Ada Adamkiewicz
Robert Bursiewicz
Gr A1
Wprowadzenie:
Dewiacja przechyłowa - wartość dewiacji powstała w czasie przechyłu statku o dany kąt i. Przyjmuje się, że jest ona dodatnia, gdy północna część róży kompasowej odchyla się w kierunku obniżonej burty, ujemna zaś gdy północna część róży odchyla się w kierunku obniżonej burty na kursie północnym.
Układ zawieszenia kociołka kompasowego jest tak skonstruowany, że magnesy róży kompasowej są zawsze równoległe do płaszczyzny horyzontu, niezależnie od położenia elementów magnetycznych kadłuba. Zmiana położenia elementów magnetycznych kadłuba podczas przechyłu, oddziałuje na różę kompasową, powodując jej wychylenia. Poniżej podano rodzaje sił zaindukowanych w sztabach pionowych i poziomych w pobliżu kompasu, które wpływają na powstanie dewiacji przechyłowej
Na statku nieprzechylnym są to:
siła R – pionowa składowa stałego magnetyzmu okrętowego zaindukowanego w stali twardej
siła kZ – pionowa składowa zaindukowana w pionowych sztabach symetrycznych k, od składowej magnetyzmu ziemskiego H
siła gH * cosKK – składowa wywołana w sztabach poziomych wzdłużnych zaindukowanych od poziomej składowej magnetyzmu H, w zależności od kursu kompasowego. Siła jest bardzo mała i w zasadzie może być pominięta.
Jedną z przyczyn dewiacji przechyłowej na statku przechylonym jest pojawienie się dodatkowej siły składowej Op lub Pp, w wyniku zmian położenia płaszczyzny kadłuba do płaszczyzny róży. Podczas przechyłu statku na burtę o kąt i˚, pionowa składowa R rozkłada się na dwie składowe Rp i QR.
Wartość dewiacji przechyłowej zależy wprost proporcjonalnie od wielkości pionowej składowej R, kąta przechyłu i˚ oraz kursu kompasowego i odwrotnie proporcjonalnie od poziomej składowej natężenia magnetyzmu ziemskiego, w miejscu instalacji kompasu.
Przebieg ćwiczenia:
Ustawiamy dewiaskop w linii południka magnetycznego
Umieszczamy magnes za kompasem, który ma symulować działanie siły R ( pionową składową magnetyzmu okrętowego; stal miękka –c). Następnie wkładamy sztaby poprzeczne stali miękkiej typu –e, kule, również ze stali miękkiej, poprzecznie do diametralnej statku( korektor D i E), korektor Flindersa( stal miękka, do kompensacji dewiacji półokrężnej B2) oraz magnes ze stali twardej pełniący rolę magnetyzmu stałego.
Przeprowadzono cyrkulację w prawo statku nieprzechylonego, następnie przechylonego 5˚pb, a zaraz po tym przechylonego 10˚ na prawą burtę.
Wyniki zestawiono w tabeli
|
przechył: |
prosto |
|
przechył: |
prawa |
|
|
przechył: |
prawa |
|
|
|
i(0)= |
0 |
p 0 |
i(1) = |
5 |
|
p i(1) |
i(2) = |
10 |
|
p i(2) |
|
KM |
KK |
d1 |
KM |
KK |
d2 |
|
KM |
KK |
d2 |
|
N |
0 |
11 |
11,0 |
0 |
29 |
-29,0 |
-40,0 |
0 |
26 |
-26,0 |
-37,0 |
NE |
45 |
58 |
-13,0 |
45 |
64 |
-19,0 |
-6,0 |
45 |
62 |
-17,0 |
-4,0 |
E |
90 |
98 |
-8,0 |
90 |
94 |
-4,0 |
4,0 |
90 |
94 |
-4,0 |
4,0 |
SE |
135 |
129 |
6,0 |
135 |
121 |
14,0 |
8,0 |
135 |
