HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 4 XVIII W (OŚWIECENIE)

Historia -przygotowanie do sprawdzianu


1)W XVIII w. panuje rozkwit życia gospodarczego, kulturalnego i militarnego w Europie, czego jesteśmy światkami licznym zmianom reformacyjnym u sąsiadów Rzeczpospolitej dzięki wybitnym władcom absolutnym.

2)Sąsiedzi Rzeczpospolitej i ich reformy

-Rosja(Piotr I): reforma administracyjna dzieląca kraj na gubernie i mniejsze prowincje, unowocześnienie wojska, budowa manufaktur produkujących broń i mundury, wprowadzenie instytucji :senat i kolegia, ufundowanie Petersburskiej Akademii Nauk ,unowocześnienie kalendarza, wprowadzenie alfabetu- grażdanki


-Austria(Maria Teresa, Józef) : reforma administracyjna dzieląca kraj na gubernie i powiaty, rozbudowa manufaktur, ograniczenie przywozu towarów z zagranicy, Kościół podporządkowany państwu, wolnośc wyznania, prowadzenie spisu ludności, sprawiedliwe podatki


-Prusy(Fryderyk I, Fryderyk II) : wielki oszczędności na państwo, pieniądze na wojsko, powiększanie terytorium swojego państwa kosztem sąsiadów


3)Postacie :

-Piotr I – car rosyjski

-Maria Teresa - cesarzowa Austrii, królowa Czech i Węgier


4)Po śmierci Jana III Sobieskiego królami polskimi zostali elektorzy sascy -August II Wettin, a po nim August III.


-August II Mocny -król saski z dynastii Wettinów, za jago rządów kraj popadł w ruinę. Połączył on państwo unia personalną z Saksonią(-unia personalna-połączenie dwóch lub więcej państw poprzez osobę wspólnego monarchy,przy jednoczesnym zachowaniu odrębnych władz)


-August III-elektor saski i król polski, za jego rządów panuje rozkwit gospodarczy i kulturalny .odbudował gospodarkę zniszczoną przez ojca August II, wprowadził opłaty czynszowe zamiast pańszczyzny ,dzięki niemu powstała manufaktura wytwarzająca szklane naczynia z porcelany


5)Za panowania Augusta II na terenie Polski prowadzone były działania wojenne spowodowane Wielką wojną północną (1700r.) toczoną przez Rosję, Prusy, i Saksonie


6).SEJM NIEMY, nazwa nadana sejmowi w 1717; trwał 1 dzień (posłów nie dopuszczono do głosu w obawie przed zerwaniem obrad); przyjął narzucony przez Rosję traktat, przeprowadził niewielkie reformy ustrojowe; zapoczątkował protekcję Rosji nad Polską.


7)CZASY SASKIE:

-POZYTYWY : odbudowano gospodarkę, przebudowano Warszawę, rozkwit życia kulturalnego i szkolnictwa(zakładano szkoły parafialne prowadzone przez teatynów, pijarów i jezuitów, utworzono szkołę dla młodzieży szlacheckiej-Collegium Nobilium, powstała pierwsza publiczna biblioteka w Polsce)

-NEGATYWY : wciągnięcie przez Augusta II Polski do wojny północnej działającej na jej terenie co doprowadziło do spustoszenia polski, słabośc militarna Polski


8)STANISŁAW AUGUST PONIATOWSKI :

-zasiadła na tron Polski po śmierci Augusta III, -wybrany na elekcji dzięki protekcji Rosji oraz rodzin Czartoryskich (Familii) i Zamoyskich, - wprowadził reformy prawne i dotyczące obrad sejmu , - po koronacji zmienił swoje imię z Antoniego na Augusta , - lubił kulturę zachodnioeuropejską i najnowszą modę, na których się wzorował , -miał wiele planów dotyczących umocnienia, rozbudowania i unowocześnienia państwa , - wspierał literatów i artystów , - organizował dla najwybitniejszych obiady czwartkowe , - ostatni król Rzeczpospolitej


9)KONFEDERACJA BARSKA- wystąpienie szlachty w 1768r. Przeciwko królowi, innowiercom i wpływom Rosji w Polsce .

10) RADA NIEUSTAJACA- rząd działający pomiędzy sejmami, powołany w 1773 r.

