HISTORIA-PRZYGOTOWANIE DO SPRAWDZIANU

1)W 1493r. wykształcił się w polsce parlament tzn.sejm walny(składający się z króla, senatu i izby poselskiej),

2)w XVI ukształtowała się demokracja szlachecka,dzięki przywilejom szlacheckim i ruchowi ekzekucyjnemu,

3)przywileje-specjalne prawa szlachty,gwarantujące głownie nietykalnośc majątku oraz nietykalnośc osobistą,

4)-sejmiki-zgromadzenia na których szlachta podejmowała decyzje dotycząse własnej ziemi

5)-sejm walny-zgromadzenie decydujące o polityce całej Rzeczpospolitej,składał się z króla,senatu i izby poselskiej,

6)-senat-izba sejmu walnego w Rzeczpospolitej,w jej skład wchodzili dostojnicy duchowni i świeccy,

7)-izba poselska-izba sejmu walnego w Rzeczpospolitej,w jej skład wchodzili posłowie wybierani na sejmikach,

8)-szlachta- stan,który wraz z królem i duchowieństwem katolickim rządził państwem,na terenie którego obowiązywała zasada równości prawnej,

9)w 1466r. na mocy drugiego pokoju toruńskiego polska odzyskała dostęp do Bałtyku,dzięki czemu umożliwiło to eksport polskiego zboża na Zachód,efektem tego było zwiększenie zysków .Powstawały folwarki(duże gospodarstwa szlacheckie),na których pracowali za darmo chłopi w ramach pańszczyzny,stosujący trójpolówkę,

10)w 1525r. zakon krzyżacki został zlikwidowany,na terenie tym utworzono świeckie Prusy Książęce,które stały się lennikiem Polski,

11)od czasu kładu w Krewie (1385r)Polska i Litwa są połączone ze sobą unią personalną,

-unia personalna-połączenie dwóch lub więcej państw poprzez osobę wspólnego monarchy,przy jednoczesnym zachowaniu odrębnych władz,

12)w 1569r. w Lublinie zawarto między Polską a Litwą unię realną,łączącą je w jedno państwo -RZECZPOSPOLITĘ OBOJGA NARODÓW,

-unia realna -związek dwóch lub wieęcej państw ,których sprawy prowadzone są wspólnie.

13)kożyści dla Polski i Litwy,z przyjęcia unii realnej:

dla Polski:stworzenie ogromnego państwa,kożystanie z zasobów terenów Litwy,rozwój kultury i religii,

dla Litwy:szlachta z Litwy otrzymała więcej przywilejów,nauka polskiego języka,kultury i polskich obyczajów,

14)po śmierci ostatniego z Jagiellonów(Zygmunta Augusta) szlachta na sejmie elekcyjnym na pierwszego króla elekcyjnego wybrała Henryka Walezego,który panował na tronie polski bardzo krótko,Z inicjatywy szlachty zaprzysiągł Artykuły henrykowskie(spis dotychczasowych praw szlachty) i pacta conventa (osobiste zobowiązania króla wobec Rzeczpospolitej),

15)Jednym z najwybitniejszych królów elekcyjnych był Stefan Batory,który okazał się energicznym i utalentowanym wodzem i inteligentnym królem.

16)-Liberum veto-prawo każdego posła do sprzeciwu wobec uchwał i przerwania obrad sejmu,

17)-interreks-stanowisko,które w okresie bezkrólewia obejmował prymas,

18)-piechota wybraniecka-rekrutowano do niej chłopów z dóbr królewskich,

19)-lenno- ziemia nadawana przez seniora w użytkowanie wasalowi,

20)-ruch egzekucyjny- ruch mający na celu odzyskanie zagarniętych królewszczyzn,

21)-konstytucje- postanowienia zatwierdzane przez sejm,

22)-wojsko kwarciane- wojsko opłacane z dochodów z odzyskanych królewszczyzn,

23)-ALBRECHT HOHENZOLLERN-książe pruski,który oddał królowi polskiemu wszystkie ziemie pruskie,