122 |
13,0 |
7,0 |
S |
180 |
170 |
10,0 |
180 |
152 |
28,0 |
18,0 |
180 |
158 |
22,0 |
12,0 |
SW |
225 |
221 |
4,0 |
225 |
205 |
20,0 |
16,0 |
225 |
210 |
15,0 |
11,0 |
W |
270 |
266 |
4,0 |
270 |
269 |
1,0 |
-3,0 |
270 |
269 |
1,0 |
-3,0 |
NW |
315 |
311 |
4,0 |
315 |
336 |
-21,0 |
-25,0 |
315 |
329 |
-14,0 |
-18,0 |
N |
360 |
11 |
11,0 |
360 |
29 |
-29,0 |
-40,0 |
360 |
26 |
-26,0 |
-37,0 |
Obliczamy wartość współczynnika dewiacji przechyłowej
J = - (p / i1) /cos KK
Lp |
KK |
dp i(1) |
J |
01 |
0 |
-40,0 |
8 |
02 |
45 |
-6,0 |
2 |
03 |
90 |
4,0 |
0 |
04 |
135 |
8,0 |
2 |
05 |
180 |
18,0 |
4 |
06 |
225 |
16,0 |
5 |
07 |
270 |
-3,0 |
0 |
08 |
315 |
-25,0 |
7 |
09 |
360 |
-40,0 |
8 |
|
|
Jśr = |
3,9063 |
D- współczynnik dewiacji wywołanej sztabą –e
H=18,30
1=1,00
Z=46,30
Wyznaczzmy wartość parametru Ke sztaby e ze wzoru
D=[( dNE + dSW ) - ( SE + NW )]/4 =-4,75
Ke=(D* 2* 1)/57,3 = -0,17
półkula N |
- e |
przechył na prawą burtę = składowa pozioma: |
= + eZ * sin (i)*cos(i) |
N igły wychyli się na burtę lewą |
półkula N |
- e |
przechył na lewą burtę = składowa pozioma: |
= - eZ * sin (i)*cos(i) |
N igły wychyli się na burtę prawą |
półkula S |
- e |
przechył na prawą burtę = składowa pozioma: |
= - eZ * sin (i)*cos(i) |
N igły wychyli się na burtę prawą |
półkula S |
- e |
przechył na lewą burtę = składowa pozioma: |
= + eZ * sin (i)*cos(i) |
N igły wychyli się na burtę lewą |
Wartość składowej R= Ke * Z - H*J* 1=-79,16
budowa |
półkula N |
R (+) |
przechył na prawą burtę = składowa pozioma: |
= - R * Sin (i) |
N igły wychyli się na burtę lewą |
budowa |
półkula N |
R (+) |
przechył na lewą burtę = składowa pozioma: |
= + R * Sin (i) |
N igły wychyli się na burtę prawą |
budowa |
półkula S |
R ( - ) |
przechył na prawą burtę = składowa pozioma: |
= + R * Sin (i) |
N igły wychyli się na burtę prawą |
budowa |
półkula S |
R ( - ) |
przechył na lewą burtę = składowa pozioma: |
= - R * Sin (i) |
N igły wychyli się na burtę lewą |
Obliczamyp® oraz p(e)
p® =57,3*R*sin(i)*cosKK/(H*1)
p(e)= 57,3*Ke*Z*sin(i)*cosKK/(H*1)
KK |
R |
i |
H |
1 |
Ke |
Z |
p® |
p(e) |
p(R+e) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-21,6 |
-2,1 |
-23,7 |
15 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-20,9 |
-2,0 |
-22,9 |
30 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-18,7 |
-1,8 |
-20,5 |
45 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-15,3 |
-1,5 |
-16,8 |
60 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-10,8 |
-1,0 |
-11,8 |
75 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-5,6 |
-0,5 |
-6,1 |
90 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
105 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
5,6 |
0,5 |
6,1 |
120 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
10,8 |
1,0 |
11,8 |
135 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
15,3 |
1,5 |
16,8 |
150 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
