – jako nauka zajmuje się obserwacją i badaniem zależności pomiędzy życiem i zdrowiem człowieka a czynnikami środowiska zewnętrznego. Znajomość zasad higieny jest zatem niezmiernie przydatna w pielęgnowaniu zdrowia, wyjaśnia wiele spraw i daje praktyczne wskazówki, jak postępować właściwie.
Możemy wyróżnić kilka rodzajów higieny: higienę psychiczną, środowiskową i osobistą, każda z nich wpływa na zdrowie człowieka.
- Higiena osobista jest dziedziną, której zadaniem jest utrzymanie i wzmocnienie zdrowia człowieka, jest to nabywanie w okresie dzieciństwa określonych nawyków i umiejętności, które decydują nie tylko o zdrowiu, ale również o akceptacji w środowisku społecznym.
W życiu codziennym spotykamy się z nadopiekuńczością rodziców, którzy w niektórych przypadkach aż za bardzo naciskają na to, by ich pociechy był idealne. Nie twierdzę że ich dbanie jest złe, lecz w przypadku nadgorliwości rodziców dzieci zniechęcają się do dbania o higienę.
Do higieny osobistej zaliczamy takie elementy jak mycie zębów, włosów, zmiana bielizny i ubrań, maja one bardzo duży wpływ na zdrowie człowieka. -Jama ustna jest środowiskiem szczególnie sprzyjającym rozwojowi bakterii. Znajdują się tu bowiem resztki pokarmowe, zwłaszcza na zębach i pomiędzy zębami, oraz złuszczający się nabłonek. W jamie ustnej jest zawsze ciepło, wilgotno, ciemno, a w ciągu nocy panuje wielogodzinny spokój. W tych warunkach bakterie mnożą się niezmiernie szybko, mogą doprowadzić do wielu różnych uszkodzeń i dolegliwości i schorzeń. Rozkładające się resztki pokarmów dają uczucie niesmaku, powodują nieprzyjemny zapach z ust. Dochodzi do próchnicy zębów, która prowadzi do ubytków w zębach, a także do powodować może występowanie różnych poważnych chorób, takich jak: zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia, stawów, nerek i innych narządów. *Do najważniejszego postępowania związanego z pielęgnowaniem jamy ustnej należą: codzienne mycie zębów, nienarażanie na uszkodzenie szkliwa, okresowa kontrola u stomatologa(Okresowa kontrola u lekarza stomatologa powinna być dokonywana co pół roku, także wówczas gdy nie dostrzega się żadnych zmian). Zęby należy myć przynajmniej raz dziennie- wieczorem. Wskazane jednak jest by myć zęby po każdym jedzeniu. Myć trzeba miękką szczoteczką, koniecznie własną, używając pasty lub proszku oraz ciepłej wody. Mycie powinno się zaczynać i kończyć płukaniem jamy ustnej, które jest konieczne do usunięcia resztek z różnych szczelin, których nie usunęła szczoteczka. Szkliwo zębów ulega uszkodzeniu, jeśli gryziemy twarde przedmioty np. orzechy, przegryzamy nici, a także pod wpływem zbyt gorących lub zbyt zimnych potraw. Szczególnie szkodliwe jest poddawanie ich naprzemiennemu oddziaływaniu wysokiej i niskiej temperatury, np. przy równoczesnym jedzeniu lodów i piciu gorącej kawy. -Właściwe pielęgnowanie skóry umożliwia dobre spełnianie wszystkich jej funkcji oraz chroni ją przed uszkodzeniami. Czysta skóra spełnia wszystkie swoje funkcje lepiej niż brudna. Mycie usuwa brud i uwalnia skórę od nieprzyjemnego zapachu. Szczególnie dokładnie należy myć te wszystkie części ciała, które najsilniej się pocą i najbardziej brudzą. Dla zdrowia najkorzystniejsza jest kąpiel w wannie wieczorem. Ciepła (nie gorąca) kąpiel ma bowiem także działanie uspakajające, co sprzyja zasypianiu.
