Jeden z przypadków w języku niemieckim: - Akkusativ (Biernik - kogo, co?)

Akkusativ odpowiada na pytanie wohin? - "dokąd?".
Czasownikami wyrażającymi ruch są przede wszystkim "gehen", "kommen", "fahren", np.

Wohin gehst du? - dokąd idziesz?
Ich gehe in die Schule - idę do szkoły
in + rzeczownik w rodzaju żeńskim "die" odmieniony w bierniku

inne czasowniki tego typu:
legen (kłaść), stellen (stawiać), hängen (wieszać), sich setzen (siadać), np.
Wohin stellst du den Tisch? (Dokąd stawiasz stół?)
konstrukcja zdania: zaimek pytający + orzeczenie + podmiot + dopełnienie w bierniku

Przyimki łączące się z Biernikiem (dokąd?):

an - na (powierzchnia pionowa), w, przy
Ich hänge das Poster an die Wand. Wieszam plakat na ścianę.

auf - na (powierzchnia pozioma)
Ich setze mich auf den Fußboden. Siadam na podłogę.

in - w, do, za
in zwei Wochen (za dwa tygodnie)

Ich fahre in die USA. (Jadę do USA.)

über - nad
Ich hänge die Lampe über das Bett. Wieszam lampę nad łóżkiem.

unter - pod
Ich lege die Zeitung unter den Tisch.
Kładę gazetę pod stół.

vor - przed
Ich stelle den Tisch vor das Bett.
Stawiam stół przed łóżkiem.

hinter - za
Ich stelle den Stuhl hinter den Schreibtisch.
Stawiam krzesło za biurkiem.

neben - obok
Ich hänge das Poster neben das Bild.
Wieszam plakat obok obrazka.

zwischen - między
Ich stelle die Blumen zwischen das Bett und den Schreibtisch.
Stawiam kwiatki między łóżkiem a biurkiem.

Konstrukcja zdania jest następująca:
podmiot + orzeczenie + rzeczownik + przyimek + dopełnienie w bierniku
Te same przyimki łączą się również z Dativem i wtedy odpowiadają na pytanie wo? - gdzie.

Dzisiaj chcę przedstawić Ci zagadnienie czasu zegarowego (Die Uhrzeit).

O godzinę zapytamy:
Wie viel Uhr ist es?
Wie spät ist es?

Do określenia czasu w używamy języku niemieckim liczebników głównych, inaczej niż w języku polskim, gdzie używa się liczebników porządkowych.

Na pytanie dotyczące czasu odpowiada się:
Es ist ...(acht, zehn, einundzwanzig) Uhr.
Jest ... (ósma, dziesiąta, dwudziesta pierwsza) (godzina).

Na pytanie:
Um wie viel Uhr ... (kannst du mich besuchen)?
O której godzinie ... (możesz mnie odwiedzić)?

Odpowiadamy:
Um ... (acht, zehn, siebzehn) Uhr.
O ... (ósmej, dziesiątej, siedemnastej) (godzina)..

6.00 Es ist sechs Uhr.
19.00 Es ist neunzehn Uhr.
23.00 Es ist dreiundzwanzig Uhr.
5.06 Es ist fünf Uhr sechs.
14.43 Es ist vierzehn Uhr dreiundvierzig.

Tak podajemy godzinę w sposób urzędowy.


Powyższe przykłady można zapisać potocznie,
używając określeń "po" - nach, "przed" - vor:
5.06 Es ist sechs (Minuten) nach fünf.
14.43 Es ist siebzehn (Minuten) vor fünfzehn.

Słowo halb oznacza "wpół do":
4.30 Es ist halb fünf. Jest wpół do piątej.
17.30 Es ist halb achtzehn/sechs. Jest wpół do szóstej.

Rzeczownik Viertel oznacza "kwadrans":
4.45 Es ist Viertel vor fünf. Jest kwadrans przed piątą.
4.15 Es ist Viertel nach vier. Jest kwadrans po czwartej.

Czasownik sein - być

ich bin
du bist
er/sie/es ist

wir sind
ihr seid
sie/Sie sind

Czasownik sein jest czasownikiem podstawowym.

Obok haben i werden jest on jednym z trzech czasowników posiłkowych i odmienia się nieregularnie.

Umożliwia, już na samym początku nauki języka, zbudowanie wielu zdań, np.:

Ich bin Polin. (Jestem Polką.)

Du bist aus Paris. (Jesteś z Paryża.)

Richard ist müde. (Ryszard jest zmęczony.)

Anton und Peter sind fleißig. (Antoni i Piotr są pilni.)

Er ist 20 Jahre alt. (On ma 20 lat.)

Wo ist das Buch? (Gdzie jest książka?)

W toku nauki czasownik ten będzie przydatny nie tylko do tworzenia czasu przeszłego Perfekt i Plusquamperfekt, ale także do tworzenia strony biernej.

Czasownik haben - mieć

ich habe
du hast
er/sie/es hat

wir haben
ihr habt
sie/Sie haben

Czasownik haben jest drugim czasownikiem podstawowym.

W toku nauki będzie on przydatny nie tylko do tworzenia czasu przeszłego Perfekt i Plusquamperfekt, ale również do tworzenia strony biernej.

Poprawnie odmieniając ten czasownik, już na początku nauki języka niemieckiego (podobnie jak z czasownikiem sein), można zbudować wiele zdań:

Ich habe zwei Kulis. (Mam dwa długopisy.)
Du hast 200 Euro. (Masz 200 Euro.)
Er hat keinen Bruder. (On nie ma brata)
Wir haben Angst vor Spinnen. (Boimy się pająków.)