18,7 |
1,8 |
20,5 |
165 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
20,9 |
2,0 |
22,9 |
180 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
21,6 |
2,1 |
23,7 |
195 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
20,9 |
2,0 |
22,9 |
210 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
18,7 |
1,8 |
20,5 |
225 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
15,3 |
1,5 |
16,8 |
240 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
10,8 |
1,0 |
11,8 |
255 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
5,6 |
0,5 |
6,1 |
270 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
285 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-5,6 |
-0,5 |
-6,1 |
300 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-10,8 |
-1,0 |
-11,8 |
315 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-15,3 |
-1,5 |
-16,8 |
330 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-18,7 |
-1,8 |
-20,5 |
345 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-20,9 |
-2,0 |
-22,9 |
360 |
-79,16 |
5 |
18,3 |
1 |
-0,17 |
46,3 |
-21,6 |
-2,1 |
-23,7 |
Obliczamy wartość dewiacji przechyłowej p dla kata ptrzechyłu i(i2)
p(i2)= - J * i2 * cos KK
Lp |
KK |
J |
i2 |
p(i2) |
|
dp i(2) |
01 |
0 |
3,9 |
10 |
-39 |
|
-37,0 |
02 |
47 |
3,9 |
10 |
-27 |
|
-4,0 |
03 |
87 |
3,9 |
10 |
-2 |
|
4,0 |
04 |
130 |
3,9 |
10 |
25 |
|
7,0 |
05 |
170 |
3,9 |
10 |
38 |
|
12,0 |
06 |
228 |
3,9 |
10 |
26 |
|
11,0 |
07 |
271 |
3,9 |
10 |
-1 |
|
-3,0 |
08 |
313 |
3,9 |
10 |
-27 |
|
-18,0 |
09 |
360 |
3,9 |
10 |
-39 |
|
-37,0 |
Wyznaczamy średnie siły ustawiające iglę kompasową na Północ kompasową Hk1 , Hk2 , Hk
Hk1 - wartość średniej sily ustawiającej igłę kompasową H=18,30
Hk2 - wartość średniej sily ustawiającej igłę kompasową 1=1
Hk - wartość średniej sily ustawiającej igłę kompasową Hm=18,30
|
|
|
|
|
|
|
|
Hk1 = |
[ Hm * cos(KK + p(R))] / [cos(KK)] |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 090 |
Hk1 = Hm + ( - ) R *sin(i) |
|
25,20 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 270 |
Hk1 = Hm - ( - ) R * sin(i) |
|
11,40 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hk2 = |
[ Hm * cos(KK + p(e))] / [ cos(KK)] |
|
|
|||
lub |
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 270 |
dla KK = 090 |
Hk1 = Hm + Ke * Z *sin(i) |
|
17,63 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 090 |
dla KK = 270 |
Hk1 = Hm - Ke * Z *sin(i) |
|
18,97 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hk = |
[Hm*cos(KK + p] / [cos(KK)] |
|
|
|
||
lub |
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 270 |
dla KK = 090 |
Hk = Hm + Qp |
|
|
10,73 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dla KK = 090 |
dla KK = 270 |
Hk = Hm - Qp |
|
|
25,87 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ke=-0,17
Z= 46,30
I=5,00
R=-79,16
Qp=-7,57
KK |
Hm |
dp(R) |
dp(e) |
d p |
Hk1 |
Hk2 |