11)SEJM ROZBIOROWY – sejm po rozbiorze w 1773r. ,na którym zaakceptowano utratę trzeciej części terytorium kraju,ale również powołano Komisję Edukacji Narodowej

12)KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ -pierwsze w Europie świeckie ministerstwo oświaty, miało ono przygotowac młodzież do pracy dla dobra kraju

13)SZKOŁA RYCERSKA – szkoła założona w 1765r w Warszawie przez Stanisława Augusta w celu kształcenia młodzieży szlacheckiej

14)PRAWA KARDYNALNE – prawa, które gwarantowały rolę szlachty w państwie ,m.in. wolna elekcja

15)JURYDYKI – tereny w miastach należące do magnatów, wyłącznie spod sądownictwa i administracji miejskiej


16) PIERWSZY ROZBIÓR POLSKI :

W 1772 r. ROSJA, PRUSY, AUSTRIA podpisały porozumienie rozbiorowe tzw. traktat czterech czarnych orłów

-PRUSY ZAJĘŁY NAJLEPIEJ ROZWINIĘTE GOSPODARCZO ZIEMIE: Pomorze, Warmię, część Kujaw i Wielkopolski

-AUSTRIA ZAJĘŁA TERENY ZAMIESZKANE PRZEZ NAJWIĘKSZĄ LICZBĘ LUDNOSCI :czesc Małopolski i Wołynia, Podole

-ROSJA ZAJĘŁA NAJWIĘKSZE TERYTORIUM :ziemie na północnym wschodzie


17) XVIII WIEK(OŚWIECENIE)TO WIEK REWOLUCYJNYCH ODKRYC NAUKOWYCH TZW. WIEK NAUKI, WIEK FILOZOFÓW, rozwój medycyny, higieny,odkryc w dziedzinie nauk ścisłych ,zaczęto drukowac książki w coraz większych ilościach

Największym przedsięwzięciem wydawniczym, naukowym i kulturalnym oświecenia było wydanie Wielkiej Encyklopedii Francuskiej(35 tomów)

18)WYNALAZCY XVIII W. I ICH ODKRYCIA:

-Benjamin Franklin – piorunochron

-James Watt – maszyna parowa(parowy silnik tłokowy)

-bracia Montgolfier – balon

-Edmund Cartwright – mechaniczne krosno

-Anders Celsjusz – skala pomiaru temperatury od punktu zamarzania wody do punktu wrzenia

-Izaak Newton – prawo powszechnego ciążenia

-Antoine Lavoisier – skład powietrza

19)W XVIII W..ZE WZMOZONĄ SIŁĄ ZACZĘTO PODDAWAC KOSCIÓŁ SPOREJ KRYTYCE, PORAZ PIERWSZY PODDANO W WATPLIWOSC ISTNIENIE BOGA.,CORAZ WIĘCEJ LUDZI UWAŻAŁO SIĘ ZA ATEISTÓW NIEWYZNAJĄCYCH WIARY W BOGA


20)MASONERIA wolnomularstwo, tajny ruch międzynarodowy powstały w XVIII w., stawiający sobie za cel moralne i społeczne doskonalenie człowieka;

21)KOLONIE-zagraniczne zamorskie posiadłości

22)PLANTACJA – duży obszar ziemi przeznaczony pod uprawę jednego gatunku roślin,

23)NA TERENIE AMERYKI PÓŁNOCNEJ ANGLIA, FRANCJA I HISZPANIA ZAKŁADALI LICZNE KOLONIE ,PRZEZNACZONE POD ROLNICTWO, POWSTAWAŁY TAM OGROMNE PLANTACJE BAWEŁNY I TYTONIU CHODOWANE PRZEZ NIEWOLNIKÓW PRZYWORZONYCH Z AFRYKI

24)GDY KOLONISCI TRACILI SWOJE PRAWA I NAŁOŻONO NA NICH OPŁATY STEMPLOWE ZACZELI SIĘ BURZYC ,CO DOPROWADZIŁO DO WYBUCHU WOJNY KOLONII(AMERYKAN) Z ANGLIĄ O NIEPODLEGŁOŚC

-AMERYKANIE W 1773r. ZA NIEOTRZYMANIE CŁA ZA PRZYWIEZIENIE HERBATY ANGLIKOM WYRZUCILI JEJ CAŁY ŁADUNEK DO MORZA.WYDARZENIE TO NAZYWANE JEST JAKO TZW.,,BOSTOŃSKIE PICIE HERBATY,,

25)KONGRES KONTYNENTALNY – ciało ustawodawcze kolonii brytyjskich o niepodległośc ,w 1776 uchwalił Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych,

26)OCHOTNICY Z EUROPY WSPIERAJĄCY KOLONISTÓW TO TADEUSZ KOSCIUSZKO I KAZIMIERZ PUŁASKI, KTÓRZY WYKAZALI SIĘ W BITWACH POD SARATOGĄ I YORKTOWN

27)W 1787 r. AMERYKANIE USTANOWILI PIERWSZĄ NA ŚWIECIE KONSTYTUCJĘ .GŁOSIŁA ONA,ŻE WSZYSCY LUDZIE SĄ SOBIE RÓWNI I WPROWADZILI URZĄD PREZYDENTA JAKO GŁOWY PAŃSTWA

-KONSTYTUCJA-dokument mówiący, o tym jak ma funkcjonowac państwo


28)PRZEZ KRYZYS GOSPODARCZY I POLITYCZNY WŚRÓD MIESZCZAN I CHŁOPÓW SZERZYŁO SIĘ NARASTAJĄCE POCZUCIE KRZYWDY ZE STRONY WŁADZY, CO DOPROWADZIŁO DO WYBUCH REWOLUCJI FRANCUSKIEJ W 1789 r.