Skórę należy chronić przed uszkodzeniem, tj. skaleczeniem, pęknięciem, zetknięciem ze zbyt wysoką temp. (oparzenia), a także zabezpieczać przed odmrożeniem. Należy chronić ją przed długim działaniem wilgoci – w tym także przed działaniem własnego potu. Pielęgnowanie skóry głowy i włosów polega na ich codziennym szczotkowaniu i czesaniu. Bardzo zalecane jest szczotkowanie, gdyż nie tylko usuwa pył i złuszczony naskórek, ale także wpływa pobudzająco na skórę głowy, wywołując ukrwienie. -Właściwe pielęgnowanie rąk to troska o ich czystość, a także zapobieganie obrażeniom. Od rodzaju wykonywanej pracy zależy, ile razy w ciągu dnia myjemy ręce. Zawsze jednak należy myć ręce przed posiłkami, po pracy, po wyjściu z ubikacji. Mycie powinno być dokładne, gdyż za pośrednictwem brudnych rąk możemy zakazić się zarazkami chorobotwórczymi, które np. wywołują choroby zakaźne przewodu pokarmowego, a także jajkami pasożytów itp. Ręce myjemy ciepłą, najlepiej bieżącą wodą i mydłem. Jeśli zachodzi potrzeba częstego mycia rąk , należy je zawsze po umyciu natłuścić łagodnym kremem. - Za paznokciami gromadzi się najwięcej brudu, dlatego trzeba je zawsze myć szczoteczką, a także krótko obcinać. Właściwe pielęgnowanie nóg to wzmacnianie ich przez odpoczynek oraz ćwiczenia. Trzeba również nosić prawidłowe obuwie, utrzymywać nogi w czystości, zapobiegać zniekształceniom, szczególnie w okresie wczesnego dzieciństwa. Dobre obuwie musi być przede wszystkim wygodne, tj. obszerne, nie uciskające ani palców, ani wierzchu stopy, o szerokiej podeszwie, umożliwiającej swobodne ułożenie na niej całej stopy. Podeszwa powinna być elastyczna, aby nie krępować ruchu stopy, przyśrodkowa powierzchnia obuwia powinna być prosta, a zapiętek obejmować ściśle stopę. Obcasy powinny być niezbyt wysokie oraz tak szerokie, aby zapewniały pełną podporę dla pięt. Utrzymanie nóg w czystości to kolejny warunek właściwego ich pielęgnowania . Nogi należy myć codziennie , najlepiej wieczorem, w ciepłej wodzie, dokładnie, ze szczególnym uwzględnieniem okolic najsilniej pocących się, tj. pomiędzy i pod palcami. -Odzież chroni nas przed działaniem różnych czynników szkodliwych, jak; zimno, wilgoć, pył, urazy mechaniczne, nadmierne naświetlanie promieniami słonecznymi. odzież powinna łatwo przepuszczać powietrze, gdyż jest to konieczne do parowania potu. Odzież impregnowana, plastykowa, gumowa jest dla zdrowia niekorzystna, dlatego zakładamy ją na krótko dla ochrony przed deszczem.
Znaczenie ma także duże krój i długość odzieży, która nie powinna krępować ruchów ani uciskać. W zimie powinna być dłuższa. Pora roku ma wpływ na dobór koloru odzież. Kolory ciemne pochłaniają promienie cieplne, nadają się więc na odzież zimową, natomiast kolory jasne odbijają promienie słoneczne, dlatego latem ubieramy się w jasną odzież. Utrzymanie odzieży w czystości wymaga jej częstego prania. Tę część odzieży, która nie może być często prana, należy trzepać, wietrzyć i czyścić.