Czasownik zwrotny to taki, w którym występuje zaimek zwrotny "się".

Bardzo ważne jest aby pamiętać, czasowniki zwrotne w języku polskim
nie zawsze pokrywają się z czasownikami zwrotnymi w języku niemieckim!
(np. uczyć się - lernen)

Przykłady czasowników zwrotnych w języku niemieckim:

sich setzen - siadać
sich treffen - spotykać się
sich waschen - myć się
sich kämmen - czesać się
sich befinden - znajdować się
sich unterhalten - rozmawiać
sich ärgern - denerwować się
sich erholen - odpocząć
sich verlieben - zakochać się

Trzeba też wiedzieć, że zaimek zwrotny "sich" podlega specjalnej
odmianie, nie jest on w każdej osobie jednakowy, jak to występuje w
języku polskim. Może łączyć się z dopełnieniem zaimkowym w bierniku
(a) lub w celowniku (b):

a)
Ich wasche mich [1]
Du wäschst dich
Er/sie/es wäscht sich
Wir waschen uns
Ihr wäscht euch
Sie/sie waschen sich

b)
Ich wasche mir die Hände [2]
Du wäschst dir die Hände
Er/sie/es wäscht sich die Hände
Wir waschen uns die Hände
Ihr wäscht euch die Hände
Sie/sie waschen sich die Hände

[1] Myję się
[2] Myję ręce

Czasowniki modalne - służą temu, aby wyrazić stosunek podmiotu do czynności wyrażanej przez drugi czasownik.
Konstrukcja zdania jest następująca:
Podmiot + czasownik modalny + dopełnienie + bezokolicznik innego czasownika, np.
Du musst dein Zimmer aufräumen.
(Musisz posprzątać swój pokój).

Lista czasowników modalnych:
dürfen - mieć pozwolenie
können - móc, umieć, potrafić
mögen - lubieć
möchten - tryb przypuszczający od "mögen", wyraża życzenie w formie
grzecznościowej (chciałabym...)
müssen - musieć
sollen - mieć powinność (powinnam zrobić...)
wollen - chcieć

Czasowniki te odmieniają się w liczbie pojedynczej nieregularnie, więc
odmiany tej trzeba się nauczyć na pamięć.

dürfen
ich darf
du darfst
er, sie, es darf
wir dürfen
ihr dürft
sie, Sie dürfen

können
ich kann
du kannst
er, sie, es kann
wir können
ihr könnt
sie, Sie können

mögen
ich mag
du magst
er, sie, es mag
wir mögen
ihr mögt
sie, Sie mögen

möchten
ich möchte
du möchtest
er, sie, es möchte
wir möchten
ihr möchtet
sie, Sie möchten

Czasowniki w języku niemieckim poza nielicznymi wyjątkami (np. tun -
czynić) mają końcówkę "-en" lub "-n".
Dzielą się na temat i końcówkę. Temat najczęściej pozostaje ten sam a
zmienia się jedynie końcówka.

gehen – iść geh (temat) + en (końcówka)

Końcówki odmiany czasowników regularnych w liczbie pojedynczej i
mnogiej:
Jak odmieniamy czasowniki w języku nimieckim na przykładzie czasownika machen.

machen - robić
ich mach - e wir mach - en
du mach - st ihr mach - t
er mach - t sie mach - en
sie mach - t Sie mach - en
es mach - t

Pierwsza oraz trzecia osoba liczby mnogiej wraz z formą grzecznościową
mają takie same końcówki "-en".

Dativ - określanie położenia przedmiotów/ludzi.
Dativ odpowiada na pytanie "wo", czyli "gdzie coś jest?", "gdzie się znajduje?"

Wo bist du? (gdzie jesteś?)
Ich bin in der Schule. (jestem w szkole)

in + rzeczownik w rodzaju żeńskim odmieniony w Dativie

Przypomnienie odmiany rodzajnika określonego w Dativie:
der -> dem
die -> der
das -> dem
lm. die -> den

czasowniki określające położenie:
- hängen (wisieć),
- liegen (leżeć),
- sein (być),
- sitzen (siedzieć),
- stehen (stać)

Przyimki łączące się z Dativem (gdzie?):
an - na (powierzchnia pionowa), w, przy
Das Bild hängt an der Wand. (Obrazek wisi na ścianie.)

auf - na (powierzchnia pozioma)
Der Teppich liegt auf dem Fußboden. (Dywan leży na podłodze.)

in - w, do, za
Das Heft ist in der Schublade. (Zeszyt jest w szufladzie.)

über - nad
Das Fach hängt über dem Bett.
Półka wisi nad łóżkiem.

unter - pod
Der Hund liegt unter dem Tisch. Pies leży pod stołem.

vor - przed
Die Blume steht vor dem Regal. Kwiatek stoi przed regałem.

hinter - za
Das Fenster ist hinter dem Schreibtisch. Okno jest za biurkiem.

neben - obok
Ich sitze neben dem Fernseher. Siedzę obok telewizora.

zwischen - między
Der Schrank steht zwischen dem Bett und dem Schreibtisch.
Szafa stoi między łóżkiem a biurkiem.

Konstrukcja zdania: podmiot + orzeczenie + przyimek + dopełnienie w Dativie

Aby powiedzieć jakie jest Twoje hobby najprościej w świecie powiesz:
Mein Hobby ist ... - Moim hobby jest ... [main hobby yst]

Na przykład:
Mein Hobby ist Schwimmen. - Moim Hobby jest pływanie.

