Historia Filmu.

3.Porównaj estetykę ekspresjonizmu niemieckiego i Kammerspielu.

Ekspresjonizm (koniec I Wojny Światowej do początku lat 30.)

nurt kina niemieckiego cechujący się niezwykła ekspresją i oprawą plastyczną, reżyserzy-ekspresjoniści sięgali często po historie niesamowite bądź z wątkami irracjonalnymi, bądź tylko z kryminalnym, ale zawsze przyprawionymi elementami tajemniczości i mrocznej aury. Wyróżniamy dwa nurty ekspresjonizmu: Nurt fantastyczny - najczęściej filmy grozy, spowite aurą tajemniczości, obłędu, z pojawiającymi się zjawami, koszmarami nocnymi i atmosferą opadającą na bohatera niczym pajęczyna. Najważniejsze z nich to: "Gabinet Doktora Caligari" (1919) Roberta Wiene, "Dr Jekyll i Mr Hyde" i "Nosferatru - symfonia grozy" (1922) Friedricha Wilhelma Murnau, "Metropolis" (1926) Fritza Langa. Nurt społeczno-psychologiczny (Kammerspfielm) - opowiadał o kłopotach, samotności, samobójstwach, obłędach i tragediach rodzinnych. Piętnował obojętność świata wobec ludzkich problemów. Ogólnie cechowała go niewiara w człowieka. Najważniejsze z nich to: "Schody Kuchenne" (1921) Leopolda Jessnera, "Szyny" (1921) i "Noc Sylwestrowa" (1924) Lupu Picka, "Portier z Hotelu Atlantic" (1924) Friedricha Wilhelma Murnau.
W niemieckim kinie ekspresjonistycznym istniały dwa nurty: nurt społeczno-psychologiczny i nurt fantastyczny.

Kammerspiel- ruch filmowy w niemieckim niemym kinie lat 20. XX wieku. Został opracowany w tym samym czasie co niemiecki ekspresjonizm. Głównymi znakami rozpoznawczymi były bardzo kameralne filmy dziejące się w zamkniętych wnętrzach, poruszające prozaiczne problemy zwykłych ludzi, skupienie się na psychologii postaci, brak skomplikowanej scenografii oraz częste pokazywanie klasy robotniczej, opowiadał o kłopotach, samotności, samobójstwach, obłędach i tragediach rodzinnych. Piętnował obojętność świata wobec ludzkich problemów. Ogólnie cechowała go niewiara w człowieka Kammerspiel bardzo rzadko używał napisów w trakcie dialogów lub aby opowiadać fabułę filmu. Wielką innowacją w tych filmach, było wykorzystanie specjalnego oświetlenia i świateł efektowych do podkreślenia myśli i charakterów postaci. Filmy tego rodzaju były nieodzownie złączone z postacią scenarzysty Carla Mayera.

Ekspresjonizm – nurt fantastyczny (najczęściej filmy grozy, spowite aurą tajemniczości, obłędu, z pojawiającymi się zjawami, koszmarami nocnymi i atmosferą opadającą na bohatera niczym sieć pajęcza) w niemieckiej kinematografii, którego początki sięgają roku 1913, kiedy to powstał Student z Pragi w reżyserii Stellana Rye. Scenariusz tego filmu nawiązywał do romantycznej fantastyki i opowiadał historię młodego studenta, który sprzedał swoje odbicie w lustrze. Jednak właściwe przyjście na świat tego kierunku dokonało się po I wojnie światowej w 1919 r., kiedy Robert Wiene nakręcił Gabin...

8. Historia, cechy formalne i wpływy amerykańskiego filmu noir.

Film noir (lata 40. do poł. lat 50.)

