TEORIA
ROZWOJU DOJRZAŁOŚCI INTERPERSONALNEJ C.E. SULLIVANA I
M.Q.GRANTA
Teoria rozwoju dojrzałości interpersonalnej
C.E. Sullivana i M.Q.Granta dotyczy odbierania przez jednostkę
bodźców z zewn i reakcji na nie.
Jednostka poprzez wchodzenie
w interakcje spol osiąga coraz wyższe stadia rozwoju dojrzałości
interpersonalnej. Do poziomu 4 jest ona podporządkowana i zależna
od pewnych interakcji społ, inni zaspokajają jej potrzeby, powyżej
4 poziomu jest coraz bardziej niezależną, autonomiczną jednostką,
zdaje sobie sprawę z pewnych ról, w które musi wchodzić. Na
podstawie relacji interpersonalnych, doświadczeń tworzy mapę
swoich doświadczeń, integruje zdobyte doświadczenia. Kontakty społ
przyczyniają się do tego, że ona zaspokaja swoje
potrzeby.
Jednostka pokonuje pewne poziomy w toku socjalizacji,
może zatrzymać się na poziomie np. 3, ale nie może wrócić do
poziomu wcześniejszego (cofnąć się).
J-Level Classification-
system diagnostyczny, który mówi o 9 typach dewiacyjnych jednostek,
które zatrzymały się na określonych poziomach (od 2 do 4) rozwoju
dojrzałości interpersonalnych.
Możemy mówić o przejawach
zachowań, formach zachowań i motywacjach jakie kierują danym typem
dewiacyjnym.
Poziomy:
1) Poziom 1:
-pozwala na
dokonywanie rozróżnień między własnym ciałem a otoczeniem fiz
zaspokajającym jej potrzeby
-nowe doświadczenia zostają
scalone w postaci prostych struktur poznawczych i emocjonalnych,
regulujących jej relacje z innymi.
-nie potrafi różnicować
bodźców, reagować na nie
-efektem zatrzymania się na 1 poz.
jest nieumiejętność zaspokajania własnych potrzeb (odczytuje
błędnie infor które otrzymuje o sobie i świecie), niski próg
tolerancji na niezaspokajane potrzeby, nieumiejętność odraczania
gratyfikacji, częste reakcje lękowe, nieadekwatne reakcje na
bodźce, reakcje psychotyczne
2) Poziom 2:
-jednostka
dostrzega to że inni mogą zaspokajać jej potrzeeeby,,, widzi
zależność między sobą a otttoccczeniem od którego może
uzyskiwać korzyści
--zauważa że ludzie w odróżnieniu od
przedmiotów są w stanie zaspokoić jej potrzeby
-za
zaspokojenie potrzeb obarcza winą innych
-ujmuje inne osoby
jako środek do zaspokojenia własnych potrzeb. Na tym poziomie
pojawia się silna potrzeba wchodzenia w związki emocjonalne
(zależnościowe) z innymi os
3) Poziom 3:
-dotyczy
manipulowania,wykorzystywania zalezności
-coraz bardziej
spostrzega os rzeczy i fakt wzajemnej zależności
-dostrzeha,
ze zach ludzi rzadzą reguly i ich znajomość pozwala na
zaspokojenie wlasnych potrzeb, wiec zaczyna manipulowac
-głównym
celem jest więc znalezienie reguł postępowania innych os
-osoby
zafiksowane na 3 poziomie stosuja najczęściej krętactwo,
zastraszanie, konformizm, uległość, w celu osiągnięcia własnych
korzyści.
4) Poziom 4:
-jednostka uświadamia sobie,
że niemożliwe jest kontrolowanie wszystkich i manipulowanie
innymi
-poszukuje reguł, które kierują zachowaniem innych i
własnych, a wynikają z określonych ról społ wyznaczonych przez
system społeczny
-zauważa że nie zawsze współgra z
określonymi rolami społ, że pewnych ról nie może
pełnić
-zauważa, że wchodzenie w określone role społ
ogranicza zaspokojenie niektórych z jej potrzeb
-zatrzymanie na
tym poziomie wyraża się w neurotycznych formach zachowania
(afektywnych, lękowych)
-odczuwa poczucie niskiej wartości,
nie potrafi zaspokoić swoich potrzeb w sposób akceptowany społ,
szuka zaspokojenia potrzeb w gr podkulturowych
5) Poziom
5:
-jednostka staje się świadoma ciągłości doświadczeń z
przeszłości i obecnych
-potrafi płynnie przechodzić od 1
roli do 2
-rozumie zachowania i uczucia innych- uznaje je za
istoty złożone. Ma świadomość, że nie może nimi
manipulować.
