NAUKA ADMINISTRACJI

1. Decyzje programowalne

Decyzja- prawna forma działania administracji. Decyzje występują w administracji

prywatnej i publicznej. Decyzja to instrument sterowania, w wyniku którego

organizowane jest społeczeństwo

Typy i modele decyzyjne:

- wewnątrz programowe

- zewnętrzne

 programowalne (dobrze ustrukturyzowane)- podejmowane w sprawach

rutynowych, powtarzalnych. Opracowano procedury ich

wykonywania. Nie ma potrzeby rozpoznawania sprawy od

nowa np. decyzje podatkowe, o rejestrację pojazdów

2. Model technokratyczny

Modele doradztwa:

Podział w oparciu o rolę doradcy w procesie decyzyjnym:

 model technokratyczny- przeciwieństwo decyzjonistycznego. Zakłada, że decydent

jest wykonawcą postulatów ekspertów

Prymat eksperta nad decydentem

3. Hasła reform administracji

Hasła reform (Łętowskiego):

„Mniej prawa”  w wyniku reform ma być deregulacja- pozostawienie większych niż do tej

pory obszarów swobodnego działania ludzi

Z hasłem tym wiąże się „In dubio pro libertatis” – w razie wątpliwości na korzyść wolności

W wyniku reform musi być sytuacja, że możemy stwierdzić, że jest tyle wolności ile to możliwe i tyle państwa ile to konieczne

„Mniej urzędów” perfektem reform jest spłaszczenie struktur administracyjnych

Wiąże się z nim „Empowerment” – upełnomocnienie obywateli, wiąże się z odejściem

administracji od jej pozycji majorystycznej

„Decentralizacja i samorządność” w wyniku reform zostanie oddana organizacjom

społecznym pewna sfera aktywności administracyjnej

„Prywatyzacja” przekazanie pewnych zadań administracyjnych podmiotom prywatnym

„Outsourcing” zewnętrzne źródło, administracja nie może wszystkiego oddać na zewnątrz

4. Typowe sytuacje konfliktowe

Rodzaje:

- indywidualne

- organizacyjne

* wewnątrz organizacyjne

* międzyorganizacyjne- 2lub więcej organizacji, które mają te same interesy

Typowe sytuacje konfliktowe:

- występowanie żądań wobec pracowników, których oni nie mogą spełnić

- preferowanie poszczególnych członków organizacji

- niezadowolenie z prezentowanego prestiżu

- niezadowolenie z miejsca, które zajmuje dana osoba w organizacji

5. Prawo planowania Greshama

 działanie, decyzje programowalne wypierają nieprogramowalne

 jeśli decydent w kompetencjach ma prawo wydawania decyzji obu typów, to

programowalne zepchną na dalszy plan te nieprogramowalne

6. Wskazać uwarunkowania decyzyjne

W procesie decyzyjnym mogą współpracować różne podmioty:

Współpraca:

* formalna- rada gminy chce wprowadzić coś i musi spytać mieszkańców

* nieformalna- grupy lobbingowe

Na decyzje mogą mieć wpływ czynniki:

- polityczny jego wpływ wiąże się z faktem, że administracja działa w konkretnym systemie

społeczno-politycznym. Czynniki te mają wpływ na decyzję. Powstała tzw.

POLITYKA ADMINISTRACJI, bada ona intensywność tych wpływów.

- psychologiczny wiążę się z tym, że centralne ogniwo procesu decyzyjnego to człowiek

- techniczny wprowadzanie do procesu decyzyjnego nowych rozwiązań technologicznych

(techniki w przekazywaniu, gromadzeniu danych, teleinformatyka)

7. Model decyzjonistyczny

Modele doradztwa:

Podział w oparciu o rolę doradcy w procesie decyzyjnym:

 model decyzjonistyczny- zakłada, że decydent ustala cel, a doradcy mają określić

środki do jego osiągnięcia

W tym modelu eksperci nie uczestniczą w tworzeniu celów. Zakłada on dominację

decydenta nad ekspertem(doradcą).

8. Burza mózgów

Burza mózgów wiąże się z teorią diamentu

TEORIA DIAMENTU

dyskusja

nie wolno krytykować na tym etapie

problem

9. Decydenci o kompetencjach materialnych

Decyzja- prawna forma działania administracji. Decyzje występują w administracji

prywatnej i publicznej. Decyzja to instrument sterowania, w wyniku którego

organizowane jest społeczeństwo.

Decydent- podmiot bądź struktura, która ma kompetencje do wyboru określonej możliwości.

W literaturze wyróżniamy:

- decydenta o kompetencjach materialnych – ma odpowiednią wiedzę, by przygotować

projekt decyzji

10. Model biurokracji organizacji wg Maxa Webera

Model wg Webera to podległość administracji przepisom prawa. Urzędnicy wykonują określone zadania, działają nie we własnym imieniu, ale z urzędu.