Zamiast "Mein Hobby ist ..." możesz powiedzieć również "Interesuję
się..."
Ich interessiere mich für ... - Interesuję się

Na przykład:
Ich interessiere mich für Sport. - Interesuję się sportem.

Można również powiedzieć, że "robisz coś chętnie".
gern - chętnie

Na przykład:
Ich tanze gern. Chętnie tańczę.
Er sieht Filme gern. On ogląda chętnie filmy.
Ola liest Bücher gern. Ola czyta chętnie książki.

Zauważ, że przy pierwszych dwóch opcjach mówimy o czymś czym się
interesujemy, co jest naszym hobby stosując rzeczownik. Mówiąc zaś
"ich tanze gern" nie możemy użyć rzeczownika lecz czasownik.

Przykłady mówienia o swoim hobby:

Ich interessiere mich für Musik. (Interesuję się muzyką.)
Mein Hobby ist Tanzen. (Moim hobby jest taniec.)
Mein Hobby ist Surfen. (Moim hobby jest surfowanie.)
Ich spiele Fußball gern. (Gram chętnie w piłkę nożną.)
Mein Hobby ist Radfahren. (Moim hobby jest jazda na rowerze.)
Ich interessiere mich für Computerspiele. (Interesuję się grami
komputerowymi.)
Ich laufe gern. (Chętnie biegam.)
Mein Hobby ist Fußball. (Moim hobby jest piłka nożna.)

Chciałbym aby było dla Ciebie jasne, że w języku niemieckim
najczęściej używamy liczebników głównych, porządkowych i ułamkowych.

Liczebniki główne odpowiadają na pytanie: Wie viel(e)? - ile?

Liczebniki główne piszemy małą literą z wyjątkiem trzech, które są
rzeczownikami:

die Null - zero

die Million - milion

die Miliarde - miliard

Liczebników głównych używamy określając liczbę a rzeczownik występuje
wówczas bez rodzajnika np.: zwei Tische, 30% - dreißig Prozent.

Używa się ich przy określeniu godziny, np.: 5.00 - fünf Uhr oraz przy
podawaniu roku w datach: Der erste Weltkrieg hatte seinen Anfang im
Jahre 1914 (neunzehnhundertvierzehn).

Przykłady liczebników głównych:


1 eins 11 elf 20 zwanzig 30 dreißig
2 zwei 12 zwölf 21 einundzwanzig 31 einunddreißig
3 drei 13 dreizehn 22 zweiundzwanzig
4 vier 14 vierzehn 23 dreiundzwanzig 40 vierzig
5 fünf 15 fünfzehn 24 vierundzwanzig 50 fünfzig
6 sechs 16 sechzehn 25 fünfundzwanzig 60 sechzig
7 sieben 17 siebzehn 26 sechsundzwanzig 70 siebzig
8 acht 18 achtzehn 27 siebenundzwanzig 80 achtzig
9 neun 19 neunzehn 28 achtundzwanzig 90 neunzig
10 zehn 29 neunundzwanzig 100 (ein)hundert
101 (ein)hunderteins
200 zweihundert
1000 (ein)tausend
1001 (ein)tausendeins
2000 zweitausend
125 (ein)hundertfünfundzwanzig
473 vierhundertdreiundsiebzig
612 sechshundertzwölf
7432 siebentausendvierhundertzweiunddreißig
11809 elftausendachthundertneun
1000 000 eine Million
4000 000 vier Millionen

Odmiana przymiotnika z rodzajnikiem określonym i nieokreślonym

Najprostsze zdanie, w którym użyjemy przymiotnika, może wyglądać tak:

Das Haus ist groβ. (Dom jest duży.)

Der Film ist spannend. (Film jest interesujący.)

Lecz to samo zdanie możemy powiedzieć w inny sposób, dzięki znajomości zasady odmiany

przymiotników:

das groβe Haus (duży dom)

der spannende Film (interesujący film)

Schemat końcówek dodawanych do odmienianego

przymiotnika:

Singular

Maskulinum Femininum Neutrum

Plural

Nominativ der spannende Film die laute Musik

1

das groβe Haus die klugen

Menschen

2

Genitiv des spannenden

Filmes

der lauten

Musik

des groβen

Hauses

der klugen

Menschen

Dativ dem spannenden

Film

der lauten

Musik

dem groβen

Haus

den klugen

Menschen

Akkusativ den spannenden

Film

der laute Musik das groβe Haus die klugen

Menschen

1) głośna muzyka

2) mądrzy ludzie

Gdy mówimy o czymś po raz pierwszy, używamy rodzajnika nieokreślonego. Lecz

wspominając o tej rzeczy można podać jej cechy, a więc użyć przymiotnika.

ein blauer Himmel (niebieskie niebo)

eine schöne Katze (ładny kot) I cała tabelka:

Singular

Maskulinum Femininum Neutrum

Plural

Nominativ ein blauer Himmel eine schöne Katze ein kleines Bild

3

schwere Tür

4

Genitiv eines blauen

Himmels

einer schönen

Katze

eines kleinen

Bildes

schwerer Tür

Dativ einem blauen

Himmel

einer schönen

Katze

einem kleinen

Bild

schweren Tür

Akkusativ einen blauen

Himmel

eine schöne Katze ein kleines Bild schwere Tür

3) mały obrazek

4) ciężkie drzwi (PAMIĘTAJ! Liczba mnoga nie posiada rodzajnika nieokreślonego).