2. Zasady zdrowego żywienia: - przestrzeganie zrównoważonej diety. Podstawą zdrowego żywienia powinno być możliwie jak największe urozmaicenie pokarmów..Zdrowa dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników, takich jak: białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy, sole mineralne, substancje balastowe. Dzięki odpowiedniej diecie musimy też utrzymywać prawidłową masę ciała. -Zaleca się spożywanie do pięciu posiłków dziennie, a jeśli nie ma takiej możliwości, to przynajmniej do trzech. -Co najmniej trzy razy dziennie jedz warzywa i owoce- głównie świeże, mrożone rzadziej suszone. Są one źródłem witamin, soli mineralnych i błonnika. Bardzo długie odstępy pomiędzy nimi źle wpływają bowiem na przemiany, spada wtedy poziom cukru we krwi i zwiększa się uczucie głodu. Szczególnie niekorzystnie ma się to do osób otyłych, u których dodatkowo wydzielają się hormony zwiększające łaknienie. -Warzywa najlepiej gotuj bez wody. Gotowanie na parze pozwala zachować ich wartości odżywcze. Gotowanie na wodzie niszczy około 75% zawartej w warzywach witaminy C. -Mięso jest źródłem pełnowartościowego białka i witamin z grupy B, cynku oraz niezbędnego dla organizmu składnika- żelaza. W miarę możliwości kupuj tylko młode, chude mięso. --Wybieraj raczej razowy, pełnoziarnisty chleb. -Zmień nawyki dotyczące spożywania tłuszczu. Zrezygnuj z masła, majonezu, tłustych serów, a wybieraj sery chude, jogurty z obniżoną wartością tłuszczu i półtłuste mleko. Używaj raczej tłuszczów roślinnych niż zwierzęcych. -Unikaj smażenia. Podczas smażenia mięso wzbogaca się o 60 % tłuszczu z patelni. - Zrezygnuj ze soli, a unikniesz wielu dolegliwości. Dziennie możemy spożyć 6 g soli, czyli jedną małą łyżeczkę. Najlepiej używaj soli ziołowych. -Pij dużo wody mineralnej (niegazowanej)- co najmniej 1,5 l dziennie. -Codziennie powinniśmy zjadać produkty zbożowe w ilości minimum pięć porcji. Zawierają one skrobię, która jest niezbędna do pracy mięśniom, a także błonnik, który reguluje pracę w jelitach. - Jedząc słodycze, pamiętaj o umiarze. Należy ograniczyć spożywanie cukru(także w napojach). -Nie przebywaj cały czas w domu. Odpoczywaj aktywnie- uprawiaj sport, chodź na spacery, odwiedzaj przyjaciół. Gości częstuj tylko zdrowymi pokarmami przygotowanymi bez tłuszczy najlepiej na parze, bez soli, bogatymi w witaminy.
3. Znaczenie aktywności ruchowej dla zdrowia człowieka: -Ćwicząc, sprawiamy, że nasze życie staje się lepsze, bo lepszy staje się nasz organizm. Najistotniejsze zmiany pod wpływem aktywności fizycznej zachodzą w czynnościach układu oddechowego, krążenia, mechanizmach kontroli metabolizmu oraz mięśniach szkieletowych. Trening - zwłaszcza aerobikowy - powoduje, że zwiększa się pojemność życiowa płuc, wzrasta maksymalna wentylacja, więcej tlenu z powietrza w trakcie oddychania przenika do krwiobiegu. To z kolei wpływa na zwiększenie ogólnej wytrzymałości, mniej męczymy się przy obciążeniu organizmu (np. przy wchodzeniu po schodach), dłużej zachowujemy siły podczas intensywnego treningu. Regularnie ćwicząc, zwiększamy objętość krwi krążącej w ustroju, objętość wyrzutową serca, jednocześnie zmniejszając częstość skurczów serca w spoczynku, jak i w czasie wysiłku. Co za tym idzie organizm znacznie lepiej wykorzystuje tlen dostarczany przez krew. Zwiększenie przepływu krwi powoduje szybsze usuwanie szkodliwych substancji i produktów przemiany materii, a co się z tym wiąże, szybszą odnowę biologiczną. -Pierwszym bardzo pozytywnym skutkiem jest wzrost wydolności fizycznej organizmu tj. zdolności do wykonania długiej, intensywnej pracy fizycznej. Drugim zaś jest zwolnienie spoczynkowej częstości skurczów serca, co prowadzi do bardziej ekonomicznej pracy układu krążenia. Trzecim atutem regularnych treningów jest zachowanie w graniach normy ciśnienia tętniczego krwi w spoczynku i obniżenie jego wartości w czasie wysiłku. Inne superlatywy to np. utrzymanie pożądanych stężeń hemoglobiny we krwi i wartości hematokrytu, poprawę sprawności wentylacji płuc i zahamowanie obniżania się jej wraz z wiekiem, obniżanie nadmiernej masy ciała i zawartości podskórnej tkanki tłuszczowej czy też wzrost siły mięśni stabilizujących kręgosłup.
4. Prawidłowy rozkład dnia ucznia i odpowiednie formy wypoczynku; - W trybie życia ucznia należy wykorzystywać 24-godzinną dobę dla efektywnej nauki, zajęć dodatkowych, odpoczynku, snu, dla życia kulturalnego, rodzinnego i koleżeńskiego.