Hk |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
0 |
18,300 |
-21,6 |
-2,1 |
-23,7 |
17,01 |
18,29 |
16,76 |
|||||
15 |
18,300 |
-20,9 |
-2,0 |
-22,9 |
18,85 |
18,46 |
18,77 |
|||||
30 |
18,300 |
-18,7 |
-1,8 |
-20,5 |
20,72 |
18,63 |
20,84 |
|||||
45 |
18,300 |
-15,3 |
-1,5 |
-16,8 |
22,47 |
18,77 |
22,80 |
|||||
60 |
18,300 |
-10,8 |
-1,0 |
-11,8 |
23,92 |
18,88 |
24,42 |
|||||
75 |
18,300 |
-5,6 |
-0,5 |
-6,1 |
24,87 |
18,95 |
25,49 |
|||||
90 |
18,300 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
25,20 |
18,97 |
25,87 |
|||||
105 |
18,300 |
5,6 |
0,5 |
6,1 |
24,87 |
18,95 |
25,49 |
|||||
120 |
18,300 |
10,8 |
1,0 |
11,8 |
23,92 |
18,88 |
24,42 |
|||||
135 |
18,300 |
15,3 |
1,5 |
16,8 |
22,47 |
18,77 |
22,80 |
|||||
150 |
18,300 |
18,7 |
1,8 |
20,5 |
20,72 |
18,63 |
20,84 |
|||||
165 |
18,300 |
20,9 |
2,0 |
22,9 |
18,85 |
18,46 |
18,77 |
|||||
180 |
18,300 |
21,6 |
2,1 |
23,7 |
17,01 |
18,29 |
16,76 |
|||||
195 |
18,300 |
20,9 |
2,0 |
22,9 |
15,35 |
18,12 |
14,95 |
|||||
210 |
18,300 |
18,7 |
1,8 |
20,5 |
13,94 |
17,96 |
13,43 |
|||||
225 |
18,300 |
15,3 |
1,5 |
16,8 |
12,83 |
17,82 |
12,25 |
|||||
240 |
18,300 |
10,8 |
1,0 |
11,8 |
12,04 |
17,72 |
11,40 |
|||||
255 |
18,300 |
5,6 |
0,5 |
6,1 |
11,56 |
17,65 |
10,90 |
|||||
270 |
18,300 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
11,40 |
17,63 |
10,73 |
|||||
285 |
18,300 |
-5,6 |
-0,5 |
-6,1 |
11,56 |
17,65 |
10,90 |
|||||
300 |
18,300 |
-10,8 |
-1,0 |
-11,8 |
12,04 |
17,72 |
11,40 |
|||||
315 |
18,300 |
-15,3 |
-1,5 |
-16,8 |
12,83 |
17,82 |
12,25 |
|||||
330 |
18,300 |
-18,7 |
-1,8 |
-20,5 |
13,94 |
17,96 |
13,43 |
|||||
345 |
18,300 |
-20,9 |
-2,0 |
-22,9 |
15,35 |
18,12 |
14,95 |
|||||
360 |
18,300 |
-21,6 |
-2,1 |
-23,7 |
17,01 |
18,29 |
16,76 |
|||||
|
|
|
|
suma Hk |
423,73 |
439,05 |
420,62 |
|||||
|
|
|
|
Hk średnia |
17,65538 |
18,29388483 |
17,5257 |
|||||
Hk1-Hk1śr |
Hk2-Hk2śr |
Hk-Hkśr |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
-0,64 |
-0,01 |
-0,77 |
|
|
|
|
|
|||||
1,19 |
0,17 |
1,24 |
|
|
|
|
|
|||||
3,07 |
0,33 |
3,32 |
|
|
|
|
|
|||||
4,82 |
0,47 |
5,27 |
|
|
|
|
|
|||||
6,26 |
0,58 |
6,89 |
|
|
|
|
|
|||||
7,21 |
0,65 |
7,97 |
|
|
|
|
|
|||||
7,54 |
0,68 |
8,34 |
|
|
|
|
|
|||||
7,21 |
0,65 |
7,97 |
|
|
|
|
|
|||||
6,26 |
0,58 |
6,89 |
|
|
|
|
|
|||||
4,82 |
0,47 |
5,27 |
|
|
|
|
|
|||||
3,07 |
0,33 |
3,32 |
|
|
|
|
|
|||||
1,19 |
0,17 |
1,24 |
|
|
|
|
|
|||||
-0,64 |
-0,01 |
-0,77 |
|
|
|
|
|
|||||
-2,30 |
-0,18 |
-2,57 |
|
|
|
|
|
|||||
-3,71 |
-0,34 |
-4,09 |
|
|
|
|
|
|||||
-4,82 |
-0,47 |
-5,28 |
|
|
|
|
|
|||||
-5,62 |
-0,58 |
-6,12 |
|
|
|
|
|
|||||
-6,10 |
-0,64 |
-6,63 |
|
|
|
|
|
|||||
-6,25 |
-0,66 |
-6,79 |
|
|
|
|
|
|||||
-6,10 |
-0,64 |
-6,63 |
|
|
|
|
|
|||||
-5,62 |
-0,58 |
-6,12 |
|
|
|
|
|
|||||
-4,82 |
-0,47 |
-5,28 |
|
|
|
|
|
|||||
-3,71 |
-0,34 |
-4,09 |
|
|
|
|
|
|||||
-2,30 |
-0,18 |
-2,57 |
|
|
|
|
|
|||||
-0,64 |
-0,01 |
-0,77 |
|
|
|
|
|