Podstawowych zwrotów w języku niemieckim należy nauczyć się na pamięć.

ja - tak [czyt. najzwyklej w świecie "ja" :) ]
nein - nie [czyt. najn]
bitte - proszę [czyt. bite]
danke - dziękuję [czyt. danke]
danke schön - dziękuję bardzo [czyt. danke szyn]
Entschuldigung - przepraszam [czyt. entszuldigung]
Wie ist dein Name? - Jak się nazywasz? [czyt. wi ist dajn name]
Mein Name ist... - Nazywam się... [czyt. majn name ist]
Ich heiße... - Nazywam się ... [czyt. iś hajse]
Ich verstehe nicht. - Nie rozumiem. [czyt. iś ferszteje niśt]
Sprichst du Englisch? - Czy mówisz po angielsku? [czyt. szprichst du
englisz?]


Przywitania i pożegnania

Hallo! - Cześć! (mówimy na przywitanie)
Guten Morgen! - Dzień dobry! (używamy między godziną 6.00 a 10.00 rano)
Guten Tag! - Dzień dobry! (używamy po godzinie 10.00 rano)
Guten Abend! - Dobry wieczór! (używamy wieczorem, po godzinie 18.00)
Gute Nacht! - Dobranoc! (używamy późnym wieczorem)
Grüß Gott! - Szczęść Boże!
Servus! - cześć! (używane są w południowych Niemczech i Austrii)
Auf Wiedersehen! - do zobaczenia! (używamy jeśli się z kimś żegnamy - o każdej porze)
Auf Wiederhören! - do usłyszenia! (mówimy na zakończenie rozmowy telefonicznej)
Tschüs - Cześć! (cześć ale tylko na pożegnanie, kiedy żegnamy się z kolegą po szkole)
Bis gleich! - Do zobaczenia wkrótce.
Mach's gut! - Trzymaj się! (np. kiedy żegnamy się z kolegą)
Bis später! - Do zobaczenia później!

O drogę zapytamy:
Entschuldigung, wie komme ich zu ... ?
[entszuldigung, wi kome iś zu ...]
Przepraszam, jak dojdę do...
zu + der = zur
Przykłady:

Entschuldigung, wie komme ich zur Post? Przepraszam, jak dojdę na pocztę?
[entszuldigung, wi kome iś cur post?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Schule? Przepraszam, jak dojdę do szkoły?
[entszuldigung, wi kme iś cur szule?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Bank? Przepraszam, jak dojdę do banku?
[entszuldigung, wi kome iś cur bank?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Polizei? Przepraszam, jak dojdę na policję?
[entszuldigung, wi kome iś cur policaj?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Bäckerei? Przepraszam, jak dojdę do piekarni?
[entszuldigung, wi kome iś cur bekeraj?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Kirche? Przepraszam, jak dojdę do kościoła?
[entszuldigung, wi kome iś cur bekeraj?]

Entschuldigung, wie komme ich zur Schwimmhalle? Przepraszam, jak dojdę na basen?
[entszuldigung, wi kome iś cur szwimhale?]

zu + dem = zum
Przykłady:

Entschuldigung, wie komme ich zum Kino? Przepraszam, jak dojdę do kina?
[entszuldigung, wi kome iś zum kino?]

Entschuldigung, wie komme ich zum Theater? Przepraszam, jak dojdę do teatru?
[entszuldigung, wi kome iś zum teater?]

Entschuldigung, wie komme ich zum Stadion? Przepraszam, jak dojdę na stadion?
[entszuldigung, wi kome iś zum sztadion?]

Entschuldigung, wie komme ich zum Krankenhaus? Przepraszam, jak dojdę do szpitala ?
[entszuldigung, wi kome iś zum krankenhałs]

Entschuldigung, wie komme ich zum Rathaus? Przepraszam, jak dojdę do ratusza ?
[entszuldigung, wi kome iś zum rathałs]

Entschuldigung, wie komme ich zum Markt? Przepraszam, jak dojdę na targ?

[entszuldigung, wi kome iś zum markt]

Entschuldigung, wie komme ich zum Bahnhof? Przepraszam, jak dojdę na dworzec?
[entszuldigung, wi kome iś zum banhof]

Entschuldigung, wie komme ich zum Schwimmbad? Przepraszam, jak dojdę na basen?
[entszuldigung, wi kome iś zum szwimbad]

Entschuldigung, wie komme ich zum Museum? Przepraszam, jak dojdę do muzeum?

Entschuldigung, wie komme ich zum Arbeitsamt? Przepraszam, jak dojdę do urzędu pracy?

Entschuldigung, wie komme ich zum Klub? Przepraszam, jak dojdę do klubu?

Przyimek "zu" wiąże się z miejscem, do którego się dochodzi np. do
budynku.
Przyimek "zu" łączy się zawsze z 3 przypadkiem czyli z Dativem.

Podczas poruszania się po mieście ważne są dwa czasowniki:
- sein - być
- sich befinden - znajdować się

Wcześniej pytaliśmy jak dojść w konkretne miejsce. Teraz zapytamy, gdzie
coś się znajduje:

Wo ist ... ? - Gdzie jest ...?
Wo befindet sich ...? - Gdzie się znajduje ...?