Zadanie to wymaga od szkoły przestrzegania:
1. budowy każdej godziny lekcyjnej opartej na teoretycznej krzywej wysiłku;
2. układu lekcji zgodnego z dziennym rytmem wydajności pracy oraz przeplatania zajęć tradycyjnych z łatwiejszymi;
3. tygodniowego rozkładu obowiązków ucznia – najtrudniejsze zajęcia na środkowe dni tygodnia;
4. rytmu rocznego i stopniowego kumulowania się zmęczenia;
5. programu szkolnego uwzględniającego właściwości okresów rozwojowych.
Zajęcia wypoczynkowe stanowią istotny element rozwoju, gdyż wzbogacają sferę intelektualną, uspołecznioną, rozwijają fizycznie oraz wprowadzają w świat wartości moralnych i estetycznych.
Młodszy wiek szkolny szczególnie sprzyja kształtowaniu kultury wypoczynku. Jest to wiek, w którym psychika dziecka jest plastyczna, ukształtowany w tym okresie system wartości i nawyków pozostawia trwałe ślady. Istotnym środowiskiem wychowawczym w przygotowaniu dzieci do racjonalnego spędzenia czasu wolnego jest rodzina. Dobroczynny wpływ na rozwój dzieci ma wypoczynek w formie zorganizowanych wyjazdów na letnie i zimowe kolonie oraz placówki wychowania pozaszkolnego, pałace młodzieży, ogrody jordanowskie i tereny zabaw.
5. Problematyka ochrony środowiska naturalnego: -dysproporcje w rozwoju ekonomicznym, nierówności społeczne, przeludnienie i ruchy migracyjne, zacofanie cywilizacyjne i degradację środowiska. -Problemy demograficzne i żywnościowe - Problemy surowcowo-energetyczne (Jednakże wysoki poziom życia w krajach zamożnych stwarza ciągłe zapotrzebowanie na coraz większą ilość towarów, energii i innych zasobów naturalnych) -Problemy ekologiczne -ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA. W przypadku roślin uprawnych zanieczyszczenia pochodzące z powietrza atmosferycznego prowadzą do spadku plonów w rolnictwie, w wyniku zakwaszenia gleby, jak i bezpośredniego szkodliwego oddziaływania na rośliny. Straty w lasach związane są zarówno ze zmniejszeniem ich produktywności, jak i ze zniszczeniem drzew w wyniku wysokich stężeń szkodliwych gazów w atmosferze. W odniesieniu do globalnych zmian klimatycznych najistotniejsze są jednak oddziaływania zanieczyszczeń powietrza na ekosystemy roślinne i wodne. - Efekt cieplarniany- efekt szklarniowy, zjawisko wzrostu temperatury atmosfery spowodowane istnieniem w jej składzie tzw. gazów cieplarnianych, które przepuszczają znaczną część promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi, zmniejszając wypromieniowanie ciepła (promieniowanie długofalowe) przez powierzchnię Ziemi i dolne warstwy atmosfery. – dziura ozonowa, kwaśne deszcze- Źródłem kwaśnych deszczy, zagrażających zarówno lasom jak i zabytkom, jest zanieczyszczenie atmosfery. Te żrące opady są rezultatem reakcji z udziałem lotnych węglowodorów, dwutlenku siarki, tlenków azotu emitowanych przez przemysł, elektrownie cieplne, transport i rolnictwo. Woda zawarta w chmurach, przepływających ponad fabrykami, nasyca się wyrzucanymi w powietrze substancjami chemicznymi. Dalsze reakcje prowadzą do powstania kwasów: z dwutlenku siarki (SO2) powstaje ostatecznie kwas siarkowy (H2SO4), z tlenków azotu - kwas azotowy (HNO3). Szkodliwe substancje wędrują z wiatrem w postaci zawiesiny i opadając z cząsteczkami wody na ziemię uszkadzają wiele ekosystemów. – zanieczyszczenie wód - Duże ilości wody, jakie są pobierane do celów produkcyjnych, nie są w należyty sposób oczyszczane. Degradacja gleb
OCHRONA ŚRODOWISKA :
Ochrona środowiska działania lub zaniechanie zmierzające do ochrony elementów przyrodniczych: wód, powietrza i gleby, a także krajobrazu, znajdujących się zarówno w stanie naturalnym, jak i zmienionym przez człowieka, celem zachowania lub przywrócenia równowagi przyrodniczej niezbędnej dla egzystencji człowieka.