6) Poziom 6:
-integracja tożsamości
„ja”
-jednostka wie, że musi wypełniać pewne role społ,
podporządkowuje się wytycznym danej roli społ , elastycznie
dostosowuje się do zmieniających się warunków otoczenia, ale
również zachowuje autonomię i swoją indywidualność, jest więc
osobą dojrzałą
-poziom ten wyklucza jakiekolwiek zaburzenia
zachowania
7) Poziom 7:
-ponadprzeciętna zdolność
jednostki do postrzegania i rozumienia procesów różnicowania i
integracji bodźców
-jednostka potrafi ustosunkować się
emocjonalnie do wszelkich rzeczy, zjawisk nie tracąc własnego „ja”,
równowagi wewnętrznej
-osoby oryginalne, uznawane za dziwne,
ich zachowanie i sposób bycia wykraczają poza normy funkcjonowania
społecznego
Bullying- przejaw agresji w szkole dot uczniów, szykanowanie, nie jest jawna, jest to nasze subiektywne odczucie co do doświadczania przemocy, trudno się zorientować, że takie zjawisko ma miejsce, powtarzalność, co najmniej pół roku, długotrwałość,
ETAPY DIAGNOZY W RESOCJALIZACJI:
1.
Diagnoza konstatująca fakty:
Opisuje zachowania pozytywne i
negatywne
Ocenia zachowania w kategoriach przyczynowo –
skutkowych
Wysuwa konkluzję
2. Diagnoza
projektująca:
Formułowanie hipotez i postulatów dotyczących
strategii postępowania, metod adekwatnych do danego
problemu
Projektowanie działań interwencyjnych
Określenie
związku między projektem działań a efektami
3. Diagnoza
kontrolująca przebieg oddziaływań:
ocena warunków procesu
resocjalizującego, które przyczyniają się do osiągnięcia
rezultatów (stan osobowości wychowawcy, warunki środowiskowe itp.
, błędy wychowawcze, błędy oceniania, relacje między wychowawcą
a wychowankiem)
4. diagnoza efektów/sprawdzająca:
analiza
czy uzyskany efekt jest zgodny z założonym celem
porównuje
stan wyjściowy ze stanem końcowym i stan końcowy z kryteriami
normatywnymi.
DIAGNOZA NIEDOSTOSOWANIA
SPOŁECZNEGO
ETAPY:
1. identyfikacja symptomów, ich
nasilenie, które określane jest na podstawie częstotliwości
występowania i siły dolegliwości
2. ogólna ocena na
podstawie częstotliwości i dolegliwości społecznej odbywa się
przez 2-3 sędziów kompetentnych
3. określenie dla każdego
symptomu źródła i mechanizmów kształtowania się
4.
ustalenie właściwości pozytywnych funkcjonowania jednostek i
środowiska
PEŁNY MODEL DIAGNOZY RESOCJALIZACYJNEJ:
1.
ocena stanu wyjściowego, ocena pozytywna i negatywna, której
dokonujemy w wyniku realizacji czynności:
postawienie
problemu
zbieranie informacji
postawienie hipotezy
diagnostycznej
refleksja teoretyczna
postawienie wstępnej
diagnozy
2. spojrzenie na sytuację z perspektywy płaszczyzn
obserwacji, źródeł informacji i przekrojów poznania
bierzemy
pod uwagę całą biografię jednostki, która może determinować
sytuację tu i teraz
uzyskujemy informację z otoczenia
społecznego z perspektywy podmiotu poznającego i podmiotu
poznawanego
3. diagnoza projektująca
ukierunkowuje
działania eliminując zaburzenia i wzmacniając elementy
niezaburzone
4. diagnoza końcowa/sprawdzająca
weryfikuje
obraz diagnostyczny i przyjęty sposób oddziaływania
Na schemacie 2 widzimy model nazywany przez L. Pytkę (2000) "skrzynką morfologiczną" systemu działania, uwzględniającą wymiar strukturalny, funkcjonalny i proceduralny. Model ten ukazuje, że w projektowaniu systemu oddziaływań resocjalizujących należy uwzględnić co najmniej 27 klas działań (postulacyjnych, optymalizacyjnych) w zależności od środków realizowania funkcji opiekuńczych, wychowawczych lub terapeutycznych środkami psychotechnicznymi, socjotechnicznymi lub kulturotechnicznymi. Jednak z praktycznego punktu widzenia najważniejsze wydają się działania realizacyjne systemu. Należy jednak pamiętać, iż każdy rodzaj praktycznego działania winien być poprzedzony postulowaniem i optymalizowaniem