SEIN - BYĆ

ich bin wir sind
du bist ihr seid
er ist sie, Sie sind


SICH BEFINDEN - ZNAJDOWAĆ SIĘ

ich befinde mich wir befinden uns
du befindest dich ihr befindet euch
er befindet sich sie, Sie befinden sich

entlang - wzdłuż - stoi po rzeczowniku, łączy się z Akkusativen
eine Strasse entlang gehen - iść wzdłuż ulicy
[ajne sztrase entlag gejen]

einen Weg entlang laufen - biec wzdłuż drogi
[ajnen weg entlag gejen]


kierunki lewo/prawo

links, auf der linken Seite - lewo, w lewo, po lewej stronie
[links, auf der linken zajte]

rechts, auf der rechten Seite - prawo, w prawo, po prawej stronie
[rechts, auf der reśten zajte]

sich rechts halten - zatrzymać się na prawo
[siś rechts halten]

sich links halten - zatrzymać się na lewo
[siś links halten]

rechts abbiegen - skręcić w prawo
[rechts abbigen]

nach rechts abbiegen - skręcić na prawo
[nach rechts abbigen]

links abbiegen - skręcić w lewo
[links abbigen]

nach links abbiegen - skręcić na lewo
[nach links abbigen]

auf der rechten Seite etwas sehen - widzieć coś po prawej stronie
[auf der reśten zajte etwas sztejen]

auf der linken Seite etwas sehen - widzieć coś po lewej stronie
[auf der linken zajte etwas zejen]

PORY DNIA

rano - am Morgen
rankami - morgens
np.
Am Morgen esse ich Frühstück.
(Rano jem śniadanie)

przedpołudnie - Vormittag
przedpołudniami - vormittags
np.
Am Vormittag fahre ich zur Oma.
(Przed południem jadę do babci.)

południe - Mittag
południami (zawsze w południe) - mittags
np.
Am Mittag treffe ich mich mit meiner Freundin.
(W południe spotkam się z moją przyjaciółką/dziewczyną.)

popołudnie - Nachmittag
popołudniami - nachmittags
np.
Am Nachmittag sehe ich fern.
(Popołudni oglądam telewizję.)

wieczór - Abend
wieczorami - abends
np.
Am Abend spreche ich mit meinem Vater.
(Wieczorem rozmawiam z tatą)

noc - Nacht
nocami - nachts

UWAGA! WYJĄTEK!
w nocy - in der Nacht
np.
In der Nacht schlafe ich.
(w nocy śpię)


DNI TYGODNIA

der Montag - poniedziałek
der Dienstag - wtorek
der Mittwoch - środa
der Donnerstag - czwartek
der Freitag - piątek
der Samstag - sobota
der Sonntag - niedziela

Samstag + Sonntag = das Wochenende (weekend)

Dni tygodnia łączą się zawsze z przyimkiem "am"
np.
Am Montag gehe ich in die Schule.
W poniedziałek idę do szkoły.

Am Freitag lerne ich Deutsch.
W piątek uczę się niemieckiego.


MIESIĄCE

der Januar - styczeń
der Februar - luty
der März - marzec
der April - kwiecień
der Mai - maj
der Juni - czerwiec
Juli - lipiec
August - sierpień
September - wrzesień
Oktober - październik
November - listopad
Dezember - grudzień

Miesiące łączą się z przyimkiem "im"
np.
Im April habe ich Geburtstag.
W kwietniu mam urodziny.

Im Juli fahre ich ans Meer.
W lipcu jadę nad morze.


PORY ROKU
der Frühling, das Frühjahr wiosna
der Sommer lato
der Herbst jesień
der Winter zima

Pory roku również łączą się z przyimkiem "im"
np.
Im Frühling wachsen die Blumen.
Wiosną rosną kwiaty.

Im Winter ist kalt.
Zimą jest zimno.

Rodzaju męskiego są następujące grupy rzeczowników:

a) marki samochodów: der BMW, der Mercedes

b) nazwy stron świata, opadów, wiatrów itp.: der Norden, der Schnee, der Wind, der Monsun

c) jeziora i góry: der Kilimandscharo,

d) osoby i zwierzęta rodzaju męskiego: der Bauer, der Tiger, der Arzt

e) pory roku, dni tygodnia i miesiące: der August, der Montag, der Sommer

f) rzeczowniki z kończące się na:
- e (der Deutsche)
- er (der Deutscher)
- ig (der König)
- ling (der Liebling)

g) rzeczowniki pochodzenia obcego zakończone na:
-al, -us, -ismus, -ar, -ent, -et, - eur, -ier, - ist, -or
der Polizist, der Ingenieur, der Patient

Rodzaju żeńskiego są następujące grupy rzeczowników:

a) liczby użyte rzeczownikowo: die Milion, die Tausend

b) nazwy statków i samolotów: die Titanic

c) Nazwy drzew i wielu kwiatów: die Tulpe, die Rose, die Birke

d) rzeczowniki zakończone na:
- e die Lampe
- ei die Türkei
- ung die Sicherung
- schaft die Schwangerschaft
- keit die Schwierigkeit
- heit die Krankheit
- in die Kollegin

e) rzeczowniki pochodzenia obcego: -tion, -tat, -ur, -ie, -ion, -ik.