"czarny film" gangsterski. Filmy noir kręcone na taśmie czarno-białej, odznaczały się mroczną atmosferą, niepokojącą tajemnicą, charakterystyczną grą światła i cienia, specyficznymi postaciami - detektyw w filcowym kapeluszu i długim płaszczu, femme fatale z idealnym makijażem i papierosem w ręku, gangsterami w tle. Przykładowe filmy i ich twórcy: "Sokół Maltański" (1941) Johna Hustona, "Casablanca" (1942) Michaela Curtiza, "Kobieta w oknie" (1945) Fritza Langa. Niektórzy krytycy uznający "czarny film" nie za nurt, lecz za gatunek filmu amerykańskiego, zaliczają do niego także późniejsze filmy detektywistyczno-gangsterskie, cechujące się mroczną atmosferą (neo noir).

4. Twórczość filmowa S. Eisensteina.

Czołowy przedstawiciel socrealizmu w filmie. (W ramach założeń socrealizmu starano się ukazać perypetie indywidualnych bohaterów, w przeciwieństwie do filmów szkoły montażu, gdzie (posługując się marksistowską dialektyką) portretowano scierające się masy ludzkie)

zaczął realizować filmy po Rewolucji Październikowej. Zasyłynął nowatorską techniką montażu, za pomocą którego budował napięcie i znaczenia w filmie. W Rosji zrealizował swoje najważniejsze dzieła - Październik czy Pancernik Potiomkin z nieśmiertelną sceną odeskich schodów. Na początku lat 30. przebywał w Hollywood, gdzie jednak nie mógł się odnaleźć. W Ameryce zrealizował tylko jeden film, nakręcony w Meksyku dokument Que Viva Mexico! - arcydzieło zmontowane dopiero kilkadziesiąt lat po jego śmierci. Po powrocie do Rosji pracował nad epicką trylogią Iwan Groźny. Zmarł przy pracy nad jej ostatnią częścią. Eisenstein uważany jest dzisiaj za jednego z mistrzów kina fabularnego, trzeba jednak pamiętać, iż techniki zdjęć, narracji a przede wszystkim montażu, których używał w swoich filmach były w jego czasach niezwykle awangardowe. Eisenstein zaproponował tzw. montaż intelektualny: "ze zderzenia dwóch kontrastujących kadrów powstaje trzecia idea, w kadrze nie istniejąca". Bezpośrednią inspirację stanowił tu, opierający się na ideogramach, język japoński. Siergiej Eisenstein wprowadził tu w czyn ideę kina intelektualnego dyskursu, które jego zdaniem winno zastąpić tradycyjne sposoby filmowej narracji.

2 Twórczość filmowa D.W. Griffitha.

DAVID WARK GRIFFITH (1875-1948)

David Wark Griffith, początkowo aktor („Orle gniazdo”) i scenarzysta, później zajął się tworzeniem filmów. W latach 1908-1913 stworzył ok. 400 filmów krótkometrażowych. W tym wczesnym okresie twórczości pracował intensywnie nad specyficznymi dla filmu środkami artystycznego wyrazu i doskonaleniem filmowej dramaturgii.

Zgodnie z ówczesną konwencją realizował filmy fabularne krótkometrażowe, a następnie półgodzinne.

Największymi dziełami, wyróżniającymi się doświadczeniem artystycznym i rozmachem inscenizacyjnym, były Narodziny narodu i Nietolerancja.