Za każdym organem stoi człowiek. Urząd to homonim (pojęcie wieloznaczne)

np. urząd morski, górniczy, skarbowy

Urząd- aparat pomocniczy organu, zespół osób, sprzętu. Urząd oznacza pewną funkcję

np. urząd prezydenta

Według Webera instytucja biurokratyczna charakteryzuje się:

- władzę organizacyjną mają urzędnicy, mający odpowiednie kwalifikacje w dziedzinie

administrowania

- urzędnicy zatrudnieni w organizacji są zorganizowani w system biur i stanowisk, ale te biura

i stanowiska są zorganizowane hierarchicznie

- biura i stanowiska są wyposażone w stałe (i niezależne od ludzi, którzy je wykonują)

kompetencje, uprawnienia i odpowiedzialność

- uprawnienia decyzyjne są na najwyższych szczeblach

- system normatywny i motywacyjny opiera się na motywach materialnych

- w modelu biurokratycznym wszystkie informacje muszą być pisemnie udokumentowane

- każdy pracownik poddawany jest formalnej kontroli i dyscyplinie pracy

- przyjmowanie ludzi do pracy w instytucji publicznej odbywa się poprzez selekcję,

zasadnicze znaczenie miały udokumentowane kwalifikacje

Obecnie stosuje się clearing (czyszczenie). Sprawdza się życie rodzinne, nałogi, czas pracy.

Wady modelu Maxa Webera:

- daleko idąca formalizacja

- depersonalizacja

- mała elastyczność

Koncepcje powstałe w oparciu o model Webera:

- struktura macierzowa zakłada istnienie 2części

- część stała- zbudowana z komórek organizacyjnych

- część zmienna- stanowią ją zespoły zadaniowe, powołane do

realizacji poszczególnych zadań, przedsięwzięć

- struktura hybrydowa ich istota to włączenie do części zmiennej struktury macierzowej,

komórek, tzw. sztabowych, ich cel to pomaganie kierownikom

przedsięwzięć w realizacji ich funkcji

- struktura organiczna tworzenie grup dla realizacji konkretnych zadań, skład osobowy

tych grup jest zmienny, powiązania między członkami nie są oparte

o tradycyjne więzi, lecz oparte na specjalizacji poszczególnych

członków

Krytyka biurokracji:

- biurokracja miała być doskonała e-funkcyjna

Weblen Torsten, Merton Robert  wyuczona nieudolność

- nie umożliwia właściwego rozwoju jednolitej i dojrzałej osobowości

- rozwija konformizm i stereotypy grupowe

- nie uwzględnia organizacji nieformalnej, nie bierze pod uwagę możliwości pojawienia się

nieprzewidzianych problemów

- nie potrafi przyswoić nowych odkryć technologicznych, naukowych, które pojawiły się

w zakresie nauk organizacji

- modyfikuje, zmienia strukturę osobowości, człowiek staje się tzw. człowiekiem organizacji

ATHOKRACJA ojciec to Waren Bennis

- zakłada niski stopień sformalizowania

- występują elastyczne zespoły

- oparta na uczestnictwie, tzn. kierownik (nie jest wszechwiedzący) w nowej organizacji jest

świadomy tego, że nie ma monopolu na najlepsze pomysły

- bazuje na wiedzy oraz pomysłowości pracowników

- sukces odniesie ten kierownik, szef, manager, który nie głośno mówi, ale chętnie słucha

- wg. B. Franklina „Kto nie umie słuchać, nie może rozkazywać”

- bazuje na technikach informatycznych

11. Zasada wywodliwości

W literaturze wskazuje się czynniki, elementy, które określają stanowisko pracy:

- cel – ustalenie celu ma wpływ na sprawność działania administracji

- wykaz obowiązków, zadań

- zakres uprawnień

- zakres odpowiedzialności

Zasady:

- wywodliwości zadania występujące w opisie danego stanowiska powinny dać się

wyprowadzić z ogólnych celów organizacji

12. Związki socjologii z nauką administracji

Badanie administracji jako pewnego faktu społecznego; wyniki badań socjologicznych mogą być narzędziem wspomagającym administrację w oddziaływaniu na różne grupy społeczne

Nauka administracji, a socjologia:

- element wspólny, łączący to przedmiot (administracja)

- nauka administracji sięga do dorobku socjologii, szczególnie metod badawczych

- w ostatnich latach są nowe działy: socjologia organizacji, administracji, prawa

13. Pojęcie nauki administracji

Definicje:

prof. Jerzy Starościak

- nauka o związku zjawisk, zachodzących w procesie administrowania

prof. Marcin Jełowicki

- zajmuje się organizacją i funkcjonowaniem administracji publicznej

prof. Stanisław Kochorowski

- dyscyplina, dotycząca prawidłowości występujących, zachodzących w dziedzinie

administrowania

prof. Zbigniew Leoński

- nauka społeczna, oparta o metody empiryczne, jej przedmiot to wszechstronna wiedza

o administracji istniejącej w danym ustroju

PRZEDMIOT NAUKI ADMINISTRACJI

 bada otoczenie administracji- środowisko, w którym działa administracja i związki

zachodzące między otoczeniem i administracją

 bada strukturę administracji i wzajemne powiązania aparatu administracyjnego

 bada kadry administracyjne

 problematyka funkcjonowania administracji publicznej

 sprawy wykorzystania technik teleinformatycznych

Zagadnienia teorii administracji to ważny element, nauka administracji ma nam dać obraz, jak rzeczywiście działa i wygląda administracja.

