Wady rynku doskonale konkurencyjnego

Konkurencja doskonała jako przypadek idealny

Główną wadą tego rynku jest to, że tego typu rynki nie występują w rzeczywistym świecie Jest to konstrukcja teoretyczna i wyidealizowana. W rzeczywistości żaden rynek nie funkcjonuje zgodnie z opisanymi powyżej zasadami Nie ma rynku doskonale konkurencyjnego podobnie jak nie ma próżni absolutnej, czy zera absolutnego.. Tylko na niektórych rynkach występują warunki zbliżo­ne do doskonałej konkurencji (np. rynki niektórych produktów rolnych i surowców )

Rynek doskonale konkurencyjny a rynek wolny

Zbliżony modelowo do rynku doskonale konkurencyjnego jest rynek wolny, tzn. taki rynek, na którym żaden dostawca ani nabywca nie ma istotnego wpływu na cenę towaru. Pojęcie wolnego rynku wyklucza również istnienie mono­polu oraz ingerencji państwa

Ułomności mechanizmu rynkowego

Ale mechanizm działanie rynku wolnego i jego alokacyjne skutki mogą i najczęściej daleko odbiegają od ideału rynku doskonale konkurencyjnego

Zacznijmy od tego, że model rynku doskonale konkurencyjnego bazuje na założeniu doskonale giętkich cen równowagi rynkowej. Oraz doskonałej podzielności i mobilności czynnikowa

Oznacza to, że teoretycznie rzecz biorąc, ceny powinny natychmiast i bez przeszkód zmieniać się wraz ze zmianą warunków rynkowych, aby zrównoważyć popytu z podażą W odpowiedzi na zmianę cen równowagi rynkowej czynniki produkcji powinny być niemal natychmiast i bez przeszkód dzielone i w odpowiednich porcjach przenoszone z dziedzin mniej rentownych do bardziej rentownych., w rezultacie produkcja powinna dostosowywać się automatycznie i w zasadzie natychmiast do zmieniających się potrzeb

W praktyce w poznanym mechanizmie dostosowania cen do ilości występują zgrzyty i tarcia.

1. Po pierwsze ceny nie zawsze zmieniają się płynnie i szybko do poziomu równoważącego rynek

2. Po drugie musimy zdawać sobie sprawę z faktu, że czynniki wytwórcze nie są w rzeczywistości ani doskonale podzielne, ani doskonale mobilne. Ich przepływ od zastosowań mniej efektywnych do bardziej efektywnych jest często niemożliwy, lub opóźniony w czasie

3. Po trzecie procesy dostosowawcze zachodzą z oporami Szybka i właściwa alokacja byłoby możliwa jedynie w warunkach doskonałej i bezpłatnej informacji podmiotów o zmieniających się warunkach rynkowych. Jest to założenie mało realistyczne. Informacja rynkowa nie jest ani doskonała ani bezpłatna W tych warunkach konkurujące na rynku ze sobą podmioty podejmują najbardziej korzystne dla siebie decyzje nieco na oślep, które nie muszą prowadzić powrotu do równowagi. Oznacza to, że rzeczywista alokacja rynkowa nie zawsze musi być efektywna.

4. Z tych trzech ułomności wynika czwarta Otóż w praktyce gospodarczej osiągniecie nowych ilości równowagowych wymaga czasu niezbędnego na rozpoznanie nowych warunków oraz podjecie i realizację decyzji dostosowawczych Zauważmy jednak, ze nowe warunki rynkowe, które wywołują reakcje dostosowawcze mogą w trakcie trwania dostosowań ulec kolejnej zmianie, zanim podmioty zdążą osiągnąć wyznaczony przez nie pożądany stan równowagi.. W tej sytuacji rozpoczną one wędrówkę do nowego punktu nie osiągnąwszy pierwotnie zamierzonego. Ponieważ ta dzieje się najczęściej oznacza to, że równowaga rynkowa nie jest stanem naturalnym, a raczej mamy do czynienia ze tendencją do zmierzania w kierunku równowagi Ponadto, jeśli procesy dochodzenia do równowagi trwają zbyt długo, to sytuację po ich zakończeniu trudno jest łączyć z brakiem równowagi przed ich rozpoczęciem.

5. Po piąte producenci i konsumencki często opierają swoje decyzje nie na cenach bieżących, ale również na oczekiwaniach cen przyszłych. W rezultacie wytwarzane ilości nie zawsze muszę w pełni odpowiadać społecznemu zapotrzebowaniu, Gdy produkcja jest zbyt mała w stosunku do zgłaszanego na nią popytu, producenci mogą nawet w dłuższym okresie osiągać zyski nadzwyczaj

Wreszcie teoretycznie rzecz biorąc może się zdarzyć, że w niektórych przypadkach w ogóle nie dochodzi do ustalenia równowagi rynkowej. (model pajęczyny) – cykliczny ruch cen produktów oraz rozmiarów produkcji (regularne wahania)

Przedstawione powyżej ułomności mechanizmu rynku wolnego mogą być przyczyną poważnych niekiedy trwałych odchyleń ilości równowagi i cen od opisanego powyżej idealnego z teoretycznego punktu widzenia stanu równowagi. Nawet idealnie funkcjonujący rynek doskonale konkurencyjny nie zawsze zapewnia najlepszą ze społecznego punktu widzenia alokację zasobów.

Dlatego współcześnie jest to model teoretyczny bez dokładnego odpowiednika w rzeczywistości gospodarczej.