6. Problematyka uzależnień: Alkoholizm- Choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu, alkoholizm - jest to okresowe picie alkoholu w celu doznawania jego działania psychicznego, a czasem także dla uniknięcia złego samopoczucia, wynikające z jego odstawienia. Istotą tej choroby jest więc psychiczne i fizyczne uzależnienie od środka narkotycznego jakim jest alkohol.
Uzależnienie psychiczne polega na potrzebie picia alkoholu dla poprawy samopoczucia. Alkohol jest przyczyną wielu różnorodnych problemów społecznych i zdrowotnych, których rozpowszechnienie jest ściśle związane z wielkością spożycia. Problemy społeczne spowodowane alkoholem dotyczą:
· pijącej jednostki (m.in. bezrobocie, samobójstwa, skrócenie długości życia osób uzależnionych o 10-20 lat, zaburzenia rozwoju psychofizycznego i kariery edukacyjnej nastolatków, bezdomność i włóczęgostwo,)
· życia rodzinnego (m.in. kłótnie, przemoc, niechciane ciąże, demoralizacja, dewiacje seksualne, zubożenie, rozkład rodziny, zaburzenia emocjonalne i psychosomatyczne u dzieci i innych członków rodziny itp.
· środowiska pracy
· naruszenia prawa i porządku przez osoby nietrzeźwe (przestępczość - ok. 25% ogólnej liczby, prowadzenie pojazdów - ok. 20% wypadków, zachowania w miejscach publicznych m.in. agresja, wybryki pseudokibiców itp. -przestępstw i wykroczeń związanych z obrotem alkoholem (nielegalna produkcja, import, sprzedaż napojów alkoholowych, sprzedaż alkoholu nieletnim i nietrzeźwym, zabroniona prawem reklama)
Ogranicza on sprawność fizyczną i umysłową, staje się przyczyną chorób psychicznych, ciężkich schorzeń wątroby, nerek, żołądka, serca itd. Patrząc na to ze strony zachowań społecznych, alkoholizm zwiększa przestępczość, sprzyja szerzeniu się chorób wenerycznych, wpływa ujemnie na potomstwo (rodziny patologiczne). Leczenie choroby alkoholowej jest trudne i długotrwałe. Alkohol zyskał miano „cichej trucizny” – zwłaszcza ze względu na to, że jest to jedyna substancja odurzająca, której spożywanie nie jest zakazane przez polskie prawo. pojęcie „upojenia alkoholowego- stan człowieka po spożyciu zbyt dużej dawki alkoholu. Charakteryzują go: euforia, stymulacja aktywności, zanik krytycyzmu i kontroli, czasem agresja, zaburzenia koordynacji ruchów i mowy, senność aż do śpiączki.
-Narkomania- patologiczne zjawisko społeczne, uzależnienie spowodowane krótszym lub dłuższym zażywaniem leków (głównie przeciwbólowych środków narkotycznych) albo innych środków uzależniających (narkotyki, leki uspokajające i psychotropowe).
Charakteryzuje się koniecznością przyjmowania środka odurzającego, tendencją do stałego zwiększania dawki oraz fizycznym i psychicznym uzależnieniem. Zaprzestanie zażywania powoduje bardzo przykre doznania abstynencyjne, prowadzące w krańcowych przypadkach nawet do zejścia śmiertelnego.
Wszystkie narkotyki uszkadzają komórki Centralnego Układu Nerwowego.
Kolejność "ginięcia" neuronów nie jest uzależniona od ich "wykorzystania", przypomina raczej pod tym względem "rosyjską ruletkę". Może zginąć zarówno grupa neuronów odpowiadająca za niewielkie funkcje, ale mogą zginąć także neurony odpowiedzialne za ważne funkcje życiowe takie jak np. oddychanie, mowę, pracę nerek itp. Istnieje wiele różnych sposobów zażywania narkotyków. Można je zażywać doustnie, wdychać, palić lub wstrzykiwać. Poza ich szkodliwym wpływem na Centralny Układ Nerwowy, mogą powodować trwałe zmiany w nosie, gardle, płucach i nerkach.