Nauki Teoretyczne + Nauki Praktyczne = Nauka Administracji

Są silne związki z socjologią, psychologią, statystyką. Nauka administracji bada wpływ państwa na kształt administracji, wskazuje na jej struktury i wzajemne powiązania.

XIX- ustawodawstwo XX- sądownictwo XXI- administracja

14. Cechy organu naczelnego

[pojęcie nie występuje w konstytucji]

- naczelne

- centralne

- terenowe

Cechy:

- są powoływane przez prezydenta bezpośrednio lub po uprzednim wyborze przez sejm

- organy zwierzchnie wobec pozostałych organów i innych podmiotów, które działają

w administracji rządowej

- władza przestrzenna obejmuje cały kraj

- ponoszą odpowiedzialność polityczną przed Sejmem i konstytucyjną przed Trybunałem

Stanu

np. Rada Ministrów, ministrowie

15. Struktura administracji publicznej

- struktura powinna być pochodną jej funkcji (musi odpowiadać funkcjom)

W systemie administracji publicznej mamy 3sfery:

- państwowa np. prezydent, NIK, Rzecznik Praw Obywatelskich

- rządowa (centralizacja)

- samorządowa (decentralizacja)

administracja rządowa + samorządowa = administracja publiczna

Różnice:

- ustrojowe

- organizacyjne

- kompetencyjne

Dawniej w Polsce był monistyczny model administracji (tylko państwowa).

16. Zasada automatycznego zastępstwa

W literaturze wskazuje się czynniki, elementy, które określają stanowisko pracy:

- cel – ustalenie celu ma wpływ na sprawność działania administracji

- wykaz obowiązków, zadań

- zakres uprawnień

- zakres odpowiedzialności

Zasady:

- automatycznego zastępstwa wiąże się z ciągłością administracji, pracownik z sąsiedniego

stanowiska pracy powinien opanować zakres pracy kolegi

17. Związki nauki administracji z prakseologią

 nauka administracji

 nauka prawa administracji element wspólny to przedmiot badań = administracja

 polityka administracyjna

Nauka administracji z prakseologią:

Tadeusz Kotarbiński „Traktat o dobrej robocie”

Prakseologia- nauka o sprawnym, skutecznym działaniu. ma za zadanie zbadać administrację

pod kątem jej sprawnego działania. Opis i analiza działania, formułowanie zasad

postępowania jednostki bądź instytucji.

18. Decydenci o kompetencjach formalnych

Decyzja- prawna forma działania administracji. Decyzje występują w administracji

prywatnej i publicznej. Decyzja to instrument sterowania, w wyniku którego

organizowane jest społeczeństwo.

Decydent- podmiot bądź struktura, która ma kompetencje do wyboru określonej możliwości.

W literaturze wyróżniamy:

- decydenta o kompetencjach materialnych – ma odpowiednią wiedzę, by przygotować

projekt decyzji

- decydenta o kompetencjach formalnych – dokonuje tylko wyboru konkretnego projektu

19. Model doradztwa nawiązujący do konstrukcji biegłego

Modele doradztwa:

Podział w oparciu o rolę doradcy w procesie decyzyjnym:

 oparty o konstrukcję biegłego- nawiązanie do konstrukcji biegłego w postępowaniu

sądowym lub ogólnym postępowaniu administracyjnym,

tzn., że rolą biegłego jest udzielenie pomocy decydentowi

w odtworzeniu stanu faktycznego

20. Decyzje nieprogramowalne

Typy i modele decyzyjne:

- wewnątrz programowe

- zewnętrzne

 nieprogramowalne- są wydawane, gdy dotyczą spraw nowych, dla których nie

stworzono schematu postępowania

21. Koncepcje teorii ograniczonej racjonalności decyzją Herberta A. Simona

Rzeczywiste zachowanie ludzi dalekie jest od racjonalnego.

Czynniki:

- racjonalne zachowanie wymaga wiedzy i możliwości dokładnego przewidzenia innych

możliwości, następstw. W praktyce nie stosujemy wiedzy.

- ponieważ chodzi o następstwa, wiedzę musi zastąpić wyobraźnia

- nie zawsze znane są wszystkie alternatywy

Kryterium wiedzy:

- decyzje wydawane w warunkach pełnej informacji decydent ma pełną wiedzę o ich

następstwach, dotyczą one decyzji programowalnych

- decyzje wydawane w warunkach ryzyka sytuacje kryzysowe, nie ma pełnej wiedzy

- decyzje wydawane w warunkach niepewności sytuacje kryzysowe, nie ma pełnej wiedzy

Teoria małych kroków możemy minimalizować ryzyko. Organ monokratyczny wydaje

decyzje ryzyka i niepewności.