ZBUNTOWANA BURŻUAZJA I CHŁOPI ZAATAKOWALI I ZDOBYLI TWIERDZĘ – BASTYLIĘ , NA DOWÓD SWOJEGO ROZGORYCZENIA ..

LUDWIK XVI MUSIAŁ UZNAC ZGROMADZENIE I FAKT ,ŻE POLEGŁ.

USTANOWIONO, ŻE KAŻDY JEST SOBIE RÓWNY I MA PRAWO DO WŁASNOŚCI PRYWATNEJ, zaakceptowano Deklarację Praw Człowieka i Obywatela.


29) W 1792 r. Ludwik XVI stracił władzę ,a rok później został zgilotynowany za zdradę państwa. Od tego momentu Francja została ogłoszona republiką

-REPUBLIKA -ustrój państwa ,w którym władzę sprawują obywatele .


WE FRANCJI WŁADZĘ PRZEJĘŁO UGRUPOWANIE JAKOBINÓW,KTÓRYM PRZEWODZIŁ MAKSYMILIAN ROBESPIERRE.W OKRESIE ICH RZĄDÓW PANOWAŁ WYJĄTKOWY TERROR WOBEC PRAWDZIWYCH JAK I DOMNIEMANYCH PRZECIWNIKÓW REWOLUCJI


30)NA CZYM POLEGAŁO OŻYWIENIE GOSPODARCZE i KULTURALNE W CZASACH STANISŁAWOWSKICH ?

->na powstawaniu nowych manufaktur ,produkujących porcelanę, karty do gry, szkło, broń dla wojska, odzież(dzięki Antoniemu Tyzenhauzowi ),na zmianie pańszczyzny na czynsz, na produkcji nowych dróg, kanałów rzecznych,brukowano ulice, powstawały domy handlowe i banki , na rozwoju szkolnictwa : założono Szkołę Rycerską, powołano Komisję Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych ,na rozwoju polskiego piśmiennictwa


31)TOWARZYSTWO DO KSIAG ELEMENTARNYCH -stowarzyszenie wytwarzające programy szkolne, opracowania podręczników i unowocześnienie metod nauczania .(przewodził nim jezuita - Grzegorz Piramowicz)


32)Polscy pisarze wieku oświecenia:

-Ignacy Krasicki - najwybitniejszy pisarz polski oświecenia; biskup warmiński (Żona modna, Pan Podstoli)

-Stanisław Staszic - uczony, filozof, działacz i pisarz polityczny, ksiądz (Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego; Przestrogi dla Polski)

-Hugo Kołłątaj -filozof, pisarz i działacz polityczno-oświatowy, ksiądz (O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja )


33)Kto był twórcą idei rozwoju teatru polskiego(,,OJCEM TEATRU POLSKIEGO,,) ?

-> WOJCIECH BOGUSŁAWSKI


34)W SZTUCE W OKRESIE OŚWIECENIA STANISŁAWOWSKIEGO NA TERENIE POLSKI ROZWINĄŁ SIĘ KLASYCYZM

-KLASYCYZM - styl w sztuce nawiązujący do antyku charakteryzujący się brakiem przepychu, umiarem i prostotą ,kolumnami attykami (w stylu klasycystycznym powstały Łazienki)


35)Wymień stronnictwa powstałe w XVIII w. i ich przywódców


-stronnictwo dworskie: Stanisław August,

-stronnictwo patriotyczne: Ignacy i Stanisław Potocki

-stronnictwo hetmańskie : Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski


36)SEJM WIELKI (SEJM CZTEROLETNI)

-(1788r. - 1792r.)

-reformy: konstytucja sejmowa o miastach królewskich: nabywanie dóbr ziemskich ,szlachta i duchowieństwo płacą podatki, zniesiono liberum veto i wolną elekcję , podzielono władzę na prawodawczą wykonawczą i sądowniczą


37)KONSTYTUCJA 3 MAJA 1791 r.

-najważniejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie 3maja 1791 r. drugiej na świecie i pierwszej w Europie konstytucji. Od tej pory Polska stała się monarchia konstytucyjną .Dla Polaków miało to znaczenie równości wobec każdego człowieka, każdy miał jednakowe prawa i obowiązki



38)nowa monarchia konstytucyjna nie wytrzymała jednak długo , w 1792r. w porozumieniu z Rosją została zawiązana konfederacja w Targowicy przeciwko reformom Sejmu Wielkiego. Targowiczanie zostali wsparci militarnie przez carycę Katarzynę II ,co doprowadziło do wybuchu wojny polsko- rosyjskiej .Niestety wojnę tę przegraliśmy ,a po niej w 1793r. Rosja i Prusy dokonały drugiego rozbioru Polski.


39) DRUGI ROZBIÓR POLSKI :

-W 1793r. ROSJA I PRUSY PODPISAŁY DRUGI TRAKTAT ROZBIOROWY I DOKONAŁY DRUGIEGO ROZBIORU POLSKI

-Rosja zagarnęła wielkie obszary Ukrainy i Białorusi

-Prusom przypadły urodzajne ziemie Wielkopolski i Kujaw,częśc Mazowsza,Sieradz i Łęczycę, oraz ważne ośrodki gospodarcze-Toruń i Gdańsk .


40)VIRTUTI MILITARI - najwyższe polskie odznaczenie wojskowe, order dzielności rycerskiej


41)POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE:

W 1794r. WYBUCHŁO POWSTANIE W OBRONIE NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI .JEGO NACZELNIKIEM ZOSTAŁ TADEUSZ KOSCIUSZKO DOSTRZEGAJĄCY NADZIEJĘ WYGRANIA W CHŁOPACH WYPOSAŻONYCH W KOSY ,KTÓRYM OBIECAŁ WOLNOŚC OSOBISTĄ I ZMNIEJSZENIE PAŃSZCZYZNY.


-PRZYCZYNAMI WYBUCHU POWSTANIA BYŁA CHĘC ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI I OBRONA PRZED RUSYFIKACJA I GERMANIZACJĄ


-TRZY MIASTA POWSTAŃCZE TO MACIEJOWICE, SZCZEKOCINY, WARSZAWA.


-PRZECIWKO POWSTANIU WYSTĄPIŁA ROSJA PRUSY I AUSTRIA. POŁĄCZONE RAZEM STWORZYŁY POLSCE TRZECI ROZBIÓR POLSKI .


42)TRZECI ROZBIÓR POLSKI:

W 1795 r. ROSJA, PRUSY I AUSTRIA PODPISAŁY TRZECI TRAKTAT ROZBIOROWY I DOKONAŁY TRZECIEGO ROZBIORU POLSKI


43)Sejm konwokacyjny - sejm, na którym wybrano na króla Stanisława Augusta Poniatowskiego


44)WAŻNE DATY:

1700r.-Wielka wojna północna

1709r.-Bitwa pod Połtawą

1717r.-Sejm Niemy

1740r-załozenie Collegium Nobilium

1768r.-1772r.-konfederacja barska

1772r.-I ROZBIÓR POLSKI

1773r.-Sejm rozbiorowy; powołanie Komisji Narodowej

1776r.-Deklaracja Niepodległości USA

1787r.-USTANOWIENIE KONSTYTUCJI USA

1788r.-1792r.-obrady Sejmu Wielkiego

1789r.-WYBUCH REWOLUCJI FRANCUSKIEJ; Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

1791r.UCHWALENIE KONSTYTUCJI 3 MAJA; UCHWALENIE KONSTYTUCJI FRANCUSKIEJ

1792r.-konfederacja targowicka ;wybuch wojny polsko-rosyjskiej

1793r.-DRUGI ROZBIÓR POLSKI

1794r.-POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE; OGŁOSZENIE UNIWERSAŁU POŁANIECKIEGO

1795r.-TRZECI ROZBIÓR POLSKI












Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU nr 1
HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU nr 2
HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 3 XVII w
J POLSKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 2
J POLSKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 3
INFORMATYKA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 2
INFORMATYKA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 3
J POLSKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU nr 4
historia przygotowanie do sprawdzianu ze średniowiecza
HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NAPOLEON
J NIEMIECKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 4
HISTORIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU 1815 1848
J NIEMIECKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 3
J NIEMIECKI PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU NR 2
BIOLOGIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU O KRĘGOWCACH nr 1 cz 1
BIOLOGIA PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU O KRĘGOWCACH nr 1 cz 2
przygotowanie do sprawdzianu z wosu klasa 1
PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU WYRAZENIA ALGEBRAICZNE poziom rozszerzony 11 12
PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU FUNKCJA I JEJ WLASNOSCI POZIOM ROZSZERZONY 12 13

więcej podobnych podstron