Ponadto narkotyki w większości powodują całkowitą utratę łaknienia. Prowadzi to do pozbawienia zdolności obronnych organizmu. Nawet najdrobniejsze przeziębienie może zakończyć się śmiercią. Nie trzeba wspominać o takich chorobach jak AIDS, czy choćby sam wirus HIV, oraz o kosztach związanych z zażywaniem narkotyków. Ocenia się, że osoba uzależniona musi miesięcznie wydawać na narkotyki 2000 - 4000 PLN.
Narkomania w krótkim czasie prowadzi do poważnych zmian psychicznych pod postacią obniżenia uczuciowości wyższej, degradacji społecznej, zaburzeń krytycyzmu, osłabienia woli, kłamliwości. Metody leczenia są zazwyczaj nieskuteczne. Bardzo często zmiany psychiczne i uzależnienie są nieodwracalne
NARKOMANIA to nałogowe używanie narkotyków, stopniowo w coraz większych dawkach. Prowadzi ono do degeneracji psychicznej, osłabienia umysłowego i cielesnego. W zależności od rodzaju środka odurzającego, rozróżnia się:
1. Typ morfinowy – charakteryzuje się silną zależnością psychiczną i wczesnym występowaniem zależności fizycznej oraz rozwojem tolerancji wymagającej stałego lub okresowego zwiększenia dawki.
2. Typ barbituranowy – przejawiający się w psychicznej zależności o różnym nasileniu i charakterze, określonej i niestałej zależności fizycznej, niestałym występowaniu tolerancji i braku objawów abstynencji.
3. Typ kokainowy – silna zależność psychiczna, brak zależności lub słaba zależność fizyczna i rozwój tolerancji na przyjmowaną substancje. Typ cannabis (marihuana, haszysz) – cechuje się umiarkowaną lub silną zależnością psychiczną, brakiem objawów abstynencji i słabą tendencją do zwiększania dawek.
5. Typ amfetaminowy – odznaczający się zależnością psychiczną występującą w różnym stopniu nasilenia, brakiem zależności fizycznej i objawów abstynencji oraz szybkim wzrostem tolerancji.
6. Typ khat – przejawiający się w umiarkowanej, lecz zazwyczaj trwałej zależności psychicznej, braku zależności fizycznej i tolerancji.
7. Typ substancje halucynogenne – charakteryzują się słabą zależnością psychiczną i brakiem zależności fizycznej oraz brakiem wzrostu tolerancji.
-Nikotynizm -Palenie tytoniu to nie tylko farmakologiczne uzależnienie od nikotyny, ale przede wszystkim nawyk o charakterze behawioralnym, psychologicznym i społecznym. Nikotyna to alkaloid występujący w liściach tytoniu i, zarazem, bardzo silna toksyna. Małe dawki pobudzają czynności układu nerwowego, większe — wywołują zatrucie i śmierć wskutek porażenia ośrodka oddechowego. Częste palenie papierosów może doprowadzić do zatrucia nikotynowego lub, co gorsza, przyczynia się do powstawania raka płuc. wyjaśnię, że palenie papierosów ma też grupę stanowczych przeciwników. Są to najczęściej osoby, które NIGDY nie zapaliły – papierosy uzależniają niemalże od pierwszego razu.
7. Zapobieganie chorobom zakaźnym (HIV i AIDS)i cywilizacyjnym:
AIDS to zespół chorobowy, spowodowany przez znacznie obniżoną odporność organizmu. Wywołuje go ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV. Można żyć przez wiele lat nie wiedząc, że jest się zakażonym. W tym czasie wirus HIV systematycznie niszczy układ odpornościowy i dopóki nie wystąpią żadne niepokojące objawy, człowiek może nieświadomie zakażać innych. Każdy - bez względu na swoją orientację seksualną, wyznanie religijne lub przynależność rasową - może zostać zakażony HIV. Warto więc pamiętać, że każde ryzykowne zachowanie, np. zmiana partnera seksualnego, powoduje zwiększenie ryzyka zakażenia HIV.
Jeśli wiesz jak uniknąć zakażenia HIV, nie będziesz bać się zachorowania na AIDS.
Nie obawiaj się zakażenia w zwykłych, codziennych kontaktach z osobami żyjącymi z HIV, tzn. gdy przebywacie w tym samym pomieszczeniu, spożywacie wspólne posiłki, korzystacie z tej samej toalety.
Nie można zakazić się HIV w kinie czy teatrze, w autobusie, pociągu, pływając w basenie.