Rodzaju nijakiego są następujące grupy rzeczowników:

a) nazwy hoteli, kawiarni, kin das Mariot

b) nazwy liter, kolorów das Rot, das Grün, das Braun

c) rzeczowniki zakończone na:
- tum das Eigentum
- nis das Erzeugnis
- sel das Ratsel
- chen das Hähnchen
- lein das Brüdelein

Ostatnio omówiłem Ci pokrótce rodzajnik określony. Dzisiaj chciałbym
przedstawić Ci rodzajnik nieokreślony, który występuje z rzeczownikami
oznaczającymi osoby, przedmioty nieznane, o których mówimy po raz
pierwszy, które nie były wcześniej wspominane:

- Das ist eine Blume. Die Blume ist schön.
- Ich kaufe mir einen Computer. Der Computer ist modern.

Rodzajnik nieokreślony poprzedza rzeczowniki określające jedną osobę
lub rzecz z większego zbioru:

- Das Pferd ist ein Tier.
- Der Baum ist eine Pflanze.

Rodzajnika nieokreślonego używamy z rzeczownikiem po wyrażeniu "es gibt" - jest, są, znajdują się:

- Es gibt eine Frau.
- Es gibt ein Auto.

Ważne: Rodzajnik nieokreślony NIE POSIADA LICZBY MNOGIEJ.

PRZYPOMNIENIE

Rodzajniki określone używamy ze względu na brak możliwości określenia
rodzaju i/lub liczby rzeczownika na podstawie jego formy.
Ich użycie może zmienić znaczenie danego rzeczownika.
Z rodzajnikami określonymi występują:

- nazwy gór, mórz, jezior, gwiazd, rzek
- nazwy ulic, budowli, statków, hoteli, kin
- nazwy gazet, czasopism
- nazwy pór roku, miesięcy, pór dnia, posiłków
- rzeczowniki w stopniu najwyższym i z liczebnikiem porządkowym

Z rodzajnikiem określonym występują także rzeczowniki, jeżeli są nam
znane, zostały uprzednio wymienione lub są powtarzalne. Np.
Ist das ein Hund? (To jest pies?)

Ja, der Hund heißt Taro. (Tak, ten pies nazywa się Taro.)

Ist das ein Kugelschreiber? (Czy to jest długopis?)

Nein, das ist ein Füller. (Nie, to jest pióro.)

Der Füller schreibt sehr schön. (To pióro pisze bardzo ładnie.)

Stopniowanie przymiotników.

Otóż stopień wyższy przymiotnika otrzymujemy, dodając do tematu danego przymiotnika końcówkę –er Np.
klein -> kleiner (mały -> mniejszy)
billig -> billiger (tani -> tańszy)
nett -> netter (miły -> milszy)

Gdy w przymiotniku występują samogłoski a, o, u, najczęściej ulegają
one przegłosowi (ä,ö,ü), np.
lang -> länger (długi -> dłuższy)
kurz -> kürzer (krótki -> krótszy)

Natomiast stopień najwyższy uzyskujemy, dodając do tematu przymiotnika
stopnie równego końcówkę -sten (lub -esten gdy temat przymiotnika
kończy się na samogłoskę lub na -d, -t, -ss, -sch, -z), a przed
przymiotnik dodajemy przyimek "am", np.

alt -> älter -> am ältesten
(stary -> starszy -> najstarszy)

schön -> schöner -> am schönsten
(ładny -> ładniejszy -> najładniejszy)

klug -> klüger -> am klügsten
(mądry -> mądrzejszy -> najmądrzejszy)

Istnieją jednak takie przymiotniki, które stopniuje się nieregularnie. Są to:

gut -> besser -> am besten
(dobry -> lepszy -> najlepszy)

gern -> lieber -> am liebsten
(chętnie->chętniej->najchętniej)

viel -> mehr -> am meisten
(dużo -> więcej -> najwięcej)

hoch -> höher -> am höchsten
(wysoko -> wyżej -> najwyżej)

W zdaniu, porównując cechy przy użyciu stopnia wyższego, korzystamy ze spójnika "als" w znaczeniu "niż"
Er ist höher als Monika (On jest wyższy niż Monika)

Berlin ist schöner als Köln (Berlin jest ładniejszy niż Kolonia)

A gdy chcemy porównać cechy stopnia równego, to używamy spójnika
so...wie (tak...jak), np.
Deine Mutter ist so alt wie mein Vater
(Twoja mama jest w tym samym wieku co mój tata)

Hier ist so viel Blumen wie dort (Tu jest tak dużo kwiatków jak tam)

W języku niemieckim pytanie możemy stworzyć na trzy sposoby:

- przez inwersję
- za pomocą zaimka pytającego
- za pomocą zaimka pytającego z przyimkiem

Pytanie przez inwersję

Pytanie w niemieckim najłatwiej stworzyć poprzez inwersję. Inwersja jest to
umieszczenie odmienionego czasownika na początku zdania, a od razu po nim
podmiotu (podobnie jak w języku angielskim).

(czasownik) + (podmiot) + (reszta zdania)?
Przykład: Wohnst du in Warschau? (mieszkasz w Warszawie?)

W odpowiedzi na pytanie o rozstrzygnięcie odpowiadamy potwierdzając lub
zaprzeczając. (Ja/Nein/Doch)

Kilka przykadów:

Bist du Tomek? - Nein, ich bin Paweł.
(Jesteś Tomek? Nie, ja jestem Paweł.)

Gehst du mit? - Ja, ich gehe mit. (Idziesz z nami? Tak, idę.)

Willst du mehr Geld haben? - Ja, ich will.
(Chcesz mieć więcej pieniędzy? Tak, chcę.)

Bist du verheiratet? - Nein, ich bin nicht verheiratet.
(Jesteś żonaty? Nie, nie jestem.)

Magst du Pflanzen? Ja, ich mag Pflanzen.
(Lubisz rośliny? Tak, lubię rośliny.)

