PROSEPKTYWNA ANALIZA PŁYNNOŚCI

W analizie prospektywnej sprawdza się przede wszystkim czy spodziewane wpływy i wydatki nie zagrożą płynności przedsiębiorstwa lub nie spowodują nadpłynności.

Wyniki prospektywnej analizy płynności są wykorzystywane przy podejmowaniu krótkoterminowych decyzji finansowych dotyczących :

- strategii finansowania aktywów obrotowych

- pożądanego poziomu gotówki

- zasad zarządzania zapasami

- polityki ściągania należności

1. Relacje między aktywami obrotowymi a zobowiązaniami krótkoterminowymi

Cel to dostarczenie kierownictwu firmy przesłanek umożliwiających racjonalny wybór strategii finansowania aktywów obrotowych

Przedsiębiorstwo ma do wyboru następujące strategie:

- zachowawczą

Przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia maksymalnego poziomu kapitału obrotowego netto tak aby jak największa część aktywów obrotowych była finansowana kapitałem stałym

- umiarkowaną

Część stała aktywów obrotowych jest finansowana kapitałem stałym a część zmienna aktywów obrotowych – zobowiązaniami krótkoterminowymi. W tym wypadku kapitał obrotowy netto jest równy wartości części stałej aktywów obrotowych

- agresywną

Poziom kapitału obrotowego netto jest świadomie utrzymywany na poziomie ujemnym a wskaźnik pozycji kredytowej jest minimalizowany. Ujemny kapitał obrotowy netto oznacza, że całość aktywów obrotowych a także część aktywów trwałych jest finansowana zobowiązaniami krótkoterminowymi.

Przy określaniu porządanego poziomu kapitału obrotowego netto w ramach studiów przed podjęciem decyzji o wyborze strategii finansowania aktywów obrotowych dla poszczególnych wariantów decyzji należy ocenić :

- koszt kapitału, który zostanie zaangażowany do finansowania aktywów obrotowych

- ryzyko utraty płynności

Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy netto = spodziewany poziom aktywów obrotowych – spodziewany poziom zobowiązań handlowych

Znajomość zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto oraz przewidywanej wielkości kapitału stałego umożliwiają określenia jaka część zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto będzie musiała być pokryta przez odsetkowe zobowiązanie krótkoterminowe .

2. Gotówka

Szybko zbywalne aktywa obrotowe . prospektywna analiza krótkoterminowa gotówki dostarcza informacji do racjonalnego zarządzania środkami pieniężnymi:

- określenia właściwego poziomu środków pieniężnych w firmie mając na uwadze skalę działalności gospodarczej

- racjonalizacji cyklu operacyjnego w tym cyklu konwersji gotówki w celu zmniejszenia kosztów finansowania tego cyklu

- określenie sposobu zasilania firmy w pieniądz, względnie deponowania nadwyżek pieniężnych

Preliminarz zwany też budżetem gotówkowym lub planem kasowym jest krótkoterminowym planem wpływów i wydatków pieniężnych z wykazaniem stanu gotówki na początek i na koniec okresu objętego preliminarzem

Str.238

W prospektywnej analizie płynności preliminarz pro forma można wykorzystać do

- określenia nadwyżki pieniężnej w działalności operacyjnej niezbędnej do utrzymania poziomu gotówki w ustalonych granicach

- zaplanowania zapotrzebowania na dodatkowy pieniądz jeśli z kalkulacji analitycznych wynika, że poziom gotówki może spaść poniżej dolnej granicy bezpieczeństwa

- wskazania kierunków inwestowania nadwyżki pieniężnej jeżeli poziom gotówki przekroczy górną granicę bezpieczeństwa

Wskaźniki wystarczalności gotówkowej

Wskaźnik wystarczalności gotówkowej = spodziewane wpływy gotówkowe / spodziewane wydatki gotówkowe

Wskaźnik pokrycia zobowiązań natychmiast wymagalnych= krótkoterminowe aktywa finansowe / zobowiązania krótkoterminowe płatne w ciągu najbliższych 3 m-cy

Wskaźnik dziennego dyspozycyjnego pieniądza = gotówka / planowane dzienne wydatki pieniężne

Specyficzny miernik płynności wyznacza okres w którym firma jest w stanie obronić swoje płynności jedynie sprzedając najbardziej płynne aktywa

3. Zapasy

Podstawą analizy retrospektywnej zapasów są:

- wyniki oceny retrospektywnej

- prognoza sprzedaży

- określone koncepcje decyzyjne kierownictwa firmy dotyczące sposobów sterowania zapasami