HIV nie przenosi się również przez kaszel czy katar, ani też za pośrednictwem owadów i zwierząt.
HIV nie zakazisz się poprzez dotykanie zakażonej osoby, podawanie jej ręki lub pocałunek.
Łzy także nie spowodują zakażenia HIV.
Do zakażenia dochodzi poprzez stosunek płciowy oraz wtedy, gdy wirusy wnikną prosto do krwi. AIDS można się zarazić poprzez transfuzję czy wstrzyknięcie krwi zakażonej uprzednio wirusem HIV, lecz ogromna większość chorych w Ameryce Północnej, Afryce i Europie ulega zarażeniu wskutek homo- lub heteroseksualnego stosunku płciowego lub - w kręgach narkomanów - dzieląc z osobą zarażoną strzykawkę czy igły do iniekcji. Krew i nasienie stają się źródłem zakażenia natychmiast po wniknięciu wirusów do organizmu; źródłem zakażeń mogą również być inne płyny organiczne, na przykład ślina i mleko kobiet ciężarnych, szczególnie w bardzo wczesnym i w schyłkowym etapie choroby.
Do zakażenia HIV może dojść również poprzez:
zabiegi wykonane niesterylnym sprzętem, nie tylko medyczne, ale i kosmetyczne, takie jak popularny obecnie piercing, czyli przekłuwanie różnych części ciała (uszu, pępka) czy zrobienie tatuażu,
bezpośredni kontakt z krwią zakażonych osób, gdy jest przerwana ciągłość skóry (rany, skaleczenie),
przeniesienie wirusa z matki na dziecko, do którego może dojść w czasie ciąży, porodu, a także poprzez karmienie piersią.
Na AIDS nie ma lekarstwa ani szczepionki, pomimo że poszukuje się jej w laboratoriach na całym świecie. Osoba żyjąca z HIV już do końca życia musi brać leki, które jednak opóźnią zachorowanie na AIDS. Umożliwią one prawie normalne życie, ale mogą powodować również wiele przykrych dolegliwości.
Zapobieganie chorobie
W obliczu braku efektywnej metody leczenia czy szczepionki uodparniającej jedyną drogą pozwalającą uchronić się od zarażenia jest unikanie sytuacji niosących ze sobą ryzyko infekcji.
Jedynym pewnym sposobem zapobiegającym zarażeniu wirusem HIV poprzez kontakty płciowe jest wstrzemięźliwość lub utrzymywanie związku z jednym niezarażonym partnerem. Stosowanie prezerwatyw zapewnia znaczną ochronę, podobnie jak stosowanie prezerwatyw dla kobiet. Tych ostatnich można używać w połączeniu z tradycyjną męską prezerwatywą dla zwiększenia bezpieczeństwa.
-Choroby cywilizacyjne są wywołane nie tylko wykorzystywaniem tzw. zdobyczy cywilizacji. Te zdobycze pozwalają człowiekowi na maksymalne ograniczenie ruchu fizycznego, angażując tylko niektóre mięśnie, ale również eliminują naturalne czynniki środowiska, warunkujące dobry stan zdrowia człowieka. Stanowią one u nas ok. 80% wszystkich przyczyn zgonów. Są to głównie choroby krążenia, układu oddechowego (np. astma - silne napady duszności wywołane skurczami oskrzelików itd.), alergie, nowotwory (nieprawidłowy nadmierny rozrost tkanki ustrojowej, nieskoordynowany, trwający mimo ustąpienia czynnika, który go wywołał i nie reagujący na naturalne mechanizmy regulacyjne organizmu) i choroby o podłożu psychicznym (nerwice, depresje, stres, schizofrenie, manie itp.). Choroby cywilizacyjne to schorzenia związane z ujemnymi skutkami życia w warunkach wysoko rozwiniętej cywilizacji (sytuacjach stresowych, napięciu nerwowym, małej ruchliwości mięśniowej, oddziaływaniu skażeń środowiska i hałasu, nieracjonalnym odżywianiu).
Są to głównie: nadciśnienie tętnicze, otyłość, choroba wieńcowa i wrzodowa, schorzenia alergiczne, zaburzenia psychiczne. Choroby cywilizacyjne występują najczęściej z zanieczyszczenia powietrza lub innych zakaźnych zjawisk.