Liest du Bücher gern? - Nein, ich lese Comics gern.
(Czytasz chętnie książki? Nie, chętnie czytam komiksy.)

Kommst du aus Spanien? - Ja.
(Pochodzisz z Hiszpanii? Tak.)

Uwaga!
Jeśli w zdaniu pytającym znajduje się jakiś wyraz przeczący (kein, nicht, nie,
noch nicht, nicht mehr, nirgendwo, niemand itp) odpowiadamy:
1) jeśli odpowiedź ma być przecząca - Nein
2) jeśli odpowiedź ma być twierdząca - Doch

Przykład: Fliegst du nicht nach Köln? - Nie lecisz do Koloni?

Nein, ich fliege nicht - Nie, nie lecę.
Doch, ich fliege am Wochenende nach Spanien. - Tak (owszem), lecę w weekend do
Hiszpanii.
Pytanie za pomocą zaimka pytającego:
Najczęstszą formą pytań w języku niemieckim jest pytanie z zaimkiem
pytającym. W tego typu pytaniach forma osobowa czasownika znajduje się
zawsze na drugim miejscu, tak jak w zdaniu oznajmującym.

Najważniejsze zaimki pytające w języku niemieckim:
Was? - co?
Wer? - kto?
Wo? - gdzie?
Wie? - jak?
Wann? - kiedy?
Woher? - skąd?
Wohin? - dokąd?
Wem? - komu?
Wie lange? - jak długo?
Wie viel? - jak dużo?
Warum? - dlaczego?
Wozu? - po co?
Zu welchem Zweck? - w jakim celu ?
Wessen? - czyj, czyja, czyje ?

Przykłady:
Was ist los? - Co się dzieje?
Wer ist das? - Kto to jest?
Wo wohnst du? - Gdzie mieszkasz?
Wie alt bist du? - Ile masz lat?
Wann hast du das gemacht? - Kiedy to zrobiłeś?
Woher kommst du? - Skąd pochodzisz?
Wohin fährst du? - Dokąd jedziesz?
Wem hilfst du? - Komu pomagasz?
Wie lange lernst du? - Jak długo się uczysz?
Wie viel kostet das? - Jak dużo (ile) to kosztuje?
Wozu gehst du dort? - Po co tam idziesz?
Zu welchem Zweck klaust du? - W jakim celu kradniesz?
Wessen Buch ist das? - Kogo to jest książka?

KONSTRUKCJA:
(zaimek pytający) + (czasownik) + (reszta zdania)
Was machst du?
Przykłady:
Was kostet dieses Buch? - Ile kosztuje ta książka?
Wer ist das klugste? - Kto jest najmądrzejszy?
Wie lange dauert die Reise? - Jak długo trwa podróż?
Wohin fahren wir? - Dokąd jedziemy?
Wo befindet sich Post? - Gdzie znajduje się poczta?
Warum lügst du? - Dlaczego kłamiesz?
Wem gabst du das? - Komu to dałeś?

Zaimek pytający z przyimkiem

W języku niemieckim można również utworzyć pytanie, gdzie na pierwszym
miejscu stoi połączenie zaimka pytającego z przyimkiem.

Pytanie o osobę:
(przyimek) + (zaimek pytający) + (reszta zdania)
Für wen ist diese Schokolode? Dla kogo jest ta czekolada?

Pytanie o rzecz:
(przyimek) + (zaimek pytający) + (reszta zdania)
Woran arbeitest du? Nad czym pracujesz?

Kiedy mamy dwie samogłoski w zaimku pytającym z przyimkiem, wstawiamy "r"
pomiędzy nie. Przykłady:
Woran denkst du? - O czym/nad czym myślisz?
Worüber sprechen sie? - O czym oni rozmawiają?
Mit wem gehst du ins Kino? - Z kim idziesz do kina?
Bei wem übernachtetest du? - U kogo nocowałeś?

Wyrażenia porównawcze:
Umiejąc stopniować przymiotniki w bardzo prosty sposób możemy porównywać różne przedmioty czy osoby, dzięki odpowiednim wyrażeniom:
Stopień równy:
so.. wie... (tak... jak...)
Das Wetter ist heute so schön wie gestern. Pogoda jest dziś tak samo piękna jak wczoraj.
ebenso... wie... (tak samo... jak...)
Eva ist ebenso schön wie ihre Schwester. Eva jest tak samo piękna jak jej siostra.

Stopień wyższy:
als (niż)
Mein Hund ist klüger als dein Hund. Mój pies jest mądrzejszy niz Twój pies.
viel (o wiele)
Sie ist viel kleiner als ich. Ona jest o wiele mniejsza niż ja.
immer (coraz)
Er muss immer mehr trainieren. On musi coraz wiecej trenować.
etwas (trochę)
Du sollst etwas weniger essen. Powinieneś trochę mniej jeść.

Stopień najwyższy:
von... (z...)
Monika singt am besten von uns allen. Monika śpiewa najlepiej z nas wszystkich.

WYMOWA NIEMIECKA

Język niemiecki, jak każdy inny język ma swoją, charakterystyczną wymowę. Poniżej zebrane

zostały podstawowe zasady wymowy w języku niemieckim.