Pierwszy, uważany za najwybitniejszy i najbardziej wpływowy w dziejach kina Narodziny narodu, były pierwszym na gruncie amerykańskim filmem prawdziwie epickim. Przedstawiał z wielkim rozmachem (18000 statystów) dzieje dwóch zaprzyjaźnionych rodzin o różnych orientacjach politycznych w czasie burzliwych wydarzeń okresu wojny secesyjnej. Griffith starał się połączyć „historię dużą” – obraz wielkich wydarzeń społeczno-politycznych, z jej odbiciem w „historii małej” - w wymiarach indywidualnych. Zbudował wielki fresk obrazujący amerykańską historię i targające społeczność konflikty. Niestety, film został zrealizowany na podstawie wyraziście rasistowskiej powieści Członek klanu (The Clansman) Thomasa Dixona. Pochodzący z konfederackiej rodziny Griffith zachował jednostronną ocenę wojny, negatywny obraz Murzynów i Mulatów (granych notabene poza statystami przez białych aktorów) oraz gloryfikację Ku-Klux-Klanu. Po premierze wywołało to liczne protesty środowisk demokratycznych i organizacji antyrasistowskich. Do dziś film pozostaje jednym z najbardziej spornych dzieł w historii kina. Natomiast drugi film – równie wielka, czterowątkowa epopeja – był doświadczeniem niezwykłym poprzez swój monumentalizm ale przez zbyt złożoną budowę, która utrudniała zrozumienie filmu, również nie odniósł planowanego sukcesu.

W latach późniejszych Griffith realizował głównie filmy kameralne utrzymane w konwencji melodramatu; najwybitniejsze z nich to Złamana lilia i Męczennica miłości. Do kina epickiego jeszcze raz powrócił historyczną Ameryką.

David Wark Griffith bywa nazywany prawodawcą języka filmowego i Homerem kina. Co prawda, większości zabiegów przez siebie stosowanych sam nie wymyślił, ale odpowiednio je sfunkcjonalizował. Jako pierwszy w pełni wykorzystał możliwość zmiany planu i ruchu kamery. Zamierzeniem Griffitha było upodobnienie filmowej narracji do struktury współczesnej (sobie) powieści (wielu pierwszoplanowych bohaterów, elastyczność fabuły, swoboda czasu i przestrzeni). Wprowadził w swoich filmach wielowątkową akcję (której wydarzenia nie muszą być przedstawiane chronologicznie) – porzucenie zasady trzech jedności. Narratorem uczynił kamerę.

Jako pierwszy w ogóle zastosował elipsę (montaż- cięcia) jak również zastosował montaż równoległy (montaż akcji równoległych; zmiana miejsca a nie czasu, tzw. montaż synchroniczny), a dzięki temu wprowadził do filmu tzw. „Griffithowskie ocalenie w ostatniej chwili” (gdy wywołane podczas filmu napięcie, spowodowane narastającym tempem naprzemiennego pojawiania się dwóch wątków, musi w końcowych scenach filmu znaleźć rozwiązanie poprzez konfrontację sił lub postaw).

Griffith również jako pierwszy podjął profesjonalną współpracę z aktorami: wprowadził próby gdzie starał się przede wszystkim ograniczyć ekspresyjność jaka w owych czasach cechowała aktorów teatralnych. Dostrzegając wielkie walory kina- rejestrowanie ludzkiej mimiki i zbliżenia twarzy, grę aktorską uczynił bardziej powściągliwą i skupił się na psychologizmie kreowanych postaci.

Do jego zasług należy również odkrycie możliwości kamery: montowanie jednej sceny z kilku ujęć, filmowanych z różnych punktów widzenia. Wykorzystywał odległe panoramy (Nietolerancja), ściemnienia i rozjaśnienia, które rozdzielały poszczególne sekwencje (różne opowieści). Długość ujęć pozwalała budować dramaturgię sceny, odpowiadała poziomowi opowiadanych emocji (niekiedy od kilku do kilkunastu sekund).

Griffitha uważa się też za twórcę filmowego melodramatu (Złamana lilia jako pierwsze arcydzieło tego gatunku).
Przez 16 lat stanowił twórczy duet z wybitnym operatorem Billym Bitzerem, z którym wspólnie stworzył swe największe dzieła.

Najważniejsze filmy:

 „Narodziny narodu” (The birth of nation, 1915)

 „Nietolerancja” (Intolerance, 1916)

 „Złamana lilia” (Broken blossoms, 1919)

 „Męczennica miłości”/”Droga na wschód” (Way down East, 1920)

 „Ameryka” (America, 1924)