I, II i III rozbiór Polski

I Rozbiór Polski

Pierwszego rozbioru polski dokonały Rosja, Prusy i Austria na podstawie podpisanego 5 sierpnia 1772 roku traktatu, w którym nasi zaborcy mieli czelność powoływać się na rzekomy rozkład Polski oraz swe niby historyczne podstawy prawne do zajmowanych terenów. Przyczyną bezpośrednią rozbioru stała się toczona wojna domowa (tzw. konfederacja barska). Faktycznie I rozbiór był zwykłym aktem gwałtu i przemocy, dokonanym nie dla tego, że polska znalazła się w stanie anarchii, ale że usiłowała zmodyfikować swą organizację państwową, oraz bezwzględnego dążenia do ekspansji /Prusy, Austria / kosztem słabszego sąsiada. Szczególnie wyraźnie uwidoczniła się łapczywość dworu wiedeńskiego i berlińskiego, które starały się zagarnąć jak najwięcej - nawet poza granice zakreślone w konwencji. R E K L A M A czytaj dalej ↓

Tak, więc inicjator rozbioru Prusy - uzyskały Warmię, województwo pomorskie, malborskie i chełmińskie (bez Gdańska i Torunia) oraz tereny nadnoteckie, razem 36 tys. km2 i 580 tys. Mieszkańców.

Austria - zajęła południową cześć woj. Krakowskiego, Sandomierskiego oraz woj. ruskie, razem 83 tys.km2 i 2 mln 650 tys. Ludności. Terenom tym nadano nazwę Galicji i Londomerii.

Rosja - zadowoliła się ziemiami na wschód od rzek Dźwiny i Dniepru, a więc resztkami Inflant i wschodnimi częściami Białorusi, razem 92 tys. km2 i 1 mln 300 tys. mieszkańców.

Okupacji dokonano bez oporu. Wojska Rzeczpospolitej wyniszczone w czasie wojny domowej nie było zdolne do obrony kraju. Dla Rzeczpospolitej rozbiór ten oznaczał utratę 1/3 terytorium i ludności, nie przesądzał jednak likwidacji państwa polskiego, jednak bez przeprowadzenia zasadniczych reform wewnętrznych, wzmocnienia armii i zmiany ustroju nie zdoła się przeciwstawić potężnym sąsiadom.

II Rozbiór Polski

Drugi rozbiór polski - był to zabór polskich ziem, jakiego dokonały Rosja oraz Prusy (bez Austrii - zajętej wojną z Francją) na podstawie podpisanego w styczniu 1793 roku traktatu. Zaborcy powoływali się na rzekome rewolucyjne zagrożenie ze strony Rzeczpospolitej. Bezpośrednią przyczyną rozbioru stała się próba uniezależnienia się Polski od Rosji, którą podjęto w czasie Sejmu czteroletniego, jak również rosyjsko - pruskie zbliżenie wywołane rewolucją na terenie Francji.

W wyniku podziału Prusy opanowały - Gdańsk oraz Toruń, Wielkopolskę, Kujawy i Mazowsze, razem 58 tys. km2 i ponad 1 mln mieszkańców.

Drugi rozbiór stanowił dla Polski nie tylko Katastrofę polityczną, ale i gospodarczą.

Zniszczono produkcję przemysłową i doprowadzono do krachu bankowego. Gospodarka miejska znalazła się w stanie rozkładu. Nie lepiej było na wsi, która z trudem znosiła kontrybucje na rzecz wojska cesarskiego. Wzrastały ceny żywności. Pod wpływem tych różnorodnych bodźców dojrzewał w Polsce grunt do działań rewolucyjnych (przygotowania do powstania kościuszkowskiego).

III Rozbiór Polski

Trzeci rozbiór - był to ostateczny zabór polskich ziem, jakiego dokonały Rosja, Prusy oraz Austria na podstawie podpisanego 24 października 1795 roku traktatu. Zaborcy powoływali się w nim na rewolucyjne zagrożenie ze strony Rzeczpospolitej. Bezpośrednią przyczyną rozbioru stało się powstanie kościuszkowskie( 24 marca 1794r.).Po przewlekłych sporach ustalono granice rozbiorów. Przy podziale nie kierowano się żadnymi kryteriami narodowościowymi ani gospodarczymi.