Zadbajmy o nasze zdrowie poprzez:
niepalenie tytoniu,
zdrowe odżywianie,
ograniczenie spożycia słodyczy, wysokoenergetycznych przekąsek i żywności typu fast food,
ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych,
spożywanie tłuszczów roślinnych i tłuszczów pochodzących z ryb,
ograniczenie spożycia soli,
spożywanie większej ilości warzyw i owoców,
zwiększenie aktywności fizycznej,
aktywny wypoczynek,
unikanie stresu.
8. Zapobieganie urazom i wypadkom (w domu i w szkole i w drodze):
Usunięcie leków z domu. Hasło: „Niepotrzebne leki należy oddać do apteki". |
→ Napój z butelki przed wypiciem powinien być przelany do szklanki. Hasło: „Pij tylko ze szklanki, a będziesz wiedział co pijesz" |
|---|---|
| → W każdym mieszkaniu/ domu powinna być apteczka domowa (zamykana, niedostępna dla dzieci). | → Środki chemiczne używane w gospodarstwie domowym powinny być zabezpieczone przed dostępem dzieci. |
| → Dziecko przyjmuje leki jedynie od rodziców lub opiekunów. | → Zatrucia pokarmowe: przeterminowane, zgnite i nadpsute pokarmy - utrzymanie podstawowych norm higienicznych, właściwe przechowywanie pokarmu, odpowiednia woda i napoje. |
| → Środki chemiczne (kleje, farby, rozpuszczalniki, stężony alkohol) powinny być zabezpieczone i nie mogą znajdować się w opakowaniach po środkach spożywczych, | → Rośliny groźne dla życia dziecka - rośliny, których spożycie powodować może zatrucie (np. grzyby). |
| Zapobieganie urazom dziecka → Bezpieczny dom: urządzenie bezpiecznego domu (kanty mebli, nie przesuwające się dywany, zabezpieczone łóżka, sprzęt AG D - maszynka do mięsa, krajalnica, miksery, czajniki i noże elektryczne). | → Bezpieczny dom; zwrócić uwagę na wypadki polegające na upadku z wysokości: zabezpieczone okna, balkony dachy drzewa, nie pozostawianie małego dziecka samego bawiącego się nawet na niewielkiej wysokości, np. tapczanie. |
|---|---|
| → Niebezpieczeństwo urazu nasila się podczas różnego rodzaju prac remontowych (narzędzia, niezabezpieczone materiały zmieniający się układ przestrzenny, w którym wcześniej poruszaliśmy się intuicyjnie). | → Zapobieganie urazom ostrymi przedmiotami (widelec, nóż, nadtłuczone szkło); pokazać przykłady i mechanizm urazów. |
Bezpieczna droga do szkoły
→ Bezpieczne przechodzenie przez ulicę.
→ Kontrastowe ubranie i oznakowanie ubrania i tornistrów („Bądź widoczny”). → Szczególna ostrożność podczas opadów, mgieł, rano i o zmierzchu.
9. RUCH CZERWONOKRZYSKI Czerwony Krzyż jest organizacja międzynarodową, które za główny cle postawiła sobie niesienie pomocy poszkodowanym w konfliktach zbrojnych, klęsk żywiołowych oraz zwykłym ludziom, którzy potrzebują pomocy. Organizacja ta powstała 29 października 1863 i założył ją Henry Dunan. Założyciel Czerwonego Krzyża od wczesnej młodości stykał się z bólem chorych, rannych i umierających ludzi.
Dlatego też na odbywającej się w Genewie 12 sierpnia 1949 r. konferencji dyplomatycznej uchwalono cztery konwencje, które stanowiły ogromny postęp w rozwoju prawa humanitarnego. Dwie pierwsze Konwencje mówiły o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych oraz o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu. Trzecia Konwencja mówi nam o traktowaniu jeńców i ma ona na celu zapewnienie im podstawowych praw humanitarnych. Z kolei czwarta ma na celu ochraniać osoby cywilne podczas wojny. Bez wątpienia Czerwony Krzyż jest tego typu organizacją, która dzięki wielu członkom na całym świecie oraz nieskazitelnej opinii jest w stanie nieść fachową pomoc najbardziej poszkodowanym obywatela świata oraz walczyć o ich prawa. Wzorce propagowane przez tę organizację, dzięki wielu członkom na całym świecie mogą zmienić sposób myślenia polityków oraz polepszyć życie na naszej planecie.