1) ä – czytamy [ε] - np.: spät, Käse, ändern

2) ö – czytamy [oe] , usta układamy jak byśmy chcieli powiedzieć „o”, przy takim

ustawieniu ust wymawiamy „e” – np.: höher, Börse, Hölle

3) ü – czytamy długo [y], usta układamy jak byśmy chcieli powiedzieć „u”, przy takim

ustawieniu ust wymawiamy „i” – np.: üben, über, prüfen

4) ß – czytamy [s] – np.: Straße, heißen, Fuß

5) äu – czytamy [oi] – np.: Mäuse, Häuser, Einkäufe

6) ei – czytamy [ai] – np.: nein, meine, kleine

7) eu – czytamy [oi] – np.: heute, Leute, neuzehn

8) qu – czytamy [ku] – np.: Quadrat

9) z – czytamy [ts] – np.: zehn, kurz, Zimmer

10) tz – czytamy [ts] – np.: Mütze, Glatze

11) st – czytamy na początku wyrazu [szt] – np.: Straße, Strom

12) tsch – czytamy [cz] – np.: Tschechen

13) sp – czytamy [szp]

14) sch – czytamy [sz]

15) s – na początku wyrazu czytamy jak „z”, w środku i na końcu czytamy „s”

16) h – na początku wyrazu czytamy „h”, w środku lub na końcu wyrazu nie jest

wymawiane. Jest to tak zwane „nieme” „h”.

17) v – czytamy „f”

Naszą naukę zaczniemy od zaimków osobowych, które w języku niemieckim
są bardzo ważne.

Otóż wyróżniamy następujące zaimki osobowe:

Liczba pojedyncza

ich - ja
du - ty
er - on
sie - ona
es - ono

Liczba mnoga

wir - my
ihr - wy - nie czytamy "h" gdyż znajduje się w środku wyrazu, jest to
tak zwane "nieme h".
sie - oni

Sie - Pan, Pani, Państwo, Panowie, Panie - jest to forma grzecznościowa. Polacy mylą często sie (oni) z Sie (forma grzecznościowa). W odróżnieniu od sie (oni) w języku niemieckim formę grzecznościową "Sie" piszemy zawsze wielką literą.
Uwaga!
Pominięcie zaimka osobowego w języku niemieckim jest NIEDOPUSZCZALNE i
niepoprawne, odwrotnie niż w języku polskim.
Wyjątkiem od tej reguły jest tryb rozkazujący. Przykład:
Ich gehe oft ins Kino.
Heute geht er nicht in die Schule.
Wer bist du?

Zaimki osobowe, podobnie jak poznane już rodzajniki odmieniają się przez przypadki.
Zaimki te odmieniają się nieregularnie, tzn. każdy z przypadków tworzy się od innego rdzenia. Poniższa odmiana uwzględnia również, bardzo rzadko stosowane, formy dopełniacza.
Kolejno: Nominativ, Genitiv, Dativ i Akkusativ

l. poj.
ich meiner mir mich
du deiner dir dich
er seiner ihm ihn
sie ihrer ihr sie
es seiner ihm es

l.mn.
wir unser uns uns
ihr eurer euch euch
sie ihrer ihnen sie
Sie Ihrer Ihnen Sie

Hilfst du mir? Pomożesz mi?
Ja, ich helfe dir. Tak, pomogę ci.
Hörst du mich? Słyszysz mnie?
Ja, ich höre Sie. Tak, słyszę panią.
UWAGA! Jeżeli dopełnienia rzeczownikowe w celowniku i bierniku chcemy
zastąpić zaimkami osobowymi, wówczas dopełnienie zaimkowe w bierniku
występuje przed dopełnieniem w celowniku, np.: Er holt seinem Vater
die zigaretten.
- Er holt ihm die Zigaretten.
- Er holt sie sienem Vater.
- Er holt sie ihm.

zwroty używane w restauracji

Kilka przydatnych rzeczowników:

das Bier [biir] - piwo
die Flasche [flasze] - butelka
das Glas [glaas] - szklanka
der Kaffee [Kafee] - kawa
die Milch [milś] - mleko
die Tasse [Tasee] - filiżanka
der Tee [Teej] - herbata
der Wein [wain] - wino
die Zigaretten [cigaretyn] - papierosy

Jak zamawiać w restauracji?

Wie viel/Was kostet Kaffee ? Ile kosztuje kawa ?
Bitte ein Bier! Proszę piwo!
Bitte eine Flasche Milch! Proszę jedną butelkę mleka!
Bitte ein Glas Tee! Proszę szklankę herbaty!
Der Wein kostet sechs Euro. Wino kosztuje 6 euro.
Der Kaffee und der Tee kosten sieben Euro. Kawa i herbata kosztują 7 euro.
Ich möchte einen Tisch für vier Personen reservieren.
Chciałbym zarezerwować stolik dla czterech osób.
Ist der Tisch noch frei? Czy ten stolik jest wolny?
Sind hier Plätze noch frei? Czy tu są wolne miejsca?
Einen Tisch für zwei Personen, bitte. Proszę stolik dla dwóch osób.
Eine Speisekarte bitte. Poproszę o kartę dań.
Was können Sie empfahlen? Co może pani polecić?
Haben Sie vegetarische Gerichte? Czy macie państwo dania wegetariańskie?
Guten Appetit! Smacznego!
Schmeckt es dir? Czy ci to smakuje?
Darf ich hier rauchen? Czy mogę tu zapalic?
Verzeihung, wo sind die Toiletten? Przepraszam, gdzie są toalety?
Haben sie schon gewählt? Czy Pani już cos wybrała?
Die Rechnung bitte. Poproszę rachunek.
Ich möchte zahlen. Chciałbym zapłacić

9