Prusy - opanowały większość Mazowsza i tereny litewskie pod Niemnem, razem 48 tys. km2 i ok. 1 mln ludności.

Austria - uzyskała Małopolskę między Pilicą z Bugiem z częścią Podlasia i Mazowsza, razem 47 tys. km2 i 1,5 mln mieszkańców.

Rosja - opanowała obszary leżące na wschód od rzek Niemen oraz Bugu wraz z Wilnem, razem 120 tys. km2 i 1,2 mln ludności.

W ten sposób po ponad 800 latach istnienia Polska miała przestać istnieć. Całkowity rozbiór terytorium nie tylko państwowego, ale i narodowego był faktem wyjątkowym. Los Rzeczpospolitej został w znacznym stopniu przesądzony przez własne błędy i egoizm szlachty i magnatów, przez niedomogi ustroju politycznego, który spychał państwo na skraj anarchii. Własne zaniedbania Polaków nie uzasadniają przy tym postępowania zaborców. Poprzez rozbiory zostały naruszone najbardziej elementarne podstawy współżycia międzynarodowego. Były aktem bezwzględnej przemocy, nieliczącej się z wolą mieszkańców. Przemocy, której jedynym usprawiedliwieniem miała być rzekoma racja stanu silniejszego sąsiada. Nastąpił kres państwa polskiego, które na 123 lata zniknęło z mapy Europy. Rzeczpospolita przestała istnieć, ale pozostał naród, język i tradycja. Zaborcy zlikwidowali państwowość polską, lecz nie potrafili unicestwić polskości.

Rozbiory - posumowanie.

Zabór rosyjski.

Obejmował: 463 tysięcy kilometrów kwadratowych. i 5,5 miliona mieszkańców.

Ziemie zajęte przez Rosjan zostały włączone do Cesarstwa Rosyjskiego. Rosja nazywała te tereny zachodnimi guberniami Cesarstwa, a Polacy ziemiami zabranymi. W 1807 roku do zaboru rosyjskiego został włączony z zaboru pruskiego obwód białostocki. W 1809 roku włączony został obwód tarnopolski z zaboru austriackiego, który do 1815 roku pozostawał przy Rosji, a w 1815 roku powrócił do Królestwa Polskiego. W 1815 roku z ziem byłego Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie, lecz bez rejencji bydgoskiej i departamentu Poznańskiego. W latach 1815-1830 polityka autonomiczna, po powstaniu listopadowym została zamieniona na politykę unifikacyjną Królestwa Polskiego z Rosją, a po powstaniu styczniowym w 1863 roku Królestwo Polskie zostało włączone bezpośrednio do Rosji. Od tego momentu rozpoczęła się właściwa rusyfikacja.

Zabór pruski.

Obejmował 141 tys. km2 i 2 mln 600 tys. osób. W 1907 r. na mocy pokoju w Tylży, został odłączony od niego obwód białostocki, który przyłączono do Rosji. W latach 1807-1815 Gdańsk stał się wolnym miastem pod nadzorem Prus i Saksonii. Po kongresie wiedeńskim Gdańsk został z powrotem włączony do Prus.

Zabór austriacki.

Obejmował łącznie 130 tysięcy kilometrów kwadratowych wraz z 4 milionami osób.

Upadek państwa polskiego - przyczyny wewnętrzne

1. Nadanie zbyt wielu przywilejów szlachcie.

2. Unie z Litwą - Polska musi prowadzić wojny na wschodzie.

3. Kryzys rolnictwa w I połowie XVIII wieku.

4. Wprowadzenie złotej wolności szlacheckiej.

5. Utworzenie klienteli magnackiej.

6. Rokosze.

7. Prywata szlachty i magnaterii.

8. Upadek miast.

9. Władcom nie zależy na dobru Polski - pochodzą z obcych dynastii.

10. Powstanie Chmielnickiego - poważnie osłabienie kraju.

11. Podział magnaterii na dwa zwalczające się obozy.

12. Brak praw dla chłopów i mieszczan.

13. Konfederacje.

Upadek państwa polskiego - przyczyny zewnętrzne

1. Najazdy Szwedów.

2. Wzrost pozycji sąsiadów.

3. Wojny z Turcją.

4. Utrata części Ukrainy.

5. Wojny północne.

6. Sejm niemy z 1717 roku - ingerencja państw obcych w sprawy polskie.