Głównym zadaniem prospektywnej analizy zapasów jest określenie spodziewanych tendencji zmian poszczególnych kategorii zapasów zwłaszcza materiałów i produktów gotowych

Polityka utrzymywania wysokich zapasów surowców minimalizuje ryzyko perturbacji produkcyjnych z powodu braku surowców. Pozytywnym efektem wysokich zapasów jest dobra płynność produkcji oraz możliwość pełnego wykorzystania zdolności wytwórczych

Koszty związane z utrzymaniem wysokiego poziomu zapasów:

- koszty operacyjne utrzymania zapasów

- koszty wynikające z naturalnych ubytków lub starzenia się zapasów pod względem fizycznym i ekonomicznym

- koszty finansowe (zamrożenie środków finansowych)

Modele do ustalenia optymalnych stanów zapasów:

- POQ

- EPQ

- najczęściej stosowane metody heurystyczne

W niektórych przypadkach można przeprowadzić analizę typu what if czyli co by było gdzyby , polegającą na ocenie hipotetycznych strat i zysków związanych ze zmianą dotychczasowej polityki zarządzania zapasami.

4. Należności

Wyniki prognozy należności wrza z rezultatami analizy retrospektywnej pozwalają na opracowanie założeń polityki zarządzania należnościami. Do głownych celów polityki zaliczamy:

- zdynamizowanie sprzedaży przez oferowanie klientom atrakcyjnych warunków regulacji należności

- przyśpieszenie tempa likwidacji należności

Na podstawie przyjętych zasad udzielania kredytów kupieckich oraz dotychczasowej historii rozrachunków z odbiorcami należy przeprowadzić klasyfikację klientów zewględu na ich rzetelność płatniczą. Wyniki tej klasyfikacji zostaną wykorzystane do ustalenia szczegółowych warunków przyznawania kredytu kupieckiego poszczególnym klientom. W ramach polityki kredytowej ustala się także wielkość upustów jakich można udzielic klientom płacącym gotówką lub zamawiającym dużą partię towarów.

Polityka windykacji okresla sposoby zapewniające ściągalność należności przedsiębiorstwa w windykacji kluczowym zagadnieniem jest minimalizacja kosztu ściągania należności.

5. Zobowiązania krótkoterminowe

Prospektywna analiza zobowiązań krótkoterminowych ma na celu określenie poziomu i struktury zobowiązań krótkoterminowych w dającej się przewidzieć przyszłości biorąc pod uwagę spodziewane zapotrzebowanie na finansowanie krótkoterminowe.

Kredyty krótkoterminowe są udzielane przedsiębiorstwu w formie

- kredytu otwartego będącego w rzeczywistości zezwoleniem banku na tolerowanie debetu na rachunku bankowym firmy – kredyt odnawialny

- kredytu kasowego polegającego na incydentalnym zasileniu przedsiębiorstwa gotówką – kredyt w zasadzie nie odnawialny a jego spłata następuje z pierwszych wpływów dokonanych na rachunek bankowy firmy.

Krótkoterminowe papiery dłużne są to krótkoterminowe dłużne instrumenty finansowe służące do finansowania bieżących potrzeb przedsiębiorstwa. KPD SA sprzedawane przez emitentów celem pozyskania krótkoterminowego kapitału obcego.

W określonych sytuacjach przedsiębiorstwo może zatrzymać środki pieniężne uzyskując odroczenie spłaty swoich zobowiązań przez złożenie weksla u wierzyciela

Płynność finansowa w perspektywie długookresowej

W perspektywie długoterminowej podstawowym zadaniem analizy płynności jest zbadanie na podstawie prognozy przepływów pieniężnych czy przedsiębiorstwu nie grozi bankructwo z powodu niewypłacalności.

Gdy dysponujemy odpowiednio wiarygodnymi przewidywaniami rozwoju sytuacji finansowej przedsiębiorstwa wówczas możemy sporządzić sprawozdanie finansowe pro forma czyli prognozę bilansu rachunku zysku i strat. Zagrożenie bankructwem prognozuje się także prze badanie długoterminowych trendów wybranych wskaźników oraz wyliczenie wartości pewnych funkcji tych wskaźników w postaci modeli dyskryminacyjnych. Modele te pozwalają na analizę zależności między wartościami wybranych wskaźników finansowych a ryzykiem opóźnienia spłaty kredytu z powodu utraty płynności przez przedsiębiorstwo.

6